Ko'p xonali jamlagichlar - Информатика и ИТ - Рефераты

Ko'p xonali jamlagichlar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

182.5 KB

Ko'p xonali jamlagichlar Ko'p xonali sonlarni jamlash usuli bo'yicha jamlagichlar ketma-ket va parallel jamlagichlarga bo'linadi. Ko'pxonali ketma-ket jamlagich qo'shiluvchilarning ketma-ket kodini ular yig’indisining ketma-ket kodiga aylantiradi. Ikkita ko'p xonali sonlarni qo'shish kichik xonadan boshlanib ketma-ket xonalar bo'yicha bajariladi. Qo'shish taktlarining soni qo'shiluvchilar xonalarining soniga teng bo'ladi. Har bir i- taktde P i o'zgaruvchi sifatida oldingi taktda olingan ko'chirish *?iymati R i+1 ishlatiladi. Ko'chirish qiymatlarini hosil qilish va ishlatish usullari bo'yicha ko'p xonali ketma-ket jamlagichlar ikki turga - ko'chirish qiymatlarini kechiktiruvchi va xotirlash jamlagichlariga bo'linadi. Ko'chirish qiymatlarini kechiktiruvchi jamlagichlarda P i+1 signal jamlagichning r i kirish yo'liga kechiktirish vaqti T k bo'lgan zanjir orqali beriladi. Kechiktirish vaqti T k quyidagi munosabatdan aniq lanadi: T k = T - T j , bu erda T - qo'shiluvchilar kodlarining takrorlanish davri (bir taktning davomiyligi), T j - bir xonali jamlagich hosil qilgan kechiktirish vaqti. 2.64-rasm, a da kechiktirish vaqti maxsus element yordamida amalga oshirilgan ko'p xonali ketma-ket jamlagich sxemasi be-rilgan.

2.64-rasm, b da ko'chirish qiymatlarini xotirlovchi ko'p xonali ketma-ket jamlagichning sxemasi berilgan. Bu sxemada xotirlash vazifasini maxsus trigger elementi bajaradi. qo'shiluvchilarning to'g’ri (a i , b i ) va teskari (ai, b i ) kodlari bir xonali kombinatsion jamlagichning kirish yo'llariga hamda HAM 1, va HAM2, mantiqiy sxemalar orqali triggerning alohida kirish yo'llariga beriladi. HAM 2 sxemaning chiqish yo'lida a i , b i = 1 signal bo'lsa, trigger nol holatiga o'tadi. Agar HAM 1 sxemaning chiqish yo'lida ai bi =1 signal bo'lsa, trigger bir (1) holatiga o'tadi. HAM 1 , va HAM 2 sxemalarning kirish yo'llariga taktlovchi signal v t beriladi. Triggerning chiqish yo'llaridan ko'chirish qiymatlari signallari p i , va p i olinadi. Hamda bir xonali kombinatsion jamlagichning mos kirish yo'llariga beriladi, ya'ni ko'p xonali ikkili sonlarni qo'shish jarayonida (i-1)-kichik = xonadan i-katta xonaga ko'chish qiymati signalini uzatish amalga oshiriladi. Ikkita n xonali sonni qo'shish uchun talab kilinadigan vaqg quyidagiga teng: T c - nT, bu erda T - taktlovchi signallar berilishi davri. Ko'p xonali ketma-ket jamlagichlarning asosiy fazilati uskuna sonining kamligidir. Kamchiligi sifatida tezkorligining pastligini ko'rsatish mumkin. Parallel jamlagichlar soni qo'shiluvchilar xonalarining soniga teng bo'lgan bir xonali jamlagichlar asosida urilib, unda qo'shiluvchilar kodining hamma xonalari bir vaqtda ishlanadi. Ishlatiladigan bir xonali jamlagichlarning xiliga qarab kombipatsion va to'plovchi parallel jamlagichlar bo'ladi. Jamlagichlarda ayirish amali manfiy sonlarni qo'shimcha yoki teskari kodda ifodalab, keyin qo'shish yo'li bilan bajariladi. Sonlar teskari kodda ifodalanganda ayirishning musbat natijasiga xamda manfiy sonlarni qo'shish natijasiga tuzatish, kiritish zarur. Tuzatish eng katta xona chiqish yo'lidan eng kichik xona kirish yo'liga teskari bo’g’lanishni - tsiklik uzatish zanjirini - tashkil qilish orqali bajariladi.

