Kompyuterning rivojlanish tarixi, uning avlodlari va qurilmalari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

75.5 KB

Скачать

Kompyuterning rivojlanish tarixi, uning avlodlari va qurilmalari Reja: 1. Kompyuterning tarixi va avlodi 2. Kompyuterning asosiy va qo’shimcha qurulmalari.

Kompyuterning tarixi va avlodi XX asrning 30-40 yillarida kompyuter ning dastlabki loyixalari paydo bula boshladi. Birinchi kompyuter yaratish ishlari 1937 yilda AQSH ning Ayova shtatida joylashgan universitetning professori A. Atanasov tomonidan boshlangan. Bu olim tomonidan yaratilmoqchi bo’lgan kompyuter matematika va fizikaning ayrim masalalarini yechishga mo’ljallangan edi. Ammo 2 jahon urushi bu ishlarni oxirigacha yetkazish imkonini bermadi. Atanasovning buyuk xizmatlaridan biri shu bo’ldiki, kompyuterda 2 lik sanoq sistemasi qo’llanishining qulayligini ko’rsatdi. Kompyuterning yaratish davri 1945 yilda AQSH da Ekkert va Mouchli tomonidan yaratilgan ENIAC nomli mashinadan boshlandi. Barcha imkoniyatlarga ega bo’lgan daslabki kompyuter lardan biri 1949 yil Angliyada yaratilgan EDSAC nomli mashinadir. 1951 yili Kievda akademik S.A.Lebedev raxbarligida birinchi MESM ( Малая электронная счетная машина yoki kichik elektr hisoblash mashina) mashinasi yaratilda. Shu davrdan boshlab sobiq Sovet ittifoqida kompyuter larni yaratish yillari rivojlanib ketdi. Kompyuterni avlodlarga ajratish 2 xil no’qtai nazardan qaraladi: birinchidan , kompyuter ning qanday elementlaridan tashqil topganligi; Ikkinchidan , kompyuter ning imkoniyatlari, matematik ta‘minotining rivojlanishi. Kompyuterning taraqqiyotida 1-yunalish (fizik nuqtai nazar) bo’yicha qilingan ishlar uning hajmini kichrayishda, tezligi va xotira hajmini oshishiga, kompyuter bilan inson orasidagi muloqotni osonlashtirishga qaratilgan bo'lsa, 2 yunalishda (matematika nuqtai nazardan) qilingan ishlar 2 guruhga ajratilgan: 1 guruh-dasturlash jarayonini avtomatlashtirishga qaratilgan bo’lib, unda mashina tilidan (2 lik) avtokod yoki assembler tillariga, avtokoddan algoritmik yoki dasturlash tillariga, bulardan universal va muammoga mo’ljallangan tillarga utiladi. 2 guruh-dasturning kompyuterdan o’tish jarayonini avtomatlashtirishga qaratilgan bo’lib, natijada operatsion sistema (OS) vujudga keldi.

I avlod kompyuter tarixi Birinchi avlod mashina elementlari elektron lampalardan iborat bo’lib, tezligi sekundiga 10-20 ming amal bajara oladi, xotira hajmi chegaralangan bo’lib, kiritish-chiqarish qurilmalarini imkoniyatlari ham chegaralangandir. Birinchi kompyuterni yaratishda M.V.Keldsh, S.A.Lebedev, M.A.Lovrentev kabi buyuk olimlarning xissasi kattadir. Bu avlodlarga quyildagi kompyuter lar kiradi: Strela, BESM-1, M-2, M-3, M-20, Minsk-1,12,14, BESM-2, Ural-1. Birinchi avlod kompyuter lardan foydalanish ochik holatda bo’lib, unga ko'ra har bir dasturchi kompyuterni o’zi boshqarar edi. Shuning uchun ham kompyuterni foydali ish vaqti foydalanuvchining malakasiga bog’liq edi. Bu davr standart dasturlar yaratish, dasturlar kutubxonasini tashqi xotirada saqlash va undan foydalanish bilan ajralib turadi. II avlod kompyuter tarixi 2-avlod elementlari tranzistorlardan tashqil etib, kiritish-chiqarish qurilmalarining imkoniyatlari, ichki xotiraning hajmi, tezligi oshirilgan va dasturlash tuzish rivojlangan. Bu avlod kompyuterlarida dasturlar asosan algoritmik tillarda tuzilib, ularni tushinish uchun traslyator (tarjimachi dasturlar) lar yaratildi. Bu dasturlash jarayonini avtomatlashtirishdagi muhim qadamlardan biri bo’ldi. Bu davrga kelib, dasturchilar uchun yopiq holat joriy etildi va unga ko'ra dasturchilar kompyuter joylashgan xonaga kiritilmasdan, ular o’zlarining dasturlarini operatorlarga topshirar va natijani kutib turar edilar. Bu esa mashinadan foydalanish vaqtini oshirishga imkon berdi. Birinchi avlodga 1 soatga 1 ta dasturchi ishlasa, 2-chi avlodga bir necha dastur shu soatda kompyuterda qayta ishlanadi. 1 va 2 avlodlarning xotira o’lchami sifatida mashina so’zlari (yacheykalar) olingan bo’lib, ularning uzunligi doim bir xil bo’ladi. 2-avlodga quyildagi kompyuterlar kirar edi: Mir-1, Mir-2, Minsk-2, 22, 32, M-220, 222, BESM-3, 4, 4M, Rozdan, Ural-11, 14, 16, BESM-6. III avlod kompyuter tarixi

