Терговни режалаштириш ва ташкил этиш - Юриспруденция - Рефераты

Терговни режалаштириш ва ташкил этиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

98.5 KB

Терговни режалаштириш ва ташкил этиш Режа: 1. Терговни режалаштириш ҳамда ташкил этиш тушунчаси ва вазифалари 2. Режалаштириш принциплари ва турлари 3. Режалаштириш ҳужжатлари

Режа” сўзи «Ўзбек тилининг изоҳли луғати»га кўра, бирор ишни тартиби билан ва ўз вақтида бажариш учун олдиндан белгилаб олинган аниқ ёки тахминий мўлжал. Жиноят иши бўйича тергов қилиш режаси иш юзасидан чин ҳақиқатни аниқлашга қаратилган ҳаракатлар рўйхатини ўз ичига олган топшириқдир. Жиноятни тергов қилишни режалаштириш деганда жиноят- процессуал қонунчилигининг талаблари ва ҳодисанинг ўзига хос шарт-шароитларидан келиб чиққан ҳолда тергов вазифаларини, уларни ечиш йўллари ва усулларини аниқлашга айтилади. Баъзан режа тузиш зарурлигини инкор этувчи терговчилар учраб туради, баъзи олимлар эса уни тузиш зарур эканига шубҳа билан қарайдилар. Дарҳақиқат, жиноятни қандай қилиб очиш кераклигига доир аниқ режани биз қонундан топмаймиз. Терговчи қўлланиши лозим бўлган чоралар ва усулларни илмий тадқиқот ишида ҳам кўрсатиш қийин. Аммо фан ва амалиётнинг тараққий этиши бундай қарашларни рад этади. Умуман олганда режалаштириш терговчининг аниқ бир мақсадга қаратилган фаолиятини таъминлайди, у нима қилиши кераклигини, қачон, қаерда ва қандай ҳаракат қилиши зарурлигини кўрсатади. Жиноятларни тергов қилиш - билиш ва англаб етишга доир бошқа фаолиятда бўлгани сингари, шунчаки фактларни қайд этиш эмас, балки мураккаб ижодий жараёндир. Жиноятни тергов қилиш мураккаб ва кўп меҳнат талаб қилувчи жараён бўлиб, терговчидан юқори савиядаги ташкилий ва ақлий қобилиятларни талаб қилади. Тергов қилишнинг мураккаблиги шундаки, далилларни фақатгина йиғиш эмас, балки ҳар томонлама текшириш, ўрганиб чиқиш ва уларни тўғри баҳолаш зарур, чунки жиноятчилар кўп ҳолларда турли хил айёрлик ишлатадилар: жиноят изларини яширадилар, жиноятга бахтсиз тасодиф, ўз жонига қасд қилиш ёки бошқа бир жиноят кўринишини беришга ҳаракат қиладилар ҳамда баъзи ҳолларда жабрланувчи, гувоҳ ва бошқаларга тазйиқ ўтказадилар. Жиноят ишини тергов қилишда терговчи ҳодисанинг айрим фактлари ва ҳолатлари ўртасидаги мавжуд алоқаларни аниқлаш ҳамда билиб олиш сари, ҳозирги ҳолатни билишдан ўтмишни билиш сари боради. Бунда тергов версиялари терговчига йўналишни кўрсатувчи бўлиб хизмат қилади. Улар режалаш асоси (ўзаги, ядроси) бўлиб, ҳаракатлар йўналишини, аниқлаштириш лозим бўлган саволлар доирасини белгилаган ҳолда тергов қилиш жараёнида муҳим ўрин тутади. Версиялар режалаштириш

