Bank plastik kartochkalari bilan hisob-kitoblar hisobi - Экономика - Рефераты

Bank plastik kartochkalari bilan hisob-kitoblar hisobi

Загружено в:

18.09.2023

Скачано:

0

Размер:

105.09765625 KB

Bank plastik kartochkalari bilan hisob-kitoblar hisobi Reja: 1. Banklarda kassa operatsiyalarini tashkil qilish, bank kassalarining turlari. 2. Kirim kassa operatsiyalari bo’yicha hujjatlar aylanishi, hisobi va nazorati. 3. Chiqim kassa operatsiyalari bo’yicha hujjatlar aylanishi, hisobi va nazorati. 4. Kechki kassalarning faoliyati; pul tushumlarini inkassatsiya qilish tartibi va hisobi. 5. Valyuta ayirboshlash shaxobchalaridani naqd pullarning hisobini yuritish.

Tayanch so‘z va iboralar: Naqd pul, kassa, yo‘ldagi pullar, kirim kassa operasiyalari, chiqim kassa operasiyalari, operatsion kassa, kechki kassa, kassa mudiri, seyf, banknotalar, tanga, pul chek daftarchasi, pul cheki, pul topshirganlik to‘g‘risidagi e’lon, kirim kassa orderi, chiqim kassa orderi, nazorat markasi, imzolar namunasi, kirim, chiqim, order, kvitansiya, minibanklar, valuta ayirboshlash shoxobchasi, naqd pul inkassasiyasi. 1. .Banklarda kassa operatsiyalarini tashkil qilish, bank kassalarining turlari “O‘zbekiston Respublikasi Markaziy banki to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankining asosiy funkciyalaridan biri pul emissiyasidir. Banknotalar va tangalar ko‘rinishidagi naqd pullar mamlakat hududidagi hisob kitoblarda cheklanmagan miqdorda qabul qilinuvchi yagona to‘lov vositasidir. 7-rasm. O‘zbeksiton Respublikasi milliy valyutasi- banknotalar

O‘zbekistonda muomalada bo‘lgan naqd pullar, ya’ni banknota va metall tangalar kredit pullar bo‘lib hisoblanadi. Muomalaga pul chiqarish iqtisodiyotni kreditlash tartibida amalga oshiriladi. Muomalaga pul chiqarish va olishning mutlaq huquqi O‘zbeksiton Respublikasi Markaziy Bankiga berilgan bo‘lsada, lekin yuridik va jismoniy shaxslarni naqd pul bilan ta’minlash asosan tijorat banklari orqali amalga oshiriladi. Aholi va turli korxona va tashkilotlar, aholi guruhlari o‘rtasidagi hisob kitoblar naqd pul yordamida amalga oshiriladi. Masalan, aholiga ish haqi, nafaqa, mukofot, gonorar, komandirovka xarajatlari to‘lashda va aksincha, aholi tomonidan savdo tashkilotlari, maishiy xizmat, madaniy oqartuv tashkilotlari, dehqon bozori, oziq-ovqat va kiyim-kechak bozorida aholi guruhlari o‘rtasidagi aloqalarda naqd pul ishtirok etadi. Naqd pul aylanmasi hajm jihatidan naqd pulsiz aylanmaga nisbatan ancha kam bo‘lsada, iqtisodiyotdagi iqtisodiy aloqalarning normal holatda tashkil etilishida alohida ahamiyat kasb etadi. Chunki naqd pul ishlatiladigan sohalarida tovarlarning sifati nazorat qilinadi. Har bir tijorat bankida korxona va tashkilotlarga kassa xizmatini ko‘rsatish uchun bir qancha kassalar tashkil etiladi, ya’ni bank muassasasi o‘z tarkibida tarkibiy bo‘linma – kassa operatsiyalari bo‘limiga ega. Kassa operatsiyalari bo‘limida bajariladigan kirim va chiqim kassa operatsiyalari Markaziy bankning “Emissiya-kassa ishlari va naqd pul tushumini inkassatsiya qilish” to‘g‘risidagi 566- sonli hamda “Tijorat banklarida kassa ishini tashkil qilish, inkassatsiya va qimmatliklarni tashishga doir yo‘riqnoma” (Ro‘yxat raqami 1831, 2008 yil 27 iyun) asosida tashkil etiladi. Pul yoki boshqa boyliklarni qabul qilish va berish uchun kassa operatsiyalari bo‘limi tarkibida quyidagi kassalar tashkil etiladi. Kirim kassasi, chiqim kassasi, kirim-chiqim kassasi, maydalab berish

