Yonilg‘i uglevodorod gazlarni qayta ishlash jarayonlari - Геология - Рефераты

Yonilg‘i uglevodorod gazlarni qayta ishlash jarayonlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

671.4482421875 KB

Yonilg‘i uglevodorod gazlarni qayta ishlash jarayonlari Reja: 1. Gazlarni komponentlarga ajratishni absorbciya usuli. 2. Fraksiyalovchi absorberda gazlarni komponentlarga ajratish.

Gazni fraksiyalovchi qurilma (GFQ ) lar to’yingan va to’yinmagan gazlarning qurilmalariga, gazdan maqsadli komponentlarni ajratib olish s х emasining turiga qarab bo’linadi 1 . To’yingan (I) va to’yinmagan (II) stabilizasiyalash borish I II Kelib tushdi AT va AVT ni barqarorlashtirish gazi va galovkasi....... ..72,5 - Katalitik rifortning stabilizasiyalash borish ....27,5 - Gaz va stabilizasiyalash borish: Termik krekingning....................................................................- 25,5 Kokslanishniki............................................................................- 28,5 Katalitik krekingniki...............................................................- 46,0 Jami.......................................................................................100,0 100,0 Hosil qilingan Quruq gaz....................................................................................4,8 30,5 Fraksiyalar: Propanli................................................................................ 24,5 - Propan –proilenli.....................................................................- 25,5 Izobutilenli.........................................................................14,6 - Butanli....................................................................................36,8 - Butan –butilinli........................................................................- 37,5 S 5 va yuqori.............................................................................19,3 6,5 Jami......................................................................................100,0 100,0 40-rasmda kondensasiyalash, kompresslash va rektifikasiyalash jarayonlari qo’llaniladigan to’yingan gazlarni GFQ ning te х nologik s х emasi keltirilgan. Х om ashyo bo’lib birlamchi haydash qurilmasida gaz birlamchi haydash, riforling va gidrojarayonlarning qurilmalaridan stabilizasiyalash boshi х izmat qiladi. 1 Mohamed A.Fahim, Taher A.Alsahhaf, Amal Elkilani. Fundamentals of Petroleum Refining.©2010. ElsevierB.V.237-259p.

40-rasm . GFQ ning teхnologik sхem asi. 1-3-separatorlar; ,22 4 -27-idishlar; 5- kompressor, 6-14 ,19 –nasoslar, 15- 21 ,20, 18 - ustunlar, 28,34,35-sovutgichlar 29-33- havoli sovutgichlar, I-neftni birlamchi qayta, II-neftni birlamchi qayta ishlash va gidrojarayonlar qurilmalarining stabilizasiyalash boshi, III-katalitik riformingning stabilizasiyalash bori; IV-propanli fraksiya; V-izobutanli fraksiya; VI-butanli fraksiya; VII-izopentanli fraksiya; VIII-pentanli fraksiya; IX-gaz benzini; X-quruq gaz.

