Таянч ечимнинг оптималлик шарти чекли оптимал ечимнинг мавжуд бўлмаслик шарти - Информатика и ИТ - Рефераты

Таянч ечимнинг оптималлик шарти чекли оптимал ечимнинг мавжуд бўлмаслик шарти

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

74.5 KB

www.arxiv.uz Таянч ечимнинг оптималлик шарти чекли оптимал ечимнинг мавжуд б ў лмаслик шарти Режа: 1. Симплекс усули ғ ояси ва уни яратувчилар. 2. Эйдельнант усули. 3. Жордан-Гаусс усули жадваллари. 4. Оптимал ечимни ҳосил килиш.

www.arxiv.uz Янги таянч ечимга ў тиш қоидаси. Чизиқли дастурлаш масалаларини ечиш учун ишлатиладиган энг универсал усуллардан бири симплекс усулдир. Бу усул ёрдамида иқтисодий масалаларнинг ечими топилади ёки ечим мавжуд эмаслиги аниқланади. Симплекс усулнинг ғ ояси қуйидагидан иборат. Берилган чизиқли дастурлаш масалаларининг ечимлар т ў пламига тегишли ихтиёрий бошлан ғ ич (таянч) ечими топилади, яъни AX=B, x ³ 0 шартларни қаноатлантирувчи ихтиёрий ечим топилади. Агар бу ечим оптималлик шартини қаноатлантирса, оптимал ечим б ў лади, акс ҳ олда бошлан ғ ич ечим оптимал ечимга яқин б ў лган бошқа таянч ечимга алмаштирилади. Таянч ечимларни алмаштириш жараёни оптимал ечим топилгунча, ёки берилган масаланинг оптимал ечими мавжуд эмаслиги аниқлангунча такрорланади. Симплекс усулни 1949 йилда Америка олими Данциг кашф қилди. Данциг билан параллел равишда собиқ СССР олими, академик Канторович симплекс усулнинг бир тури б ў лган «иккиламчи ба ҳ олар» усулини кашф қилиб чизиқли дастурлаш фанининг тараққиётига асос солди. Симплекс усул кейинчалик турли олимлар томонидан ривожлантириб борилди. Масалан, профессор М.И. Эйдельнант симплекс усулнинг энг содда вариантини кашф қилиб уни чизиқли тенгламалар системасининг номанфий ечимлари ичида берилган чизиқли функцияга экстремал қиймат берувчи ечим алгоритми деб атади. Эйдельнант усули қуйидагидан иборат. Фараз қилайлик, каноник формадаги чизиқли дастурлаш масаласи берилган б ў лсин x 1 ³ 0, x 2 ³ 0, …, x n ³ 0, (2) Y min = c 0 + c 1 x 1 + c 2 x 2 + … + c n x n (3))1( 2 2 1 1 2 2 2 22 1 21 1 1 2 12 1 11                                    m n mn m m n n n n b x a x a x a b x a x a x a b x a x a x a

www.arxiv.uz Агар масала каноник формада б ў лмаса, у бу к ў ринишга келтирилади. Бунинг учун (1) системада тенгсизликлар қатнашса, тенгсизликнинг кичик томонига қ ў шимча номанфий ў згарувчи қ ў шиш ёрдамида , у тенгламага айлантирилади. Агар чизиқли функция Y max к ў ринишида б ў лса, ундаги ишораларни алмаштириб Y min га айлантирилади, яъни - Y max = Y min (1)-(3) масалани ечишдан аввал, (1) системанинг ечими мавжуд эмаслик шарти ҳ амда унинг номанфий ечими мавжуд эмаслик шартларининг бажарилиши текширилади. а) Агар бирорта тенглама 0x 1 +0x 2 +…+0x n = b (b ¹ 0) қ ў ринишда б ў лса, у ҳ олда (1) система биргалашмаган б ў лади ва у умуман ечимга эга б ў лмайди. б) Агар (1) системадаги бирор тенглама a 1 x 1 +a 2 x 2 +…+a n x n = b к ў ринишда б ў либ a 1 ,a 2 ,…,a n коэффициентлар бир хил ишорали ва уларнинг ишораси b нинг ишорасига тескари б ў лса, система мусбат ечимга эга б ў лмайди. Агар а) ва б) шартлардан бирортаси бажарилса масала ечимга эга б ў лмайди. Агар бу шартлардан бирортаси ҳ ам бажарилмаса масаланинг берилганлари қуйидаги к ў ринишдаги жадвалга жойлаштирилади.

