logo
  1. Главная страница
  2. Рефераты
  3. Экономика
  4. G'aznachilik yagona g`azna hisob raqamini yuritish

G'aznachilik yagona g`azna hisob raqamini yuritish

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

152.5 KB
Скачать
G`aznachilik yagona g`azna hisob raqamini yuritish Reja: 1.G`aznachilikning yagona hisobraqami to’g’risida tushuncha 2.Respublika va hududiy g’aznachilik hisobraqamlarining yuritilishi 3. Yagona g’azna hisobraqamida budjet daromadiari ijrosini hisobga olish 4. G`aznachilik hisobraqamlaridan budjet xarajatlarini to`lash 1.G`aznachilikning yagona hisobraqami to’g’risida tushuncha Yuqoridagi bobda davlat budjeti g’azna ijrosining huquqiy asosini tashkil qiluvchi "Davlat budjeti g’azna ijrosi to’g’risida"gi Qonunning sharhini keltirgan edik. Ushbu Qonunning tegishli moddasida "Yagona g’azna hisobvarag`i g`aznachiliktomonidan boshqariladigan maxsus bank hisobvarag`i bo`lib, bu hisobvaraqqa Davlat budjeti mablag`lari hamda budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari mablag`lari kiritiladi. Yagona g’azna hisobvarag`idan Davlat budjetida mablag`lar nazarda tutilgan yuridik vajismoniy shaxslarning xarajatlari To`lanadi, shuningdek, davlat maqsadli jamg'armalarining xarajatlari amalga oshiriladi" 1 , - deb belgilab qo`yilgan. 2009-yilga kelib, davlat budjeti g’azna ijrosining tashkiliyhuquqiy hamda meyoriy asoslari ancha takomillashtirildi. Bu davrga kelib, O`zbekistoRespublikasi Moliya vazirining 2009yil, 4-avgust-dagi 69-sonli buyrug`i bilan tasdiqlangan va O`zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida 2009- yil, 16sentabrda 2007-son bilan ro`yhatdan o ` tkazilgan "Davlat budjetining g’azna ijrosi Qoidalari" qabul qilindi. Ushbu "Qoidalar Budjet tizimi to`g ` risida"gi va "Davlat budjetining g’azna ijrosi to’g’risida"gi O`zbekiston Respublikasining qonunlari hamda O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007yil, 28-fevral-dagi PQ-594-son "Davlat budjetining g’azna ijrosi tizimini yanada rivojlantirish chora- tadbirlari to’g’risida" gi qaroriga muvofiq, O`zbekistoRespublikasi Moliya vazirligi g`aznachiligiva uning hududiy bo`linmalari tomonidan respublika va hududiy g’azna bisobvaraqlarini qo 4 llash sharoitida respublika budjeti, Qoraqalpog`iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlarning g’azna ijrosini amalga oshirish tartibini belgilab berdi. Mazkur qoidalar respublika g’azna hisobvarag 4 i va hududiy g’azna hisobvaraqlarini yuritish tartiblariai, Respublika budjeti, Qoraqalpog`iston respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar daromadlari va xarajatlarinmg yoyilmasi budjetdan mablag` oluvchilarning xarajatlar smetalarini va ularga o`zgartirishlarni g’aznachilik bolinmalariga taqdim etish tartiblarini, yuridik majburiyatlarai ro`yhatga olishning umumiy qoidalarini, bud- jetdan mablag` oluvchilarning budjetdan tashqari mablag`lari hisobiga xarajatlarni amalga oshirish tartiblarini belgilab berdi va muqaddam amal qilib kelgan bir qator me'yoriy hujjatlarni o`zida mujassamlashtirdi. 