kassasi, qat’iy hisobda turadigan blankalarni berish kassasi, kechki kassalar tashkil etiladi. Ko‘rsatib o‘tilgan kassalar kassa operatsiyalari hajmi va kassa xodimlarining belgilangan shtatidan kelib chiqqan holda bank muassasasi farmoyishiga binoan tashkil etiladi. Yirik bank muassasalarida kassa operatsiyalari bo‘limini boyliklar bilan ishlashdan ozod etilgan xodim, ya’ni kassa operatsiyalari bo‘limining boshlig‘i boshqarishi lozim. U kassa apparati ishi ustidan nazorat o‘rnatadi va uning ishiga rahbarlik qiladi, hamda kassa ishini to‘g‘ri tashkil qilish, bank muassasasidagi barcha boyliklarning ishonchli va to‘liq saqlanish uchun rahbar bilan teng darajada javob beradi. Kassa operatsiyalari bo‘limlarining boshliqlari egallab turgan lavozimlariga Markaziy bank va tijorat banklarning viloyat boshqarmalarida tayinlanadilar, tasdiqlanadilar va undan ozod etiladilar. Bo‘lim boshlig‘i yoki kassa mudiri lavozimida bank tizimida kamida 3 yil ishlagan shaxslar tayinlanadi. Operatsiya kassasi, har bir kassirning ish joyi kabina o‘rnatish orqali ajratib qo‘yilishi lozim. Bunday holda boyliklar saqlanishi ustidan mas’ul bo‘lgan shaxslarga kassirlar ishini kuzatib turishiga imkon tug‘iladi. Kassirlar stolida qulflanadigan tortmalar bo‘lishi kerak, uning kod nomerini faqat kassirlar bilishi kerak. Kassirlar kun davomida boyliklarni saqlash uchun seyflar, metall shkaflar, boyliklarni tashish uchun aravachalar bilan ta’minlanishi lozim. Mijozlarga xizmat ko‘rsatiladigan darchalarga ichkari tomonidan qulflanadigan eshikchalar o‘rnatilishi lozim. Kassirlarning o‘z pullari, ustki kiyimlari hamda shaxsiy narsalari kassa tarmog‘ida, biroq kassa xonasidan tashqarida o‘rnatilgan shkaflarda yoki maxsus ajratilgan xonalarda saqlanishi lozim. Operatsiya kassalarining kassirlari kirim va chiqim kassa hujjatlarini imzolash vakolatiga ega bo‘lgan hisob-kassa xodimlarining imzolari namunalari bilan, kirim-chiqim kassa operatsiyalarini rasmiylashtirish bilan shug‘ullanadigan hisob-operatsiya xodimlari esa kassirlar imzosining namunalari bilan ta’minlanishi kerak. Imzolar namunalarini tegishli xodimlarga o‘z vaqtida berish va ular bekor