2.65-rasmda uch kirish yo'lli n bir xonali kombinatsion jamlagichlardan tuzilgan parallel jamlagichning sxemasi berilgan. Kirish yo'llariga qo'shiluvchilarning mos xonalari (a 2, b i ), oldingi (kichik) xonadan ko'chirish qiymati signali (p 2 ) beriladi. Har qaysi bir xonali jamlagich chiish yo'llarida xona yig’indisi raqami kodining signali hamda keyingi (katta) xonaga ko'chrish qiymatining sig-nali shakllanadi. Sxemadan ko'rinib turibdiki, biror xonada paydo bo'lgan ko'chirish qiymatining signali yuqori xonalarga jamlagichlar orqali ketma-ket tarqaladi. Agar birlardan iborat bo'lgan son bilan faqat birinchi xonasi birga teng bo'lgan son qo'shilsa, birinchi xonada paydo bo'lgan ko'chirish qiymati signalining tarqalish zanjiri hamma jamlagichlarni o'z ichiga oladi. Har qaysi bir xonali jamlagichlarda ko'chirish qiymatining signali kirish signallari (a i b 2 ) berilishi paytiga nisbatan t p vaqtga kechikish bilan shakllangani sababli ikkita n xonali sonnn shu jumladan qo’shish uchun talab qilinadigan vaqt nt p atrofida bo’ladi. Bu jamlagich kombinatsion jamlagich bo'lsa-da, s i chiqish yo'llarini saqlash registri bilan uzatish zanjiri yordamida birlashtirsak, saqlash xususiyatiga ega bo'lgan to'plovchi jamlagichga ga bo'lamiz. 2.66-rasmda n ta bir xonali to'plovchi jamlagichlardan tuzilgan parallel jamlagichning sxemasi keltirilgan. Qo'shiluvchi sonlar jamlagich xonalarining kirish yo'llariga vaqt bo'yicha ketma-ket beriladi. Jamlagichning i - xonasidag 1 trigger "1" holatdan "0" holatiga o'tsa, p i+1 ko'chkrish qiymati signali shakllanadi va bu signal qo'shni, katta xona triggerining sanoq kirish yo'liga beriladi. Jamlagichning ishonchli ishlashini ta'minlash maqsadida triggerlar orasidagi zanjirlarga ko'chirish qiymati signalini kechiktiruvchi elementlar (E 1 , E 2 , E 3 , . . .) ulangan. Kechiktirish vaqti ko'chirish qiymatining signali keyingi triggerniig kirish yo'liga bu tritgerdagi o'tish jarayoni tamom bo'lgandagina beriladigan qilib tailanadi. Agar E i elementning kechik- tirish vaqti jamlash takti (T) ga ya'ni birinchi va ikkinchi qo'shiluvchilarning berilish paytlari oralig’dagi vaqtiga teng bo'lsa, ikki n xonali sonlarni jamlash vaqti asosan

ko'chirish qiymati signalgning kichik xona triggeridan katta xona triggerigacha tarqalish vaqti bilan anilanadi. Hamma xonalari birga teng bo'lgan son bilan faqat eng kichik xonasi birga teng bo'lgan sonni qo'shish kerak, deylik. Bu holda ko'chirish qiymati signali triggerlar va kechiktirksh elementlari orqali eng kichik xonadan eng katta n-xonaga tarqaladi. Demak, ko'rilayotgan jamlagichda xonadan xonaga ko'chirish zanjiri ke t m a- ket d i r, ya'ni xar bir keyingi xonadagi ko'chirish qiymataning signali faqat oldingi xonalarda ko'chirish qiymatlarining signallari shakllanishidan keyingina shakllanadi. Bu jamlagichlarda ikki p xonali sonlarni qo'shish vaqti taxminan (n + 1) T ga teng bo'ladi. To'plovchi jamlagichlarda qo'shish jarayonnni tezlatish boshdan-oyoq ko'chirish zanjirini kiritish bilan amalga oshirish mumkin. 2.67-rasmda bir xonali to'plovcha jamlagichlar asosida kurilgan boshdan-oyoq ko'chirishli ko'p xonali jamlagichning sxemasi keltirilgan. Birinchi I qo'shiluvchi kodi (a 1, a 2, a 3 …,a n ) berilishn bilan undagi "1" signallar mos xonalardagi triggerlarni bir holatiga o'tkazadi. Ikkinchi qo'shiluvchi kodi (b 1, b 2 , b 3, …,b n )berilishi bilan undagi " 1" signallar oldin bir holatida bo'lgan xonalardagi triggerlarni nol holatiga o'tkazadi hamda shu xonalardagi kechiktirish elemeiti orqali o'tib ko'chirish qiymati signallarini shakllantiradi. Bu sxemada ko'chirish qiymati signallari fakat HAM va YOKI elementlari orqali o'tadi va ularning shakllanishi uchun triggerlarning o'z holatlarini o'zgartirishladi. Bir xonali jamalagichlar asosida tuzilgan parallel jamlagichlar birinchi va ikkinchi bo'g’in EHM larida keng qo’llanilgan edi. Uchiichi bo'g’in mashinalarida asosan kombinatsion jamlagichlar asosida tuzilgan to'plovchi parallel jamlagichlar ishlatiladi. Buning sababi shundaki, keyingi vaqtlarda birinchi va ikkinchi bo'g’in EHMlarida ishlatilgan potentsial-impuls elementlari sistemasi o'rnini integral usulda yasalgan potentsial elementlar sistemasi egalladi.

