Quyi Amudaryo mintaqasida turizmni rivojlantirishning ba'zi bir masalalari - География - Рефераты

Quyi Amudaryo mintaqasida turizmni rivojlantirishning ba'zi bir masalalari

Загружено в:

15.09.2022

Скачано:

0

Размер:

39.5107421875 KB

Quyi Amudaryo mintaqasida turizmni rivojlantirishning ba`zi bir masalalari Turizm millatlarni bir – biriga yaqinlashtiradigan, turli davrlarda, turli xildagi xalqlarning madaniyati, dini, e`tiqodi, tarixi, tabiatini o`rganadigan, shuningdek insonlarning xordiq chiqarib davolanishlarini ta`minlabgina qolmay, balki iqtisodiyotning o`sish darajasini tezlashtirishga xizmat qiladigan tarmoq sifatida shakllanib bormoqda. Jahonda turizmning barcha turlari rivojlanishi bilan bir qatorda ba`zi mamlakatlar milliy iqtisodiyotining asosini tashkil qiladi. O`zbekistonda ham mustaqillikka erishgandan so`ng turizm sohasini rivojlantirishga katta e`tibor qaratildi. Jumladan, “O`zbekturizm” Milliy kompaniyasi, Buyuk Ipak yo`lini qayta tiklash masalalari buning isboti bo`lishi mumkin. Hozirgi kunda mamlakatimizda 1600 dan ortiq arxitektura va 2586 ta arxeologik yodgorliklar ro`yxatga olingan. Ularning ko`pchilik qismi Quyi Amudaryo mintaqasida joylashgan. Masalan, “Ochiq osmon ostidagi muzey – shahar” nomi bilan mashhur Xiva shahri, Xorazmning qadimiy poytaxtlari: Qiyot, Qo`yqirilgan - qal`a, Katqal`a, Tuproqqal`a, Sulton Uvays - bobo ziyoratgohi, Yusuf Hamadoniy ziyoratgohlari borki, ular har qanday sayyohni qiziqtirmasdan qo`ymaydi. Keyingi yillarda mintaqaga kelayotgan sayyohlarning soni ortib bormoqda. O`tmishning eng nodir va noyob yodgorliklari durdonasi bo`lgan qadimgi shaharlari ichida Xiva dunyo shaharlari orasida o`ziga xos xususiyatlari bilan alohida maqega ega. Xorazm vohasining ko`rki hisoblangan Xiva shahridagi, ayniqsa tarixiy obidalar alohida ahamiyat kasb etadi. Bu shaharning betakror arxitektura qiyofasi XVII asr oxiri - XX asr boshlarida yuzaga kelgan. Xiva shahri asosan ikki qismdan iborat bo`lib, Ichan - qal`a (Shahriston) va Dishan - qal`a (Rabot) o`tmishdan so`zlovchi bebaho yodgorliklar sanaladi. Ichan - qal`a saroylar,

