Investitsiya fondi. Kliring palatasining funksiyalari - Экономика - Рефераты

Investitsiya fondi. Kliring palatasining funksiyalari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

41 KB

Investitsiya fondi. Kliring palatasining funksiyalari Reja: 1. Investitsiya fondi va kliring palatasi to‘g‘risida tushuncha 2. Investitsiya fondi va kliring palatasining fond bozoridagi faoliyati

1. Investitsiya fondi va kliring palatasi to‘g‘risida tushuncha Investitsiya fondi. Investorlarning pul mablag‘larini jalb qilish va ularni qonun hujjatlariga muvofiq qimmatli qog‘ozlarga, boshqa investitsiya aktivlariga, shuningdek, banklardagi hisobvaraqlarga va omonatlarga qo‘yish maqsadida aksiyalar chiqaradigan yuridik shaxs – ochiq aksiyadorlik jamiyati investitsiya fondidir. Investitsiya fondi yuridik shaxsning boshqa tashkiliy-huquqiy shakllarini o‘zgartirishga haqli emas. Investitsiya fondini qo‘shib yuborish, qo‘shib olish, bo‘lish, ajratib chiqarish qimmatli qog‘ozlar bozorini tartibga solish bo‘yicha vakolatli davlat organi bilan kelishilgan holda amalga oshiriladi. Qimmatli qog‘ozlar bozoridagi professional faoliyatni amalga oshirish uchun investitsiya fondiga berilgan litsenziyaning amal qilishini tugatish yoki uni bekor qilish investitsiya fondining belgilangan tartibda tugatilishiga olib keladi. Investitsiya fondlari ikki xilga bo‘linadi: ochiq va yopiq investitsiya fondlari. Ochiq turdagi investitsiya fondlari aksiyalarni ularni sotib olish majburiyati bilan muomalaga chiqaradi, ya’ni fond qimmatli qog‘ozlarining egalariga ularning o‘rniga pul summasi yoki mol-mulkni olish huquqini beradi, bu ustavda oldindan ko‘zda tutilishi lozim. Yopiq turdagi investitsiya fondlari aksiyalarni ularni sotib olish majburiyatisiz muomalaga chiqaradi. Hisob-kitob – kliring palatasi. O‘zaro majburiyatlarni (qimmatli qog‘ozlarga doir bitimlar bo‘yicha axborotni to‘plash, solishtirish, tuzatish va ularga doir buxgalteriya hujjatlarini tayyorlash) aniqlash hamda qimmatli qog‘ozlarni yetkazib berish va ular yuzasidan hisob-kitoblar, o‘zaro majburiyatlarni hisobga olish bo‘yicha faoliyatni amalga oshiruvchi yuridik shaxs hisob-kitob – kliring palatasidir. Hisob-kitob – kliring palatalari o‘zaro majburiyatlarni aniqlash chog‘ida tayyorlangan qimmatli qog‘ozlar, pul mablag‘lari va buxgalteriya hujjatlarini qimmatli qog‘ozlar bozorining qaysi ishtirokchilari uchun hisob-kitoblar amalga oshirilayotgan bo‘lsa, shu ishtirokchilar bilan tuzilgan shartnomalar asosida ijro etish uchun qabul qiladi.

Hisob-kitob – kliring tashkilotlari qimmatli qog‘ozlar bilan bitimlar bo‘yicha o‘zaro hisob-kitoblarning o‘z yilida va to‘liq o‘tkazilishini ta’minlash, ularning aylanmasini tezlashtirish, bitimlar tuzishda to‘lovlarning kechiktirilishi hamda to‘lanmasligining oldini olish, tuzilgan bitimlarning natijalarini tezkorlik bilan umumlashtirish va qimmatli qog‘ozlar bozori ishtirokchilarni fond bozori konyunkturasining joriy ahvoli haqida xabardor qilib turish maqsadida tashkil etiladi. 2. Investitsiya fondi va kliring palatasining fond bozoridagi faoliyati Investitsiya fondi. Investitsiya fondiga turli xildagi xatarlarni kamaytirish maqsadida ayrim faoliyat turlari bilan shug‘ullanish va moliyaviy yo‘qotishlarga olib keluvchi qator operatsiyalarni amalga oshirish qonun yo‘li bilan man etiladi. Masalan, investitsiya fondi: – qimmatli qog‘ozlarga mablag‘lar sarflash, opsionlar, fyucherslarni xarid qilish, har xil turdagi kafolatlarni berish va mol-mulkni garovga qo‘yishdan tashqari investitsiyaning boshqa turlarini amalga oshirish; – egalari fond tugatilganidan so ‘ ng aktivlarni sotib olish uchun oddiy aksiyalarning egalariga qaraganda ustunlik huquqlariga ega bo ‘ lgan obligatsiyalar , imtiyozli aksiyalar va boshqa turdagi majburiyatlar ( qarz majburiyatlari ) ni chiqarish ; – agar aksiyadorlik jamiyatining oddiy aksiyalarini xarid qilgandan keyin investitsiya fondining affilatsiyalangan shaxslariga ushbu jamiyat aksiyalarining 10 foizdan ortig‘i tegishli bo‘lsa, ularni sotib olish; – o‘zining sof aktivlarining 10 foizdan ortig‘ini bir emitentning qimmatli qog‘ozlariga investitsiya qilish, davlat qimmatli qog‘ozlari bundan mustasno; – fondni o‘zining affilatsiyalangan shaxslari qimmatli qog‘ozlariga mablag‘larni investitsiya qilish, qarz majburiyatlariga mablag‘larni sarflash (davlat qimmatli qog‘ozlari bundan mustasno);

