Фавқулодда вазиятларда муҳофаза қилишда турли хил тадбирларнинг аҳамияти - Экономика - Рефераты

Фавқулодда вазиятларда муҳофаза қилишда турли хил тадбирларнинг аҳамияти

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

71.5 KB

Фавқулодда вазиятларда муҳофаза қилишда турли хил тадбирларнинг аҳамияти Режа: 1. Туман ва халқ хўжалик объектларида қўмондон- штаб ўқув машғулотларини ўтказиш услуби. 2. ФМ бўйича тадбирлар режалари ва уларга қуйилган асосий талаблар. 3. Йирик ишлаб чиқариш авариялари, ҳалокатлари рўй берганда ҳудуддаги бўлиши мумкин бўлган шароитни баҳолаш. 1

Туман ва халқ хўжалик объектларида қўмондон-штаб ўқув машғулотларини ўтказиш услуби Қўмондон-штаб ўқув машғулотлари ФМ қўмондон штаб ўқув машғулотлари шаҳар, туман, ФВДТ хизматлари, бошқарув тизими раҳбарлари, фавқулодда вазиятлар ва эвакуация қилиш комиссиялари, ҳарбийлашмаган (махсус) йиғма қўшилмалар ҳамда халқ хўжалиги раҳбарлар таркиби, фуқаро муҳофазаси штаби аъзолари, объектда ташкил этилган ҳарбийлашмаган тузилмалар билан ўтказади. Қўмондон-штаб бошқаруви бунда муҳим ҳисобланади. Расм-1 да бошқарув пунктлари структураси схемаси келтирилган. Бошқарув шу схемага асосан олиб борилиши мумкин. 2Бош қ арув пункти Стационар Ҳ аракатдаги Кундалик (тинч ва ҳ арбий ва қ тда) За ҳ ирадаги ( ҳ арбий ва қ тда) 1. Ҳ авода. 2. Мобилли . Ша ҳ арда Ша ҳ ар таш қ арисида

Расм-1. Бошқарув пунктлари структураси. Худди шунингдек, Республика субъектлари бўйича ФВда таввакалчилик (рискли) бошқарув системасини ҳам қўллаш мумкин. Ушбу схема расм-2 да келтирилган. Қўмондон-штаб ўқув машғулотларини тайёрлаш ва ўтказиш учун тегишли раҳбарият ташкил этилади. Унга машқ раҳбари, раҳбарият штаби, машқ раҳбарининг ўринбосарлари, ёдамчилари, ва воситлачилари киради. Ўқув машғулотлари, раҳбарият таркиби тассаруфидагиларни бошқаришда мустаҳкам кўникмалар ҳосил қилишда, ФВ содир бўлиши хавфи пайдо бўлганда унинг ривожланишини тўхтатишда ҳамда уларни оқибатларини бартараф этишда шароитни тўғри баҳолашда имкон беради. ФМ режасидаги тадбирларни машқ қилиш қай даражада режалаштирилганлигини баҳолаш ва замонавий зарба воситалари қўлланганда оқибатларини бартараф этиш бўйича қарор қабул қилиш, ижрочиларга аниқ вазифалар бериш ва уларнинг бажарилишни ташкил этиш ўқув машқларини негизидир. Туман қўмондон-штаб ўқув машқни тайёрлаш ва ўтказиш бўйича барча ишларнинг ташкилотчиси вилоят ҳокими - ФМ бошлиғи бўлиб у ўқув машқ раҳбари ҳисобланади. Ўқув машғулотлари раҳбарининг ўринбосарлари ва ёрдамчилари этиб вилоят миқёсидаги ФМ хизматчилари, бошқарма бошлиқлари ёки машқга жалб этилаётган объектларнинг раҳбарлари тайинланадилар. 3

