Тизим ва бошқариш - Информатика и ИТ - Рефераты

Тизим ва бошқариш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

76 KB

Тизим ва бошқариш Режа: 1. Тизимда бошқариш 2. Эшби тамойили 3. Когнитология

Ахборотнинг доимий оқими сабабли тизим атроф муҳит билан мақсадга мувофиқ ўзаро ҳаракатни амалга оширади, яъни бошқаради ёки ўзи бошқарилади. Ахборот нафақат ишлаб чиқаришнинг, балки бошқаришнинг ҳам воситасига айланди. Тизимнинг бошқариш мааласининг моҳияти – қимматли ахборотни “шовқин”лардан (кераксизларидан, баъзан тизим учун зарарли бўлганларидан) айириш ва ушбу тизимга мавжуд бўлишига ҳамда ривожланишига имкон берадиган ахборотни ажратиш. Бошқариш – бу билимларни бир мақсадга йўналтирилган ҳолда фаоллаштириш. Бошқариш ва алоҳида шакл бўлган ўз-ўзини бошқариш – билимларни фаоллаштиришнинг энг олий шаклидир. Тизимда бошқариш – тизимнинг, қандай қилиб, қайси элементлари билан бажарилишига боғлиқ бўлмаган ҳолда амалга ошириладиган, ички вазифасидир. Тизимни бошқариш – бошқаришнинг, тизимнинг ишлаши учун зарурий бўлган шартларини таъминлайдиган, ташқи вазифаларини бажариш. Тизимни бошқаришнинг умумий схемаси

Мисол 1. Тизимда бошқариш – ташқи муҳитнинг шароитларига боғлиқ бўлмаган ҳолда амалга ошириладиган тизимнинг ички функцияси. Тизимни бошқариш – бошқаришнинг тизимни муҳит билан зарурий ўзаро муносабатларини таъминловчи ташқи функцияларининг бажарилиши. Тизимни (тизим ичида) бошқариш ҳар хил мақсадларда ишлатилади: 1) маълумотларни узатиш тезлигини ошириш; 2) узатиладиган маълумотлар ҳажмини ошириш; 3) маълумотларни қайта ишлаш вақтини камайтириш; 4) маълумотларни қисиш даражасинини ошириш; 5) тизим алоқаларини (модификаци ясини ) ошириш ; 6) ахборотларни ( ахборот билан таъминланганликни ) ошириш . Мисол 2. Электр ва магнит тебранишларини бошқариш имкониятининг пайдо бўлиши радио ва телевидениедан оммавий фойдаланишни берди, бунда ахборотни узатиш тезлиги ёруғлик тезлигига бориб етди; телеканалнинг ўтказувчанлик қобилияти телефон каналининг ўтказувчанлик қобилияти билан таққосланганда тахминан 2000 марта, қайта ишлаш тезлиги эса миллион марта ўсди. Ахборотнинг қисқалиги ва кўпроқ маълумотга эгалиги ҳам ошди. Мисол 3. Эшби тамойили маълум: тизимнинг бошқарувчи ички тизими бошқарилувчи ички тизимга нисбатан ташкил этишнинг анча юқори даражасига (ёки кўпроқ турли-туманликка, катта танловга) эга бўлиши керак. Масалан, фирма менеджери фирма сотувчисига нисбатан кўпроқ тайёргарликка, юқорироқ билимга, яхшироқ ташкилотчиликка, қарорлар қабул қилишда кўпроқ эркинликка эга бўлиши керак. Кичик, ўрта фирмалар, МЧЖ – турли-туманликнинг, бизнесни муваффақиятли ривожлантиришнинг зарурий факторидир, чунки улар анча динамик, эгилувчан, бозорга мослашувчан. Ривожланган бозор тизимларида улар катта салмоққа эга, масалан, АҚШ да катта корпорациялар ҳиссаси 10% дан катта эмас.

Мисол 4. Тизимни бошқаришнинг асосий вазифалари ва масалалари: 1. Тизимни ташкил қилиш – ички тизимларни ажратиш, уларнинг ўзаро ҳаракатининг ва тизим таснифининг баёни; 2. Тизим табиатини п рогноз лаш; 3. Тизим мақсадига эришиш учун зарур бўлган (оптимал режалаштиришда етарли бўлган) тизим ресурслари ва элементларини, тизим таснифини режалаштириш; 4. Тизимнинг у, ёки бу керакли ҳолатига олиб келувчи ресурсларни ҳисобга олиш ва назорат этиш. Тизимни бошқаришнинг вазифалари ва масалалари ўзаро бир-бири билан боғлиқ. Масалан, иқтисодий тизимда бозорнинг асосий бошқарувчилари - ресурсларни прогноз қилмасдан, ҳисобга олмасдан ва назорат қилмасдан, талаб ва таклифни таҳлил қилмасдан туриб тўла режалаштиришни амалга ошириб бўлмайди. Ҳар қандай давлатнинг иқтисодиёти – бошқариш ички тизимлари ҳар хил ташкил қилинган бўлса ҳам, ҳар хил элементларга, мақсадларга, таснифга, муносабатларга эга бўлса ҳам, ҳамма вақт бошқариладиган тизимдир. Бошқарувчи параметрларни топиш ва улардан тизимни бошқаришда фойдаланиш ҳам тизим мураккаблигини камайтириши мумкин. Ўз навбатида, тизим мураккаблигининг камайиши, тизимни тўлалигича бошқариладиган қилиши мумкин.

Похожие

Телекоммунникация тизим ва тармоқларининг яшовчанлиги

Лойиҳалашнинг ва тизим таҳлилининг янги технологиялари

Тизим ахборот билимлар

Тизим ва объектларнинг характеристикалари. Асосий тушунчалар ва белгиланишлар

Ахборотли технология - тизим сифатида