2.Respublika va hududiy g’aznachilik hisobraqamlarining yuritilishi Yuqorida nomi keltirilgan 2007-son "Davlat budjetining g’azna ijrosi Qoidalari"da respublika va hududiy g’azna hisobvaraqlarini qoilash sharoitida respublika budjeti, Qoraqalpog`iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetiarning g’azna ijrosini amalga oshirish tartiblari belgilab berildi. Unga ko`ra, davlat budjetiga yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan to`lanadigan soliqlar va boshqa majburiy to`lovlar banklar tomonidan o`rnatilgan tartibda qabul qilinadi va 23402 (005) "Respublika budjetining mablag`lari" hisobvarag`iga kirim qilinadi hamda belgilangan me'yorlarga muvofiq, banklarda ochilgan tegishli budjetlarning g’azna hisobvaraqlanga ajratiladi. Budjetdan mablag` oluvchilarning xarajatlari to`lovi moliya yili uchun ajratilgan budjet mablag`lari doirasida tasdiqlangan (aniqlangan) xarajatlar smetalari, shuningdek, 2007-son Qoidalarga muvofiq ro`yhatga olingan, budjetdan mablag` oluvchilarning mah-sulot yetkazib beruvchilar bilan tuzgan shartnomalari asosida: respublika budjetidan moliyalashtiriladigan tashkilotlar bo`yicha — O`zbekistoRespublikasi Moliya vazirligi g`aznachiligiyoki uning hududiy bo`linmalari tomonidan Qoidalarda belgilangan tartibda; Qoraqalpog`iston Respublikasi budjeti yoki mahalliy budjetlardan moliyalashtiriladigan tashkilotlar bo`yicha — O`zbekistoRespubli-kasi Moliya vazirligi g`aznachiligining hududiy g’aznachilik boiin-malari tomonidan amalga oshiriladi. Respublika g ` azna hisobvarag`i . Respublika budjetidan moliyalashtiriladigan barcha budjetdan mablag` oluvchilar g`azna ijrosi bilan toiiq qamrab olingunga qadar, O`zbekistoRespublikasi Moliya vazirligi G ` aznachiligiga Markaziy bankning Toshkent shahar Bosh boshqarmasi Hisobkitob kassa markazida (HKKM) 23402 (006) balans raqami bilan Respublika g’azna hisobvarag`i ochiladi. Respublika budjetining g’azna ijrosi bilan qamrab olingan budjetdan mablag' oluvchilarning kassa xarajatlarini amalga oshirish uchun mablag`lar HKKM da 23402 (005) hisobvarag`i bilan ochilgan respublika budjetining asosiy hisobvarag`idan tushadi. Mablag`lar taqsimlovchisi O`zbekistoRespublikasi Moliya vazirligi g`aznachiligihisoblanadi. Respublika budjetidan moliyalashtirishni amalga oshirish uchun ajratilgan budjet mablag`larining bosh taqsimlovchisi hisoblangan budjetdan mablag` oluvchilar, O`zbekistoRespublikasi Moliya vazirligining tarmoq boshqarmalariga budjetning g’azna ijrosi bilan qamrab olingan har bir budjetdan mablag` oluvchi bo`yicha sertifikat sumraasining yoyilmasini ilova qilgan holda, shuningdek, budjetning g’azna ijrosi bilan qamrab olinmagan, quyi turuvchi budjetdan mablag` oluvchilarga mablag`larni o`tkazish uchun budjet rahblarlari bosh taqsimlovchilarining budjet depozit hisobvaraqlariga o`tkazilishi iozim bo`lgan qismi bo`yicha mablag`lariga o`tkazish uchun rasmiylashtirilgan tayinlash sertifikatlarini taqdim etadi. Tarmoq boshqarmalari budjetdan mablag` oluvchilar tomonidan taqdim qilingan tayinlash sertifikatlarini o`rnatilgan tartibda tekshirganlaridan so`ng, ularni ijro uchun O`zbekistoRespublikasi Moliya vazirligining Davlat budjeti Bosh boshqarmasiga (DBBB) taqdim etadi. DBBB budjetdan mablag` oluvchilarning tayinlash sertifikatlari asosida respublika budjetining asosiy hisobvarag`idan mablag` o`tkazish uchun to`lov topshiriqnomalarini o`rnatilgan tartibda rasmiylashtiradi va ularni HKKMga ijro uchun taqdim qiladi. 23402 (005) hisobvarag`idan respublika g’azna hisobvarag`iga mablaglar o`tganligini tasdiqlovchi HKKMdan shaxsiy hisobvaraqdan ko`chirmalar olinganidan so`ng, DBBB ijro etilgan tayinlash sertifikatlarining birinchi nusxalarirji O`zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi G`aznachiligiga taqdim etadi. Budjetdan mablag` oluvchilar (moliyalashtirish saqlangan sharoitda moliyalashtirilgan mablag`lar mavjud boiganda) O`zbekistoRespublikasi Moliya vazirligi g`aznachiligiga mablag`larni mahsulot yetkazib beruvchilarning bevosita bank hisobvaraqlariga