жараёнининг динамиклигини (жўшқинлигини) таъминлайди, чунки янги версиянинг пайдо бўлиши тергов қилишда юритилаётган режага тегишли тузатишлар киритишни талаб қилади. Бироқ, доимо эсда тутиш керакки, версия - бу тахминдир, у далил эмас, у нима бўлгани ҳақида мас, нима бўлиши эҳтимоллиги ҳақида дарак беради. Версия эҳтимол тутилгандан ҳақиқийга сари боришда ёрдам берадиган тафаккур шаклидир, холос. Процессуал қонун жиноят иши бўйича қайси ҳолатлар исботланиши кераклиги хусусидаги тўғридан-тўғри кўрсатмани ўз ичига олади. Суриштирувни, дастлабки терговни ўтказишда ва судда ишни муҳокама этишда қуйидагилар исбот қилиниши керак бўлади: 1) жиноят ҳодисаси (жиноят содир этилган вақт, жой, уни содир этиш усули ва бошқа ҳолатлари); 2) жиноят содир этишда айбланувчининг айблилиги ва жиноят сабаблари; 3) айбланувчининг жавобгарлиги даражаси ва хусусиятига таъсир кўрсатувчи бошқа ҳолатлар; 4) жиноят туфайли етказилган зарарнинг хусусияти ва миқдори. Шунингдек, жиноят содир этилишига кўмаклашган ҳолатлар ҳам аниқлаштирилмоғи лозим. Режани ишлаб чиқиш чоғида унда айтиб ўтилган ҳолатларни исботлаш учун амалга оширилиши мўлжалланган ҳаракатлар акс эттирилади. Бунда уларнинг рўйхати тугал эмаслигини, улар тергов қилинаётган ишнинг ўзига хос хусусиятларига қараб кенгайиши мумкинлиги назарда тутилади. Амалиёт шуни кўрсатадики, тергов юқори савияда ташкиллаштирилганидагина аниқ бир мақсадга эришилади. Масалан: терговнинг мақсад ва вазифаларини, алоҳида ҳаракатларнинг ўтказилиш муддатлари ва уларнинг кетма- кетлигини аниқлаш жуда муҳимдир. Терговчи ўз ҳатти- ҳаракатларини иложи борича аниқ ташкиллаштириши, ҳар бир тергов ҳаракатини батафсил ишлаб чиқиб, ўз ишининг истиқболларини кўра билиши зарур. Бу нарса тергов фаолиятини оптимал режалаштириш орқали амалга оширилади. Режа тергов фаолиятининг шакли ва мазмунини акс эттирган ҳолда терговчига муҳим восита бўлиб хизмат қилади. Шу сабабли юридик адабиётларда режалаштиришни баъзан моделлаштириш (андозасини тайёрлаш) деб, режани эса – жиноятларни тергов қилиш бўйича терговчи фаолиятининг модели деб атайдилар. Тергов қилишни режалаштириш қуйидагиларни ўз ичига олади: 1) мазкур ҳол учун эҳтимол тутилган барча версияларни

тузиб чиқишни; 2) уларни текширишнинг асосий йўллари ва усулларини белгилаб олишни; 3) далилларни ўз ичига олган манбаларни ва далилларни тўплашда ёрдам бериши мумкин бўлган воситаларни аниқлашни; 4) мўлжалланаётган тергов ҳаракатлари ва бошқа ҳаракатларни, уларни ўтказиш муддатлари, кетма-кетлиги ва тактик усулларини. Режалаштириш терговчининг ёлғиз бир ўзи, терговчилар бригадаси ва тергов-тезкор гуруҳи томонидан амалга оширилиши мумкин, лекин барча ҳолларда терговга раҳбарлик қилиш, иш тергов ҳаракатларини амалга ошириш терговчи зиммасида қолади. Айтиш жоизки, ишларнинг аксарияти ёлғиз бир шахс томонидан тергов қилинади. Тергов қилишнинг бригада усули айбланувчилар кўп сонли бўлган мураккаб, кўп эпизодли (кўп воқеали) ва кўп меҳнат талаб қиладиган ишларда қўлланилади. Мазкур усул ҳар хил тергов ҳаракатларини (тинтувларни, гувоҳларни сўроқ қилиш ва бошқа шу сингариларни) бир вақтда ўтказиш имкониятини таъминлайди. Тергов-тезкор гуруҳлари “из босилмасдан” ўтказиладиган қидирув ишлари, жиноятчининг шахсини аниқлаш, тергов қилинаётган ҳодисанинг ҳолатлари ҳамда айрим эпизодлари ва бошқа шу сингарилар тўғрисидаги ахборот манбаларини топиш билан боғлиқ ўта мушкуллиги билан ажралиб турадиган жиноят ишларини тергов қилишга жалб этилади. Ташкилий ишлар тергов қилишга экспертлар ва мутахассисларни жалб этиш зарурлиги тўғрисидаги масалани ўз ичига олади. Айрим жиноят таркиблари бўйича экспертларни жалб этиш процессуал қонун талаблари (ўлим сабабларини аниқлаш ва ҳ.к.) билан боғлиқ, қолган ҳолларда уларнинг иштирок этиши тўғрисидаги масала мажбурий бўлмаган хусусиятга эга, буни ҳал қилишни қонун терговчи ва суд ихтиёрида қолдиради. Ташкилий-техник масалалар жумласига терговчининг самарали ишлаши учун зарур бўлган шароитларни яратиш: хизмат хоналарини жиҳозлаш, алоқа ва транспорт воситалари билан таъминлаш, техник хизмат кўрсатиш, илмий асосланган иш тартиботини (режимини) қўллаш, ҳисобга олиш ва ҳисобот беришни тўғри ташкил этиш, шунингдек, зарурий криминалистика техникаси, ёзув ва идора ашёлари ҳамда бошқа ёрдамчи материаллар билан таъминлаш киради. Ташкил этиш ва режалаштириш масалаларини ҳал қилиш (ахборот айирбошлаш,

