Mасофадан ўқитиш тизимлари - Информатика и ИТ - Рефераты

Mасофадан ўқитиш тизимлари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

84.5 KB

www.arxiv.uz Режа: 1. Масофадан ўқитишнинг афзаллиги 2. Масофадан ўқитиш нима?

www.arxiv.uz Бугунги кунда тараққиёт тез ўзгармоқда ва жуда тез ривожланмоқда. Деярли Ҳар дақиқада сайёрамизнинг турли бурчакларида ўзгаришлар, янгиланишлар ва кутилмаган воқеа-ходисалар содир бўлмоқда. Ҳар бир кунимиз кучли информация оқими остида кечмоқда. Информация оқими бизни уйда, ишхона ва таътилда таъқиб этади. Инсон информация таъсиридан ҳоли нормал фаолият юрита олмайди. Хаётни янгилаш, уни ўрганиш информацияларни йиғиш ва ўзлаштириш орқали кечади. Инсоннинг билимлилик даражаси ҳам маълум давр ичида шахс томонидан ўзлаштирилган информацияларнинг кўп ёки озлиги билан белгиланади. Шунинг учун замонавий билимлар сари кенг йўл очиш, таълимотни такомиллаштиришда янги информация технологиялардан унумли фойдаланиш- бугунги куннинг талабига айланди. Кадрлар тайёрлаш Миллий дастури ҳамда Ўзбекистон Республикасининг «Таълим тўғрисида»ги қонуни ҳам зиммамизга шу маъсулиятни юклайди. Ва ҳ оланки таълим тизимида сезиларли ўзгаришлар рўй бермоқда. Таълим тизимида Масофадан ўқитиш услуби шакллари қўлланилмоқда. Масофадан ўқитиш услуби шакллари ўқитишнинг янги шаклидир. Масофадан ўқитиш услуби- бу мустақил ўқишдир. Мустақил ўқиш инсоннинг мустақил фикрлаш, ҳолатни баҳолаш, хулоса ва башорат қилиш кобилиятларини ривожлантиради. Масофадан ўқитишнинг афзаллиги Масофадан ўқитишнинг яна бир афзаллиги шундаки, унда ўқувчи ўзига қўлай вақтда ва хаттоки ишдан ажралмаган ҳолда ўқиши мумкин. Айнан шу афзалликлари туфайли бу услуб дунёда ҳозирги кунда кенг тарқалган. Кўпгина йирик корхоналар мутахассислари малакасини ошириш ёки ўзгартириш учун шу услубдан фойдаланиб, йилига миллионлаб долларни тежамоқдалар. Масофдан ўқитишнинг яна бир афзаллик томони унда ўқиш муддатини ўқувчи ўзи белгилайди, яъни талаба ихтиёрий пайтда ўқишни бошлайди, материалларни ўқитувчи назоратида ўзлаштиради. Ўзлаштириш

www.arxiv.uz топшириқларни, тестларни бажаришига қараб аниқланади. Ўқувчи берилган программани қанчалик тез ўзлаштирса, шунчалик тез ўқишни тугатади ва гувохнома олади. Программани ўзлаштира олмаса, унга мустақил ишлаб, ўқишни давом эттиришга рухсат берилади. Масофадан ўқитишда одатда ишлаётганлар, оналар, ўқиётганлар бирор мутахассисликни эгаллаш ёки малакасини ошириш мақсадида ўқийди. Бу услуб ногиронлар учун жуда қўлай. Масофадан ўқитишда хаттоки махбуслар ҳам ўқиш имкониятга эга. Бу хақида бир неча бор Австралияда эшитдик. Масофадан ўқитиш айниқса ривожланаётган мамлакатлар учун иктисодий тарафдан қўлайдир. Масофадан ўқитиш ташкилий иктисодий афзалликларга ҳам эга. Масофадан ўқитиш учун талабалар учун аудиториялар, ётокхоналар зарур эмас. Масофадан ўқитишда молиявий х аражатлар асосан ўқув услубий материаллар тайёрлаш учун сарфланади. Кейинчалик молиявий х аражатлар камаяди. Шунинг учун талабалар сонининг ошиши билан ўқиш нархи пасаяди. Масофадан асосий эътиборни ўқув услубий материалларни тайёрлашга қ аратиш даркор. Чунки ўқув услубий материалларнинг сифати Масофадан ўқитиш сифатининг энг асосий омилларидан биридир. Ўқув услубий материал қанчалик тушунарли ва батафсил бўлса, шунчалик у ўқувчига фойдали бўлади. Яъни материал услубий жихатдан пухта бўлмоғи лозим. Масофадан ўқитиш нима? Масофадан ўқитиш бу Интернет тармоғи орқали сизга қўлай бўлган вақтда ўқитишдир. Масофадан ўқитишнинг таркибий белгилари: ўқитувчи, ўқувчи, коммуникациядир. Масофадан ўқитиш услубий материаллари қ уйидагилардир:  Дарслик  Аудио ва видео дарсликлар  Он-лайн дарслар  Электрон сахифалар

