Ta’lim jarayonidaa axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining o’rni va imkoniyatlari - Информатика и ИТ - Рефераты

Ta’lim jarayonidaa axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining o’rni va imkoniyatlari

Загружено в:

06.10.2022

Скачано:

0

Размер:

1637.048828125 KB

Ta’lim jarayonidaa axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining o’rni va imkoniyatlari Reja: 1. Ta’lim jarayonida axborot kommunikatsiya texnologiyalarining o’rni va imkoniyatlari. 2. Ta’lim jarayonida qo’llaniladigan axborot kommunikatsiya texnologiyalari, texnik va dasturiy vositalardan foydalanish. 3. Zamonaviy to’quv teznik vositalari va ularninmg tasnifi. 4. Pedagogik axborot kommunikatsiya texnologiyalari kompetentligi.

1. Ta’lim jarayonida axborot kommunikatsiya texnologiyalarining o’rni va imkoniyatlari. Ma’lumot-bu bizning sezgi organlarimiz:Tam, hid bilish orqali, sezish, his qilish orqali o’rab turgan borliq haqidagi ma’lumot olish bo’libolingan ma’lumot biz uchun uning qadri qimmati va bahosi bilan, yangiligi bilan, zarurligi bilan ajralib tursa, u axborotga aylanadi. Axborot ishonchli, ihcham, tushunarli, barqaror, mazmundor, uzlikli, biz uchun zarur bo’lishi kerak. Axborot texnologiya-bu axborotlarni olish,yig’ish va tarqatishning jarayoni, bu jarayonda inson resurslari texnik resurslarni qo’llashadi. Insonlarning bir qismi axborotga ega, bir qismiga shu axborotni yetkazish zarur. Kommunikatsiya deganda aloqani tushunamiz, bu radio, televideniye, robotlarni harakatga keltiruvchi radio pultlar v.h.z. Texnologiya grekcha so’zlardan tashkil topgan bo’lib, texnos-maxorat, san’at, ustalik, logos-olib boorish, yetkazib berish degani bo’lib, axborot texnologiya- axborotni san’at darajasida yetkazib berish degan ma’noga egadir. 2. Ta’lim jarayonida qo’llaniladigan axborot kommunikatsiya texnologiyalari, texnik va dasturiy vositalardan foydalanish. Ta’lim jarayonini biz axborot texnologiyalarisiz tasavvur qila olmaymiz, bu hayotimizga kirib kelgan internet, uning asosiy mazmuniga aylangan mobil texnologiyalar, ekspert tizimlar, sun’iy intellekt tizimlari, robototexnikani rivojlantiruvchi, axborot tizimlari, masofaviy ta’lim tizimlari, gadjetlar, mobil ilovalar va boshqalar.Undan tashqari hammamizga ma’lum bo’lgan Microsoft Offis dasturlari:Word, Excel, Power Point, One Note, Outlook, Access, Publisher va boshqalar. Ularga raqobatdosh bo’lib ta’limga kirib kelgan Google ilovalari: Google Play Market, Google Disk, Google Document, Google Elektron jadval, Google Taqdimot, Google Shakl, Google Maps, Google Cards, Google Books, Google Calendar, Google Hangouts va boshqalar ta’lim jarayonida ham faol qo’llanilib kelmoqda. Googleda disk ochib, Google Document, Google Elektron