тезкор-тергов кенгашларни ўтказиш ва бошқа тадбирлар) тергов қилиш жараёнида ҳам тугамайди. 2 . Режалаштириш принциплари ва турлари Режалаштириш тамойиллари – бу терговнинг негизини ташкил этадиган ва терговчи учун амал қилинадиган кўрсатмалар аҳамиятига эга бўлган қоидалардир. Уларга риоя этиш режалаштиришнинг илмийлиги ва самаралилигини таъминлайди. Тергов қилишни режалаштириш амалиёти унинг қуйидаги тамойилларини ажратиб кўрсатиш имкониятини беради: 1) режалаштиришнинг ўзига хос хусусиятга эгалиги. Мазкур тамойил тергов қилинаётган жиноят ишларининг ўзига хос хусусиятлари (айбланувчининг шахси, жиноятни содир этиш усули ва ҳ.к.) билан боғлиқ. Ана шуларни ҳисобга олганда ҳар бир жиноят ишини тергов қилишни режалаштириш ўзига хос хусусиятга эга. Ана шу тамойилнинг бузилиши, режалаштиришда эски андозаларнинг қўлланиши салбий оқибатларга олиб келади. Терговчи тергов қилинаётган ишнинг ҳолатларини ҳар томонлама, тўлиқ ва холисона текшириш учун аҳамиятга эга бўлиши мумкин бўлган барча тафсилотларни ҳисобга олиш имкониятидан маҳрум бўлади; 2) режалаштиришнинг ўз вақтидалиги. Бу тамойил режанинг белгиланган мақсадидан келиб чиқади. Агар тергов қилиш режаси барвақт ёки кечикиб тузилса, у ўз вазифасини бажаролмайди. Барвақт тузилса – терговчи тергов қилишнинг тўғри йўналишини танлашда янглишиб қолиши мумкин, кечикилса - тергов тартибсиз ўтказилади, кейинчалик тикланиши имконияти бўлмаган ҳолатлар терговчининг назари доирасидан четда қолиши мумкин; 3) режалаштиришнинг динамиклиги. Бу тамойилнинг аҳамияти режалаштиришнинг самаралилигини таъминлашдан иборат. Тергов қилишнинг дастлабки тузилган режаси ўзгаришсиз қолиши мумкин эмас. Тергов қилиш жараёнида у аниқлаштирилади, унга ўзгартишлар ва қўшимчалар киритилади. Ҳар бир тергов ҳаракатини ўтказиш режага тузатишлар киритиш зарурлигидан далолат берувчи материаллар бериши мумкин. Агар у ўз вақтида бажарилмаса, режа муқаррар равишда ўз самарадорлигини йўқотади;