qilingach, qaytarib olish ustidan nazoratni bank muassasasining bosh buxgalteri amalga oshiradi. Ro‘yxatlar har yili 1-yanvar holatiga ko‘ra yangilanib turiladi. Umuman, banklarda kassaning kirim va chiqim operatsiyalarini tashkil qilish uchun yangi hisobvaraqalar rejasining “Aktivlar” bo‘limida bir nechta hisobvaraqlar ochilgan. Hozirgi amalda bo‘lgan hisobvaraqlar rejasida “Naqd pullar va kassa hujjatlari” nomli 10100 asosiy hisobvarag‘ida kassa operatsiyalarining hisobi olib boriladi. Bu asosiy hisobvaraq bo‘yicha bir nechta yordamchi hisobvaraq, ya’ni subschet ochilgan: 10101 - Aylanma kassadagi naqd pullar 10102 - Naqd pullar zaxirasi 10103 - Pul almashtirish shoxobchalaridagi naqd pullar 10105 - Cheklar va boshqa to‘lov hujjatlari 10107 - Bankomatlardagi naqd pullar 10109 - Yo‘ldagi pullar 10111 - Bank binosida joylashmagan operatsion kassalardagi naqd pullar Yuqorida ko‘rsatilgan barcha hisobvaraqlar ham mazmun jihatidan aktivdir, ularda qoldiq va mablarlarning ko‘payishi debet tomonida, mablag‘larning kamayishi esa hisobvaraqning kredit tomonida aks ettiriladi. 2. Kirim kassa operatsiyalari bo’yicha hujjatlar aylanishi, hisobi va nazorati. Barcha korxona va tashkilotlar pul mablag‘larini o‘zlari tanlagan banklaridagi tegishli hisobvaraqlarida shartnoma asosida saqlaydilar, ya’ni bankka topshirilgan naqd pul bank kassasiga kirim qilinadi, topshirilgan pul summasi korxona hisobvarag‘iga yoziladi. Tadbirkorlik bilan shug‘ullanuvchi aholidan naqd pulning qabul qilinishi majburiy ravishda nazorat kassa apparatlarini qo‘llash orqali amalga oshiriladi. Naqd pullarning to‘liq va o‘z vaqtida topshirilishi bankning pul muomalasi bo‘limi xodimlari tomonidan nazorat qilinadi.

Kirim kassa operatsiyalarini rasmiylashtirish tartibi. Endi kirim kassa operatsiyalarini bajarish tartibi haqida batafsil tanishib chiqamiz. Kirim kassa operatsiyalarini bajarishdagi asosiy hujjat - bu badalnoma, ya’ni pul topshirganlik haqidagi e’londir. Pul topshirishdan avval mijoz tomonidan ushbu badalnoma rasmiylashtiriladi. Badalnomaning o‘zi 3 qismdan iborat: 1. Badalnomaning o‘zi. 2. Order. 3. Kvitansiya. Hujjatning uchala qismida ham bir xil ko‘rsatkichlar to‘ldirilishi shart. Ya’ni hujjat rasmiylashtirilgan sana, mijoz korxona nomi, uning hisob-kitob ya’ni talab qilib olinadigan depozitlar hisobvaraqasi nomeri, operatsiya mazmuni, ya’ni nima maqsadda pul topshirilayotganligi, pul topshirayotgan shaxsning familiyasi, ismi, pul summasi to‘liq ko‘rsatilishi va imzo qo‘yilishi kerak. Badalnomaning nomerini esa uni qabul qilayotgan mas’ul bank xodimi bankka kelib tushayotgan badalnomalarni qayd etish tartibida belgilaydi. Badalnomani qabul qilish bankda asosan nazoratchiga yuklatiladi. Ba’zi banklarda, ularning ichki tartibidan kelib chiqqan holda bu vazifa shu korxonaga xizmat ko‘rsatuvchi mas’ul ijrochi tomonidan yoki bosh buxgalter yordamchisi tomonidan bajariladi. Hujjatni qabul qilib olgan bank xodimi uni uchala qismining bir xil, to‘liq va to‘g‘ri to‘ldirilganligini tekshirib chiqadi, agar operatsiya o‘tkazish mumkin deb topsa, hujjatning barcha qismlariga o‘z imzosini qo‘yib, ushbu hujjatni kassaning kirim jurnaliga qayd etadi. kunning oxirida kassaning kirim operatsiyalari bo‘yicha quyidagi bugalteriya yozuvlari amalga oshiriladi. Ya’ni bu holda bank kassasi bilan birga pul topshirgan korxona hisobvarag‘ida ham topshirgan summada mablag‘ ortadi. Debet 10101 – Bankning aylanma kassasidagi naqd pullar Kredit 20200 – Mijozlarning talab qilib olinguncha saqlanadigan depozitlari Agar pul topshiruvchi korxona xususiy korxona bo‘lsa, u holda quyidagi