yoki qonunchilikda nazarda tutilgan maqsadlarga o`tkazish uchun to`lov topshiriqnomalarni qoidaga ko`ra, mablag`larni o`tkazish sanasidan bir kun oldin taqdim etadi. Respublika budjeti qaramog`ida boigan budjetdan mablag` oluvchilarning budjetdan tashqari mablag`lari (ota-onalarning maktabgacha taiim muassasalarida bolalarni saqlash uchun to`lovlari, ota- onalarning musiqa va san`at maktablarida bolalarni o`qitish uchun to`lovlari, maktabgacha taiim muassasalari ishchilaridan ovqatlanish uchun tushgan tushumlar, shuningdek, ijtimoiy ta'minot organlaridan budjet tashkiloti xodimlariga pensiya va ijtimoiy nafaqa to`lash uchun tushgan mablag`lar) o`rnatilgan tartibda kirim qilinadi. Joriy yilda budjetdan mablag` oiuvchilarning joriy moliya yili uchun kelib tushgan debitorlik qarzlari summasi kassa xarajatlarini tiklash orqali kirim qilinadi (budjetdan mablag` oluvchilarning shartnomalar tuzmasdan amalga oshiriladigan to`lovlari bo`yicha yuridik va moliyaviy majburiyatlar). Budjetdan mablag` oluvchilarning o`tgan yilgi debitorlik qarzlarining joriy moliya yilida qaytarilgan summalari, shuningdek, tovar-moddiy boyliklarni, asosiy vositalarni sotishdan va inventarizatsiya (tekshirish) natijalari bo`yicha kelib tushgan summalar kirim qilinadi va keyinchalik ushbu summalar budjetdan mablag` oluvchilar joylashgan hududning shartli hisobvaraq raqami (ShHR) bilan ochilgan, 23402 (005) "Respublika budjeti mablag`lari" daromadlar tranzit hisobvaraqlari orqali respublika budjetining daromadlariga o`tkazilishi bilan alohida shaxsiy hisobvaraqlarda hisobga olinadi. Shaxsiy hisobvaraqlaridan ko`chirmalar operatsiyalar amalga oshirilganJigini tasdiqlovchi, birlamchi to`lov hujjatlarining asl va ko`chirma nusxalari ilovalari bilan, shuningdek, naqd pul mablag`larini berish uchun 23212 "Moliya vazirligi g`aznachiligimablag`lari" va 23214 "g`aznachilikning hududiy bo`linmalari mablag`lari" hisobvaraqlaridan ko`chirmalar ularga llovalar bilan, tegishli ravishda, HKKM va tegishli xizmat ko`rsatuvchi banklar tomonidan va 23212 "Moliya vazirligi g`aznachiligi mablag`lari" va 23214 "g`aznachilikning hududiy boitnmalari mablag`lari" hisobvaraqlarida mablag`lar harakatining keyingi ish kunida doimiy ravishda g’aznachilik bo`linmalariga taqdim etiladi. Respublika budjeti qaramog`ida boigan budjetdan mablag` oluvchilarni g’azna ijrosi bilan to`liq qamrab olingandan so ` ng, ularning xarajatlarini respublika budjetining asosiy hisobvarag`idan moliyalashtirish to`xtatiladi va asosiy respublika budjeti hisobvarag`i bilan birlashtiriladi. Respublika budjetining asosiy hisobvarag`i bilan birlashtirilgandan so`ng, respublika budjeti daromadlari 23402 (005) "Respublika budjetining mablaglari" hududiy daromad tranzit hisobvaraqlaridan mablag`lar to`g`ridan to`g`ri kirim qilinadi. Hududiy g'azna hisobvaraqlari. Qoraqalpog`istonRespublikasi budjeti va mahalliy budjetlar qaramogida boigan budjetdan mablag` oluvchilarning pul mablag`larini kirim qilish va o`tkazish bo`yicha operatsiyalar hududiy g’azna hisobvaraqlari orqali amalga oshiriladi. Qoraqalpog`iston Respublikasi budjeti va mahalliy budjetlar qaramogida boigan budjetdan mablag` oluvchilarning budjetdan tashqari mablag`lari (ota- onalarning maktabgacha taiim muassasalarida bolalami saqlash uchun to`lovlari, ota-onalarning musiqa va san'at maktabiarida bolalarni o`qitish uchun to`lovlari, maktabgacha taiim muassasalari ishchilaridan ovqatlanish uchun tushgan tushumlar, shuningdek, ijtimoiy ta ? minot organlaridan budjet tashkiloti xodimlariga