4) режалаштиришни амалга ошириладиган бўлиши. Мазкур тамойил режанинг мақбул тарздаги барқарорлик шарти бўлиб хизмат қилади. Бунга агар режада барча фактик маълумотлар ҳисобга олинса, ишни хатосиз тергов қилиш учун зарур бўлган масалалар унга киритилса, уларни ҳал этишга ёрдам бериши мўлжалланган ҳаракатлар эса ҳақиқатда амалга ошириш имконияти бўлсагина эришилади. Бундай шарт-шароитсиз терговчи режани рўёбга чиқаришда қийинчиликларга дуч келиб, тергов қилишнинг танланган йўли тўғрилигига ишончини йўқотиб қўйиши мумкин; 5) режалаштиришнинг муайянлиги. Бу тамойил билан режанинг терговчи қўлидаги қўлланма восита тариқасида тутган ўрни таъминланади. Терговчи режани тузар экан, жиноятни очиш бўйича ўз фаолияти дастурини белгилаб олади, мўлжалланаётган ҳаракатларнинг муддатларини белгилаб қўяди ва ҳ.к. Агар дастур ва уни амалга ошириш муддатлари тайин бўлмаса, режа ўзининг ташкил этувчилик аҳамиятини йўқотади. Режалаштиришнинг кўрсатиб ўтилган барча тамойиллари ўзаро боғлиқ ва алоқадордир. Улардан биттасининг бузилиши муқаррар равишда бошқа тамойилларни ҳам бузилишига олиб келади. Тергов қилиш режасини тузишда икки асосий элемент борки, уларнинг аҳамиятини инобатга олмай илож йўқ. Улар: а) далилий маълумотларни ўрганиб чиқиш ва бу терговнинг ишчи дастурини тузиш. а) далилий маълумотларни ўрганиш версияни тузишдагина асос бўлиб қолмай, балки тергов қилишни режалаштиришнинг ҳам асоси бўлиб хизмат қилиши. Терговчи жиноят ишини, тўпланган маълумотларни, шу жумладан ашёвий далилларни жиноятни очиш истиқболи жиҳатидан ўрганишда қуйидагиларга аҳамият бериши зарур: мавжуд далилий маълумотларнинг қайси бири аниқ ва текширувга муҳтож эмас ва қайсилари текширилиши ҳамда тузилган версияга биноан аниқланиши керак; аниқ ва равшан бўлган ҳолатларни ҳамда мавҳум, шубҳали ҳолатларни аниқлаш; тергов вазифалари ва уларни ечиш усулларини аниқлаш; версияларни текшириш йўллари ва исботлашнинг чегараларини аниқлаш. Тергов қилишнинг ишчи дастури жиноят хусусиятлари ва тергов босқичларига қараб ҳажм ва мазмун жиҳатидан турли хил