buxgalteriya provodkasi bajariladi. Debet 10101 – Kredit 20208 – Bu buxgalteriya yozuvlaridan shuni ko‘rish mumkinki, bir tomondan bank kassasi, ikkinchi tomondan korxona depozit hisobvarag‘i ko‘payyapti, bu hisobvaraqlarning biri aktiv, ikkinchisi esa passiv, shuning uchun bank balansining har ikkala ham aktiv, ham passiv tomoni bir xil summaga ortadi. Mijozlarga bank tomonidan kreditlar naqd pulda berilgan bo‘lsa ular albatta naqd pul ko‘rinishida qaytarilishi kerak. Mijozlar tomonidan olingan kredit grafik asosida belgilangan muddatlarda naqd pul topshirish orqali qaytariladi. Agar kreditni qaytarish uchun naqd pullar bankka topshirilsa, bu operatsiya quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi asosida bajariladi. Debet – “Aylanma kassadagi naqd pullar” Kredit – “Mijozlarning kredit bo‘yicha tegishli hisobvarag‘i” Agar olingan kreditlar bo‘yicha foizlar to‘lovi naqd pulda amalga oshirilgan bo‘lsa: Debet 10101 – “Aylanma kassadagi naqd pullar” Kredit 16309 – “Kreditlar bo’yicha hisoblangan foizlar” Umumiy qilib, kassaning kirim opertsiyalari bo‘yicha hujjatlar aylanishini quyidagi sxemada ko‘rish mumkin: 3. Chiqim kassa operatsiyalari bo’yicha hujjatlar aylanishi, hisobi va nazorati. Tijorat banklarining chiqim kassa operatsiyalari deganda bank kassalaridan naqd pulning berilishi bilan bog‘liq operatsiyalar tushuniladi. Korxona va tashkilotlarning o‘z ishchi xodimlari uchun ish haqi, pensiya, stipendiya, boshqa nafaqalar, mukofotlar, xizmat safari xarajatlari uchun naqd pul olishi mumkin.

Yilning har choragi uchun korxona va tashkilotlar kassa rejasini tuzib, bankka topshiradilar. Kassa rejasida naqd pulning tushumi bo‘yicha alohida moddalar, naqd pulning xarajati bo‘yicha alohida moddalar ko‘rsatilgan. Shu bilan birga, ish haqi olish bo‘yicha ish haqi olish kunlari belgilanadi. Korxona va tashkilotlar bir oyda bir yoki ikki marta ish haqi oladilar. Korxona va tashkilotlardan olingan kassa rejalari asosida har bir bank kassa prognozini tuzadi. Har kungi kassa operatsiyalarini olib borish uchun qancha naqd pul zarurligi, qancha naqd pul bank tushumlari hisobidan amalga oshirilishi kassa prognozlari asosida hisoblanadi. Korxona va tashkilotlar bankdan yuqorida sanab o‘tilgan maqsadlarga naqd pul olish uchun pul cheki rasmiylashtirishlari lozim. Lekin bundan avval korxonaga yangi hisobvaraq ochilayotgan paytda bankka pul chek daftarchasi olish uchun ariza topshirishlari lozim. Arizada bank nomi va kodi, korxona nomi, uning talab qilib olinadigan depozit bo‘yicha hisobvaraq nomeri, chek daftarchasining nomi, soni, ariza rasmiylashtirilgan sana ko‘rsatiladi. Arizaga korxona rahbari va buxgalterining imzosi hamda muhr qo‘yiladi. Bank korxonaning arizasiga asosan pul chek daftarchasi yozib, har bir varaqda bank nomi, uning kodi, korxona nomi, uning bankdagi hisobvaraq nomerini ko‘rsatadi va mijozga beradi. Chek daftarchasining cheklari bankdan naqd pul olish uchun asos bo‘ladi. Ish haqi yoki unga tenglashirilgan to‘lovlarni olishdan bir kun avval chek rasmiylashtirilib mijoz tomonidan pasporti bilan birgalikda ularga xizmat ko‘rsatuvchi mas’ul ijrochiga beriladi. Mas’ul ijrochi, eng avvalo, shu tashkilotning hisob raqamida yetarli pul miqdori borligini tekshirib, shundan so‘nggina chekning to‘liq va to‘g‘ri to‘ldirilganligini, ikkita imzo va muhrning imzolar hamda muhr namunasi tushirilgan kartochkalar bilan solishtirib ko‘radi. Hammasi to‘g‘ri bo‘lsa, chekning burchagidagi nazorat markasini qirqib olib, pasport bilan birga mijozga qaytarib beradi. Nazoratchi yana bir bor tekshiruv o‘tkazib, so‘ng rekvizitlarni kassaning chiqim jurnaliga qayd qiladi. Chiqim jurnalida sana, hisobvaraq nomeri,