madrasalar, masjidlardan iborat. Qadimda xonliklar davrida Ichan - qal`a asosan hukmron doiralar istiqomat qiladigan shaharning alohida ajratilgan qismi bo`lgan. 1967 yilda O`rta Osiyoda ilk bor Xiva “Ichan - qal`a” qismi tarixiy – me`moriy yodgorliklar qo`riqxonasi deb e`lon qilingan. Shaharning ikkinchi qismi Dishan - qal`a savdogarchilik, hunarmandchilik bilan shug`ullanuvchi shahar aholisining turar joylari, turli xil hunarmandchilik mahallarini o`z ichiga olgan. Shuningdek, turizmni rivojlantirishda tarixiy yodgorliklar bilan bir qatorda mintaqaning tabiiy rekreatsiya resurslari ham alohida ahamiyatga ega. Quyi Amudaryo mintaqasida tabiatning betakror tufhalari, ajoyib tabiiy landshaftlari mavjud. Bu hudud katta – kichik ko`llarga juda boy va ular atrofida nafaqat dam olish, balki sog`liqni tiklash, davolanish uchun shart - sharoitlar mavjud. Bog`ot, Xozarasp tumanlarida joylashgan balchiqli ko`llar shular jumlasidandir. Qoraqalpog`iston Respublikasi hududida ham turizmni rivojlantirish uchun imkoniyatlar katta. Bu yerda qadimiy arxeologik yodgorliklar juda ko`p. Qadimgi Xorazm poytaxtlari Qiyot, Qo`yqirilgan qal`a, Tuproqqal`a kabi qadimiy shaharlar borki, ularning qurilish arxitekturasi o`ziga xos ko`rinishi bilan ajralib turadi. Hozirgi paytda Qoraqalpog`iston hududida ko`plab arxeologik – qidiruv ishlari olib borilmoqda. Jumladan, yangi qal`a - shaharlar, xarobalar ostidan qazib olinib, o`rganilmoqda. Mintaqada Sulton Uvays bobo (XI – XIV asrlar), Kechirmas bobo (XVII – XIX asrlar), To`rtko`l tumanidagi Norinjon bobo (XII – XIV asrlar), Qalandardog` (XVIII – XIX asrlar), Xo`jayli tumanidagi Mazlumxon suluv va Mizdahqon (XI – XIX asrlar), Qo`ng`irot tumanidagi Beleuli (XII – XIV asrlar), Dovud - ota maqbarasi, Mo`ynoq tumanidagi Hakim ota maqbarasi va qabristoni, Ellikqal`a tumanidagi Ayozqal`a yodgorliklari mavjud bo`lib, ular turistlar diqqat markazida bo`lgan muhim markazlar hisoblanadi. Yuqoridagi tahlillardan ko`rinib turibdiki, Quyi Amudaryo mintaqasi katta turizm va rekreatsiya salohiyatiga ham ega. Bu yerdagi mavjud turistik resurslar nafaqat mahalliy, balki xorijiy mamlakatlar sayyohlarini ham qiziqtirishi mumkin. Ammo, hozirda bunday imkoniyatlardan foydalanish talab darajasida emas.

Ko`rilayotgan davrda diniy, ovchilik, ekoturizm kabi turizm yo`nalishlarini rivojlantirish imkoniyatlari bor. Bu borada tarixiy obidalar asosan chet mamlakatlar fuqarolarini qiziqtirsa, diniy qadamjolar mahalliy turizm uchun xizmat qiladi. Shuningdek, Baday – to`qay, Borsa – kelmas qo`riqxonalari Orol va uning atrofi ekoturizmni rivojlantirishga qulay; agroturizm nuqtai nazaridan qishloq aholisining urf – odatlari, uy – joylari, milliy taomlar va o`yinlari ham xorijiy sayyohlarni qiziqtirishi mumkin. Ma`lumki, qadimiy Xorazm (va hozirgi Qoraqalpog`iston Respublikasining janubiy qismi, ya`ni To`rtko`l, Beruniy, Ellikqal`a va Amudaryo tumanlari) o`zining sug`orma dehqonchiligi va u bilan bog`liq ilmu – fan rivojlanganligi bilan mashhurdir. Binobarin, qadimiy sug`orma inshootlari kanal va chig`iriqlar, Al – Xorazmiy, Al – Beruniy kabi allomalar tug`ilib yashagan o`lka bilan yaqindan tanishish ko`pchilik uchun qizqarli bo`lishi kerak. Ayni vaqtda, xalqaro va mahalliy turizmni rivojlantirish qishloq tumanlari ijtimoiy – iqtisodiy salohiyatini mustahkamlash uchun ham zarurdir. Shuni alohida ta`kidlash lozimki, mintaqada turizmni rivojlantiirish imkoniyatlari katta. Bunday imkoniyatlardan samarali foydalanish istiqbolda mintaqaviy turizmni rivojlantirishga asos bo`lib xizmat qiladi. Aynan shu maqsadda hududda turizmni kompleks rivojlantirish davlat dasturi ishlab chiqilishi zarur. Mintaqaning ichki imkoniyatlaridan foydalangan holda turizm industriyasini rivojlantirish lozim. Chunki, turizm Quyi Amudaryo mintaqasini yuksaltiradigan samarali tarmoqlardan biridir.

Похожие

Quyi Amudaryo okrugi

Quyi Amudaryo mintaqasining investitsiya jozibadorligi

Quyi Amudaryo mintaqasining tibbiy geografik vaziyati

Quyi Amudaryo mintaqasining iqtisodiy geografik muammolari

Xalqaro turizm va O`zbekistonda turizmni rivojlantirishning ba`zi masalalari