бўлади. Масалан, бошланғич тергов босқичида у умумий ёки тахминий қидирув усули бўйича далилларни қидиришга қаратилган. Кейинги босқичларда эса у кўпинча далилий маълумотларни баҳолашга йўналтирилган бўлади. Ишчи дастурда тергов ҳаракатларининг таркиби ва мазмуни етакчи ўрин эгаллайди. Терговнинг ўзига хос жиҳатларини инобатга олиб, қайси тергов ҳаракатларини биринчи навбатда ва қандай муддатларда бажарилиши, қандай ҳаракатларни кейинга қолдириш мумкинлиги, қандай ҳаракатлар жамоатчилик ёрдамига муҳтожлиги ҳамда тергов-тезкор тадбирлар ва тергов ҳаракатлари уйғунлигида ойдинлаштириш керак бўлган масалаларни аниқлаш зарур. 3 . Режалаштириш ҳужжатлари Ҳар бир иш бўйича тергов қилишнинг ягона режасини ва айрим тергов ҳаракатларини ўтказиш режаларини тузиш одат тусини олган. Ишлар гуруҳи бўйича эса календарь режалар тузилади. Режалар фикрий ёки ёзма бўлиши мумкин. Лекин режанинг ёзма шакли шак-шубҳасиз афзалликларга эга. Амалиёт шуни кўрсатадики, ҳатто яхши ўйланган фикрий режани тузиш қобилиятига эга бўлган тажрибали терговчи ҳам аксари ҳолларда унинг барча тафсилотларини эсда сақлаб қола олмайди. Албатта, ёзма режани тузиб чиқиш қўшимча вақт сарфлашни талаб қилади, лекин улар режалаштиришнинг ана шу шаклида тергов қилишда эришиладиган тартиблилик ва бир маромдалик туфайли ҳамиша ўзини оқлайди. Иш бўйича тергов қилиш режаси дастлабки тергов ҳаракатлари ўтказилгандан кейин тузилади. Ҳодиса содир бўлган жойни кўздан кечиришнинг ўзиёқ, қоида тариқасида, версиялар қилиш ва режа тузиш учун зарур ахборотларни беради. Одатда ишларни, айтайлик, мансаб билан боғлиқ жиноятлар тўғрисидаги ишларни тергов қилишда режани жиноят ишини қўзғатишга асос бўлган ҳужжатларда мавжуд бўлган маълумотлар асосидаёқ тузиш мумкин. Бироқ, дастлабки режа, юқорида қайд этиб ўтилганидек, барқарор эмас. Тергов қилиш жараёнида у “кенгаяди”. Тергов амалиётида бундай кенгайтирилган режа кўпинча бир қанча саҳифали дафтардан иборат бўлган қоғоз лента кўринишига эга

бўлади. Ёзма режанинг мазмуни тергов қилинаётган ишнинг хусусиятларига боғлиқ бўлади. Бир хил ҳолларда, кенг доирадаги масалаларни ўз ичига олувчи режа ишлаб чиқиш шарт, бошқа ҳолларда амалга ошириладиган муддатлари кўрсатилиб, мўлжалланган ҳаракатлар рўйхатини белгилаб олиш билан чекланилади. Амалиётда режа одатда қуйидаги шаклда тузилади: Текширилиши лозим бўлган версия Исботланиши лозим бўлган ҳолатлар Тергов ҳаракат-лари ва тезкор- қидирув тадбирлари Ижро муд- дати Ижрочи Изоҳлар Ойдинлаштирилиши лозим бўлган масалалар (ҳолатлар) доираси ҳавойи белгиланмайди, балки у версияларга ва режани тузиш ёки унга ўзгартишлар киритиш пайтида терговчи эга бўлган тайин ахборотга боғлиқ бўлади. Унга ортиқча ҳеч нарсани қўшмаслик керак, лекин зарурини эса эътибордан четда қолдирмаслик лозим. Тергов ва тезкор-қидирув ҳаракатлари ойдинлаштирилиши лозим бўлган масалалар асосида, режалаштирилаётган ҳаракат бериши мумкин бўлган, энг эҳтимол тутилган мақбул натижани ҳисобга олган ҳолда режалаштирилади. Мураккаб, гуруҳли ва кўп эпизодли ишларда ёрдамчи ёзма ҳужжатлардан самарали фойдаланиш мумкин бўлиб, уларда режанинг айрим масалалари батафсил кўрсатилади. Бундай ҳужжатлар жумласига “шахсий ҳисобварақлар”, айбланувчиларнинг жиноий алоқалари, корхоналар таркибий тузилишини, ҳужжатлар айланишини кўрсатувчи схемалар ва бошқа шу сингарилар киради. Масалан, ҳар бир айбланувчига тузиладиган “шахсий ҳисобварақларда” зарурий бошланғич ахборот, айблаш формуласи, кўрсатувлар моҳияти сингарилар, ойдинлаштирилмаган масалалар, уларни аниқлаш усуллари ва ҳоказо акс эттирилади. Кўп эпизодли ишларда алоҳида эпизодлар бўйича режалар тузиш зарур бўлиб қолиши мумкин, уларда ҳар бир алоҳида эпизодга тааллуқли ҳаракатлар ва масалалар акс эттирилади. Тергов амалиётида шунингдек, турли режалаштириш – моделини тузиш услуби қўлланилиб, у бажариладиган ишлар