chek summasi, hisobot simvoli, korrespondensiya hisobvarag‘i nomeri ko‘rsatiladi. Nazoratchi chiqim kassa jurnali bilan birgalikda cheklarni ichki tartibda kassaga topshiradi. Kassir mijozni chaqirib uning pasporti va nazorat markasini oladi. Nazorat markasi nomeri chek nomeri bilan to‘g‘ri kelsa, chekdagi pasport ma’lumotlari pasport bilan to‘g‘ri kelsa, kassir chekda ko‘rsatilgan summani mijozga sanab beradi. Kun oxirida nazoratchi va kassir bajargan operasiyalar bo‘yicha hujjatlarni o‘zaro solishtirib, bankning hisob markaziga topshiradi. Hisob markazidan hujjatlar asosida mijozlarning shaxsiy hisobvaraqlari va undan ko‘chirmalar chiqarib beriladi. Bank aylanma kassasidan mijozlarga ish haqi va unga tenglashtirilgan to‘lovlar, xizmat safari xarajatlarini, nafaqa va yordam puli, moddiy yordam pullari, dividendlar hamda boshqa qonunchilikda ta’qiqlanmagan naqd pul to‘lovlarini quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi orqali chiqim qilinadi: Debet 20200-“Mijozlarning depozit hisobvarag‘lari” Kredit 10101-“Aylanma kassadagi naqd ullar”

Mas ‘ ul ijrochi Mijoz KassaShaxsiy hisobvaraqdan ko‘chirma mijozga topshiriladi, shaxsiy hisobvaraq bankda alohida papkalarga tikiladi. Chiqim kassa operatsiyalari bo‘yicha hujjatlar aylanishi 2-sxemasini quyida keltiriladi. 2-sxema Chiqim kassa operatsiyalari bo‘yicha hujjatlar aylanishi. Chiqim kassa operatsiyalari bo‘yicha hujjatlar aylanishiga quyidagicha izox beramiz: 1. Mijoz mas‘ul ijrochiga pul chekini passporti bilan birga topshiradi. 2. Mas‘ul ijrochi barcha tekshiruvlardan keyin mijozga pasporti va chekning nazorat markasini beradi. 3. Mas ‘ ul ijrochi nazoratchiga pul chekini topshiradi. 4. Nazoratchi hujjatni tekshiruvdan o‘tkazib, chiiqim kassa jurnalida undagi Nazoratchi