3 avlod kompyuterlari integral sxemalardan tashqil etib, 2 avloddan tuzish jixatidan keskin fark qilar edi va yo’qori imkoniyatlarga ega. 2 avlodga dastur yerdamida bajariladigan masalalar 3 avlodga apparatura orqali amalga oshiriladi. 3 avlodga tegishli dastur shu avlodga tegishli boshqa kompyuter uchun o’zgarish qo’llash imkoniyati mavjud edi. Bu avlodning muxim qulayliklardan biri, ularning multi dasturli va vaqt taksimoti holatida ishlash imkoniyatlarining mavjudligidir. Bu imkoniyat kuchli OS ning yaratilishi bilan amalga oshiriladi. Kompyuter multidasturli holatda ishlash jarayonini bir paytda bir necha dasturni bajarish imkoniyatiga ega, ya‘ni kompyuter qurilmalari ishlash imkoniyatiga ega. 3 avlod kompyuterda ichki va tashqi xotira muammosi deyarli xal qilinib, tezlik muommo bo’lib qola berdi. Bu avlodga kompyuterlarning yagona tizimi (YeSEVM-edinaya sistema Elek. Vechislit. Mashina (yagona sistemali elektron hisoblash mashinalari)) oilasidagi mashinalar kiradi. IV avlod kompyuterlari 4 avlod kompyuter lari katta integral sxemalarda ko'rilgan bo'lib, ko’p protsessorli mashinalardir. Bu tipdagi kompyuter ning tezligi 10 mln. amal/sek. dan ortikdir. Bu avlod kompyuterlari 1971 yildan boshlab xukumronlik qila boshlagan. 4 avlodga quyildagi kompyuterlar misol bula oladi: " Корвет ", " Провец ", " УКНЦ ", " Агат ", IBM PC/XT, IBM-2086, IBM-3086, 4086. V avlod kompyuterlari 1992 yil Intel firmasi tomonidan Pentium protsessori yaratilgandan so'ng, 1993 yildan boshlab Pentium yoki IBM 5086 tipidagi kompyuterlar ishlab chiqarila boshladi. Shu davrdan boshlab 5 avlod kompyuterlari yaratildi. Uning taktli chastotasi (tezligi)-500 MGts gacha, operativ xotira hajmi 4.3 Mbaytgacha mavjuddir. VI avlod kompyuterlari 1997 yildan boshlab Pentium-I, Pentium Pro, Pentium-III–IV kompyuterlari ishlab chiqarila boshlandi. Shu davrdan boshlab, 6-avlod kompyuterlarning boshlanish