рўйхатини, ишнинг тартиб рақами, номи, давом этиш муддати ва бевосита ундан кейинги ишларнинг тартиб рақамлари кўрсатилади. Терговчининг бир турдаги ҳаракатлари гуруҳларга бирлаштирилиши мумкин. Тўрли жадвалдан фойдаланиш терговчининг бир маромда ишлашига ва ишнинг муддатларини қисқартиришга кўмаклашади, бироқ уни тузиб чиқиш алоҳида тайёргарликни, бир қанча ҳолларда, мутахассис ҳам иштирок этишини талаб қилади. Иш бўйича тергов қилиш режасига айрим тергов ҳаракатларининг режалари қўшимча қилинади. Айрим тергов ҳаракатлари жараёнида терговчининг далилларни топиш, мустаҳкамлаб қўйиш, олиб қўйиш, текшириш ва тадқиқ этиш бўйича бевосита ишлар амалга оширилади. Тергов ҳаракатининг режаси терговни режалаштиришни тўғри ташкил этиш учун иш бўйича аниқланиши керак бўлган ҳолатларни тўғри тасаввур қила олишга кўмаклашади. Уларни аниқлашда эса азалдан еттита анъанавий саволга жавоб излаш тавсия этилади: ким, нима, қаерда, қачон, кимнинг ёрдамида, нима учун, қандай қилиб. Аммо бу саволларга жавоб топишни ўзи кифоя қилмайди, уларнинг орасида айбни аниқлаш ва унинг шакли, жиноят оқибатлари, уни содир этилишига кўмаклашган ҳолатлар инобатга олинмаган. Шунинг учун, терговни режалаштиришда жиноят элементларининг ҳар бири бўйича иш олиб боришни ташкиллаштириши мақсадга мувофиқдир. Асосан қуйидаги элементларни назарда тутиш керак: 1) режалаштирилаётган тергов ҳаракати орқали ҳал этиладиган вазифа; 2) уни амалга ошириш вақти, жойи ва иштирокчилари; 3) иштирокчилар ўртасида вазифаларнинг тақсимланиши; 4) тергов ҳаракатига тайёргарлик кўриш чоғида ўтказилиши зарур бўлган тадбирлар; 5) айрим тергов ҳаракатларини бажариш кетма-кетлиги, бунда қўлланилиши мўлжалланаётган тактик усуллар ва техник воситалар; 6) тергов ҳаракатига тайёргарлик кўриш ва уни ўтказиш даврида ташкил этиладиган тезкор-қидирув тадбирлари; 7) олинган натижаларни қайд этиш усуллари. Тергов ҳаракатлари режаси одатда кўрсатиб ўтилган элементларни акс эттирувчи рўйхат шаклида тузилади. Мураккаб, кўп эпизодли ишлар бўйича тергов ҳаракатларининг режалари жадваллар шаклида ишлаб чиқилиши мумкин. Кўпинча бундай