pensiya va ijtimoiy nafaqa to`lash uchun tushgan mablag`lar) o`rnatilgan tartibda kirim qilinadi. Joriy yilda budjetdan mablag` oluvchilarning joriy moliya yili uchun kelib tushgan debitorlik qarzlari summasi kassa xarajatlarini tiklash orqali kirim qilinadi (budjetdan mablag` oluvchilarning shartnomalar tuzmasdan amalga oshiriladigan to`lovlari bo`yicha yuridik va moliyaviy majburiyatlar). Budjetdan mablag` oluvchilarning o`tgan yilgi debitorlik qarzlarining joriy moliya yilida qaytarilgan summalari, shuningdek, tovar-moddiy boyliklarni, asosiy vositalami sotishdan va inventarizatsiya (tekshirish) natijalari bo 4 yicha kelib tushgan summalar kirim qilinadi va keyinchalik ushbu summalar budjetdan mablag` oluvchilar joylashgan hududning shartli hisobvaraq raqami (ShHR) bilan ochilgan 23402 (005) "Respublika budjeti mablag`lari" daromadlar tranzit hisobvaraqlari orqali tegishli budjetlaming daromadlariga o`tkazilishi bilan alohida shaxsiy hisobvaraqlarda hisobga olinadi. Shaxsiy hisobvaraqlaridan ko`chirmalar operatsiyalar amalga oshirilganligini tasdiqlovchi, birlamchi to`lov hujjatlarining asl va ko`chirma nusxalari ilovalari bilan, shuningdek, naqd pul mablag`arini berish uchun 23212 "Moliya vazirligi g`aznachiligimablag`lari" va 23214 "g`aznachilikning hududiy bo`linmalari mablag`lari" hisobvaraqlaridan ko`chirmalar ularga ilovalar bilan, tegishli banklar tomonidan va 23212 "Moliya vazirligi g`aznachiligimablag`lari" va 23214 "g`aznachilikning hududiy bo`linmalari mablag`lari" hisobvaraqlarida mablag`lar harakatining keyingi ish kunida doimiy ravishda g’aznachilik bo`linmalariga taqdim etiladi. 3. Yagona g’azna hisobraqamida budjet daromadiari ijrosini hisobga olish Maiumki, O`zbekistoRespubllkasi davlat budjeti daromadlari qismi asosini mamlakatimizda 2014-yil, 1 yanvardan amalga kiritilgan O`zbekistoRespublikasi Budjet Kodeksining 50-51 -52-moddalari bilan belgilab qo`yilgan daromadlar tashkil qiladi. Davlat budjetiga majburiy to`lovlarning kelib tushishi soliq va bojxona tizimlariga kiruvchi maxsus vakolatli organlar hamda mazkur vazifa zimmasiga yuklatilgan boshqa davlat organlari tomonidan ta'minJanadi. Davlat budjetiga o £ tkaziladigan soliqlar va majburiy to`lovlaming hisobga olinishi yoki budjet hisobiga keragidan ortiq miqdorda o`tkazib yuborilgan summalarning qaytarib berilishi respublikamizda amalda bo`lgan Soliq Kodeksi, Bojxona Kodeksi, shuningdek, 2001-yil, 19-fevralda qabul qilingan "O`zbekistoRespublikasi Davlat budjetining kassa operatsiyalarini amalga oshirish orqali ijrosini ta'minlash to`g'risida"gi 1009-sonli raqam bilan davlat ro`yhatidan o`tkazilgan yo`riqnomalar asosida bajariladi. Davlat budjetining markaziy bo`g`ini bo`lgan respublika budjetiga Soliq Kodeksining 23-moddasida belgilab berilgan umumdavlat daromadlari va majburiy to`lovlari tushiriladi. Ma'lumki, umumdavlat ahamiyatiga ega boigan tartibga soluvchi soliqlar bo`yicha to`lovlar O`zbekistoRespublikasi Prezidentining Budjet parametrlari to’g’risidagi maxsus qarori bilan har moliya yili uchun tasdiqlanadigan normativlar bo`yicha respublika budjetiga o`tkaziladi. Umumdavlat soliqlarining ayrimlari bo`yicha to`lovlar turlicha respublika budjetiga yoki Qoraqalpog`iston Respublikasi, viloyatlar, Toshkent shahrining budjetlariga o`tkazilishi mumkin. Qoraqalpog`istonRespublikasi va mahalliy hokimiyat organiari budjetlariga tartibga soluvchi umumdavlat soliq to`lovlarming normativlarga asosan taqsimlanadigan maium qismi, mahalliy budjetlarga o`tkazilishi belgilab qo`yilgan umumdavlat