Yuqorida aytib o'tilganidek, kombinatsion jamlagich asosida to'plovchi jamlagichlarni tuzish xotirlash registrlarining ishlatilishini taqozo etadi. 268-rasmda.Bunday jamlagichlarni tashkil qiliish cxemasi keltirilgan. Kombinatsion sxemaning kirish yo'llariga ikki qo'shiluvchi registrlari (A va B) ulangan, chiqish yo'llariga esa yig’indi registri (S) ulangan. Jamlash iatijasi ikkinchi qo'shiluvchi registri orqali A sonining yangi qiymatlari bilan jamlash uchun uzatilishi mumkin, ya'ni bu sxemada sonlarni jamlash qo'shish natijalarini saqlash bilan amalga oshiriladi. To'plovchi jamlagichlarda qo'shish jarayonini tezlatishning yana bir usuli gruppali ko'chirishni tashkil ilishdir. Bu usulga binoan jamlagich xonalar gruppasiga ajratilib, "har bir gruppa bilan bitta kon'yunktor boglangan bo'ladi. Son xona.lari jamlangandan so'ng jamlagichlarning triggerlar gruppsi "1" holatida bo'lsa, kon'yunktor ochiladi, Bu olda oldyngi triggerlar gruppasidan uzatilgan ko'chirish qiymati signalibu kon'yunktordan o'tadi. Demak, umumiy holda, ko'chirish qiymati signali n/m sxemalar orqali o'tadi (t -gruppalar soni). Bu usulning afzalligini ro'yobga chiqarish uchun ko'chirish qiymati signallarining triggerlar gruppalari orasidan va gruppalar ichidan o'tish vaqtlari bir xil bo'lishi shart. Natijani ketma-ket to'plashni talab qiluvchi amallarni (masalan, ko'paytirish va bo'lishni) bajarishda qo'shishni tezlatish uchun ko'chirish qiymati signallarinixotirada saqlovchi jamlagichlar ishlatiladi. Bunday jamlagichlar ikkita registrdan iborat bo'lib, birida qo'shishning oraliq natijasi saqlansa, ikkinchisida ko'chirish qiymati saqlanadi. Navbatdagi qo'shish bajarilganda I- xonadan uzatiluvchi ko'chirish qiymati signali yig’indining (i+1)-xonasiga qo'shilmay, ko'chirish qiymati registrining (i+1)-xonasida saqlanadi.Qo'shishning har bir yangi bosqichida I- xonada uchta raqam qo'shiladi: yig’indi registridagi raqam, ko'chirish qiymati registridagi raqam va yangi qo'shiluvchining raqami. Shuning uchun bunday jamlagichda ko'chirish qiymati signali bitta xonadan nariga o'tmaydi. Oxirgi natijani olish uchun yig’indi registri va ko'chirish qiymati registridagi sonlarni oddiy ko'chirishli jamlagichda qo'shish lozim.