www.arxiv.uz  Тестлар  Мультимедиа-электрон дарсликлар. Ҳозирги кунда республикамизда ҳам масофадан ўқитиш услубий материаллари айрим фанларни ўқитишда фойдаланилмо қ да ва яхши натижалар бермоқда. Электрон кутубхоналар, электрон дарсликлар, он-лайн дарсликлар расмга кирмоқда. Мультимедиа дарслик ўзида кўпгина маълумотларни мужассамлаш билан бирга, бу маълумотларни экранда намойиш этади, ҳамда овоз ёрдамида изохлайди. Мультимедиа дарсликнинг хусусияти у воқеа ва маълумотларни яққол акс эттиради. Яъни мультимедиа воқеа ва маълумотларни хаётийлаштиради. Бу матн, видеотасвир, мультипликация, овоз ва мусиқа ёрдамида амалга оширилади. Масофадан ўқитишда виртуал кутубхоналар,, спутник орқали видеоконференциялар, дарслар, Интернет ёрдамида мулоқот ва информация олиш имконияти пайдо бўлади. Бу эса ўқувчи учун махсус ўқиш доирасини берди. Ўқувчининг фанни ўзлаштириш тезлиги ва сифати кескин яхшиланди. Масофадан ўқитиш кандай амалга оширилади. Дунёда кўпгина университетларда ва ўқув марказларида бу усул мавжуд. Керакли манзилни Интернетдан топишингиз мумкин. Манзилга кириб бу ўқиш талабаси бўлиш учун махсус шаклни тўлдиришингиз зарур. Одатда аввал курснинг ва ўқиш тартиби тавсифи билан танишиб чикиш мумкин. Кейин шаклдаги сатрларни тўлдириб, кредит карточкангиз ра қ амини киритишингиз зарур.Курсга кириш тартиби турлича, бу мутаххассиликка бо ғли қ. Ўқиш тартиби қуйидагича: ўқитувчи курс билан таниш-тиради ва топшириқлар беради. Сиз кўрсатилган манбалар билан ишлаб топширикларни бажарасиз ва ўқитувчига юборасиз. Ўкитувчи уни текшириб, жавобни сизга қайтаради. Зарур ҳолда курсатмалар беради. Шу тартибда курс мавзулари ўрганиб чиқилади. Музокара асосан электрон почта ор қали амалга оширилади. Телефон тармо ғидан хам баъзан фойдаланилади.

www.arxiv.uzБосма ўқ ув материаллари почта ор қали юборилади. Ўқ иш жараёнида талаба дарсликлардан, электрон кутубхона ва дарсликардан, электрон форумлардан, видоекон ференциялардан фойдаланади. Бунда ўқиш индивидуал шаклда олиб борилади ва ўқитувчи ўқувчининг кобилияти ва хусусиятларини хисобга олган ҳ олда ўқитади. Бу индивидуаллик ўқувчида қизиқиш уйғота ди ва уни ўқишда активликка рағбатлантиради. Республикамиз Ол ий ва Ўрта Махсус билим юртларида масофадан ўқитишни татбиқ этишга жиддий эътибор берилмоқда. Масофадан ўқитш услуби ҳақида батафсил www.dl.uz сайтида танишингиз мумкин. Телемидицина имкониятлари Кейинги вақтларда телемидицина ва уни согликни саклаш тизимидаги бенихоя урни хақидаги хабар ва маколалар оммавий информация воситаларида тез-тез пайдо булиб бормоқда. Хуш, замонавий медицинанинг бундай илгор йуналишлари ривожида информацион технология ва интернетнинг урни кандай? Маълумки интернет ўзаро маълумотлар алмашиш имконини берувчи катта информацион магистраль булиб, у нафақат ракамли маълумотларнибалки ракамлар мажмуасига айлантирилган аудио ва видео маълумотларни ҳам узатиш ва кабул қилиш имкониятини беради. Шундан фойдаланган ҳолда, ҳамда махсус программалар асосида мультимедиа воситалари ва камералар билан жихозланган икки ёки ундан ортик