$davri hisoblanadi. Bu kompyuterning tezligi 3.00 Ggts va undan katta, operativ xotira hajmi 1.00 Gbayt va undan katta hajmga egadir. 2. Kompyuterning asosiy va qo’shimcha qurulmalari. Kompyuterning asosiy qurilmalari quyildagilar: Sistema bloki -bu qurilmada barcha boshqa qurilmalarni o'rnatish va qo’shish mumkin. Bu qurilma elektron sxemalar, elektron manba, tashqi xotira (disk yurituvchi va qattiq disk) va boshqa qismlardan iborat; Programmalar kundan kunga murakkablashishi va hajmining oshishi bilan ularni saqlash uchun maxsus disklar yaratilish zarurati tugildi. Shuning uchun CD, DVD va VCD disklari yaratildi. Ularning hajmi 650 Mbaytdan 7.4 Gb gacha. Hozirgi kunda ular katta hajmdagi programmalarni, video va entsiklopedik ma‘lumotlarni saqlashda keng qo’llanilmoqda. Qattiq disk (Vinchestr-HDD-Hard Disk Driver) Qattiq magnit disk komyuterda ishlanadigan programmalar va ma‘lumotlarni doimiy saqlash uchun qo’llaniladi. Ular operatsion sistema programmalari, taxrirlagichlar, programmalash cistemalari, amaliy programmalar, ma‘lumot va hokazolar. Qattiq disklarning hajmi turlicha bo’ladi; IBM PC XT da-20 Mbayt, IBM PC ATda-40 Mbayt, 80386SX, 80386DX, 80486SX mikroprotsessorli kompyuterlarda 110-120 Mbaytgacha, 80486DX da 120-540, 640, 850 Mbaytgacha. Murakkab ishlar uchun, katta hajmli ma‘lumotlar uchun 1-2 Gbaytli va bundan yo’qori hajmdagi qattiq disklar mavjud. Zarur holda qattiq diskni kattaroq hajmdagisiga almashtirish yoki bir necha disklardan foydalanish mumkin. Monitor (yoki displey) Monitor (yoki displey)-bu qurilma kompyuterdagi matnlar, belgilar va tasvirlarni ekranga chiqaradi. U 2 xil rejimda ishlashi mumkin: birinchisi matnli, ikkinchisi grafik. Matnli rejimda displey ekrani shartli ravishda 80 ta ustun 25 ta satrga bulinadi. Shu maydonning ixtiyoriy joyida belgilar tasvirlanadi. Bu belgilar katta va kichik lotin harflari va yordamchi belgilar- - = _ + ! " / $ : , . ; ? % { } [ ] ; ' > < bo’lishi mumkin.$ $Grafik rejimda ekranga matnli ma‘lumotlardan tashqari rasm av grafik tasvirlar ham chiqariladi. Bunda belgi ixtiyoriy shrift va o’lchamga ega bo’ladi Bu rejimda ekran no’qtalar to’plamidan iborat. Masalan: 640x200 imkoniyatli monitor ekranida gorizontaliga 640 va vertikaliga 200 no’qtani tasvirlaydi. Nuktalar soni oshishi bilan tasvir sifati oshadi. Quyida monitorning ba‘zi turlarini keltiramiz: Adapter Rangi Matnli Grafikli MDA Oq- qora 80x20, 2 ta rang 640x200, 2 ta rang CGA Rangli 80x25,16 ta rang 320x200, 4 ta rang 640 x200, 2 ta rang HERCULES Oq- qora 80x25, 2 ta rang 720x348, 2 ta rang EGA Rangli 80x25,16 ta rang 80x43,16 ta rang 640x350, 16 ta rang VGA Rangli 80x25,16 ta rang 640x480,16 ta rang SVGA Rangli 80x25,16 ta rang 800 x600,16 ta rang 1280x1024, 32 ta rang Klaviatura Klaviatura -bu qurilma orqali kompyuterni boshqarish va unga ma‘lumotlar kiritish mumkin. Klaviatura tugmalardan iborat bo’lib unda tugmalar o’zlarining guruhlari bo’yicha guruhlangan; 1. Alfavit raqamli: bu guruhga harfli va raqamli tugmalar: bular A,B,...Z-A,B,...Ya 1,2,...0, ) ( - = _ + ! " / $ : , . ; ? % { } [ ] ; ' > < kiradi. 2. Funktsional tugmalar : bularga F bilan boshlanadigan tugmalar kiradi. Ularning soni 12 ta ma‘salan F1, F2, F3,..., F11, F12; 3. Qo’shimcha raqamli tugmalar : bular ung tomondagi [ Num Lock ] / * - + [ Enter ] 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0. 4. Kursorni yunaltirish : [Home] [End] [Page Up] [Page Down] -> <- v ^$

Kompyuterning rivojlanish tarixi, uning avlodlari va qurilmalari

20.09.2019

0

75.5 KB

Похожие