jadvaldagi va Google taqdimot va Google berilganlar omborida tayyorlangan hujjatlarni, onlayn yaratilgan materiallarni Google Disk yordamida saqlash mumkin. Undan tashqari Google Drive bulutli texnologiyalarda ham ishlash mumkin. Bulutli texnologiyalarining ham yetarlicha platformalari yaratilib, ulardan foydalanishga taqdim etilgan. Masalan, Google Apps va boshqalar. Bulutli texnologiyalar, sizmsiz texnologiyalar, bir tildan ikkinchi tilga ugirish texnologiyalari, Google translate, onlayn tarjimon dasturlar, oddy iWord rusumidagi faylni giper hujjatga uguruvchi texnologiyalar, kiril-lotin va teskarisiga uguruvchi texnologiyalar, pul o’tkazish tizimlari, ta’limda ilmiy maqola chiqarishda to’lov vazifalarini amalga oshirishda qo’llaniladi. Onlayn ta’lim resurslari, o’quv platforma va undagi o’quv kontentlar, kurslar, bloglar, webinarlar, forumlar hammasi axborot texnologiyalarin sifatida ta’limda biror masalani hamkorlikda hal etishda qo’llanilishi mumkin. Pult orqali robotlarni harakatlantirish, raqs tushirish, Arduinodagi dastur asosida robotni oq va qora chiziqlardan yuritish maqsadga muvofiqdir. Ta’lim jarayonida unga mos bolgam dasturiy vositalardan foydalanish maqsadga muvofiq. Hozirgi kunda 5 sinf informatika kursida Paint grafik muharrir, keyin Scratch dasturi, o’rgatiladi. B dastur yordamida turli animatsiyalarni amalga oshirish maqsadga muvofiq, yani uning yordamida o’yin, turli ertaklar va animatsiyalar hamda o’yinlar yaratish mumkin. Animatsiya-bu rasm, matnni harakatga keltirish jarayonidir. Bundan tashqari ta’lim jarayoniga qo’llaniladigan turli muhitlar ham ma’lum, bularga Python, C++, C#, Java script dasturlash tillarining muhitlari ham kiradi. Zamonaviy to’quv teznik vositalari va ularninmg tasnifi. Zamonaviy texnik vositalaridan juda ham til o’rganish va o’tgatish uchun zarur va qulay bo’lgan lingaphone kabinetlar haqida bayon qilaylik

.Rasm 1. Multimediali lingaphone kabineti. Ular quyidagi ko’rinishlarda bo’ladi: Rasm 2. Multimediali lingaphone kabinetida o’;qituvchining ishchi stoli. 1) Multimedia lingaphone kabinetlari;

Rasm 3. Multimediali lingaphone kabinet 2) Multimedia elemntli lingaphone kabinetlar: Rasm 4. Multimediali va multimedia elementli lingaphone kabinetlar. Multimediali lingaphone kabinetda analogli proigrovatel orqali audio va videolarni, multimediayalarni namoyish qilinqdi.

Rasm 5. Multimediali lingaphone kabinetida o’qituvchining Multimediali lingaphone kabinetida talabalar ikki kishi bo’lib, uch kishi bo’lib ham ishlashlari mumkin. Rasm6Multimediali Lingafon kabinetida juftlikda va uchlikda ishlash mumkin.

3) Raqamli lingaphone kabinetlari; Rasm 7. Raqamli lingaphone kabinetlarning ko’rinishi. Rasm 8,9. Raqamli kabinetda ham o’qituvchining ishchi stoli va o’quvchining ishi stoli uskumnalar bilan jihozlanadi.

4) Kompyuterli lingaphone kabinetlari; Rasm 10. Kompyuter lingaphone kabinetlarning ko’rinishi. 5) Mobil lingaphone kabinetlari;

Rasm 11. Mobil lingaphone kabinetining ko’rinishi. Mobil lingaphone kainetlar quyidagi ko’rinishdagi auditoriyada joylashadi, unda ham o’qituvchi uchun va talaba uchun alohida joy bo’ladi. Rasm 12. Mobil lingaphone cabinet. Lingaphone kabinetida talaba til o’rganishi mumkin, u o’qituvchi bilan hamkorlikda ishlashi, juftlik va uchlik bo’lib ishlashi mumkin. Lingaphone

kabinetida audio yozishga va video yaratishga turli imkoniyatlar yaratilgan. Undan tashqari mobile lingaphone kabineti tabiatga ham olib chiqib o’rnatish mumkin. Rasm 13. Mobil lingaphone kabinetlarining ko’rinishi. Mobil lingaphone kabinetida o’qituvchining ishchi stolida boshqa tur lingaphone kabinetlari kabi kompyuter, talabalar bilan bog’lanadigan pult, notebook, o’qituvchi stolidagi kompyuter, naushniklar, sichqoncha va boshqa uskunaviy jihozlar mavjud. Rasm 14.,15 Mobil lingaphone kabinetlarida o’qituvchi stolining jihozi.

