MICRОSОFT WОRD матн мухаррири билан танишиш

MICRОSОFT WОRD матн мухаррири билан танишиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

103.513671875 KB

MICRОSОFT W О RD матн мухаррири билан танишиш Режа: 1. Матн муҳаррирлари ва матн процессорлари хақида тушунча 2. MICRОSОFT W О RD матнли процессори билан танишиш 3. Хужжат бўйича ҳаракатланиш

Матн мухаррирлари ва матн процессорлари хакида тушунча Маълумки, инсон иш фаолияти давомида кўплаб матнларни қайта ишлашига тўгри келади. Хужжатларнинг ҳамда электрон ҳужжатларнинг кўпчилик қисмини матнлар ташкил этади. Оддий белгилардан ташкил топган сўзлар тўплами матн деб аталади. Комп ь ютерда матнли ҳужжатларни тайёрлашда асосан уч гуруҳ амаллар бажарилади. Киритиш амали да ташқи шаклдаги дастлабки матнни электрон кўринишга, яъни файл тарзига ўтказиш кўзда тутилади. Киритиш амалида нафақат клавиатура ёрдамида киритишни, балки киритиш воситалари ёрдамида (сканердан ўтказиш, график шаклдан матн форматига ўтказиш) вазифани бажариш мумкин. Таҳрирлаш амали да мавжуд матнли ҳужжатни ўзгартириш, унга қўшиш, ўчириш, матнни бўлиш ва ҳоказо каби амаллар бажарилади. Киритиш ва таҳрирлаш амаллари амалиётда параллел олиб борилади. Бу амаллар ёрдамида матнли ҳужжатнинг таркиби шакллантирилади. Форматлаш амали ҳужжатларни расмийлаштириш учун керак ва бу амалнинг буйруқлари ҳужжатнинг экрандаги ёки қогоздаги кўринишини аниқлайди. Барча электрон ҳужжатлар киритиш ва таҳрирлаш амаллари бажарилишини талаб қилади, лекин форматлаш амали улар учун ҳар доим ҳам керак бўлавермайди. Масалан, компьютер учун ёзиладиган дастур матнларини форматлаш шарт эмас, чунки дастур матни қогозга чиқариш учун ёзилмайди, балки уни келгуси қайта ишловчи амал - компиляция учун киритилади. Шунинг учун баъзи матнли ҳужжатларни форматлаш ортиқча иш ва уларни форматлаш мақсадга мувофиқ эмас. Шундай қилиб икки хил дастурга эга бўлиш фойдали бўлиб чиқди. Матнларни киритиш ва тахрирлашни амалга оширувчи дастурлар матн муҳаррирлари деб аталди, форматлашни ҳам бажарадиган дастурлар эса матн процессорлари деб ном олди.