soliqlarining bir qismi hamda mahalliy soliqlar va boshqa xil yig`imlar bo`yicha to`lovlar o`tkaziladi. Tartibga soluvchi umumdavlat soliqlardan to`lovlarini bajarish yuzasidan zimmasidagi majburiyatlarm bajaruvchi soliq to`lovchilar tomonidan to`langan soliqlar va boshqa to`lovlar summalari tegishli banklar tomonidan respublika budjetiga o`tkaziladi va O`zbekistoRespublikasi Markaziy banki tomonidan belgilanadigan tartib-qoidalarga muvofiq respublika budjetining asosiy hisob- kitob raqamiga jamlanadi, shuningdek, amaldagi qonunchilik normalariga asosan, Qoraqalpog`istonRespublikasi va mahalliy hokimiyat organlarining budjetlariga o`tkazib beriladi. Mahalliy budjetlar ixtiyorida qoldiriladigan umumdavlat soliqlarining qanday qismi Qoraqalpog`iston Respublikasining respublika budjetiga, viloyatlarning viloyat budjetiga va Toshkent shahri mahalliy budjetining shahar budjetiga o`tkazilishi, qanday qismini ular tasarrufidagi tuman/shahar budjetlariga o`tkazib berish kerakligini belgilovchi normativlar Qoraqalpog`iston Respublika-sining Vazirlar Kengashi, viloyat va Toshkent shahar hokimlari tomonidan tasdiqlanadigan maxsus qarorlar bilan belgilanadi. Alohida shahar hududiga kiruvchi tumanlarning mahalliy budjetiga umumdavlat soliqlarining qanday qismini ajratib berish lozimligini belgilovchi normativlar, o`z navbatida, viloyat miqyosi-dagi shahar hokimlari qarorlari bilan tasdiqlanadi. Ma`lumki, O`zbekiston Respublikasi Prezidentining 2007yil, 1-noyabrdagi PQ-721-sonli Qaroriga muvofiq ravishda, mamlakatimiz hududlarida "Davlat moliyasini boshqarish tizimini isloh qilish" loyihasi muvaffaqiyatli amalga oshirilmoqda. Mazkur loyiha doirasida amaldagi davlat moliyasi tizimining faoliyatini yorituvchi axborot tizimini takomillashtirish ko`zda tutilgan. 2009-2011-yillar mobaynida yuqorida nomi keltirilgan PQ721-sonli qaroriga muvofiq, respublikada "Davlat moliya tizimini boshqarishning informatsion tizimi" deb nomlangan zamonaviylashtirilgan amaliy dastur bilan ta'minlash rejalashtirilgan. Mazkur dastur yordamida butun respublika hududida davlat budjeti g’azna ijrosini, shu jumladan, davlat budjeti daromad qismining g’azna ijrosini ta'minlash bilan bogiiq barcha jarayonlarni qamrab olishga imkoniyat yaratiladi. Soliq to`lovchi subyektlar DSI tizimiga xizmat ko ` rsatuvchi banklarda respublika budjetiga kelib tushadigan daromadlarni saqlash ucbun maxsus ochilgan tranzit bisobraqam (23402) 4.3-rasm. Davlat budjeti daromadlarimng yagona g’azna hisobraqamida yuritiiish tartibi 1 Ushbu tartibga ko`ra, yuridik va jismoniy shaxslar tomonidan davlat budjetiga o`tkaziladigan soliqlar va majburiy to`lovlar banklar tomonidan qabul qilinadi va belgilangan tartibda 23402, 23403, 23407, 23409, 20207, 20205 va 23411sonli balans hisobvaraqlarda ochilgan shaxsiy hisobraqamlarga (ShHR) kirim qilinadi va ular hisobidan tegishli budjetlar va Davlat maqsadli jamg`armalari hisobiga belgilangan miqdorlarda ajratmalarni amalga oshirish tartibi 2012-yilning 1yanvaridan boshlab joriy etildi. Buning natijasida tegishli budjetlar daromadlari, shu jumladan, davlat maqsadli va boshqa budjetdan tashqari jamg`armalari daromadlari hisobi "g`aznachilik" dasturiy majmuida ular uchun ochiladigan tegishli shaxsiy g’azna hisobvaraqlarida yuritiiadigan boidi (4.3rasmga qaralsin). Davlat budjeti daromadlarining g’azna ijrosini amalga oshirish borasida joylardagi g’aznachilik bo`linmalari tomonidan quyidagi ustuvor vazifalar bajarilishi lozim: 1 O`zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi (O`quv markazi 0'quv materiallari asosida tayyorlandi. 