Neftni birlamchi qayta ishlash qurilmalaridan gaz seporator 1 orqali kompressor 5 bilan siqish uchun yetkazib beradi 129 º S gacha qizdiradilar. Siqilgan gazni so’ngra kondensator –sovutgich 34 va 35 larda kondensasiyalaydilar 34 da sovutish va kondensasiya 40 ºS da 35 da esa 4 º S da tugaydi. Kondensasiyaning har bir bosqichida keyin gaz suyuqlikli aralashmani separator 2 va 3 larda gaz va suyuqlikga ajratadilar. Separator gazli kondensat birlamchi haydash, riforling va gidrojarayonning qurilmalaridan stabilizasiyalash boshi bilan ustun 15 ga rektifikasiyalashga yetkazib beradilar. Deetanizator deb ataladigan ustun 15 da yuqoridagi mahsulot metan va etan pastdagisi esa deetanlashgan fraksiya. Deetanizatorning yuqorisidagi mahsulotniammiak bilan sovutadilar va qurilmadan chiqarib yuboradilar. Deetanlashgan fraksiyani ustun 15-dan depropanizator 16 ga yuboradilar, uning yuqorisidagi mahsulot bo’lib propanli fraksiya pastdagisi depropanlashgan fraksiya. YUqoridagi mahsulotni havoli kondensator sovutgich 29 da kondensasiyalangandan va o х irgi sovutgichda sovutilgandan keyin ishqoriytozalashga duchor qilib qurilmadan chiqarib yuboradilar. pastdagi mahsulotni deprotonizator 16 dan debutanizator 17 ga yetkazib beradilar. Ustun 17 ning rektifikatsiya bo’lib butan va izobutan aralashmasi, qoldiq bo’lib esa debutanlashgan engil benzin hisoblanadi. Dektifikatni kondensator–sovutgich 30 da kondensasiyalaydilar, so’ngra ajratish uchun deizobutanizator 18 ga yuboradilar. Ustun 17 dagi qoldiq depentanizator 20 ga o’tadi. Butanli ustun 18 butanlar aralashmasini normal butan va izobutanga ajratish uchun х izmat qiladi, ustun 20 (depentanizator) esa pentanlarning gazli benzinni ajratish uchun mo’ljallangan pentanlarni esa denzopentanizator 21 da rektifikasiyalanadi. Depentalizatorning pastdagi mahsuloti–gaz benzinini (S 6 va undan yuqori ) qurilmadan chiqarib yuboradilar. 35-jadval da GFQ ustunining te х nologik rejimi keltirilgan. 35-jadval. GFQ ustunining te х nologik rejimi

Apparat № 40- rasmga qarang Rektifikasion ustun Bosim, MPa Harorat, º S yuqorisiniki pastiniki 15 Deetanizator 2,6-2,8 25-30 110-115 16 Depropanizator 1,2-1,4 62-68 145-155 17 Debutanizator 2,0-2,2 58-65 110-115 18 Deizobutanizator 1,0-1,2 65-70 80-85 20 Depentanizator 0,3-0,4 75-80 120-125 21 Deizopentanizator 0,35-0,45 78-85 95-100 Agar gaz metanga boy bo’lsa, bu hol masalan termik kreking va kokslanishga х os unda bayon etilgan GFQ uncha yaramaydi. Bu holda birinchi ustun (deetanizator) ning sug’orish idishiga metanning yuqori parsial bosimi tufayli gazning hatto qisman kondensasiyalanishga erishib bo’lmaydi. Ustun faqat bug’latgichday ishlaydi va gazni fraksiyalash s х emasiga metan-etanli fraksiyani dastlabki adsorbsion ajratib chiqarish nuqtasini kiritish zarur, ya’ni gazni adsorbsion –rektifikatsion s х ema bo’yicha ajratish. Ko’pgina zavodlarda gazlarni ajratish sxemasiga fraksiyalovchi absorberdesorber qurilmasi (41-rasm) keltirilgan. Absorber-desorber deb nomlanuvchi qurilma mujassamlovchi kolonna bo’lib, yuqori qismidan sovuq adsorbent kiritiladi, pastki qismidan issiqlik ta’minlanadi. Gaz qurilmaning o’rta qismiga beriladi. Odatda qurilma 40 – 50 ta terelka bilan jihozlangan bo’lib, ular absorbciya va desorbsiya bo’limlari o’rtasida tahminan teng taqsimlangan. Gaz va suyuq faza ko’p pog’onali to’qnashuv natijasida gazni og’ir qismi absorbentga yutiladi va pastga to’yingan absorbent oqib, qaynoq bug’ orqali desorbsiyalanadi. Natijada fraksiyalanuvchi kolonna yuqorisidan C 1 –C 2 , kolonna pastki qismidan esa to’yingan absorbent bilan C 3 –C 4 uglevodorodlari chiqariladi. Fraksiyalovchi absorberdagi bosim odatda 12– 20 at da saqlanadi. Bosim oshirilishi bilan gaz komponentlari yutilishi ortadi, ammo propanni yutilishi kamayadi va bu vaqtda etanni absorbsiyasi ma’lum darajada ko’payadi.