Shartli ko'chirishni tashkil qilish uchun jamlagich ikkita teng qismga bo'linadi va katta xonalarini birlashtiruvchi qismi takrorlanadi. Qo'shiluvchilarning kodi bir vaqtning o'zida jamlagichning uchala qismiga beriladi. Jamlagich kichik xonalarida qo'shish odatdatidek amalga oshiriladi. Bir vaqtning o'zida katta xonalarda ko'chirish signallarining shartli qiymatlari P sh n/2+1=0 va P sh n/2+1 =1bilan qo'shish amalga oshiriladi. Uchala registrda jamlash tugallangandan so'ng kichik xonalar jamlagich ko'chirish zanjirining chiqish yo'lida ko'chirish signalining haqiqiy qiymati R haq n/2=1 hosil bo'ladi. Bu qiymat yordamida jamlagich katta xonalari yigindisining kodi tanlab olinadi. Shartli ko'chirishli jamlagichlarda ko'chirish qiymati signalining tarqalishi vaqti ikki marta kamayadi. Yuqorida parallel jamlagichlar bo'yicha bayon qilingan hamma ma'lumotlar sinxron jamlagichlarga taallulidir. Bunday jamlagichlarda istalgan ikkita sonni jamlash uchun eng katta, ya'ni eng yaqin holatda kerak bo'ladigan vaqt ajratiladi va bu vaqt ko'pincha samarasiz ishlatiladi. Istalgan ikkita sonni jamlash uchun kerakli vaqt ajratiladigan jamlagichlar asinxron jamlagichlar deb yuriladi. Bu jamlagichlarda maxsus zanjirlar mavjud bo'lib,, ular ko'chirish qiymati signalining tarqalishi tugallanganligiini aniqlaydi. Bu tipdagi jamlagichlar umumiy ishlarga mo'l-jallangan. EHMlarda ishlatiladi. Masala echilishi vaqti- qat'iy belgilangan va son kodlariga bog’liq bo'lmagan, ixtisoslashtirilgan EHMlarda asinxron jamlagichlarning ishlatilishi noo'rin hisoblanadi. Summatorlar . oqimga qarshi suzish. Mantiqiy algebrasiga joylashtirgan Chin va o’lg’on ikki liniya bo’lsa birtasida tok bor birtasida yo’q. Baribir bor. Birtasini o’tkazadi. Summatorlarning hammasining ishlas printsipi mantiq algebrasi. Elementlarining yig’indisini hisoblanish metodiga bog’liq bo’ladi. Bu tizimni tok manbai misoliga ko’rish mumkin. Chunki bu erda chastotta almashinib to’ttaydi. Kompyuter ichki qurilmalari-220 V, 50 Gts, (120 V, 60 Gts)

Doimiy tok ichida bo’ladi. 3-5-12. Raqamli xotiralar uchun (ona plata, adaptor) 3,5 V-5V ishlatiladi. Turli xildagi sovitish tizimlari vintechyator, diskovodlar, dvegitellari 12 V. Sxema normal ishlashi uchun undagi kuchlanishlarning maksimal’ va minimal’ o’zgarishi konstanta bo’lishi kerak. O’zgaruvchi-Voltaj deb yuritiladi. 3-3v platalar, vedioadapterlarda manfiy kuchlanishlar. -5 v kuchlanish ISA shinasidan V5 kontaktiga beriladi. Lekin ona-pltada manfiy-5 V li kirish ishlatilmaydi. Bu kirish analog tipdagi qurilmalar uchun mo’ljallangan. Zamonaviy platalar-5/3v kirishi ishlatilmaydi. ISA shinasi yo’q. Shuning uchun faqat PCI shinasi o’rnatilgan. Jamlagichlar kompyuterda sonlarni qo’shish uchun xizmat qiladi. Jamlagichning ishlash printipi sonlarni qo’shis qoidasiga assolangandir. Ishlayotgan elementlarning turiga qarab jamlagichlar kombinatsiyali va jamg’aruvchi turlariga bo’linadi. Kombinatsiyali jamlagichlar VA,EMAS,YOKI mantiqiy elementlar asosida quriladi. Bunday jamlagichlar registrlar bilan birga ishlaydi. Registr har safar natijani yozishni amalga oshirib turadi. Jamg’aruvchi jamlagichlar mantiqiy elementlar va trigerlar asida qurilib, sonlarni qo’shish uchun mo’ljallangan bo’ladi.

Похожие

EHMlar arxitekturasi. Universal EHMlarning rivojlanish tarixi

Shaxsiy kompyuterlarni takomillashtirish

Qattiq disk

Shaxsiy kompyuterlarning turlari, modellari va texnik ko‘rsatkichlari

Tizimli platani tanlash va o‘rnatish