0`zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi o`quv markazi o`quv materiallari asosida tayyorlandi. - davlat budjetiga kelib tushgan mablag`larni ajratib berilishi lozim boigan turli darajadagi budjetlarning g’aznachilikdagi shaxsiy hisobraqamlariga o`tkazib berish bilan bogiiq operatsiyalarni amalga oshirish; - davlat budjetining daromad qismi bo`yicha g’aznachilik funksiyalarining bajarilishi yuzasidan tegishli hisobotlarni tayyorlash va buxgalterlik hisobotlarini olib borish, bajarilgan barcha funksional jarayonlarga taalluqli maiumotlarni g`aznachiliktizimining Bosh kitobida aks ettirib borish; - davlat budjetining daromadlari, davlat maqsadli va budjetdan tashqari jamg`armalar bo`yicha zarur maiumotlarni yig`ish, o`rganib chiqish, tahlil qilish va olingan natijalarni mutasaddi davlat tashkilotlari (davlat soliq va bojxona organlari)ga taqdim etish; - davlat budjeti daromadlari qismiga soliq va boshqa xil majburiy toMovlarning tushirilishi, me'yoridan ortiqcha ushlanib qolingan soliq va boshqa xil majburiy to`lovlar summasining qaytarib berilishi bilan bog`liqmaiumotlarni to`plash, qayta ishlash va tegishli ma`lumotlarni tayyorlash; - "Bank - g`aznachilik" tizimi orqali Yagona g’aznachilik tizimiga davlat budjetining daromadlar qismiga tushiriladigan tushumlarni qabul qilib olish operatsiyalarini bajarish; - moliya masalalari bilan shug`ullanuvchi mutasaddi davlat organlariga turli darajadagi budjetlarning kirim qismiga tushayotgan mablag`lar haqida maiumotlar berib borish; - joriy qonunchilik normalariga muvofiq davlat budjetining daromadlari qismiga tushiriladigan mablagMar bilan ishlashga doir boshqa xil operatsiyaiami amalga oshirish. Xulosa qilib aytganda, dastlab davlat budjeti g’azna ijrosi elementlari joriy qilinayotganda nazarda tutilgan davlat budjeti, davlat maqsadli jamg`armalari, budjet tashkilotlarining budjetdan tashqari mablag`lari tushumining yagona g’azna hisobraqamida yuritilishi mablag`larni oqilona boshqarish imkonini beradi, qisqa vaqt oralig`ida budjetga va boshqa maqsadli jamg`armalarga tushgan mablag`larning markazlashtirilgan tartibda hisobini yuritish uchun sharoit yaratadi. Daromadlar ijrosining yagona axborot tizimini joriy qilish orqali budjet daromadlari to`g ` risida tezkor oraliq va yakuniy maiumotlarni olish, qayta ishlash va hisobotlarni shakllantirishning yangi uyg`unlashgan texnologiyalari amalda qo`llaniladi. Davlat budjeti xarajatlarini budjet daromadlari bilan muvofiqlashtirish uchun yagona axborot makoni yaratiladi. Ushbu holatlarning natijasi oiaroq, yagona g’azna hisobraqamining joriy etilishi natijasida davlat budjeti daromadlarining g’azna ijrosini amalga oshirish jarayoni soddalashadi, oqilona shaklga keladi va daromadlar ijrosining operativligi va shaffofligi ta'minlanadi. Budjet ko`rsatkichlariga to`g`ri baho berish, mamlakat miqyosida, shuningdek, hududlar darajasida budjet masalalarida tegishli tezkor boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun zamin yaratiladi. 