www.arxiv.uz компьютерлар ёрдамида медицина марказлари уртасида видео конференциялар ташкил этиш мумкин. Бундай имкониятга эга бўлган врач-мутахассис юзлаб, минглаб километр масофадан туриб интернет орқали уз мижозининг ҳолати хақидаги видеотасвирларни олиши, операция столида юз бераётган жараённи бевосита кузатиши, рентган, ультратовуш, эндископ ва бошка махсусташхис қурилмаларидан олинган маълумотларни тахлил қилиши мумкин.Бу эса уз навбатида медицина хизмати савиясини ошириш, юкори малакали мутахассислар маслахатларидан марказдан узокдаги беморлар ҳам фойдаланиши, масофадан туриб тез тиббий ёрдам курсатиш имкониятини беради. Интернетда тадбиркорлик Электрон тадбиркорлик нима? Кўпчилик учун бу янги тушунчадир. Бу технология Ўзбекистонга ҳам кириб келди. Электрон тадбиркорлик- бу Интернет орқали сотиш ва сотиб олишдир. Унинг имконияятлари турли- туман. Интернет ёрдамида ўзингизга зарур китоб, кийим, ёки компьютер ва хаттоки озик-овкат сотиб олишингиз мумкин. Корхоналар махсулотни сотиши ёки зарур махсулотни сотиб олиши мумкин. Россиялик бир фермер Интернет орқали хужалигига трактор сотиб олибди. Бу усул унга анчагина пулни тежаганлиги сабабли у автомобилни ҳам Интернет орқали Ҳарид килибди. Хуш бу кандай усул, унинг афзаллиги кандай, ва ундан фойдаланиш тартиблари кандай? Бу технология бир –неча йиллар давомида равнак топди. АКШда бу технология жуда тараккий этган. Бу технологиядан Dell , Cisco , IBM Microsoft компаниялари жуда кенг қўламда фойдаланишади. С isco компанияси махсулотни сотиш фаолиятини 80% ини Интернет орқали амалга оширади. Электрон тадбиркорлик бу Интернет тармоғи ёрдамида виртуал савдо растасида ёки майдонида савдо –сотикни амалга оширишдир. Унда сотувчи

www.arxiv.uz ва сотиб олувчи катнашади. Интернет орқали Электрон тадбиркорлик кандай амалга оширилади? Буни мисол ёрдамида тавсифлаймиз Масалан, китоб Ҳарид килмоқчисиз. Махсус кидирув тизимлар ёрдамида электрон китоб магазин адресини топасиз. Магазин бир зумда олдингизда пайдо бўлади. Электрон магазин- бу махсулотни сотаётган магазин Интернет сахифасидир. Унга кириб, жавонлардан китоб кидираётганингизни сезмай коласиз. Сахифада китоблар рўйхати берилади. Хохлаган китобингизни танлашингиз мумкин. Одатда китоблар магазинидаги сингари мавзусига қараб танланиши мумкин. Лекин китоблар сон-саноксиз бўлганлиги сабабли, магазин кидириш тизимидан фойдаланиш мумкин. Ҳар бир китоб тавсифи билан танишиб чикишингиз мумкин. Ҳар бир китоб тавсифи ва нархи сизни каноатлантирса, сиз уни Ҳарид қилишингиз мумкин. Бунинг учун кредит карточкангиз бўлиши шарт. Кредит карточкаси банкда хисоб очилганда берилади. Бизда ҳам кредит карточкаси ёрдамидаги муомала аста-секин муомалага кирмоқда. Махсус шаклни тўлдириб, кредит кредит карточкангиз ракамини курсатишингиз керак. Шундан сунг магазин сизнинг кредит карточкангизни текшириб, муомалани амалга оширади. Бир неча кундан сунг махсулот уйингизга келади. Албатта бунда китобнинг сизга етиб келиш муддати манзилга боглик. Бундай усулнинг кандай афзалликлари бор:  Махсулот ассортиментининг тўлалиги  Махсулот билан батафсил танишиш имконияти  Манзил ва вақтнинг аҳамиятга эга эмаслиги  Китобни уйга етказиш заруратининг йуклиги. Дуконма-дукон юришга вақт сарфламасдан, махсулотни кутариб уйга келмасдан Ҳарид қилиш мумкин экан. Бу муъжизани Интернет амалга оширишда ёрдам беради. Бу усулда турли туан махсулотларни Ҳарид қилишингиз мумкин. Фараз килайлик, корхонангиз компьютерлар сотиб олмоқчи. Сиз Интернетдан керакли маълумотларни топиб, талабаларингизга жавоб берувчи компьютерларни сотувчи корхонани бир зумда топасиз ва

