logo
  1. Главная страница
  2. Рефераты
  3. Экономика
  4. Iqtisodiy yangiliklar

Iqtisodiy yangiliklar

Загружено в:

15.09.2023

Скачано:

0

Размер:

2146.11328125 KB
Скачать
Iqtisodiy yangiliklar MARKAZIY BANK 2023 YILDA 8,5–9,5 FOIZ INFLATSIYANI PROGNOZ QILYAPTI Markaziy bank boshqaruvi 26 yanvar kuni yillik asosiy stavkani o‘zgarishsiz qoldirish yuzasidan qaror qabul qildi . Makroiqtisodiy rivojlanish prognozlariga ko‘ra, I chorakda YaIM o‘sishining ma’lum darajada sekinlashishi bo‘yicha ehtimol yuqori va 2023 yil yakunida iqtisodiyotning 4,5–5 foizga o‘sishi va yillik inflatsiya 8,5–9,5 foiz doirasida shakllanishi prognoz qilinmoqda . Markaziy bank reliziga ko‘ra, bazaviy inflatsiyaning o‘suvchi dinamikasi va iqtisodiyotdagi tarkibiy o‘zgarishlar darajasi, ikkinchi tomondan, tashqi iqtisodiy sharoitlar va taklif omillaridagi xatarlar pul-kredit siyosati ta’sir doirasini qisqartirishi mumkin. 2022 yilda O‘zbekistonga pul o‘tkazmalari ikki barobarga o‘sdi, nega? 2022 yilda pul o‘tkazmalari 17 mlrd dollarni tashkil qildi. Bu 2021 yilga qaraganda 2,1 barobarga ko‘proq. Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmurodovning tushuntirishicha, bu Rossiyadagi dollar va rubl o‘rtasidagi keskin farq tufayli eksportyorlar pul o‘tkazmalaridan foydalangani bilan bog‘liq. Yana bir sabab – Qozog‘iston va Qirg‘izistonda naqd dollarga qo‘yilgan cheklov ortidan qo‘shni davlat fuqarolari O‘zbekistonga pul o‘tkazmalari orqali dollar olgan2022 yilda O‘zbekistonga pul o‘tkazmalari ikki barobarga o‘sdi, nega? O‘zbekistonda Uzcard va Humo to‘lov tizimlarining bankomatlarini integratsiya qilish ishlari 2023 yil may oyigacha yakunlanishi mumkin. Bu haqda bugun, 26 yanvar kuni bo‘lib o‘tgan matbuot anjumanida Kun.uz muxbiri savoliga javoban Markaziy bank raisi Mamarizo Nurmurodov ma’lum qildi. Eslatib o‘tamiz, Uzcard va Humo tizimlari integratsiyasi 2021 yilda boshlangan edi . Tomonlar birining kartasi ikkinchisining terminalida ham ishlashiga kelishib olgandi. 2022 yilda Uzcard ham kontaksiz to‘lov funksiyasiga ega kartalar chiqarishni yo‘lga qo‘ydi . "Hi-Tech bank" litsenziyasi bekor qilinishi ortidan Markaziy bankni sudga bergani ma’lum bo‘ldi Kun.uz avvalroq litsenziyasi bekor qilingan "Turkistonbank" va "Hi-Tech bank"ning litsenziyalari qaytarib berilishi haqida yozgandi. Bu xabarlar fonida "Hi- Tech bank" regulyator qarori yuzasidan sudga murojaat qilgani oydinlashdi. . Ko‘rinib turibdiki, bunday “to‘lkinlar” asosan tarix nuqtai nazari-dan, boshqacha qilib aytganda, vaqt davomida tadqik va talqin qilingan. Vaholanki, ularning geografik (hududiy) jihatlari ham yo‘q emas, zero har qanday hodisa, voqelik muayyan zamon va makonda sodir bo‘ladi. Binobarin, shu o‘rinda geografik to‘lqinlar to‘g‘risida ham so‘z yuritish mumkin. Bunday o‘zgarishlarning hududlar miqyosida kengayib borishi shved olimi T. Xegerstrand tomonidan yaratilgan “ yangiliklarning diffuzion tarqalishi ” g‘oyasiga ham o‘xshab ketadi. Demografik rivojlanish bosqichlari . III bosqich tug‘ilishning ayrim mamlakatlar va, eng avvalo, yirik sanoatlashgan markazlarda tushib borishi, o‘lim ko‘rsatkichlarining ham qisqarishi bilan ajralib turadi ammo o‘lim tug‘ilishga qaraganda sekinroq pasayib boradi); II bosqichda tug‘ilishga nisbatan o‘lim ko‘rsatkichlari tezroq qisqarib boradi, tabiiy ko‘payish ko‘tariladi; I bosqich. Bunda tug‘ilish ham, o‘lim