yozuvlarini qayd etgandan so‘ng pul chekini chiiqim kassa jurnali bilan birga kassaga uzatadi. 5. Mijoz kassaga kelib kassirga pasporti va chekning nazorat markasini beradi. 6. Kassir pul chekini va chiiqim kassa jurnalidagi summani solishtiradi, ulardagi yozuvlarning mosligini tekshiradi va mijozga pulni sanab beradi. 4. Kechki kassalarning faoliyati; pul tushumlarini inkassatsiya qilish tartibi va hisobi. Hozirgi kunda mijozlar tomonidan bankka topshirilishi lozim bo‘lgan naqd pul tushumi inkassatorlar tomonidan shartnomaga asosan belgilangan vaqtda inkassasiya qilinadi va bankka topshiriladi. Inkassatorlar tomonidan mijozlardan yig‘ib kelingan pul mablaglari solingan inkassator qoplari banklarning kechki kassalariga belgilangan tartibda qabul qilinadi. Ushbu pul mablag‘lari solingan inkassatorlik qoplari keyingi ish kuni ertalab qayta sanash kassasiga topshiriladi. Kechki kassa tomonidan yuk xati asosida tayyorlangan kirim ro’yxatining birinchi nusxasi qayta sanash kassasiga, ikkinchi nusxasi esa bank buxgalteriyasiga topshiriladi hamda buxgalteriya ushbu kirim ro’yxati asosida quyidagi o‘tkazmalarni amalga oshiradi: a) inkassatorlar orqali yig‘ib kelingan inkassatorlik qoplaridagi naqd pul va hisob-kitob cheklari bo’yicha mablag‘lar shu bank mijoziga tegishli bo’lsa: Debet 19903 – «Inkasso qilingan pul tushumlari va cheklar» Kredit 20200 Hisobvarag‘ nomerini mustaqil ko‘rsating b) inkassatorlar orqali yig‘ib kelingan inkassatorlik qoplaridagi naqd pul va hisob-kitob cheklari bo’yicha mablag‘lar boshqa bank yoki bankning boshqa filiali mijoziga tegishli bo‘lsa: Debet 19903 – “Inkasso qilingan pul tushumlari va cheklar” Kredit 29804 – “Boshqa bank mijozlarining inkasso qilingan pul tushumlari va cheklari”

Bankning qayta sanash kassasida inkassatorlar tomonidan olib kelingan naqd pullar tegishli tartibda qayta sanaladi. Qayta sanash vaqtida naqd pullarning to‘g‘ri, ortiqcha yoki kam ekanligi aniqlanadi. Qayta sanash kassasida inkassatorlik qoplaridagi pul mablag‘lari belgilangan tartibda sanab bo‘lgandan keyin, naqd pul mablag‘lari bank aylanma kassasiga kirim qilinadi va quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi amalga oshiriladi: Debet – “Aylanma kassadagi naqd pullar” Kredit 19903 – “Inkasso qilingan pul tushumlari va cheklar” Agar qayta sanash kassasida qayta sanash vaqtida naqd pul mablag‘larining ortiqcha ekanligi aniqlansa, belgilangan tartibda dalolatnoma tuzilib, quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi bajariladi: Debet 10101 – “Aylanma kassadagi naqd pullar” Kredit 29816 – “Qayta sanash vaqtida aniqlangan ortiqcha naqd pullar” Bankning qayta sanash kassasida aniqlangan ortiqcha naqd pul mablag‘lari ushbu bank mijoziga tegishli bo‘lsa, u mijozning hisobvarag‘iga quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi orqali kirim qilinadi: Debet 29816 – “Qayta sanash vaqtida aniqlangan ortiqcha naqd pullar” Kredit 20200 – (Har bir mulkchilik shakli bo‘yicha). Bankning qayta sanash kassasida aniqlangan ortiqcha naqd pul mablag‘lari boshqa bank mijoziga tegishli bo‘lsa, shartnomaga asosan 29804 – “Boshqa bank mijoz larining inkasso qilingan pul tushumlari va cheklari” hisobvarag‘iga orqali boshqa bankka o‘tkazib beriladi. Qayta sanash kassasida naqd pullar sanalganda kamomad aniqlanishi mumkin. Agar qayta sanash kassasida naqd pul mablag‘lari kam chiqqanligi aniqlansa, belgilangan tartibda dalolatnoma tuzilib, quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi amalga oshiriladi: Debet 19935 – “Qayta sanash vaqtida aniqlangan naqd pul bo’yicha kamomadlar”