www.arxiv.uz J I X 1 X 2 … X j … X n B А . К . 1 a 11 a 12 … A 1j … a 1n b 1 2 a 21 a 22 … A 2j … a 2n b 2 … … … … … … … … I a i1 a i2 … a ij … a in b i … … … … … … … … m a m1 a m2 … a mj … a mn b m Н . Т . S 1 S 2 … S j … S n S Y min C 1 C 2 … C j … C n 0 бу ерда Жадвалдаги m+1 қатор назорат тенглама дейилади (Н.Т.). Бу тенгламадан ажратилиши керак б ў лган номаълум танланади. Одатда max ( S a ij ) га мос келувчи устун танланади. Танланган номаълумни қайси тенгламадан ажратиш кераклигини аниқлаш учун аниқловчи коэффициент ҳ исобланади. i-қаторга мос келувчи (А.К.) i қуйидагича топилади: Шартни қаноатлантирувчи қатор билан танланган j-устун учрашган жойдаги a ij элемент ҳ ал қилувчи элемент сифатида рамка ичига олинади (белгиланади). С ў нгра Жордан-Гаусс усули ёрдамида x j номаълум i - тенгламадан ажратилади ва бошқа тенгламалардан, шу жумладан Н.Т. дан, Y min дан й ў қ қилинади. Ушбу жараён ҳ ар бир тенгламадан биттадан номаълум ажрагунча, яъни Н.Т. 0=0 к ў ринишга келгунча такрорланади. Н.Т. 0=0 к ў ринишга келганда берилган масаланинг бошлан ғ ич ечими топилади.           m i im i innm i ijjm i im i i b S a S a S a S a S 1111 22 1 11 , , , , ) ,1 ( ) / ( min .) . ( 0 m i a b i К А ij i aij   

www.arxiv.uz Агар топилган ечимдаги Y min нинг коэффициентлари C ¢ J ³ 0 шартни қаноатлантирса (J=1,…,n), топилган ечим оптимал ечим б ў лади. Акс ҳ олда масаланинг оптимал ечими қуйидаги й ў л билан топилади: Фараз қилайлик , Y min даги C ¢ J < 0 б ў лсин. Бу ҳ олда барча a ¢ ij £ 0 б ў лса, масала чекли оптимал ечимга эга б ў лмайди. Агар бирорта a ij > 0 б ў лса у ҳ олда j-устуннинг мусбат элементлари учун А.К. ҳ исобланади ва м уносабатни қаноатлантирувчи a ¢ ij бошловчи элемент сифатида белгиланади ва яна Жордан-Гаусс усули ёрдамида симплекс жадвал алмаштирилади. Бу жараён оптимал ечим топилгунча такрорланади. Ҳ ар бир ажратилган номаълум ў з қаторидаги озод ҳ адга тенглаштирилади. Ажралмаган ў згарувчилар эса нолга тенглаштирилади. Натижада берилган масаланинг оптимал базис ечими ҳ осил б ў лади. Топилган номаълумларнинг қийматини Y min га қ ў йиб унинг қиймати ва с ў нгра Y max нинг қиймати топилади. 1-мисол . Масалани таянч ечимини топинг ва уни оптимал ечимга айлантиринг. x j ³ 0, (j=1, 2,…, 5) Y min =-x 1 +x 2 X j X 1 X 2 X 3 X 4 X 5 B А.К.) / ( min 0 ij i a a b ij ¢ ¢       5 22 22 521 421 321 xxx xxx xxx

www.arxiv.uz X i -2 1 1 1 -2 1 1 0 0 0 1 0 0 0 1 2 2 5 Н.Т. 0 0 1 1 1 9 Y min Y min -1 1 0 0 0 X 3 -2 1 1 1 -2 1 1 0 0 0 1 0 0 0 1 2 2 5 2 5 Н . Т . 2 -1 0 1 1 7 Y min -1 1 0 0 0 0 X 3 X 1 --- 0 1 0 -3 -2 3 1 0 0 2 1 -1 0 0 1 6 2 3 -- 1 Н.Т. 0 3 0 -1 1 3 Y min 0 -1 0 1 0 2 X 3 X 1 X 2 0 1 0 0 0 1 1 0 0 1 1/3 -1/3 1 2/3 1/3 9 4 1 Таянч ечим X=(4;1;9;0;0) Н . Т . 0 0 0 0 0 0 Y min 0 0 0 2/3 1/3 3 Оптимал ечим X=(4;1;9;0;0) Y min =-3

www.arxiv.uz

Похожие

Транспорт масаласининг оптимал ечимини топишнинг потенциаллар усули

Физиканинг чизикли эмас моделларини урганиш

Транспорт масаласини ечишнинг потенциаллар усули

Динамик дастурлаш усуллари билан ечиладиган баъзи иқтисодий масалалар

Вариацион тоифадаги интеграл муносабатлар