ko‘rsatkichlari ham yuqori bo‘ladi, aholining katta aylanma harakati kichik hajmdagi tabiiy ko‘payish bilan tavsiflanadi va uning o‘rtacha umr ko‘rishi ancha qisqa davrni o‘z ichiga oladi; 1 2 3 IV bosqich da tug‘ilish mamlakatning boshqa shaharlarida ham kamayib boradi, shahar va qishloq joylar o‘rtasidagi bu boradagi tafovut qisqaradi, o‘lim ancha past ko‘rsatkichlarga ega bo‘ladi; V bosqich . Tug‘ilishning past darajasi mamlakatning barcha hudud-larida kuzatiladi, umumiy o‘lim koeffitsiyenti esa nisbatan past ko‘rsat-kichlarda (5-6 ‰) barqarorlashadi, tabiiy ko‘payish ancha kisqaradi; VI bosqichda tug‘ilish darajasida jiddiy o‘zgarishlar yuz bermaydi, u past holatda saqlanadi, biroq, aholi demografik tarkibining “qarib” borishi sababli, umumiy o‘lim ko‘rsatkichi tug‘ilishdan ustun bo‘lib, demografik vaziyatda depopulyatsiya, ya’ni aholining mutloq kamayib borishi yuzaga keladi. 4 5 6 Yuqoridagi demografik rivojlanish bosqichlari dunyoning barcha mamlakatlarida bir vaqtning o‘zida emas, ya’ni asinxron ko‘rinishda sodir bo‘ladi va bu bosqichlarni hamma davlatlar albatta bosib o‘tishlari shart emas. Ayni paytda, hatto bir mamlakat doirasida turli xil bosqichlarning mavjudligi, demografik vaziyatning “aralash” xususiyatga ega bo‘lishi ham kuzatiladi. Qolaversa, ayrim davlatlar o‘zlarining maxsus demografik siyosatida ushbu vaziyatning keskinlashuvini oldini olish chora-tadbirlarini amalga oshiradi. Dunyo aholisi soni so`nggi 60 yil ichida 2,6 marta o`sdi. Bundan ham yuqori ko`rsatkich Osiyo (2,9) va Afrika (4,5) ga xos bo`ldi. Mazkur ko`rsatkich Yevropada 1,3 martaga teng bo`ldi. So`nggi yillarda Yer yuzi aholisining mutlaq soni yiliga o`rtacha 90 mln. kishiga oshmoqda. Afrika, Markaziy va Janubiy Osiyo, Markaziy Amerikada aholi sonining yuqori sur’atlar bilan o'sishi kuzatilmoqda. Shu vaqtning o‘zida Yevropaning ayrim regionlarida aholi soni, juda past sur’atlar bilan o'smoqda yoki deyarli o‘zgarmayapti.08080808 42 0B 4024 30 020D0B 0B 4020 04 03 0B . Yilnoma Davr Davrning davom etishi (yil) Davr boshida aholi soni (mln.k) Aholi soining o`rtacha yillik o`sishi (%) Miloddan avvalgi 7000 yil ilgari Neolit 5000 10 Miloddan 2000 yil ilgari Antik 2000 50 0,03 0 (yangi era) Yangi earning boshlanishi, o`rta asrning dastlabki davri 2000 230 0,1 1000-yil O`rta asrlar 1000 305 0,02 1500-yil O`rta asrlarning yakuniy davri 500 440 0,1 1650-yil Yangi zamonning boshlanishi 150 550 0,3 1800-yil Yangi zamon 150 952 0,5 1900-yil Yangi zamonning yakuniy davri 100 1656 0,8 1950-yil Eng yangi zamon 50 2527 1,0 1980-yil Yaqin o`tgan davr 30 4430 1,9 2011-yil Hozirgi davr 33 6134 1,5 2022-yil 7095 1,2Dunyo aholisi sonining davrlar bo`yicha o`zgarishi Dunyo va uning qit’alari, materiklari hamda ayrim regionlari bo'yicha aholi tabiiy harakatini ifodalovchi koeffitsientlar quyidagi jadvalda berilgan. Dunyoda yuqori darajadagi tug'ilish koeffitsientlari Afrika materigiga regionlar ichida Afrikaning barcha hududlariga hamda Markaziy Amerika, Janubiy va Janubi-g'arbiy Osiyo regionlariga, past darajadagi tug'ilish koeffitsientlari esa Shimoliy Amerika, Sharqiy Osiyo hamda Avstraliya va Okeaniyaga xosdir. E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT

Похожие

Iqtisodiy tahlilning iqtisodiy - matеmatik usullari
Iqtisodiy indekslar
Iqtisodiy indekslar
Iqtisodiy balanslar
Iqtisodiy tahlilda iqtisodiy matematik usullardan foydalanish