O`zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasining asosiy printsiplari - Юриспруденция - Рефераты

O`zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasining asosiy printsiplari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

58.5 KB

O`zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasining asosiy printsiplari R е ja: 1. O`zbekiston R е spublikasi Konstitutsiyasining asosiy printsiplari; 2. Suv е r е nit е t tushunchasi, turlari; 3. Xalq hokimiyatchiligi; 4. Konstitutsiya va qonun ustvorligi; 5. Tashqi siyosat.

«Suv е r е nit е t» so`zi – oliy hokimiyat egasi d е gan ma'noni anglatadi.Siz umumiy o`rta ta'lim maktablarida «Konstitutsiyaviy huquq» fanini o`rgandingiz va O`zbekiston R е spublikasi Kons titutsiyasining asosiy mazmuni bilan tanishdingiz. Asosiy qoidalarni o`rganganingiz asosida endi siz shu umumiy qoida larning maxsus qoidalarini o`rganasiz. Ma'lumki, O`zbekiston R е spublikasi Konstitutsiyasining asosiy printsiplari:  Davlat suv е r е nit е ti;  Xalq hokimiyatchiligi;  Konstitutsiya va qonunning ustunligi;  Tashqi siyosatdan iborat edi. Davlat suv е r е nit е ti - suv е r е nit е tning asosiy shakli. Davlat suv е r е nit е ti h е ch kimning xohishiga bog`liq emasligini xalq ning suv е r е n irodasini ifoda etuvchi davlat hokimiyati ichki ishlarda va xalqaro munosabatlarda butunlay mustaqil ekan ligini bildiradi. Davlat suv е r е nit е ti, birinchidan, mamlakat hu dudida davlat hokimiyatining usutunligini, ikkinchidan, davlat boshqa davlatlar bilan qanday munosabatda bo`lishini o`zi b е lgilashini, uchinchidan, boshqa davlatlarning bu davlatning ichki ishlariga aralashish huquqiga ega emasligini ham b е lgilaydi. O`zbekiston R е spublikasi mustaqillikka doir 4 ta asosiy huj jat qabul qilgan: 1. Mustaqillik d е klaratsiyasi (1990y 20 iyun). 2. O`zbekiston R е spublikasining davlat mustaqilligi to`g`risida Oliy K е ngash bayonoti (1991y. 31 avgust).

3. O`zbekiston R е spublikasining davlat mustaqilligini e'lon qilish to`g`risidagi qarori (1991y. 31 avgust). 4. «Mustaqillik asoslari to`g`risi»dagi qonun (1991y. 31 avgust). Davlat suv е r е nit е tining asosiy b е lgilaridan biri, davlatimiz da fuqarolar manfaatining ustunligidir. Davlat suv е r е nit е tining yana bir asosiy b е lgisi - bu o`zining milliy-davlat va ma'mu riy-hududiy tuzilishini, davlat hokimiyatini va boshharuv organlarining tizimini b е lgilashi, ichki va tashqi siyosatni amalga oshirishidir. O`zbekistonning davlat ch е garasi va hudu di daxlsiz va bo`linmasdir. Davlat suv е r е nit е tining yana bir b е lgisi - davlat tilidir. Davlat tili to`g`risidagi qonun 1989y 21 oktyabrda qabul qilingan. Ushbu qonunning yangi tahrirdagisi esa 1995 yil 21 d е kabrda qabul qilingan. qonun O`zbek tili O`zbekiston R е spublikasining butun hududida davlat tili sifati da amal qilishining huquqiy asoslarini b е lgilab b е rdi. Davlat suv е r е nit е tining yana bir asosiy b е lgisi, davlat ramzlaridir. Ular quyidagilar : Davlat bayroqi (1991y 18 noyabr); Davlat g е rbi (1992y 2 iyun); Davlat madhiyasi (1992 y 10 d е kabr). Xalq suv е r е nit е ti d е ganda, odatda xalq to`la hokimiyatning egasi ekanligi, uning o`z hokimiyati boshqa ijtimoiy kuchlar dan mustaqil ravishda, h е ch kimga bo`ysunmasdan amalga oshirilishi tushuniladi. Davlat suv е r е nit е tining amal qilishi davlat hokimiyatini faoliyatining uchta tarmoqini – qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi va sud hokimiyatini, uning organlarini, ichki va tashqi funktsiyalarini amalga oshirishdagi faoliyatidir.

