Hayot sug’urtasining tashkil etishning o’ziga xususiyatlari - Экономика - Рефераты

Hayot sug’urtasining tashkil etishning o’ziga xususiyatlari

Загружено в:

14.08.2023

Скачано:

0

Размер:

1692.9892578125 KB

OʻZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY TA’LIM , FAN VA INNOVATSIYALAR MOLIYA INSTITUTI ________________________________________________ fanidan MUSTAQIL ISH MAVZU: HAYOT SUĞURTASINING TASHKIL ETISHNING O’ZIGA XUSUSIYATLARI Guruh:_____________ Bajardi: _________________ Qabul qildi: _________________ 1

Hayot s u g’ urtasining tashkil etishning o’ziga xususiyatlari Reja: 1. Umrbod renta to'lovi bilan uzoq muddatli hayot sug'urtasi. 2. Sug'urta jarayoni quyidagicha amalga oshiriladi. 3. Uzoq muddatli hayotni sug'urtalash shartnomasi. 2

Agar siz hozir qo'shimcha daromad olishni istasangiz va kelajak uchun nafaqani rejalashtirmoqchi bo'lsangiz, umrbod renta to’lovi bilan uzoq muddatli hayot sug'urtasidan foydalaning. Umrbod renta to'lovi bilan uzoq muddatli hayot sug'urtasi nima? Umrbod renta to'lovi bilan uzoq muddatli hayot sug'urtasi - bu hozirgi paytda barqaror qo'shimcha daromad olish imkonini beruvchi va hatto pensiya yoshiga yetgandan keyin ham qo’shimcha daromadni ta'minlaydigan sug'urta mahsulotidir. Ushbu sug'urta turi aynan nafaqani rejalashtirish uchun ishlab chiqilgan maxsus sug’urta mahsuloti hisoblanadi. Ushbu sug'urta turi bo’yicha shartnoma umrbod amal qiladi, shu bilan birga har oylik (choraklik) sug'urta mukofoti badallarini to'lash davridagi har bir to'lovdan mablag'larning bir qismi yillik umrbod rentaning kelajakdagi to'lovlari uchun zaxirani shakllantirishga yo'naltiriladi. Mijozning xohishiga ko'ra, sug'urta to'lovlari har oyda, har chorakda yoki ixtiyoriy belgilangan sanalarda to'lanishi mumkin. 60 yoshga to‘lgandan so‘ng yillik umrbod renta keyingi to‘lov vaqtida zahira tugagan yoki tugamaganligidan qat’i nazar, har yili shakllantirilgan zaxiraning ma’lum foizi ko‘rinishida to‘lanadi. Sug'urta jarayoni quyidagicha amalga oshiriladi: Sug‘urta qildiruvchi shaxs muntazam sug‘urta to’lovi (sug‘urta mukofoti)ning optimal miqdorini belgilaydi; Shartnoma tuzilgandan so‘ng sug‘urta qildiruvchi tomon uch oylik avans to‘lovini amalga oshiradi; Keyingi yildan boshlab va shartnoma bo‘yicha to‘lov tugatilgunga qadar sug‘urta qildiruvchi shaxs har oy yillik sug‘urta mukofotining kamida 1/12 qismi miqdorida sug‘urta badallarini to‘laydi; Sug‘urtalangan shaxslarga renta to‘lovlari kelishilgan tartibda (oylik, choraklik yoki yillik) tanlagan sanalarda amalga oshiriladi; 3