– o‘zining affilatsiyalangan shaxslaridan qimmatli qog‘ozlar va boshqa aktivlarni sotib olish yoki ularga sotish, boshqa investitsiya fondlarining aksiyalarini xarid qilish huquqiga ega emas. – shuningdek, investitsiya fondlari faoliyati uchun ayrim boshqa cheklovlar ham mavjud va ular bunga og‘ishmay amal qilishlari lozim. Investitsiya fondi foydasining soliqlar, majburiy to‘lovlar va investitsiya aktivlarining ishonchli boshqaruvchisi mukofotlari to‘langanidan keyin qolgan va sarmoyani ko‘paytirishga yo‘naltirilmagan qismi aksiyadorlar o‘rtasida dividend sifatida taqsimlanadi. Hisob-kitob – kliring palatasi. Kliringning vazifalari quyidagilardan iborat: – bitimga doir axborotni yig‘ish, taqqoslash, to‘g‘rilash (tuzatish) bo‘yicha operatsiyalarning amalga oshirilishini nazarda tutuvchi o‘zaro majburiyatlarni belgilash, aniqlash, hisobga olish; – bitim yakunlari bo‘yicha pul mablag‘larini o‘tkazish va qimmatli qog‘ozlarni yetkazib berish uchun asos bo‘luvchi hujjatlarni tuzish hamda ularni ijro uchun jo‘natish; – pul mablag‘lari va qimmatli qog‘ozlar bo‘yicha majburiyatlarning bir yilning o‘zida bajarilishini, ya’ni «to‘lovga qarshi yetkazib berish» tamoyiliga rioya etilishini nazorat qilish, shu jum ladan, tuzilgan va ijro uchun yuborilgan hisob-kitob hujjatlarining harakatini nazorat qilish; – tuzilgan bitim bo‘yicha majburiyatlarning bajarilishini nazorat qilish: – savdolar ishtirokchilari tomonidan qimmatli qog‘ozlar oldi- sotdisini amalga oshirish uchun kiritiladigan pul mablag‘lari va qimmatli qog‘ozlarni deponentlashga qabul qilish; – savdolar tashkilotchilari (fond birjalari, fond boyliklari bilan birjadan tashqari savdo-sotiqni tashkil etuvchi muassasalar)ga savdo ishtirokchilarining deponentlangan qimmatli qog‘ozlari va pul mablag‘lari haqidagi axborotni taqdim etish;

– hisob-kitob – kliring tashkilotlarining a’zolari uchun zaxira fondidan ma’olag‘larni shartnoma asosida berish yo‘li bilan bitimlarning kafolatli ijro etilishini ta’minlash.

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. O‘zbekiston Respublikasi Konstitusiyasi. – T.: O‘zbekiston, 2001. 2. O‘zbekiston Respublikasining «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonuni – T.: O‘zbekiston, 1998. 3. «Davlat tasarrufidan chiqarish va xususiylashtirish to‘g‘risida» O‘zbekiston Respublikasi Qonuni. 1991-yil 19-noyabrda qabul qilingan. 4. «Aksiyadorlik jamiyatlari va aksiyadorlar huquqlarini himoyalash to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni, 1996-yil 26-aprelda qabul qilingan. 5. «Birjalar va birja faoliyati to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni, 2001-yil 29-avgust. 1-260-11. 6. «Qimmatli qog‘ozlar bozori to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuni, 2008-yil 22-iyulda qabul qilingan.

Похожие

Iste’mol, jamg’arish va investitsiya funksiyalari

Investitsiya faoliyatini rivojlantirishda investitsiya

Investitsiya faoliyati va investitsiya siyosati

Birja bozorida kliring va hisob-kitoblar

Investitsiya faoliyatini rivojlantirish investitsiya muhitini o’rni