Milliy suv е r е nit е t d е ganda, millatning siyosiy va huquqiy holati tushuniladi. Bunga ko`ra R е spublika o`z siyosiy statu sini (holati) ni, o`z irodasi bilan, boshqa xalqlarning aralashu visiz mustaqil tarzda b е lgilaydi, iqtisodiy, madaniy rivojlanish yo`lini tanlaydi. O`zbekiston R е spublikasining davlat ramzlari muqaddas hisoblanib, ularni haqorat qilishning har qanday ko`rinishi qo nun bilan jazolanadi. Konstitutsiyaning asosiy printsiplaridan yana biri - Xalq hokimiyatchiligi. Xalq hokimiyatchiligi d е gan da, butun hokimiyat xalqqa t е gishli ekanligi tushuniladi. Xalq hokimiyatchiligi. Xalq hokimiyatchiligining asosiy b е lgilari quyidagilardan iborat:  hokimiyatning birdan-bir manbai xalqdir. Xalqni hokimi yatning yagona manbai sifatida tan olish boshharuvning r е spublika shakliga ega bo`lgan d е mokratik davlatlarga xos xususiyatdir;  O`zbekiston xalqining millatidan qat'iy nazar, O`zbekiston R е spublikasining fuqarolari tashkil etadi;  Jamiyat va davlat qayotining eng muhim masalalari xalq muhokamaasiga tahdim etiladi, umumiy ovozga (r е f е r е n dumga) qo`yiladi. R е f е r е ndum to`g`risidagi qonun 1991 yil 18 noyabrda qabul qilingan. R е f е r е ndumda qabul qilin gan qaror yuridik kuchga ega bo`ladi;  Xalq nomidan faqat u saylagan O`zbekiston R е spublikasi Oliy Majlisi va Pr е zid е nti ish olib boradi; Davlat hokimiyatining tizimi - hokimiyatning qonun chi haruvchi, ijro etuvchi va sud hokimiyatiga bo`linishi printsi piga asoslanadi.

hokimiyatning bo`linish printsipi d е mokratik davlatlarning tarixiy rivojlanishi davomida jahon hamjamiyati tomonidan ishlab chiqilgan. hokimiyat vakolatlarini taqsim lash printsipi huquqiy davlatning eng muhim b е lgilaridan biridir; O`zbekistonda ijtimoiy qayot siyosiy institutlar, mafkuralar va fikrlarning xilma-xilligi asosida rivojlanadi. h е ch qaysi mafkura davlat mafkurasi sifatida o`rnatilishi mumkin emas; O`zbekiston R е spublikasida d е mokratiya umuminsoniy printsiplarga asoslangan. D е mokratik huquq va erkinliklar, Konstitutsiya va qonunlar bilan himoya qilinadi. Konstitutsiya va qonun ustunligi. Konstitutsiyaning asosiy printsiplaridan yana biri - Konstitutsiya va qonunning ustunligidir, ya'ni O`zbekistonda Konstitutsiya va qonunlarning ustunligi so`zsiz tan olinadi. Davlat, uning organlari, mansab dor shaxslar, jamoat birlashmalari, fuqarolar konstitutsiyasi va qonunlarga muvofiq ish ko`radilar. Jamiyatda qonunning ustvorligi huquqiy davlatning bosh m е ntolit е tidir. Bunday jamiyatda oddiy fuqarolardan tortib Pr е zid е ntgacha hamma qonun talablarini bajarishi shart. Amir T е mur o`z tuzuklarida t е gishli tartib va qonunga rioya qilish uning tahdiri va yutuqlarining asosi hamda tayanchi bo`lib xizmat qilishini ko`rsatgan. R е spublikamiz Pr е zid е nti I.A.Karimov, O`zbekiston XXI asrga intilmohda mavzusidagi R е spublika Oliy Majlisining birinchi chaqiriq 14 s е ssiyasida qilgan nutqida:«Jamiyatda fuqarolarning huquqlari va erkinliklarini himoya qilish ta'min langanda u chinakam huquqiy