Барча матн муҳаррирлари ҳужжатда “тоза” матнни сақлайди, шунинг учун улар бошқа матн муҳаррирларида ҳам таҳрирланиши мумкин. Матн процессорлари эса форматлаш натижаларини ҳужжат ичига ҳар хил тарзда қайд қилганликлари сабабли, кўпчилик ҳолларда бир-бирлари билан мос тушмайди. Лекин баъзи матн процессорларида бир форматдаги ҳужжатни бошқа форматга ўтказа олиш қобилияти мавжуд. MICR О S О FT W О RD процессори билан танишиш W О RD f о r Wind о ws , MICR О S О FT W О RD , WinW О RD ёки оддийгина қилиб W О RD (келгусида қисқароқ қилиб W О RD ) ёрдамида енгилгина ташриф қогозларидан тортиб, газеталарнинг асл макети ёки китоб нашрларини яратиш мумкин. Ушбу тизим полиграфияда хақиқий инқилоб бўлди десак, муболага бўлмайди. Харф ўлчамлари, уларнинг кўриниши, матн ранги ва фони, ҳужжатларни рамкалаш, расм ва фотосуратларни жойлаштириш, матнларни рўйхат ва жадвал кўринишида расмийлаштириш, мураккаб ҳужжатларни хосил қилиш - буларнинг хаммаси фойдаланувчига енгиллик яратади. Бундан ташқари, видео ва аудиоёзувлар ишни янада кўркамроқ қилиш, имло хатоларини автоматик равишда тузатиш имконини беради. Компьютер учун тузилган дастурларда, одатда, дарчалардан фойдаланилади. Дарчалар мажмуи "панел" деб аталади. Дастур менюси эса рўйхатда кўрсатилган буйруқлар ишини таъминлайди. WОRD дастурини қуйидагича ишга тушириш мумкин: 1). Micrоsоft Оffice панелида Micrоsоft WОRD панелини ишга тушириш; 2). "ПУСК" менюсидаги "ПРОГРАММЬ I " менюсидан Micrоsоft WОRD ни танлаш. WОRD дан чиқиш амали Alt+F4 ёки "Файл" менюсидаги "Вь i ход" буйруги орқали амалга оширилади. W О RD нинг ойнаси (11.1-расм) WIND О WS нинг дарчаларига ўхшаш ва унинг таркибига матнларни тахрирлаш ва форматлаш учун қўлланиладиган барча элементлар киради.

WОRD ойнасининг асосий элементлари қуйидагилардан ташкил топади: - сарлавхалар панели - юқоридаги энг биринчи панел бўлиб, ҳужжат номини сақлайди. Шунингдек, ушбу панелда шунингдек ҳужжатнинг менюси тугмачалари ва ойналарни бошқариш тугмачалари жойлашган. - меню қатори - юқоридан иккинчи ўринда турувчи ва ҳар бири ўз менюсига эга менюлар рўйхати. Бу менюларни WОRD нинг жуда кўп буйруқлари учун ишлатиш мумкин. Бу менюлар "Сичқонча"нинг ўнг тугмаси орқали ишга туширилади. 1.1- расм . W О RD нинг умумий кўриниши . Хар бир меню қуйидаги вазифалар учун мўлжалланган :  " Файл " менюси - очиш , яратиш , сақлаш , ҳужжатларни чоп этиш ва W О RD дан чиқиш ;  " Правка " менюси - бекор қилиш, йўқотиш, нусхалаш, жойлаштириш, матнни излаш ва алмаштириш, шунингдек, бошқа матнга ўтиш;  " Вид " менюси - ҳужжатни кўриш режимини танлаш буйруқлари, ускуналар панели ва ҳужжат матни масштаби тасвирини созлаш;

 " Вставка " менюси - турли кўринишдаги матнлар ва график тасвирларни ҳужжат матни ичига жойлаштириш;  " Формат " менюси - матнлар ва графикларни форматлаш (графикларнинг ранги ва ўлчовини ўзгартириш);  " Сервис " менюси - ҳужжатларни текшириш ва W О RD дастурларини созлаш;  " Таблица " менюси - жадвалларни хосил қилиш, тўгрилаш ва форматлаш;  "Окно" менюси - очиқ ҳужжатлар (файллар) ойнасини тартибга келтириш ва керакли ҳужжатли ойнани ишлатиш;  " Справка " менюси - WОRD дастури билан ишлашга доир маълумотларни сўрашга хизмат қилади;  Стандарт ускуналар панели (одатда учинчи қатор, 11.2-расм). WОRDнинг жуда зарур ускуналарини ўз ичига олади. Хар қандай ускуна "Сичқонча" нинг чап тугмаси воситасида ишга туширилади; 11.2-расм. Стандарт ускуналар панели.  Форматлаш ускуналар панели да (тўртинчи қатор, 11.3-расм) ускуналар тугмалари жойлашган. Бу тугмалар ёрдамида шрифтнинг ўлчови, кўриниши, (огма, ярим тўқ, тагига чизилган) ва турини танлаш мумкин. Чоп этилган матнни текислашни танлаш ва шу каби кўпгина бошқа ускуналар жойлашган. 11.3-расм. Форматлаш ускуналар панели. Шу ерда панеллар сони ўзгарувчан эканлигини англаб олиш мухимдир.  Координата чизиги (11.4-расм) - ускуналар панелидан пастроқда жойлашган бўлиб, унда хат бошини кўриш ва ўрнатиш параметрлари ҳамда ҳужжат майдонининг кенглиги тасвирланади; 11.4-расм. Координата чизиги.