Renta to‘lovlari miqdori tegishli davr uchun to‘langan oylik to‘lovlar summasining taxminan 96 foizini tashkil qiladi. Aniq foiz sug'urtalangan shaxsning yoshi va jinsiga, shuningdek, boshqa omillarga bog'liq; Mijozning oylik badallarining qolgan qismi (taxminan 4%) umrbod renta to’lash uchun zaxiraga yo’naltiriladi va sug‘urtalangan shaxs 60 yoshga to‘lgandan so‘ng to’lab boriladi; Sug‘urtalangan shaxs vafot etgan taqdirda, haqiqiy ushlab qolingan summalar 60 yoshga to‘ladigan vaqtda uning merosxo‘rlariga bir martalik to‘lov sifatida to‘lab beriladi; Sug‘urta shartnomasi umrbod amal qiladi; Shartnoma bo‘yicha har oylik badallar to‘lash to‘xtatilgan taqdirda, renta to‘lovlari badal kiritilmasdan yana 3 oy davomida to’lab beriladi (uch oylik oldindan to‘lov amalga oshirilganligi hisobiga); Shartnoma bo'yicha har oylik badallarni to’lashni renta to'lovlari boshlangan kundan boshlab kamida 9 oy o’tgandan so’ng to'xtatish mumkin. Sug'urta summasi sug'urta kompaniyasining umrbod renta to'lovi bilan uzoq muddatli hayotni sug'urtalash bo'yicha tarif stavkasi bo'yicha quyidagi parametrlar asosida hisoblanadi: sug'urtalangan shaxsning yoshi; sug'urtalangan shaxsning jinsi; oylik sug'urta mukofoti miqdori; sug'urta shartnomasining amal qilish muddati. Sug'urta kompaniyasi uzoq muddatli hayotni sug'urtalash bo'yicha har bir shartnomani individual ravishda, shartnoma shartlarini mijozning ehtiyojlari va xohishlariga (maqsadidan qat’i nazar - hayotni himoya qilish yoki pulni jamg'arish) maksimal darajada moslashtirgan holda tuzadi va shartnomani mijozning moliyaviy imkoniyatlaridan kelib chiqqan holda ishlab chiqadi. Eng muhimi, hayotni sug‘urta qilish bo‘yicha sug‘urta badallarini to‘lashga yo‘naltirilgan jismoniy shaxslarning ish haqi va boshqa daromadlari summalari soliqqa tortilmaydi. 4

Uzoq muddatli hayotni sug'urtalash shartnomasi «ANNUITY LIFE» (jismoniy shaxslar uchun) 1. Sug'urta mahsuloti to'g'risida qisqacha ma'lumot «ANNUITY LIFE» uzoq muddatli hayot sug'urtasi shartnomasi sizga sug'urtaning birinchi yili davomida yillik sug'urta tovonlari ko'rinishidagi sug'urta tovonini va sug'urta muddati tugagandan so'ng bonus sifatida kafolatlangan daromadni olish imkonini beradi. 2.Sug'urta mahsulotining afzalliklari Har oylik yillik to'lovlarni samarali boshqarish va olish imkoniyati; Daromad solig'idan ozod qilish; Sug'urta muddati davomida o'lim xavfidan sug'urta qoplamasi Qo'shimcha bonus olish imkoniyati; Hayotni sug'urtalashga yo'naltirilgan mablag'lar bankdagi omonatlar va AQSh dollarlaridagi omonatlarni joylashtirishdan ko'ra ko'proq foydalidir. 3. Sug'urta mahsulotining asosiy shartlari Sug'urta muddati 367 kun. Sug'urtalo’vchining yoshi 18 dan 60 yoshgacha. Sug'urta hodisalari: a) Sug'urtalangan shaxsning Sug'urta muddati oxirigacha tirik qolish; b) Sugʻurtalangan shaxsning Sugʻurta shartnomasida ko`rsatilgan, sugʻurta tovonini olish sanasida saqlanib qolganligi joriy annuitet to'lovlari ko'rinishida. v) Sug'urtalangan davrda Sug'urtalangan shaxsning o'limi. Sug'urta summasi Sug'urta qildiruvchi va Sug'urtalovchi o'rtasidagi kelishuv asosida belgilanadi Sug'urta summasi miqdori sug'urta mukofoti miqdori va Sug'urtalanganning yoshiga qarab belgilanadi. Sug'urta mukofotini to'lash tartibi xuddi shu tarzda amalga oshiriladi. 4. Soliq imtiyozlari 5

Soliq to'lovchilarning O'zbekiston Respublikasida hayotni uzoq muddatli sug'urta qilish faoliyatini amalga oshirish huquqini beruvchi litsenziyaga ega bo'lgan yuridik shaxslarga to'langan sug'urta mukofotlarini to'lash uchun ajratilgan ish haqi va boshqa daromadlari miqdori (O'zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 378- moddasi 15-bandi); Fuqarolar tomonidan sug'urta qoplamasi shaklida olingan summalar soliqqa tortilmaydi (O'zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 369-moddasi 4-bandi). Uzoq muddatli hayotni sug'urtalash (ANNUITY LIFE) Yillik sug'urta mukofoti Umumiy to'lov 60 000 000,00 62 100 000,00 № п/ п Sug'urta mukofoti ni to'lash Sug'urta kompaniyas idan qo'shimcha daromad Xodimlar ga joriy annuitet to'lovi oylik Jismoniy shaxslar dan soliqlarn i tejash (PIT) Umu miy foyda 100% 3,5% 12/1 12% 15,5% 1 60 000 00 0,00 2 100 000,00 0,00 0,00 - 2 - - 5 000 000,00 600 000,00 - 3 - - 5 000 000,00 600 000,00 - 6