www.arxiv.uz муомалани амалга оширасиз. Ёки талабномангизни киритишингиз ва унга жавобни бир зумда топишингиз мумкин. Бу технология орқали муомалада афзалликлари кўпгина, бунда иш сафари сони, телефон ва факсга, мутахассислар вақти ва сони хисобига маблағлар сезиларли даражада камаяди. Энг асосийси ва муомала оператив равишта бажарилади. Баъзилар Интернет даллолларни йукотади деган фикрда. Лекин интернетда электрон даллоллар- даллоллик савдо майдончаларипайдо булди. Уларда Ҳар куни муомалалар кизгин амлга оширилади. Мутахассислар 2004 йилга бориб электрон тадбиркорликдан фойда 3 триллион долларга етишини башорат қилишмоқда. Ҳозирги кунда Интернетда 40 миллиондан кўпрок электрон расталар мавжуд. Электрон тадбиркорлик келиб чикишига 80 йилда Интернет давлат бюджетининг каттагина кисмидан махрум бўлганлиги ва ўзинин-ўзи таъминлаши зарурлиги сабабчи булди. Шунинг учун Интернетдан ва унинг ресурсларидан тижорат мақсадида фойдаланишга утилди. Бунда даромадлар Интернет хизмати ва реклама, Интернет билан таъминлаш хисобига олина бошлади. Электрон офис Интернет офисларни бошкаришда ва иш юритиш борасида кўп имкониятларни яратди. Глобал ўзгаришлар ишлаб чикаришда янги мухитни яратди. Эндиликда эса эски бошкариш усуллари, бизнес жараёнлар, ташкилий шакллар, ишлаш усуллари янги глобал ва ўзгарувчан мухитга тўғри келмай колди. Шунинг учун корхоналар бу борада тезкор ўзгаришлар киритиб Ҳаражатларни камайтиришга киришдилар. Натижада электрон офислар яратилди. Бу борада корхоналар информацион технологияларнинг янги имкониятларидан фойдалана бошлади. Бунда мижозга хизмат курсатиш шакли сифатига эътибор каратилди. Электрон офис корхона ишида кўпгина қўлайликлар яратди.

www.arxiv.uz Булар:  Хужжатлар билан ишлаш қўлайлиги  Корхона маълумотлар базасининг очик тизими яратилганлиги, корхона ишчилари барча янгиликлардан ва жараёнлардан ихтиёрий жойда: офисда, уйда ва сафарда хабардор бўлиш ва кузатиш имконига эга.  Корхона мутахассислари анжуманлари, мунозара ва музокараларни тармоқ орқали амалга ошириш мумкинлиги.  Корхона ишчиларининг бир жойда бўлиш зарурати аҳамияти йуколганлиги  Юкори тажрибали мутахассислар гурухини ташкил қилиш имконияти  Мижозлар билан ишлашнинг қўлайлиги Бунинг натижасида кимматли вақт тежалади ва Ҳаражатлар иктисод хисобига камаяди. Масалан, кўпгина компаниялар мутахассислари дунёнинг турли нкталаидан офисига Интернет тармоғи орқали богланиб, зарур хужжат ва маълумотлар билан ишлаш имкониятига эгадирлар. Бу албатта ишни тезлаштиради ва даромадни оширади. Интернетда танишиш Интернетнинг ажойиб имкониятларидан бири-унинг ёрдамида ҳамкасб, дуст билан танишишдир. Умуман Интернет катта бир виртуал шаҲарни эслатади. Бу шаҲар сахифаларидан ташкил топади. Сахифалар манзилга эга. Манзил орқали керакли маълумот ва шахсни топиш мумкин. Агар бирор мутахассис билан танишиш ниятингиз бўлса, унга хат ёзишингиз мумкин. Агар Интернетда дустлашмоқчи бўлсангиз, махсус сахифалар мавжуд. Бу: форум, чат ва бошкалар. Форум- бу бир вақтнинг ўзида бир неча фойдаланувчининг Интернет орқали мулокотидир. Бунда фойдаланувчилар одатда янгиликлар билан

www.arxiv.uz алмашадилар, ёки бирор мавзуни мухокама қилишади, ёки гап сотишади. Мавзу форумнинг турига боглик. Яъни жиддий мавзуга багишланган ёки оммабоп кизикарли мавзуга багишланган форумлар мавжуд. Форумлар кўпгина сахифаларда мавжуд. Форумда мулоқот қилиш учун уларга ўзингизнинг исмингизни кайд қилишингиз лозим. Чат –бу форумнинг бир куринишидир. Чатда одатда «Гап сотишади»- яъни турли кизикарли ва қўлгили мавзуларда мулоқот килинади. Мисол тариқасида Олой чойхонаси чати билан танишайлик. Бу чат манзили- Сахифага кирганингиздан сунг, унга уз исмингизни кайд қилишингиз мумкин.

Похожие

Mасофадан укитиш тизимлари. Tелетиббиёт имкониятлари. Интернетда тадбиркорлик. Электрон офис

Ахборот тизимлари

Ахборот тизимлари

Сунъий интеллект тизимлари

Дастурлаш тизимлари таркиби