 Хужжатнинг ишчи вараги - курсор билан оқ фазо (матн қаерда хосил бўлаётганини кўрсатади).  Холатлар панели - экраннинг энг пастки сатри (11.5-расм) - курсор матннинг қаерида турганлиги ҳақида ахборотни беради (қайси бетда, ҳужжатда қанча бет бор ва ҳоказо). 11.5-расм. Холат панелининг кўриниши. Бундан ташқари муайян бир менюни чақирганда, айнан шу меню нима иш бажаришини ҳам ушбу панел кўрсатиб туради. Ишчи ўринда вертикал айланувчи йўл (ҳужжатнинг ўнг томони) ва горизонтал айланувчи йўл (ҳолатлар қатори устида) бор. Улар ҳужжатлар устида ҳаракатланишни амалга оширади. Хар бир йўлда курсор бўлиб горизонтал йўлда йўлда курсор бўйлаб, унинг вазифаси горизонтал йулда ўнгдан чапга, верткал йўл бўйлаб эса пастдан юқорига йўналтирлган ҳаракатни таъминлаш киради шунингдек у ҳужжатнинг кайси кисми билан ишлаётганлигини аниқлайди. Хужжат бўйича харакатланиш Таҳрирланаётган ҳужжат бўйича ҳаракатланишни амалга ошириш учун ойнанинг ўнг томонидаги вертикал йўлакчадаги тугмалардан фойдаланиш мумкин: а) пастга тушиш учун вертикал йўлнинг пастки қисмидаги тугмасида "Сичқонча"нинг чап тугмасини босинг; б) юқорига юриш учун вертикал йўлнинг юқориги қисмидаги тугмасида "Сичқонча"нинг чап тугмасини босинг; в) матннинг кейинги варагига ўтиш учун йўлакчанинг тугмасида, олдинги варагига ўтиш учун эса тугмаларини "Сичқонча" ёрдамида босиш лозим; г) ҳужжатларнинг маълум қисмига ўтиш учун "Сичқонча" ёрдамида курсор ўша жойга олиб борилади. Бунда курсор сиз ишлаётган матн қисмида жойлашиши шарт.

WОRD дан чиқиш операцияси Alt+F4 ёки "Файл" менюсидаги "Вь i ход" буйруги орқали амалга оширилади.

Фойдаланилган адабиётлар: 1. Каримов И.А. Ўзбекистон XXI аср бўсагасида: хавфсизликка таҳдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари. Т.: Ўзбекистон, 1997. 2. Каримов И.А. Баркамол авлод – Ўзбекистон тараққиётининг пойдевори. Т.: Шарқ, 1998. 3. Ғуломов С.С. ва бошқалар. Иқтисодий информатика: Олий ўқув юртларининг иқтисодиёт мутахассисликлари учун дарслик. Т.: Ўзбекистон, 1999. 4. Ғуломов С.С. Экономика ва информатика. Т.: Меҳнат, 1991. 5. Информатика: Учебник. – 3-е перераб. изд. /под ред.проф. Н.В.Макаровой. – М.: Финанси и статистика, 2000.

Похожие

Microsoft Word матн муқаррири билан умумий танишиш

Lexicon матнли мухаррири билан ишлаш

Mатн мухаррирлари. Word матн мухаррири, унинг имкониятлари ва хусусиятлари

Электрон жадвал тушунчаси

Интернетда танишиш