4 - - 5 000 000,00 600 000,00 - 5 - - 5 000 000,00 600 000,00 - 6 - - 5 000 000,00 600 000,00 - 7 - - 5 000 000,00 600 000,00 - 8 - - 5 000 000,00 600 000,00 - 9 - - 5 000 000,00 600 000,00 - 10 - - 5 000 000,00 600 000,00 - 11 - - 0,00 0,00 - 12 - - 0,00 0,00 - 13 - - 15 000 00 0,00 1 800 000,00 9 300 000,00 Итог о: 60 000 000,00 2 100 000,00 60 000 000,00 7 200 000,00 9 300 000,00 Qisqa muddatli kreditlar va uzoq muddatli kreditlar o’rtasidagi taqqoslash 7

Qisqa muddatli kredit – bu olti oydan bir yilgacha to’lanishi kerak bo’lgan kredit. Boshqa tomondan, uzoq muddatli kreditni qaytarish uchun yillar kerak bo’lishi mumkin. Ikkala turdagi kreditlar ham turli xil talablarga va har xil foiz stavkalariga ega bo’lishi mumkin. Qisqa muddatli kreditlar ko’pincha garovni talab qilmaydi, uzoq muddatli kreditlar esa garovni talab qiladi. Agar qisqa muddatli naqd pul inqiroziga duch kelsangiz, qisqa muddatli kredit eng mos variant bo’lishi mumkin. Qisqa muddatli va uzoq muddatli kreditlar o’rtasida qaror qabul qilishning kaliti bu sizga qancha mablag’ kerakligini va to’lov jadvalingiz qanday bo’lishini hal qilishdir. Umuman olganda, qisqa muddatli kredit sizning pul oqimingiz orqali to’lanishi mumkin bo’lgan biznes xarajatlari uchun eng mos keladi. Boshqa tomondan, agar sizga katta biznes sarmoyasi uchun pul kerak bo’lsa, uzoq muddatli kredit ko’proq mos keladi. Garchi uzoq muddatli kreditlar odatda kredit muddati davomida qimmatroq bo’lsa-da, ular ko’pincha ko’proq moslashuvchanlik va oylik to’lovlarni kamroq taklif qiladi. Qisqa muddatli kreditlar va uzoq muddatli kreditlar o’rtasida qaror qabul qilishda e’tiborga olish kerak bo’lgan yana bir muhim omil – bu ularning foiz stavkalari. Qisqa muddatli kreditlar odatda uzoq muddatli kreditlarga qaraganda yuqori foiz stavkalariga ega, ammo bu qisqaroq to’lov muddati bilan qoplanadi. Bundan tashqari, qisqa muddatli kreditlar kamroq xavfga ega, chunki kredit muddati qisqaroq. Biroq, yomon kreditga ega qarz oluvchilar oylik koʻproq toʻlovlarni amalga oshirishlari mumkin, bu esa qarz olish uchun umumiy xarajatlarni oshirishi mumkin. Kredit tanlashda e’tiborga olinishi kerak bo’lgan yana bir muhim omil – bu kredit bilan bog’liq to’lovlar va to’lovlar. Qisqa muddatli va uzoq muddatli kreditlar o’rnatish to’lovlari, shuningdek to’lovni uzaytirish uchun qo’shimcha to’lovlar bilan ta’minlanishi mumkin. Banklar, shuningdek, muddatidan oldin to’lash uchun komissiya olishlari mumkin. Qisqa muddatli kreditlar favqulodda naqd pul ehtiyojlari uchun eng yaxshi variant bo’lishi mumkin, uzoq muddatli kreditlar esa katta xaridlar va boshlang’ich xarajatlar uchun foydaliroq bo’lishi mumkin. 8

