Компиляция босқичлари. Компилятор тузилиши - Информатика и ИТ - Рефераты

Компиляция босқичлари. Компилятор тузилиши

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

215 KB

Компиляция босқичлари. Компилятор тузилиши Олдин айтилганидек, трансляция жараёни икки босқичдан: тахлил босқичи ва натижавий дастурни ҳосил қилиш жараёнидан иборат 1 . Биз ушбу босқичларни компиляция жараёни мисолида кўриб чиқамиз ва компиялтор қисмлари билан танишамиз. Компиляция жараёнинг умумий схемаси қуйидаги 1-расмда келтирилган. Расм. Компиляция схемаси Ушбу схемага кўра анализ босқичи 3 та фазадан: лексик анализ, синтаксис анализи ва семантик анализ босқичларидан иборат. Анализ жараёнида дастурнинг ички (оралиқ) кўриниши, идентификаторлар жадвали шакллантирилади. Дастурда учраган хатоликлар анализ қилинади (яъни хатонинг тури аниқланади) ва локализация қилинади (яъни хато учраган 1 Таҳлил босқичи баъзан анализ босқичи деб ҳам аталади. Натижавий кодни ҳосил қилиш жараёни баъзан синтез, баъзан генерация босқичи ҳам дейилади.

модуль ва/ёки сатр аниқланади), сўнгра топилган хатоликлар хақида фойдаланувчига хабар берилади. Натижавий (объектли) кодни синтез (ҳосил) қилиш босқичи икки фазадан: код генерациясига тайёргарлик ва бевосита код генерацияси фазаларидан ташкил топган. Код генерацияси натижасида объектли код ҳосил қилинади. Юқоридаги схемадан кўриш мумкинки, формал тиллар нуқтаи- назаридан компилятор трансляция жараёнида икки ҳил функцияни бажаради. Бошланғич тил учун компиляторнинг анализ қилувчи қисми фарқловчи вазифасини бажаради, яъни аниқроқ айтадиганда, агар дастур бошланғич тил қоидалари асосида тўғри ёзилган бўлса, у ҳолда таҳлил муваффақиятли якунланади ва дастурнинг ички (оралиқ) кўриниши ҳосил қилинади. Аксинча бўлса у ҳолда дастурдаги хатоликлар аниқлаштирилади ва бу ҳақда фойдаланувчига хабар берилади. Иккинчи томондан компиляторнинг натижавий тилдаги кодни синтез қилувчи қисми машина тилидаги кодни генерация (ҳосил) қилиш билан шуғулланади, ва бунда албатта у машина тилидаги тўғри дастурларни аниқловчи формал грамматика қоидаларига асосланади. Ушбу ҳосил қилинган дастурлар энди бевосита ижрочи (процессор) томонидан танилади. Компиляция фазалари билан батафсил танишиб чиқайлик. Аввало шуни айтиш керакки, юқоридаги расмда тасвирланган схема – умумий манзара. Конкрет компиляторда ушбу схема анча ўзгартирилган шаклда учраши мумкин. Лексик таҳлил. Лексик таҳлил давомида дастур матни чапдан ўнгга томон символма-символ кўриб чиқилади ва символлар лексемаларга бирлаштирилади. Эслатиб ўтамиз дастурнинг маънога эга энг кичик тузилмаси лексема деб аталади. Дастурда лексема сифатида калит сўзлар (маъноси олдиндан тайин қилинган идентификатор), идентификаторлар, сонлар, арифметик, мантиқий ёки бошқа турдаги амал белгилари келиши мумкин. Лексик таҳлил давомида компилятор лексемалар рўйхатини қуради. Ушбу рўйхатда лексемма, унинг тури ва бошқа информация сақланади.