Har bir tur lingaphone kabinetida o’qituvchi ishchi stoli va talaba ishchi stoli bo’lib, o’qituvchi va talaba o’rtasida muloqot o’rnatiladi, o’qituvchi talabani o’z nazoratiga ola oladi. O’quvchilar stollari oynaklar bilan o’zaro izolyatsiya qilingan. Mobil va boshqa lingaphone kabinetida akustik tizimlar ovozni yahshi amalga oshirish uchun elektron doska proektsion tizimlar va qo’shimcha uskunalar qo’llash mumkin bo’ladi. Rasm 16,17. Mobil va boshqa lingaphone kabinetlarida akustik tizimlarni, ovoz berish tizimlarini, elektron doskani va qushimcha qurilmalarni o’rnatib uning imkoniyatini yanada kuchaytirish mumkin bo’ladi.

Rasm 18. Mobil lingaphone kabinetida interaktiv doska, akustik tizimlar, qushimcha qurilmalar va ovoz berish tizimlarining o’rnatilishi. Elektron doska, interaktiv planshetlar, kompyuter, notebook va mono blok kompyuterlardan foydalanish ham ma’lum jarayondagi bilimlarni egallash uchun samarali natijalar beradi. Rasm 19,20. Ta’limda qo’llaniladigan texnik vositalar interaktiv planshetlar, elektron doskalar va boshqalar.

Zamonaviy o’quv texnik vositalarga esa: kompyuter, notebook, mono blok sinflar, planshet, planshetli sinflar, videoproektor, multiproektor, elektron doska,videoblaster, kamera, Smartphonelar kiradi. Rasm 21,22,23. Elektron doska, notebook(Latop), kompyuter, multiproyektor, videoproyektor kabi texnik vositalar.

Rasm 24.25. Raqamli elektron doskalar va ularning qo’llanilishi.

Rasm 26,27. Raqamli elektron doskalarlarning qo’llanilishi, elektron markerning ko’rinishi.. Bu zamonaviy texnik vositalar ta’lim jarayonini yanada takomillashtirib tushunish va materialni tezkor va oson yetkazib berishga xarakat qiladi.Dars jarayonida qo’llaniladigan offis dasturlari, grafik muharrirlar va boshqa kompyuter dasturlari ham dasturiy vositalarga kiraadi va dars jarayonida qo’llashga qukay. Masalan dars jarayonida talaba va o’quvchilarning bilimlarinin sinash uchun Easy Quizy, My Test, Quiz Maker, Hot Potatoes dasturlarini qo’llashimiz mumkin. Power Pointda taqdimot yaratib undan dars davomida foydalanishimiz, Word dasturida esa o’quv materillarni tayyorlashimiz, Accesda o’qituvchi rahbarlik qilayotgan guruhi haqida ma’lumotlarni saqlashi, Excelda turli jadvallarni tayyorlashi, dars jadvalini kiritishi mumkin. Onlayn hujjatlarni yuritishda Google imkoniyatlaridan foydalanish maqsadga muvofiqdir. Google hujjat, Google elektron jadval va Google taqdimot ilovalaridan foydalanib, onlayn elektron resurslarni, o’quv materiallarni tayyorlash mumkin bo’ladi. Dars jarayonida sun’iy intellekt tizimlaridan ham foydalanish maqsadga muvofiq: bularga robototeznikaga uning platalariga va platformalariga hamda dasturlashtirishga asoslangan robotlardan dars jarayonida ma’ruza o’qishda, konferentsiyani o’tkazishda yordamchi sifatida robotlardan talabalarni