режа-жадваллар сўроқларни ўтказишда қўлланилади. Режанинг шакли тўғрисидаги масалани режалаштирилаётган ҳаракатни ўтказадиган терговчи ҳал қилади. Терговчилар гуруҳи томонидан ўтказиладиган терговни режалаштириш тергов қилиш гуруҳи усулининг ўзига хос хусусиятларига эга. Бу ҳолда режани тузишда терговчилар гуруҳининг барча аъзолари, мазкур ишни тергов қилишга жалб этиладиган ички ишлар органларининг ходимлари ҳам имкон борича иштирок этадилар. Гуруҳ томонидан тергов қилишда бир- бирининг ишини такрорлаш эҳтимоли ҳар доим мавжуд бўлади, шу сабабли ижрочилар ўртасида вазифаларнинг аниқ тақсимланиши алоҳида аҳамиятга эга. Вазифалар жиноятнинг мураккаблиги ва хусусиятини, шунингдек, гуруҳ айрим иштирокчиларининг тажрибаси ва қобилиятини ҳисобга олиб тақсимланади. Версиялар, эпизодлар, айрим тергов ҳаракатлари, муайян ҳудудлар вазифаларнинг тақсимланишига асос бўлиши мумкин. Ҳар бир терговчи индивидуал режани гуруҳда вазифалар қандай тақсимланганига қараб тузади: терговчи алоҳида бир версияни, ҳолатни ёки маълум бир айбланувчининг (гумон қилинганнинг) жиноий фаолиятини ўрганиши мумкин. Вазифалар тергов ҳаракатлари хусусиятига қараб ҳам тақсимланиши мумкин: бир терговчига кўздан кечириш ёки тинтув топширилса, бошқа бирига гувоҳларни сўроқ қилиш топширилиши мумкин. Режалаштириш тартиби жиноятнинг ўзига хос хусусиятлари, терговчилар тажрибаси, ишнинг кўзланган ҳажмига чамбарчас боғлиқдир. Терговни гуруҳ томонидан ўтказилганда режалаштиришда тергов ҳаракатлари терговчилар томонидан қайтарилмасликлари учун гуруҳнинг ҳамма аъзоларининг ҳаракатлари синчиклаб ташкиллаштирилиши ҳамда ўзаро келишувчанликка катта эътибор қаратилиши зарур. Муайян версияни текшириш юзасидан топшириқ олган терговчи бунинг учун зарур бўлган ҳаракатларни бажаради. Муайян эпизодни тергов қилиш чоғида ҳам иш шу тарзда ташкил этилади. Вазифалар чегараланишининг ҳудудий усули терговчи тергов ўтказилаётган туман (шаҳар) доирасидан ташқарига чиқиш зарурати бўлганда қўлланилади. Вазифалар тақсимланишининг қайси усули қўлланил-масин, раҳбарлик қилиш ишни ўз иш юритувига қабул қилган

терговчининг, яъни гуруҳ раҳбарининг зиммасида қолаверади. Гуруҳ иштирокчилари ўртасида ахборот алмашинуви қанчалик яхши йўлга қўйилган бўлса, терговнинг бориши ва натижаларини биргаликда муҳокама қилиш имконияти шу қадар кўпроқ бўлади, шунингдек, тергов ҳаракатлари ва тезкор-қидирув тадбирлари ҳам ўзаро мувофиқлаштирилган бўлса, режалаштириш самарадорлиги шунчалик юқори бўлади. Юқорида таъкидланганидек, терговчининг иш юритишида ҳар доим бир нечта иш бор бўлиши сабабли календарь режалаштириш зарур бўлади. Календарь режа ана шу жиноят ишлари бўйича вазифаларни мувофиқлаштиришга хизмат қилади. Унда мазкур ишлар юзасидан кунлар бўйича тақсимланган тергов ҳаракатлари акс эттирилади. Кўпинча бундай режа бир ҳафта учун тузилади. Ҳафта ичидаги у ёки бу воқеалар билан боғлиқ ҳолатларга қараб, календарь режага тегишли ўзгартишлар киритилади.

Терговни режалаштириш жараёнида терговчи єуйидагиларни амалга оширади Жиноятга доир ахборотни тўплаш, таѕлил єилиш ва баѕолаш Иш бўйича исботланиши лозим бўлган ѕолатларни аниєлаш Иш юзасидан версияларни илгари суриш Тергов версияларини текшириш Режалаштириш турлари Бир неча иш бўйича (таєвимли) Муайян иш бўйича (жорий) Айрим тергов ѕаракати бўйичаЄонунийлик Илмийлик Индивидуаллик Асослик Ѕаётийлик Аниєлик Шароитлилик Ѕаракатчанлик Тежамкорлик Тезкор-єидирув тадбирлари билан єўшиб

Похожие

Ўғрилик жиноятини очишга қаратилган тергов-тезкор гуруҳини ташкил этиш, унинг фаолиятини режалаштириш ва ташкиллаштириш

Нотариат фаолиятини ташкил этиш

Прокуратура органларида ишни ташкил этиш

Божхона органларида суриштирувни ташкил этиш

Прокуратура органларида ишни ташкил этиш тушунчаси ва тизими