qisqa muddatli kredit va uzoq muddatli kredit Qisqa muddatli kreditlar favqulodda vaziyatlar va qisqa muddatli likvidlik ehtiyojlari uchun ko’proq mos bo’lsa-da, uzoq muddatli kreditlar ko’plab korxonalar uchun zarurdir. An’anaga ko’ra, uzoq muddatli kreditlar faqat mukammal kredit va uzoq muddatli to’lov jadvaliga ega bo’lganlar uchun mavjud edi. Biroq, uzoq muddatli kreditlarni to’lamaslik xavfi yuqoriroq. Foiz stavkalari Qisqa muddatli va uzoq muddatli kreditlar bo’yicha foiz stavkalari juda katta farq qiladi. Farqi kredit muddatiga bog’liq. Qisqa muddatli kreditlar uzoq muddatli kreditlarga qaraganda arzonroqdir va kreditor pastroq stavkalarda foyda ko’rishi mumkin. Biroq, qisqa muddatli kreditlar kreditni to’lamaslik ehtimoli tufayli ko’proq xavflidir. Qisqa muddatli kreditlar odatda kichikroq miqdorda taklif qilinadi va ko’p yillarga taqsimlanadi. Qisqa muddatli va uzoq muddatli kreditlar bo’yicha foiz stavkalari kreditorlar orasida katta farq qiladi. Yakuniy qaror qabul qilishdan oldin turli kreditlarni solishtirish muhimdir. Umuman olganda, qisqa muddatli kreditlar pastroq foiz stavkalariga ega bo’ladi, lekin ular oylik to’lovlarni ham talab qiladi. Agar kredit ballingiz yaxshi bo’lsa, uzoq muddatli kredit olganingizdan ko’ra pastroq foiz stavkasini olasiz. Qarz miqdori siz uchun qaysi kredit turi eng yaxshi ekanligini aniqlashning yana bir omilidir. Uzoq muddatli kreditlar odatda kattaroqdir va shuning uchun ularni berish ancha xavflidir. Biroq, agar siz biznesda bo’lsangiz yoki muhim loyiha uchun uzoq muddatli mablag’ga muhtoj bo’lsangiz, ular foydali bo’lishi mumkin. 9

Uzoq muddatli kreditlar uzoqroq to‘lov muddati bilan ham taqdim etiladi, bu esa kredit davomida katta mablag‘ni tejash imkonini beradi. Agar sizga tez pul kerak bo’lsa, qisqa muddatli kredit yaxshiroq tanlov bo’lishi mumkin. Ba’zi hollarda qisqa muddatli kreditlar bo’yicha yuqori foiz stavkasi tez to’lash qulayligiga arziydi. Boshqa tomondan, qisqa muddatli kreditlar ko’pincha uzoq muddatli kreditlarga qaraganda qiyinroq bo’ladi. Agar to‘g‘ri kredit turiga ishonchingiz komil bo‘lmasa, oldindan saralash uchun bepul ariza topshirishga vaqt ajrating. O’rta muddatli kreditlar uchun foiz stavkalari odatda yetti foizdan o’ttiz foizgacha o’zgarib turadi. Ushbu kreditlar foiz va asosiy qarzni o’z ichiga olgan to’lov jadvaliga ega bo’ladi. Qarz beruvchi odatda foizlarni eng ertasiga to’laydi, shuning uchun vaqt o’tishi bilan asosiy qarz asta-sekin kamayadi. To’lov muddatlari Uzoq muddatli kreditlar bir necha yildan o’n yillargacha bo’lgan uzoqroq to’lov muddatiga ega. Ular odatda uy-joy krediti kabi katta miqdordagi kapitalga mos keladi. Uzoq muddatli kredit bo’yicha foiz stavkasi qisqa muddatli kreditga nisbatan past bo’lsa-da, kredit muddati davomida to’lanadigan foizlarning umumiy miqdori yuqoriroqdir. Uzoq muddatli kreditlarning ayrim turlariga uy kreditlari, avtomobil kreditlari, yirik shaxsiy kreditlar va kasalxonaga yotqizish kreditlari kiradi. 10