Улар машғулотларини тайёрлаш ва ўтказишда фаол қатнашиб, машқ бўйича ўз шахсий режаларини ишлаб чиқадилар. Машқ жараёнида ўзларига бириктирилган ҳудудда шартли топшириқларини бажарилишга раҳбарлик қилиб, ходимларни содир бўлган вазиятда тўғри ҳаракат қилишга ўргатади ва ўзига белгиланган ҳудудда машқ бўйича муҳокама ўтказади. Машқнинг раҳбарият штаби - машқ раҳбарининг кўрсатмасига асосан машқни тайёрлаш ва ўтказишни ташкил этади. Вилоят ФВ бошқармаси бошлиғи раҳбарият штабини бошлиғи - машқ раҳбарининг ўринбосари ҳисобланади. Ўқув машқининг раҳбари ўқув машқларини ўтказиш учун зарур бўлган дастлабки маълумотларни ва унинг унумли фойдаланиши аниқлайди. Дастлабки маълумотлар бу мавзу, ўқув машқининг мақсади, машқнинг босқичлари ва уларнинг ўқув саволлари, ўқитилаётган раҳбарлар таркиби ва бошқарув органлари. Машқ раҳбари ўқув машқи тугагандан кейин ўрганувчиларнинг ҳаракатини баҳолайди ва йўл қўйилган камчиликларини бартараф этиш бўйича вазифалар қўяди. Ўқув машқига тайёргарлик. Унинг ўтказилишидан бир- ярим ой олдин бошланади. Шу давр ичида асосий ҳужжатлар ишлаб чиқилади, ўқув машғулотлари раҳбарияти тайинланади, амалий тадбирлар ўтказиш учун ўқув жойи тайинланади. 4

5Республика субъектларида Экологик ва социал и қ тисодий ҳ олатни ба ҳ олаш ФВ таввакалчилик даражасини ани қ лаш Атроф-му ҳ ит мониторингини ў тказиш ва ФВ б ў лишини прогнозлаш ФВ таввакалчилик та ҳ лили Таввакалчилик индентификац Таввакалчилик ни ба ҳ олаш Прогнозлаш Материал зарар Таввакалчиликда талофат ва ҳ алок б ў лганлар Ҳ озирги ваљтдаги таввакалчилик даражаси Оптимал тадбирларни ишлаб чи қ иш

Расм-2. Фавқулотда вазиятларда таввакалчилик (риск) бошқарув система структураси. Тайёргарликнинг асосий ҳужжатларидан бири тақвимий режадир ва унда тадбирларнинг мундарижаси, муддати ва ўтказилиш вақти ҳамда ижрочилар аниқланади. Ўқув машқини ўтказиш режаси - асосий ўқув услубий ҳужжат бўлиб, унда мўлжалланган мақсадларга мос равишда ўқув машқини олиб бориш йўл-йўриқлари баён этилади. Ўқув саволларини ишлаб чиқишнинг кетма-кетлиги белгиланади. Ўтказиш тартиби босқичма-босқич кенгайтирилган жадвал шаклида баён этилади. Ҳар бир босқич ўқув саволлари ва уларга ажратилган вақт аниқланади. Вазиятлар шартли равишда топшириқ шаклида баён этилади. Сўнгра машқ раҳбарини, ўринбосарларини, ёрдамчиларини ва воситачиларни иш режаси келтирилади. Ундан кейин «ўргатилаётганлардан кутилаётган ҳаракатлар муҳокамадан ўтказилиш вақти ва тартиби»ни кўрсатиш билан тугалланади. Режа тузаётганда ўқув машқи саволларини ишлаб чиқиш учун ажратиладиган вақтга катта эътибор бериш керак. Қўмондон-штаб ўқув машқини тайёрлаш бўйича ташкилий кўрсатмаларини, одатда, буйруқ шаклида ишлаб чиқади ва ижрочилар барча талабаларни (ишларни) бажара олиши учун ўз вақтида уларга етказилади. 6

Моддий-техник таъминот режаси - бу ўқув машқини ўтказиш режасида кўзда тутилган барча тадбирларни бажарилишини таъминловчи ҳужжатдир. Барча ўқув-услубий ҳужжатлар имкон қадар қисқа ва фойдаланиш учун қулай бўлиши керак. Қўмондон-штаб ўқув мшғулотининг ибратлилиги кўзланган мақсадга эришиш ва ўқув саволларини ишлаб чиқишнинг сифати синчковлик билан тайёрлангандалигини эмас ва балким мақсадга мувофиқ булган услубларни танлаш ва улардан моҳирона фойдалана олиш ҳамдир. Ўқув машқи мобайнида қўлланиладиган асосий услублар бу «фуқаро муҳофазаси режаси» ва «ФВни олдини олиш ва уларда ҳаракат қилиш» режасига мувофиқ тадбирларни амалга ошираётганда ўрганаётганларнинг ҳаракатларини назорат қилиш: - муҳокамадан мақсад, кўзда тутилган тадбирлар бажарилишини, ташкил этилишини раҳбарият ва қўмондон бошлиқлар таркибини ўз функционал мажбуриятларини бажаришга тайёргарлик даражасини ҳар томонлама таҳлил этиш, машқни ўтказишда ва режалаштиришда йўл ққйилган ҳатто камчиликларни очиб тахлаш, уларни бартараф қилиш борасида вазифалар қўйишдир. Муҳокама ўқув машқи якунлаши билан дарҳол ўтказилади. Шунинг учун унга тайёргарлик машқ давомида олиб борилади. Техник-ўқув машғулотлари ҳарбий ва махсус қўшилмалар, ҳарбийлашмаган тузилмаларни амалий ишларни бажаришга ўрганишлари табиий ва техноген ФВ оқибатларини бартарф этишга тайёрлашнинг асосий шаклидир. 7