Шунингдек агар лексема идентификатор бўлса, у ҳолда бу лексема идентификаторлар рўйхатига ҳам қўшилади. Лексик таҳлилчининг ишлаш тартиби қуйидаги 2-расмда тасвирланган. Расм 1 . Лексик таҳлилчининг ишлаш тартиби. Синтаксис таҳлили. Синтаксис таҳлили учун бошланғич маълумот лексеммалар рўйхати бўлиб ҳисобланади. Синтаксис таҳлили давомида компилятор қиладиган иш – лексеммалар рўйхати асосида тилнинг тўғри синтаксис конструкцияси, масалан бирор оператор, ифода, таърифлаш конструкцияси ва ҳакозолар тўғри қурилганлигини текширишдан иборат. Масалан қуйидаги лексеммалар кетма-кетлигини кўриб чиқайлик: for i :=1 do 5 to end begin ; Лексик таҳлилчи ушбу занжирда ҳеч қандай хатоликни пайқамайди, чунки барча лексемалар Pascal тили қоидалари мос, ёки Pascal тилидаги калит сўзлар ҳисобланади. Операторнинг нотўғри ёзилганлиги синтаксис таҳлили пайтида аниқ бўлади. Эслатиб ўтамиз юқоридаги занжирнинг тўғри кўриниши for i:=1 to 5 do begin end; шаклида бўлиши керак . Албатта синтаксис таҳлил пайтида ҳам учраган хатоликлар юқорида айтилган тарзда қайта ишланади . Семантик таҳлил . Семантик таҳлил давомида бошланғич тилнинг семантик қоидалари кўра дастурнинг тўғрилиги текширилади . Одатда бундай қоидалар синтаксис қоидалари аниқловчи формал грамматика орқали ифодаланмайди 2 . Масалан семантик қоидалар қаторига идентификаторларни ишлатишдан олдин эълон қилинганлиги , арифметик ифодада , қиймат беришда , функция ёки процедура чақирувида аргументларнинг формал параметрларга тип ва сон жиҳатдан мослиги , шартсиз ўтиш операторларнинг 2 Семантик қоидаларни ҳам аксарият ҳолларда формал грамматика орқали аниқлаш мумкин. Лекин унда тилнинг синтаксиси ва демак фарқловчининг ҳам мураккаблиги бир-неча баробар ортиб кетади.

тўғри қўлланилганлиги 3 текширилади . Семантик таҳлил қисман синтаксис таҳлил фазасида , қисман код генерациясига тайёргарлик фазасида амалга оширилади . Биз семантик таҳлилни код генерацияси билан боғлиқ ҳолда ўрганамиз . Дастурнинг ички ( оралиқ ) кўриниши . Дастурнинг ички кўриниши – бу таҳлилнинг турли босқичлари натижасида ҳосил қилинган бир қанча маълумотлар тузилмаси бўлиб , унинг асосини у ёки бу кўринишда қурилган синтаксис таҳлили дарахти ташкил этади . Ушбу дарахт ва идентификаторлар жадвали асосида сўнгра семантик таҳлил, код генерациясига тайёргарлик ва бевосита код генерацияси бажаралади. Код генерациясига тайёргарлик. Ушбу босқич синтез босқичининг биринчи фазаси бўлиб ҳисобланади. Одатда ушбу босқичда иккита асосий иш бажарилади. 1) код ва маълумотлар учун хотира тақсимоти ва 2) дастурнинг глобал оптимизацияси. Код генерацияси. Ушбу босқичда дастурнинг оралиқ кўриниши ва олдинги фазада амалга оширилган хотира тақсимоти асосида объектли код генерацияси бажарилади. Кейинги лекцияларда ушбу босқичлар ҳақида батафсил тўхталамиз. 3 масалан цикл ташқарисидан goto ёрдамида цикл ичидаги белги қўйилган операторга ўтиш мумкин эмас.

Фойдаланилган адабиётлар 1. Молчанов А.Ю. Системное программное обеспечение: Учебник для вузов. –СПб: Питер, 2003.-396 с. 2. Афанасьев А.Н. Формальные языки и грамматики: Учебная школа: УлГТУ, 1997. – 84 с 3. Ахо А., Ульман Дж. Теория синтаксического анализа, перевода и компиляции -: Мир, 1979.-487с. 4. Компаниец Р.И. Системное программирование. Основы построения трансляторов. СПб.:Корна принт., 2000. -256 стр. 5. Дьяконов В.Ю. Системное программирование. Высш.шк.. 1990. -221 с.

Похожие

Транслятор, компиляторва интерпретатор тушунчалари

Дастурлаш тизимлари таркиби

Дастурлаш тиллари ва уларни куллаш

Тизимли дастурлаш тиллари (СИ)

Транслятор, компиляторва интерпретатор ишлаш тамойиллари