kutubhonada o’tirib dars tayyorlaganlarini kuzatishda qo’llash mumkin, bunday robotlar ta’lim jarayoniga kirib keldi. Undan tashqari maktabgacha yoshdagi bolalarni o’qitish uchun bo’g’cha tarbiyachisiga ko’makdosh robotlar ham qo’llanilmoqda. 4. Pedagogik axborot kommunikatsiya texnologiyalari kompetentligi. Shuni ta’kidlash kerakki ta’lim jarayoniga qo’llaniladigan axborotlar kompetentligi bilan ha, ajralib turadi.Yani bunda internetni ta’limga doir mavzularni qidirish zarur bo’lganda, boyob bilimlar kerak bo’lganda yoki mavzularni yanada takomillashtirib o’tganish uchun qo’llaniladi. Undan tashqari elektron pochta kabi axborot texnologiyalarining bir ko’rinishini biz ta’limda qo’llashimiz mumkin, axborotlarni bir birimizga uzzatishda ishlatamiz. Pandemiya davrida va favqulotda hodisalarni amalga oshirish vaqtida biz ta’limjarayonini masofaviy platformalarga kuchirdik. Yani dars jarayonini Moodle o’quv platformasi yordamida amalga oshirdik. Bu degani ma’ruza. amaliy mashg’ulotlarni elketron variantini biz platformaga joylab, har bir ma’ruzadan so’ng testni talabalar bilimini nazorat qilish uchun joylaganmiz. Talabalar va o’qituvchilar Moodle o’quv platformasidagi saytga registratsiya bo’lishadi, login va parollari bilan kirib foydalanishlari mumkin bo’ladi, yani autentifikatsiya va identifikatsiya jarayonlaridan foydalanish onlayn tizimida ishlaganda doimo qo’l keladi. Har bir o’qituvchi o’zining kompetentligidan kelib chiqqan holda dasturiy vositalardan, kompyuter programmalaridan, qolaversa turli vositalardan qo’llashni bilishi zarur. Pedagogik axborot kommunikatsiya texnologiyalari kompetentligi deganda biz dars jarayoniga o’qituvchining mahorati va texnik vositalaridan, kompyuter dasturlaridan foydalanishni bilishiga qarab ulaarni qo’llay bilishini va buni fanga va mavzularga aloqadorligini tushunamiz.

Nazariy savollar: 1. Ta’lim jarayonida axborot kommunikatsiya texnologiyalarining o’rni va imkoniyatlari qanday, bayon eting? 2. Ta’lim jarayonida qo’llaniladigan qanday axborot kommunikatsiya texnologiyalarini sanab bera olasiz, texnik va dasturiy vositalardan foydalanishda qaysi texnik vositalarni qo’llashga tavsiya berasiz? 3. Zamonaviyto’quv teznik vositalari va ularninmg tasnifi haqida bayon eting 4. Pedagogik axborot kommunikatsiya texnologiyalari kompetentligi deganda nimani tushunasiz?

Asosiy adabiyotlar: 1. Evans V., Dooley J., Wright S. Information Technology Издательство : Express Publishing 2. Громов Ю.Ю. Информационные технологии. Тамбов 2015. 3. Захарова И.Г. Информационные технологии в образовании. Москва ACADEM'A 2003 4. 4. David Watson and Helen Williams Computer Science//IGCSE is the registered trademark of Cambridge International Examinations. Буюк Британия /Hodder Education. An Hachette UK Company London NW1 3BH 2014, 278p. 5. Симонович С.В. Информатика. Базовый курс. Учебник для ВУЗов. Питер, 2013 г. ISBN 978-5-496-00217-2, 978-5-459-00439-7. 637стр. 6. Максимов, Н. В. Современные информационные технологии: учеб. Пособие/Н.В. Максимов, Т.Л.Партыко, И.И.Попов. — М: ФОРУМ, 2008. - 512с 7. Цифровое будущее. Каталог навыков медиа- и информационной грамотности /авт.: А. Ю. Домбровская и др.; пер. с англ. О.В.Терешкина; ЮНЕСКО. – Москва: Межрегиональный центр библиотечного сотрудничества, 2013. – Оригин. текст подгот. Фондом «Современная Польша».

Похожие

Turizmda veb va geoaxborot tizimi texnologiyalarining imkoniyatlari

Axborot-kutubxona muassasalarida kommunikatsiya va telekommunikatsiya aloqa vositalari

Axborot-kutubxona muassasalarida axborot va kommunikatsiya texnologiyalarini yanada taraqqiy ettirishning tashkiliy-huquqiy jihatlari

Informatika va axborot texnologiyalari bo’yicha ta’lim standarti

Axborot texnologiyalarining programma texnik va uslubiy vositalari Geoaxborot texnologiyasi Multimediya texnologiyasi