Qisqa muddatli kreditlarni qaytarish muddati ancha qisqaroq. Qarzga olingan pul miqdoriga qarab, qisqa muddatli kredit bir necha kun yoki bir yil ichida to’lanishi mumkin. Aniq muddat kreditor bilan imzolash vaqtida kelishib olinadi. Qisqa muddatli kreditlar odatda kichikroq miqdordagi pul uchun beriladi, masalan, naqd avans kreditlari va ish haqi uchun kreditlar. Uzoq muddatli kreditlar, aksincha, qattiqroq malakaga ega, chunki ular kredit tashkilotlarini defolt xavfi ostida qoldiradi. Defolt xavfi yuqori bo’lganligi sababli, agar sizga katta miqdorda pul kerak bo’lsa, uzoq muddatli kreditlar foydali bo’lishi mumkin. Biroq, uzoq muddatli kreditlar vaqt o’tishi bilan qimmatga tushishi mumkin, shuning uchun sizga kattaroq miqdor kerak bo’lsa, qisqa muddatli muqobilni ko’rib chiqqan ma’qul. Uzoq muddatli biznes kreditlarini ham banklar, ham onlayn kreditorlar olish mumkin. Ular odatda qisqaroq to’lov muddatiga ega, ammo yuqori foiz stavkalariga ega. Uzoq muddatli kreditlar uzoq muddatda qimmatroq bo’lishi mumkin bo’lsa-da, foizlar odatda unchalik yuqori emas. Bu ularni, ayniqsa, startap yoki kichik biznes uchun kichik pul uchun yaxshi tanlov qiladi. Kreditning muddati ham foiz stavkasiga ta’sir qiladi. Uzoq muddatli kreditlar odatda qisqa muddatli kreditlarga qaraganda arzonroqdir, chunki kreditorlar o’z qarz oluvchilari haqida ko’proq tadqiqotlar o’tkazdilar. Biroq, qarz oluvchilar uzoq muddatli kreditni tanlashdan oldin hisob-kitob qilishlari kerak. Past foiz stavkasi dastlab jozibador bo’lishi mumkin bo’lsa-da, yillar davomida ular minglab dollarga tushishi mumkin. Xavflar Kredit tanlashdan oldin ba’zi xavflarni hisobga olishingiz kerak. Uzoq muddatli kreditlar garov ta’minotini talab qilishi mumkin. Bu ko’chmas mulkdan naqd pul yoki asbob-uskunalargacha bo’lgan har qanday narsa bo’lishi mumkin. Agar siz qarzni to’lay olmasangiz, qarz beruvchi yo’qotishlarni qoplash uchun garovni tugatishi mumkin. Bu sizning moliyaviy ahvolingizni sezilarli darajada qiyinlashtirishi mumkin. Qisqa muddatli kreditlar esa garovni talab qilmaydi. 11

Bundan tashqari, qisqa muddatli kreditlar biznesingiz uchun xavfliroq bo’lishi mumkin. Qisqa muddatli kreditlar ko’pincha aylanma mablag’larni moliyalashtirish uchun foydalanilsa-da, ular xavf-xatarlardan xoli emas. Kichkina kompaniya moliyaviy tavakkalchilikni qo’shmasdan yetarlicha operatsion riskga ega. Siz kompaniyangizning qisqa muddatli qarzlarni o’zlashtira olish qobiliyatini bilishingiz va qachon moliyaviy tavakkalchilikni qabul qilish uchun juda katta ekanligini bilishingiz kerak. Qisqa muddatli kreditlar odatda yuqori foiz stavkalari va kamroq moslashuvchan to’lov imkoniyatlariga ega. Bu qisqaroq kredit muddatini qoplash va qarzni to’lash xavfini oldini olish uchun zarur. Qisqa muddatli kreditlar yomon kreditga ega bo’lgan qarz oluvchilar uchun mos kelmasligi mumkin. Qisqa muddatli kreditni to’lash muddati juda qisqa bo’lgani uchun kreditorlar katta miqdorda qarz berishni xohlamasligi mumkin. 12

Похожие

Mеhnatni tashkil etishning хususiyatlari

Boshqaruv hisobini tashkil etishning amaliy jihatlari

Tijorat banklarini tashkil etishning huquqiy va iqtisodiy asoslari

Moliyaviy nazoratni tashkil etishning nazariy va huquqiy asoslari

Aylanmadan olinadigan soliqni qo’llashning o’ziga xos xususiyatlari