Horijiy Yevropaning umumiy tavsifi - География - Рефераты

Horijiy Yevropaning umumiy tavsifi

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

26.5 KB

Horijiy Yevropaning umumiy tavsifi Horijiy Yevropa maydoni 51mln.km 2 , aholisi 500mln.Bu yerda tarixiy taqdiri umumiy, siyosiy, iqtisodiy, madaniy munosabatlari bir xil bo’lgan 43ta suveren davlat joylashgan. Yevropa-jahon sivilizasiya markazlaridan biri,buyuk geografik kashfiyotlar, sanoat inqiloblari, shahar aglomerasiyalari, madaniy va siyosiy revolyusiyalar, xalqaro iqtisodiy integrasiya roy bergan qit’a. Maydoni shimoldan janubga 5000 km ga, g’arbdan sharqqa 3000 km ga cho’zilgan.Horijiy Yevropa mamlakatlarining maydoni asosan o’rta va mayda bo’lib,eng kattasi Fransiya (maydoni 551000km 2 ), kichigi Vatikan (44gektar). Iqtisodiy geografik o’rnining qulayligi: -mamlakatlarning bir-biriga nisbatan yaqin qo’shni ekanligi; -hududining kichikligi va chegaralarining yaqinligi; -transportning yaxshi yo’lga qoyilganligi; -aksariyat mamlakatlarning dengiz boyida joylashganligi; -hamma rivojlangan davlatlarning bir joyga to’planganligi,ayniqsa ettilikka kiruvchi davlatlarning 4tasini shu joyda joylashganligi. Horijiy Yevropaning siyosiy xaritasi qadimdan juda ko’p o’zgarib kelgan.Birgina XX asrning o’zida regionning siyosiy xaritasi 3marta o’zgardi (1-2- jahon urushidan so’ng va 90 yillarda).90 yillardagi siyosiy o’zgarishlardan so’ng Horijiy Yevropa siyosiy xaritasida 8ta suveren davlat paydo bo’ldi.(MDH bundan mustasno).

Horijiy Yevropada davlat tuzumiga ko’ra respublikalar ham (Polsha,Fransiya,Gresiya), monarxiyalar ham (Buyuk Britaniya,Belgiya,Daniya), federativ (Avstriya,Shveysariya) davlatlar ham bor. Horijiy Yevropada sanoatning rivojlanishiga imkon beruvchi tabiiy sharoit va resurslar ko’p jihatdan foydali qazilmalar bilan bog’liq.Yirik foydali qazilmalar quyidagi havzalarda to’plangan: toshko’mir RUR (GFR) va Yuqori Sileziyada (Polsha), neft-gaz Shimoliy dengiz havzasida, temir Lotaringiya (Fransiya) va Karuna (Shvesiya)da. Foydali qazilma turlarining ayrim mamlakatlarda to’la emasligi hududning tektonik tuzilishi bilan bog’liq. Horijiy Yevropaning gidroenergetika resurslari asosan Alp, Dinara va Skandinaviya tog’lari joylashgan hududlarga to’g’ri keladi.Masalan: NorvegiY. Horijiy Yevropada bir qator harbiy,siyosiy-iqtisodiy blok va tashkilotlar mavjud: NATO -Shimoliy Atlantika Harbiy Tashkiloti.1949 yil tuzilgan harbiy-siyosiy blok.Shtab kvartirasi Bryusselda, 15 mamlakat a’zo.19ta. Varshava shartnomasi-harbiy-siyosiy tashkilot.1955 yil 14 mayda tuzilgan.7mamlakat a’zo.1990 yil tarqatib yuborildi. Yevropa Iqtisodiy Hamkorligi yoki “Umumiy bozor” siyosiy-iqtisodiy tashkilot.1957 yil 27 martda Rimda tuzilgan.EIHga dastlab 6 mamlakat a’zo bo’lgan.Hozirda ularning soni 27ta.1972 yil Buyuk Britaniya, IrlandiY. 1982-86 yil, 1990 yil 11ta, 1994-96 yil 15ta, 2004 yil 25ta, 2006 yil Ruminiya,Bolgariya, 27ta. O’IYOK (SEV)-siyosiy-iqtisodiy tashkilot.1949 yil sobiq sosialistik davlatlar tomonidan tuzilgan.10ta davlat a’zo.1990 yil siyosiy va iqtisodiy sabablarga ko’ra tarqatib yuborildi.

Aholisi.Keyingi vaqtlarda Horijiy Yevropa aholisi juda sekin o’smoqda.Bunga asosiy sabab regiondagi demografik vaziyat murakkabdir.Aholining yosh tarkibida keksalar salmog’i ortiq bormoqda.Aholi soni chet ellardan ko’chib keluvchilar hisobiga stabillashib turibdi. Horijiy Yevropa dunyoning aholi eng zich joylashgan regionlaridan biri.Aholi zichligi 1km 2 ga 104 kishiga to’g’ri keladi (Yevropada 64 kishi).Urbanizasiya darajasi eng katta hududdir.Shaharlarda o’rta hisobda jami aholining 75%dan ortig’i, ayrim mamlakatlarda 90%dan ortig’i yashaydi. Shahar aglomerasiyalari ham eng yuqori bo’lgan hudud jahonda Horijiy Yevropadir.Eng yirik aglomerasiyalar-London, Parij, Reyn-Rur kabilardir. Horijiy Yevropa mamlakatlarida boshqa regionlarga nisbatan migrasiya kuchli kuzatiladi.XX asrning 2-yarmidan boshlab ayniqsa Irlandiya((4mln kishi yashaydi) chet ellarda Irlandiyadan ko’p, irlandlar yashaydi), Buyuk Britaniya, Portugaliya, Ispaniya, Italiya va Gresiyada emmigrasiya juda ortib ketdi.Emmigrantlar asosan AQSH, Kanada, Germaniya, Fransiyadan, Avstraliya va Lotin Amerikasi mamlakatlariga ketmoqda. Horijiy Yevropadagi asosiy emmigrasiya o’chog’i Portugaliya, immigrasiya o’chog’i esa Germaniyadir.

Похожие

Horijiy Yevropaning xo’jaligi

Yevropaning tabiat zonalari

O`zbekistonning umumiy tabiiy -geografik tavsifi geografik o`rni, chegaralari, maydoni va umumiy tavsifi

Yevropaning geografik o`lkalari

Yevropaning iqlimi va ichki suvlari