Kredit 19903 – “Inkasso qilingan pul tushumlari va cheklar” Bankning qayta sanash kassasida aniqlangan kamomad summasi ushbu bank mijoziga tegishli bo‘lsa va u mijoz bilan shartnomada kelishilgan shartlarga binoan undirib olinsa, quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi amalga oshirildi. Debet. Kredit 19935- «Qayta sanash vaqtida aniqlangan naqd pul bo‘yicha kamomad Boshqa bank mijozlariga tegishli bo‘lgan naqd pul bo‘yicha mablag‘lar qayta sanash kassasida sanab bo‘lingandan keyin, elektron memorial order shakllantirilib, vakillik hisobvarag‘idan shu kunning o‘zida, elektron to‘lov tizimi orqali, ularning hisobvaraqlariga o‘tkazib beriladi. Pul mablag‘lari bank aylanma kassasidaga lektron to‘lov tizimi yopilgandan keyin kirim qilingan bo‘lsa, boshqa bankdagi mijozlarning hisobvarag‘iga pul mablag‘lari keyingi ish kunidan kechiktirilmagan holda o‘kazib beriladi. 6. Valyuta ayirboshlash shaxobchalaridani naqd pullarning hisobini yuritish. Pul almashtirish shoxobchalari har kuni ertalab operasiyalarni boshlashdan avval yetarli miqdorda naqd pulga ega bo‘lishlari lozim. Buning uchun bankning aylanma kassasidan pul almashtirish shoxobchalariga madad puli olib kelinadi. Bankning aylanma kassasidan pul almashtirish shoxobchalariga madad puli olib kelinganda, madad puli shoxobcha tomonidan belgilangan tartibda qabul qilinishi shart. Bank 10103 – “Pul almashtirish shoxobchalaridagi naqd pullar” hisobvarag‘iga madad pulini jo‘natganda, har bir valuta bo‘yicha alohida, quyidagi buxgalteriya o‘tkazmasi orqali chiqim qiladi: Debet 10109 vvv – “Yo‘ldagi naqd pullar va boshqa to‘lov hujjatlari” Kredit 10101vvv – “Aylanma kassadagi naqd pullar” Qabul qilingan madad puli 10103 – “Pul almashtirish shoxobchalaridagi naqd pullar” hisobvarag‘iga quyidagi buxgalteriyasi o‘tkazmasi orqali kirim qilinadi:

Debet 10103vvv – “Pul almashtirish shoxobchalaridagi naqd pullar” Kredit 10109vvv – “Yo‘ldagi naqd pullar va boshqa to’lov hujjatlari” Bankning bosh buxgalteri bank amaliyot kuni oxirida o‘zlarining pul almashtirish shoxobchalarining «09009» ma’lumotnomasida ko‘rsatilgan “ Debet” va “Kredit” aylanmalari umumiy summasiga quyidagilarni amalga oshiradi: Pul almashtirish shoxobchasi xorijiy valuta sotib olish uchun sarflangan naqd pulning umumiy summasiga: Debet 17101000 – “Valuta pozisiyasi hisobvaraqlari” Kredit 10103000 – “Pul almashtirish shoxobchalaridagi naqd pullar” Pul almashtirish shoxobchasi xorijiy valutani sotishdan tushgan so’mdagi naqd pulning yukxatda ko‘rsatilgan alohida har bir xorijiy valutadagi umumiy summasiga: Debet 10103000 – “Pul almashtirish shoxobchalaridagi naqd pullar” Kredit 17101000 – “Valuta pozisiyasi hisobvaraqlari”

Похожие

Bank plastik kartochkalar bilan hisob kitoblar hisobi

To’lov talabnomalari bilan hisob-kitoblar hisobi

Inkasso topshiriqnomasi bilan hisob-kitoblar hisobi

Budjet tashkilotlarida hisob-kitoblar hisobi

Xodimlar bilan boshqa muomalalar bo’yicha hisob-kitoblar hisobi