4. G`aznachilik hisobraqamlaridan budjet xarajatlarini to`lash Budjetdan mablag` oluvchilar tomonidan pul mablag`lari o`tkazilishi quyidagi talablarga asoslangan to`lov topshiriqnomalari bilan g`aznachilikorganlari tomonidan amalga oshiriladi: - moliya organlarida ro`yhatdan o`tkazilgan xarajatlar sraetalari asosida va budjet mablag`lari bo`yicha budjetdan mablag` oluvchilaming bank hisobraqamlarida mavjud bo`lgan, xarajatlarning tegishli guruhlari bo`yicha budjet mablag`lari qoldiqlarining summalari doirasida; - agar to`lov topshiriqnomasida ko`rsatilgan summa moliya organida ro`yhatdan o`tkazilgan shartnomaga ko`ra to`lanadigan pul mablag`lari summasidan oshmasa; - tovarlar (ishlar, xizmatlar) yetkazib berilishini va budjetdan mablag` oluvchining yetkazib beruvchidan qarzi mavjudligini tasdiq-laydigan hisobvaraq- fakturalar yoki boshqa hujjatlar, shuningdek, budjetdan mablag` oluvchi zimmasiga yetkazib beruvchiga bo`nak to`lovini oikazish majburiyatini yuklaydigan hujjatlar bo`lganida; - yetkazib beruvchining to`lov topshiriqnomasida ko`rsatilgan nomi va rekvizitlari yetkazib beruvchining shartnomada ko`rsatilgan nomi va rekvizitlariga muvofiq bo`lsa; - to`lov topshiriqnomasida budjet tasnifming tegishli kodlari to`g`ri ko`rsatilgan boisa. Yetkazib beriladigan tovarlar (ishlar, xizmatlar) uchun xarajat-larni to`lash bo`yicha to`lovlarni, shu jumladan, bo`nak to`lovlarini amalga oshirish uchun budjetdan mablag` oluvchilar moliya organiga belgilangan tartibda rasmiylashtirilgan to`lov topshiriqnomalarini quyidagi tarzda taqdim etadilar: a) besh nusxada, agar g`aznachilik bo`linmasi va mahsulot yetkazib beruvchiga bitta bank filialida xizmat ko`rsatilsa: - birinchi nusxasi - budjetdan mablag` oluvchining tegishli mansabdor shaxslari tomonidan imzolangan va muhr izi bilan tasdiqlangan to`lov topshmqnomasining nusxasi - budjetdan mablag` oluvchining g’aznachilik bo`linmasiga budjetdan mablag` oluvchining shaxsiy hisobvarag`idan kassa xarajatlarini amalga oshirish uchun so`rovnomasi bo`lib xizmat qiladi; - ikkinchi nusxasi - g`aznachilikbo`linmasining rahbari va mas'ul shaxsi tomonidan imzolanadi, g’aznachilik bo`linmasining muhr izi bilan tasdiqlanadi va bank uchun g’azna hisobvarag`idan xarajatlar to`lovini amalga oshirish uchun asos boiadi; - uchinchi nusxasi - bank filialining to`langanlik to’g’risidagi belgisi bilan mahsulot yetkazib beruvchiga beriladi; - to'rtinchi nusxasi - bank filialining to`langanlik to’g’risidagi belgisi bilan g’azna hisobvarag`idan ko ` chirmaga ilova qilinadi va g’aznachililc bo`linmasiga budjetdan mablag` oluvchining shaxsiy hisobvaragida kassa xarajatlarini aks ettirish uchun asos bo`ladi; - beshinchi nusxasi - g`aznachilik bo`linmasining To`LANGAN" belgisi bilan va to`langan sana qo`yilgan holda, budjetdan mablag` oluvchining shaxsiy hisobvarag`idan ko`chirmabilan birgalilcda budjetdan mablag` oluvchining vakolatli xodimiga beriladi. b) to 'rt nusxada, agar g`aznachilikbo`linmasi va mahsulot yetkazib beruvchiga har xil bank filiallarida xizmat ko`rsatilsa: - hirinchi nusxasi - budjetdan mablag` oluvchining tegishli mansabdor shaxslari tomonidan imzolangan va muhr izi bilan tasdiqlangan to`lov topshiriqnomasining nusxasi - budjetdan mablag 4 oluvchining g’aznachilik bo`linmasiga budjetdan mablag` oluvchining shaxsiy hisobvarag`idan kassa xarajatlarini amalga oshirish uchun so`rovnomasi bo`lib xizmat qiladi; - ikkinchi nusxasi - g`aznachilik bo`linmasining rahbari va mas`ul shaxsi tomonidan imzolanadi, g’aznachilik bo`linmasining muhr izi bilan tasdiqlanadi va bank uchun g ` azna hisobvarag`idan xarajatlar to`lovini amalga oshirish uchun asos boiadi; - uchinchi nusxasi - bank filialining to`langanlik to ` g ` risidagi belgisi bilan g’azna hisobvarag`idan ko`chirmaga ilova qilinadi va g’aznachilik bo`linmasiga budjetdan mablag` oluvchining shaxsiy hisobvarag`ida kassa xarajatlarini aks ettirish uchun asos bo`ladi; - to'rtinchi nusxasi - g`aznachilikbo`linmasining "To`LANGAN" belgisi bilan va to`langan