Комплекс ўқув машғулотлари Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 7 октябрдаги 427 сонли қарорига асосан маҳаллий ўз-ўзини бошқарув органларида, ходимлар сони 300 дан ошиқ бўлган корхоналар ва ташкилотларда ва 600 дан ошиқ ўринга эга бўлган даволаш - профилактика масканларида ҳар 3 йилда 1 марта ўтказилади ва унинг давом этиш муддати 2 кеча-кундуз. Бошқа ташкилотларда 6 соатгача давом этадиган машғулотлар 3 йилда 1 марта ўтказилади. 8

ФМ бўйича тадбирлар режалари ва уларга қуйилган асосий талаблар Ўзбекистон Республикаси «Аҳолини ва ҳудудларни табиий ҳамда техноген хусусиятли ФВ муҳофаза қилиш тўғрисда»ги ва «фуқаро муҳофазаси тўғрисида»ги қонунларни амалда ишлаши ҳамда ФВни асосий вазифаларини бажарилишини таъминлаш ФМ режаси ва ўзининг мукаммаллиги билан ўзвий боғлиқ. ФМнинг режаси - бу қўйилган вазифаларни муваффақиятли бажарилишга ёрдам бериш керак бўлган муҳофаза тадбирларининг олидиндан ишлаб чиқилган, асосланган, моддий таъминланган мажмуамсидир. ФМ режалаштириш - ФМни бошқариш жараёнинг энг муҳим таркибий қисми у: - тинчлик ва уруш даврлари шароитларини таҳлил қилиш ва уларга баҳо беришдан; - уруш вақтида аҳолини муҳофаза қилиш ва халқ хўжалиги объектли ва тамроқларининг чидамлилигини ошириш юзасидан ФМ тадбирларини белгилашдан; - авария-қутқариш ишларини ўтказишда куч ва воситаларни тайёрлашдан, улар фаолиятини ва бошқарув органларини ҳар томонлама таъминлашдан иборат. Бу тадбирлар бажарилиши учун керакли ресурслар ажратилади, амалга ошириш кетма-кетлиги, муддатлари ва усуллари белгиланади ҳамда ФМ тадбирларини ўтказиш учун масъул кишилар таъминланади. Режалатиришдан асосий мақсад ФВ юзага келган ҳолда, шунингдек табиий офатлар, йирик авариялар, ҳалокатлар 9

оқибатини тугатишда ФМ тадбирларини амалга оширишдан иборат. ФМ режаси умумдавлат миқёсида ишлаб чиқилади. Аҳоли ва ҳудудларни ФВдан муҳофаза қилиш тадбирларини барвақт амалга ошириш ФВ олдини олиш, улар содир бўлгандаги зарар в талафотларни камайтириш мақсадида республика, идоралар, ҳокимиятлар ва объектларнинг ҳатти ҳаракатлари режалари, шунингдек ФФДТ ҳамма даражадаги ҳамкорлик режалари ишлаб чиқилади. Ҳамкорлик режаси ҳарбий қўмондонлик органлари билан ишлаб чиқилади. Режалаштириш тинчлик ва ҳарбий ҳаракатлар даврларига алоҳида-алоҳида ишлаб чиқилади. ФМ режаларига қуйидаги бир хил талаблар қўйилади: - режа тўлиқ ишлаб чиқилиши, бу мақсадда аниқ тадбирлар, уларнинг мазмуни, шакл муддатлари ва бажарувчилари кўрсатилади. - мазмун қисқа бўлиши, улардан фойдаланиш осон бўлиши керак. Бу мақсадда тушунтиришлар жадваллар, схемалар, графиклар суратли шарҳлар ва тушунтириш хатлари тарзида берилади. - вақт қатъий ҳисобга олиниши, ҳар бир тадбирининг сифатли ва тўлиқ ҳажмида бажарилиши учун зарур. - реаллик ва аниқлик, бу мақсадда маҳаллий шароит маълумотлари синчклаб ўрганилади, эҳтимол бўлган вайронлик, талофтлар туси, моддий зарар олдиндан башоратланади, оқибатлари йуқотилиши учун керакли ФМ куч ва воситаларига бўлган талаб ҳисоблаб чиқилади; 10