41-rasm. Fraksiyalovchi absorber-desorber qurilmasi: 1- kolonna; 2,4- absorbent sovitkichlari; 3-nasoslar; 5-riboyler. I-boyitilgan gaz; II- absorbent; III- quruq gaz; IV- to’yingan absorbent; V- yuqori bosimdagi bug’. 42-rasmda to’yinmagan uglevodorod gazlarning AGFQsi te х nologik s х emasi keltirilgan, u erda kondensasiya, kompressorlash va reftifikasiyalashdan tashqari gazlarning absorbsion ajratish usuli ham qo’llaniladi. SHuning uchun qurilmaning nomiga A harfi qo’shiladi va qurilmani AGFQ deb ataladi.

Qurilma katalitik va termik kreking benzinini stabilisasiyalash, gazni vodorod sul’fiddan tozalash, gazdan C 3 –C 4 uglevodorodlarni ajratib olish, bu uglevodorodlar aralashmasini propan–propilenli va butan–butilenli fraksiyalarga bo’lish uchun mo’ljallangan. Asossiy apparatlar bo’lib fraksiyalarga bo’luvchi absorber 3, stabilizatsion ustun 8, propanli ustin 11 va butanli ustin 14 hisoblanadi. Yog’li gaz gaz separatordan tomchi 1 ning yuqorisidan monoetanolamni bilan tozalash bloki A ga va kompressor bloki B ga kelib tushadi. So’ngra uni kompressor yordamida gazni fraksiyalovchi absorber 3 ga yetkazib beradilar, shu erning o’ziga sug’orish sifatida nasos yordamida barqaror bo’lmagan benzinni idish 2 ning pastidan hamda yog’liq gazni kompreslash natijasida hosil bo’lgan kondensat (gazni kiritish joyidan yuqoriroqda) va tomchini urib emiruvchi 1 dagi suyuqlikni yetkazib beradilar. Absorber 3 ning yuqorisiga yetkazib berilayotgan asosiy absorbent bo’lib idish 2 dagi barqaror bo’lmagan benzin х izmat qiladi olib ketilayotgan barqaror bo’lmagan benzinni yuvish uchun qushimcha ravishda barqaror benzinni yetkazib beradilar (bir nechta likopcha yuqoriroq). Absorberda absorbsiyaning issiqligini yechib. Olish uchun aylanib turadigan sug’orishning uchta konturidan tarkib topgan sistema mavjud aylanib turadigan oqimlarni suvli sovutgichlarda sovutadilar va yuqorida joylashgan likopchaga qaytarib yuboradilar. Quruq gazni gaz separatori 5 dan o’tkazadilar, u erda kondensatning ma`lum miqdorini ajratib olib zavodning gaz tarmog’iga chiqarib yuboradilar. Deetanlashtirilgan benzinni yutilgan C 3 -C 4 fraksiyalar bilan issiqlik almashtirish 7 da qizdiradilar va stabilizatsision ustun 8 ga yetkazib beradilar, bu ustunning vazifasi benzinni debutanlashdan iborat. Pech 6 (ikki seksiyali) ustun 3 va 8 lar uchun riboyler bo’lib hisoblanadi. Barqaror benzin issiqlik almashtirgich 7 orqali o’ta turib o’zining issiqligigini barqaror bo’lmagan benzin va propanli ustunning х om ashyosiga beradi so’ngra uni sovutgich 12 da sovutadilar va ishqorlash bloki G ga yo’naltiradilar Stabilizasiyalash otgan