sana qo`yilgan holda, budjetdan mablag` oluvchining shaxsiy hisobvarag`idan ko ` chirma bilan birgalikda budjetdan mablag` oluvchining vakolatli xodimiga beriladi. v) uch nusxada, agar g`aznachilikbo`linmasi hamda unga xizmat ko`rsatuvchi bank orasida "Bank-mijoz" dasturiy majmui yoiga qo`yilgan bo`lsa: - birinchi nusxasi - budjetdan mablag ` oluvchining tegishli mansabdor shaxslari tomonidan imzolangan va muhr izi bilan tasdiqlangan to`lov topshiriqnomasining nusxasi - budjetdan mablag` oluvchining g’aznachilik bolinmasiga budjetdan mablag` oluvchining shaxsiy hisobvarag`idan kassa xarajatlarini amalga oshirish uchun so`rovnomasi boiib xizmat qiladi; - ikkinchi nusxasi – G ` aznachilik bo`linmasining rahbari va mas'ul shaxsi tomonidan imzolanadi, g`aznachilikbo`linmasining muhr izi bilan tasdiqlanadi va g’azna hisobvarag`idan xarajatlar to`lovini amalga oshirish uchun asos bo`ladi. - uchinchi nusxasi - g`aznachilik bo`linmasining "To`langan" belgisi bilan va to`langan sana qo`yilgan holda budjetdan mablag ` oluvchining shaxsiy hisobvaragidan ko 4 chirma bilan birgalikda budjetdan mablag` oluvchining vakolatli xodimiga beriladi. Budjetdan mablag` oluvchilar o`z xarajatlarini to`lash uchun moliya organiga mablag`larni o`z bank hisobraqamlaridan o`tkazish uchun to`lov topshiriqnomalari, hisobvaraq-fakturalar yoki tovar (ishlar, xizmatlar) yetkazib berilganligini va budjetdan mablag` oluvchining yetkazib beruvchidan qarzi mavjudligini tasdiqlaydigan boshqa hujjatlar, shuningdek, budjetdan mablag ` oluvchi zimmasiga yetkazib beruvchiga bo`nak to ` lovini o ` tkazish majburiyatini yuklaydigan hujjatlarni taqdim etadi. Bo 4 nak to`lovi hisobiga mablag`larni to`lash uchun budjetdan mablag` oluvchi budjetdan mablag` oluvchi zimmasiga yetkazib beruvchiga bo`nak to`lovini o`tkazish majburiyatini yuklaydigan hujjatlarga binoan to`lov topshiriqnomasini taqdim etadi. Budjetdan mablag` oluvchilar tomonidan taqdim etilgan to`lov hujjatlari va ularga ilova qilingan hujjatlarni tekshirish, shuningdek, to`lov topshiriqnomalarini ijro uchun xizraat ko`rsatuvchi bankka topshirishni moliya organlari, qoidaga ko`ra, ular taqdim etilgan kunda amalga oshiradi. Moliya organlari budjetdan mablag` oluvchi taqdim etgan hujjatlarni ularning talablarga muvofiqligi masalasida tekshiradi. Budjetdan mablag ` oluvchilar taqdim etgan to`lov va boshqa hujjatlar Nizom talablariga muvofiq kelmasa, moliya organi ularni budjetdan mablag` oluvchiga qaytarib, to`lov topshiriqnomalarining orqa tomoniga ularga belgi qo`ymasdan, muvofiq emaslik sabablarini ko`rsatadi. Qo‘shimcha adabiyotlar: 1. Akperov I. Kaznacheyskaya sistema ispolneniya byudjeta v Rossiyskoy Federatsii. Uchebnoe posobie. – M.: “KNORUS”, 2010. - 640 str. 2. Burxanov U., Atamuradov T. Davlat xaridi. O‘quv qo‘llanma. – T.: “Fan va texnologiya”, 2012. -152 bet. 3. Davlat byudjetining g‘azna ijrosi. Me’yoriy-huquqiy hujjatlar to‘plami. - T.: “Koh`inur", 2006. - 257 str. 4. Malikov T, Jalilov P. Byudjet-soliq siyosati. - T.: Akademiya, 2011. – 264 bet. 5. Qosimova G.A. G‘aznachilik faoliyati mexanizmni tashkil qilish. O‘quv-uslubiy majmua. – T.: “Moliya”, 2010. - 256 bet.

Похожие

Yagona vakillik hisobvarag`i orqali hisob-kitoblarga asoslangan to`lov tizimi
Hisob-kitob va kredit muomalalari hisobining vazifalari. Mol yetkazib beruvchilar va pudratchilar bilan hisob-kitoblarni yuritish
Budjet tashkilotlarida moliyaviy aktivlar hisobi
G'aznachilik faoliyatining tashkiliy-huquqiy asoslari
G'aznachilik fanining mazmuni, predmeti va vazifalari