- иқтисодий мақбуллик бу тинчлик даврида ҳам, уруш даврида ҳам муҳофаза иншоотларидан фойдаланишни ҳисобга олиб бориш имкониятидир. Тинчлик даврида улар маданий- маиший хоналар ва корхоналар (кафе, бар, кирхона, омбор, гараж) бўлса, уруш вақтида муҳофаза иншоотлари бўлади. Режа тузишдаги иш ҳажми шартли равишда 4 босқичга бўлинади. 1 босқич. Ижрочилар таркиби, уларнинг тайёрлиги аниқланади, бор маълумотлар ва справка маълумотлари, ҳужжатлари ўрганилади, материаллар умумлаштирилади ва календар режа ишлаб чиқилади; 2 босқич. Режа амалда ишлаб чиқилади ва режа ҳужжатлари тузилади. 3 босқич. Ҳамма тадбирлар бир-бирига мослаштирилади ва юқори ташкилот билан келишиб олинади. 4 босқич. Ҳамма режалаштрилган тадбирлар режа тасдиқлангандан кейин, тегишли ижрочиларга етказилади. ФМ режасини ишлаб чиқишни бевосита ташкил этиш тегишли ФМ бошлиғига юклатилади, режаларни ишлаб чиқишга ФМ штатли ходимлари, бошқарма ва бўлим бошлиқлари, эвакуация комиссияси, ФМ хизматлари ва бўлимлари, халқ хўжалиги объектларининг бош мутахассислари жалб қилинади. Режасини ишлаб чиқишга жалб этиладиган мансабдор шахслар ФМ бошлиғининг буйруғида белгиланади. 11

Фойдаланилган адабиётлар : 1. Каримов И.А. «Ўзбекистон XXI аср бўсағасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари» Т. «Ўзбекистон», 1997 йил. 2. Каримов И.А. «Янгига ишлаш ва фикрлаш давр талаби» Т. Ўзбекистон, 1997 йил. 3. Каримов И.А. «Хавфсизлик ва тараққиёт йўлида» Тошкент, 1995 йил. 4. Каримов И.А. «Иқтисодий ислоҳотларни чуқурлаштириш йўлида» Тошкент, 1995 йил. 5. Каримов И.А. «Адолатли жамият сари» Т. «Ўзбекистон», 1998 йил. 6. Каримов И.А. «Ўзбекистон буюк келажак сари» Т. «Ўзбекистон», 1999 йил. 7. Каримов И.А. «Озод ва обод ватан, эркин ва фаровон ҳаёт пировард мақсадимиз». Т. «Ўзбекистон», 2000 йил. 8. «Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлигини ташкил этиш тўғрисида» Ўзбекистон Республикасининг Президентини фармони, 4 март, 1996 йил, Тошкент. 9. «Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятлар вазирлигининг фаолиятини ташкил этиш масалалари тўғрисида» Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг қарори, №143, 11 апрел, 1996 йил, Ташкент. 10. «Ўзбекистон Республикаси Фавқулодда вазиятларда уларни олдини олиш ва ҳаракат қилиш давлат тизими тўғрисида» Ўзбекистон Республиткаси Маҳкамасининг қарори, № 558, 23 декабр 1997 йил. 11. www.ziyonet.uz 12

Похожие

Иқтисодий тараққиёт тўғрисидаги турли хил назария ва қарашлар

Фавқулодда вазиятлар, улардан аҳолини ва ҳудудларни муҳофаза қилиш

Техноген хусусиятли ва фавқулодда вазиятлардан аҳоли ва ҳудудларни муҳофаза қилиш

Фавқулодда вазиятда фуқаро ҳимояси фанининг асосий тушунчалари

Фавқулодда вазият хавфи туғилганда ва содир бўлганда ахборот