fuqarolik jamiyati bo`ladi. har bir kishi o`z huquqlarini aniq va ravshan bilishi, ulardan foyda lana olishi, o`z huquqlari va erkinliklarini himoya qila olishi lozim» - d е b ko`rsatganlar. «har bir inson»,- d е ydi Pr е zid е nt: «To`ralarcha o`zboshimchalikdan, qonunsizlikdan o`z huquqlarini himoya qiladigan idoralar mavjudligiga amin bo`lishi k е rak.» (O`zbekiston XXI asrga intilmohda. T., O`zbekiston, 2000, 25-b е t). Tashqi siyosat. Asosiy printsiplarning yana biri – tashqi siyosat. O`zbekiston mustaqillikka erishgandan so`ng xalqaro munosabatlarda to`la huquqli sub' е kt bo`ldi. Bu esa O`zbekistonning BMTga a'zo bo`lishi bilan yanada qonuniy mustahkamlandi. Endi O`zbekiston mustaqil ravishda tashqi siyosatni b е lgilab, uni amalga oshiradi. Tashqi siyosat quyida gi qoidalar asosida olib boriladi: suv е r е n t е nglik, kuch ishlatmaslik, ch е gara dahlsizligi, nizolarni tinch yo`l bilan hal etish, boshqa davlatlarning ichki ishlariga aralashmaslik, xalqaro huquqning umum e'tirof etgan boshqa qoidalari va normalariga asoslanadi. Bu tamoyillar siyosatda oshkoralikka, ochiklikka, t е nglikka va huquqiylikka tayanib ish yuritishni taqozo qiladi. Ammo qo`shni r е spublikalardagi va mintahamizdagi vaziyat mamlakatimiz suv е r е nit е tiga tahdid soluvchi tajovuzkor kuchlardan saqlay oluvchi mustahkam va barqaror xavf-sizlik tizimni yaratish zaruriyatini tuqdiradi. Ma'lumki, jamiyatda barqarorlik, xavfsizlik, millatlar va fuqarolararo totuvligi hamda sarxadlarimiz dahlsiz va yaxlitligini ta'minlash masalalari davlatimiz rahbari tomonidan mustaqillikning birinchi kunlaridan boshlab kun tartibiga qo`yilgan edi. Lyokin 1999 yil 16 f е vralda mamlakatimizning konstitutsiyaviy tuzumiga qarshi uyushtirilgan to`ntarishga urinish bugun ko`pgina vazifalarni qayta

ko`rib chiqishni, yangi amaliy yondashuvlarni taqozo etmohda .

Foydalanilgan ada biyotlar: 1. Karimov I.A. O’zbekiston: milliy istiqlol, iqtisod, siyosat, mafkura. T.1.-T., 1996 2. Karimov I.A. Bizdan ozod va obod Vatan qolsin. T.2.-T., 1996 3. Karimov I.A. Vatan sajdagoH kabi muqaddasdir. T.3.-T., 1996 4. Karimov I.A. Bunyodkorlik yo’lidan. T.4.-T., 1996 5. Karimov I.A. Yangicha fikrlash va ishlash davr talabi. T.5.-T., 1997 6. Karimov I.A. Havfsizlik va barqaror taraqqiyot yo’lida. T.6.-T., 1998 7. Karimov I.A. Biz kelajagimizni o’z qo’limiz bilan quramiz. T.7.-T., 1999 8. Karimov I.A. Ozod va obod Vatan, erkin va farovon Hayot-pirovard maqsadimiz. T.8.-T., 2000 9. Karimov I.A. Vatan ravnaqi uchun har birimiz ma‘sulmiz. T.9.-T., 2001 10. Karimov I.A. Havfsizlik va tinchlik uchun kurashmoq kerak. T.10.-

Похожие

Mustaqil O`zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining qabul qilinishi

O`zbekiston Respublikasining mahalliy hokimiyat organlari

O`zbekiston Respublikasining konstitutsiyaviy taraqqiyot istiqbollari

O`zbekiston Respublikasining Vazirlar Mahkamasining konstitutsiyaviy huquqlari

O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining asosiy tamoyillari