(boshi) ni sovutgich – kondensator 19 da kondensasiyalaydilar va idish 10 dan qisman sug’orish uchun ustun 8 ga yetkazib beradilar; otgonning balans miqdorini blok V ga manoetonolning hamda ishqor eritmasi bilan tozalashga va dietilenlikol bilan quritishga yuboradilar. So’ngra asosan C 3 –C 4 fraksiyalardan tarkib topgan otganni ustun 11 ga propan-propenli fraksiyani ajratish uchun yo’naltiradilar, bu fraksiyani ustunning yuqorisidan kondensasiya va sovutishdan keyin qisman sug’orishga yuboradilar, balans miqdorining esa qurilmadan chiqarib yuboradilar. Qoldiqni ustun 11 dan ustun 14 ga yo’naltiradilar u erda butan–butilenli fraksiyani og’irroq qoldiqdan (asosan S fraksiya) ajratish sodir bo’ladi bu qoldiqni sovutgich 12 orqali barqaror benzinning oqimiga qo’shib qo’yadilar. Ustun 11 va 14 larning pastidan harorat uncha katta bo’lmasligi (36-jadval) sababli ularning isitilishini bug’li riboylerlar 13 bilan amalga oshiradilar. Propan –propinli fraksiyaning tozaligi 96 % , butan–butilenliniki 97 %; potensialdan olingan tegishli ravishda 82 va 95 %; quruq gaz C 4 fraksiyasining faqatgina 0,3 % ini va 90 % ga S 2 gacha bo’lgan fraksiyalardan tarkib topgan. Odatda to’yinmagan gazlarning rektifikasiyalash blokiga C 3 va C 4 fraksiyalarning ajratib chiqarilishi keyinchalik ularni to’yingan va to’yinmagan qismga ajratmaslik amaliyotda qo’llaniladi. Agar NQIZ da polipropilenni olish bilan boradigan polimerlanish yoki propan-propilenli fraksiyani alkillash х om ashyosining komponenti sifatida qo’llash ko’zda tutilgan bo’lsa unda propilenga hamroh bo’lgan propan bu jarayonlarga zararli ta’sir ko’rsatmaydi. 36- jadval. AGFQ teхnologik rejimi Parametr Rektifikasion kolonna (42-rasm) 3 8 11 14 Bosim, MPa 1,35 0,93 1,73 0,59 Harorat, ºS yuqorida 35 78 44 48 Harorat, ºS pastda 130 218 107 106 Likopchalar soni 60 60 60 60 Flegma soni - 2 3 3

Foydalanilgan adabiyotlar: 1. E.A. Bakirov, V.I. Yermolkin, V.I. Larin i dr. Geologiya nefti i gaza Uch. Pos. Nedra 1989. 2. V.G. Kanalin, M.G. Ovanesov, V.P. Shugrin. Neftegazopromislovaya geologiya i gidrogeologiya Moskva. Nedra 1985. 3. I.X. Abrikosov, S.N. Gutman. Obshaya, neftyanaya i neftepromislovaya geologiya. Moskva. Nedra 1982. 4. M.A. Jdanov. Neftegazopromislovaya geologiya i podschet zapasov nefti i gaza. Moskva. Nedra 1986. 5. N.G. Sereda, V.M. Muravyov. Osnovi neftyanogo i gazovogo delo. Moskva. Nedra 1980. 6. N.G. Bobritskiy, V.A. Yufin Osnovi neftyanoy i gazovoy promishlennosti. Moskva. Nedra 1988. 7. A.V. Mavlonov. Neft va gaz koni geologiyasi. Toshkent 1992. 8. L.F. Petryashin, L.G. Lisyaniy. Oxrana prirodi v neftyanoy i gazovoy promishlennosti. Lvov. Visha shkola 1984. 9. N.A. Sidorov. Burenie i ekspluatatsiya neftyanix i gazov ы x skvajin. Moskva. Nedra 1982. 10. V.M. Muravev. Razrabotka i ekspluatatsiya neftyanix i gazovix skvajin. Moskva. Nedra 1986. 11. Neft va gaz jurnali. Toshkent 1997.

Похожие

Uglevodorod sistеmаlаrining fаzоviy hоlаtlаri

Tabiiy gazlarni namsizlantirish

Olefin gazlarni polimerlash

Tabiiy gazlarni ajratish

Foydali qazilmalarni qayta ishlash va boyitish asoslari