Углеводлардаги глюкозид боғларининг конфигурациясини турли хил услублар ёрдамида ЯМР асосида ўрганиш - Физика - Рефераты

Углеводлардаги глюкозид боғларининг конфигурациясини турли хил услублар ёрдамида ЯМР асосида ўрганиш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

259.5 KB

Углеводлардаги глюкозид боғларининг конфигурациясини турли хил услублар ёрдамида ЯМР асосида ўрганиш а ) протонларнинг спин - спинлар таъсир константасини тахлил қилиш ёки ПМР даги аномер марказ протонлари сигналларининг кимёвий силжиш қийматлари бўйича ; б ) аномер углероднинг қўшни турган протонлар билан спин - спинлар таъсирини эътиборга олиш орқали , яъни углерод билан протон орасидаги таъсирлашишни эътиборга олган шароитда спектр олиш ( 13 С нинг «off резонанс » ли тури ) орқали ; в) пиранозлардаги С-5 атомининг фуранозлардаги С-1 углерод атомининг 13 С ЯМР даги сигнал ҳолатларини аниқлаш орқали. Полисахаридларни ЯМР спектроскопия услубни ишлатиб тахлил қилиш учун кимёвий, физик-кимёвий услубларни биргаликда ишлатиб керакли маълумот олинади. Бунинг учун олиб борилган кўп тадқиқот ишлар натижасида маълум бир чизма таклиф қилинган. Бу чизмада аввал полисахаридлар ажратиб олингандан сўнг уни ЯМР спектри олинади, кейинги босқичларда эса турли хил кимёвий модификация ва реакциялар натижасида ҳосил қилган маҳсулотларининг спектри ўрганиш таклиф қилинади.

Шундай қилиб полисахаридларнинг тузилишини ўрганишда бошланғич ҳолатдаги спектрлар билан модификацияланган ва деградация жараёни натижасида ҳосил бўлган бўлакларнинг ЯМР ларини ўрганиб биополимер тузилишига тегишли бўлган муҳим маълумотларни олиш мумкин. Шуни таъкидлаш лозимки, бундай мураккаб масалаларни хал этиш учун энг аввало замонавий ва ишлаш частотаси юқори бўлган (220, 320, 500 мГц) спектрометрлардан ва ЯМР нинг муҳим бўлимларидан бўлган қўш резонанс услубидан кенг миқёсда фойдаланиш керак. Углеводларнинг тузилишини ўрганишда И+, ЯМР спектроскопия усуллари билан бир қаторда масс-спектроскопиядан ҳам кенг кўламда фойдаланиб келинган. Масс-спектрнинг ҳосил бўлишида асосий омиллардан бири ионланиш жараёни ҳисобланади. Кўп вақтлар давомида ионланиш услубининг тури сифатида электрон ёрдамида зарба бериш ишлатилиб келинган. Кейинги вақтларда бундай ионланиш туридан ташқари кимёвий ионланиш, майдон ёрдамида десорбциялаш ва тезлаштирилган атомлар ёрдамида бомбардимон қилиш каби услублардан кенг кўламда фойдаланиш яхши йўлга қўйилган. Моносахаридлар учиши қийин бўлган бирикмалар бўлганлиги учун электрон зарба ёрдамида ионланишга учратиб спектрини олиш қийин. Шунинг учун уларнинг турли хил ҳосилалари синтез қилиниб спектри яхши ўрганилган. Моносахарид ҳосилаларининг электрон зарба ёрдамида олинган спектрида молекуляр ион М  кўринишда бўлади ва турли хил бўлакларининг интенсивлиги катта бўлмайди. Моносахаридларнинг турли хил алициклик ҳосилаларининг (ацетатлар, метил эфирлари, трифторацетатлари) масс-спектрларини тахлил қилиш натижасида ҳосил бўладиган бўлаклар С-С боғларининг узилиши ёрдамида содир бўлиши ва О R гурухи  О R озод радикал ҳолда М  дан ҳосил бўлиши ёки R ОН ҳам М  да ҳосил бўлиши аниқланди.

C H 2 O R C H O R + C H C H C H C H 2 O R O R O R O R C H 2 C H C H C H C H C H 2 O R O R O R O R O R O R ( C 4 ) ( C 2 ) + C H C H C H 2 O R O R O R+ C H C H C H C H C H 2 O R O R O R O R O RC H 2 O R+ CC H C H 2 O R O R + ( C 3 ) ( C ' 3 )( C 5 )( C 1 )C 6 O R+ R O H R  Me , Ac , CF 3 CO Пираноз ёки фураноз ҳолатдаги қанд ҳосилаларининг масс-спектрида боғларнинг узилиши биринчи навбатда глюкозид боғларига яқин турган С 1 - С 2 , С 1 -С г ва С 1 -О к ларда содир бўлади, узилиш метил ва ацетат ҳосилаларида, пираноз ва фураноз халқаларда ҳар хил содир бўлиб ўзига хос бўлаклар ҳосил қилади. Фуранозлар учун айниқса С 4 -С 5 боғнинг узилиши ўзига хос, аммо гекса пираноздаги С 5 -С 6 боғларнинг узилиши кичик даражада содир бўлади. C H 3 O C H C H O C H 3 2 ) OC H 2 O C H 3 O C H 3 O C H 3H 3 C O m / e 88 + m / e 219 m / e 2052 ) C H 3 O C H C H C H O C H 3 m / e 101C3 C 41 ) C 1 O C 5 C 6 OC H 2 O C H 3 O C H 3 O C H 3H 3 C O + O O C H 3 O C H 3H 3 C O O C H 3+1 ) C 4 C 5C 1 C 2 C 1 C 2

O O C H 3 O C H 3H 3 C O H 2 C O C H 3 O O C H 3 O C H 3O C H 3+ m / e 164C4 C 5 O O C H 3H 3 C O H 2 C O C H 3 2) 1) H 3 C O O C H 3+ 23 m / e 101 m / e 175 Ok C 1 C 3 C 4 O C H 3 Демак , пираноз ва фураноз хал қ аси тутган моносахаридлар эфирлари масс - спектрларида ионларнинг ҳосил бўлишини ю қ орида кўрсатилган чизма ор қ али изоҳлаш мумкин . Шундай қ илиб , моносахаридлар ҳосилаларининг масс - спектрларини ўрганиш натижасида хал қ анинг ўлчами ( пираноз ёки фураноз ) ҳа қ идаги маълумотларни олиш мумкин . Халқали моносахаридлар стереоизомерларининг масс-спектрларида фарқ унчалик катта эмас. Адабиётлардан олинган маълумотларга асосан,  - метил-Д-гексапиранозид  ва  -аномерларининг масс-спектрлари чуқур тахлил қилинганда m  e 187 ионнинг интенсивлиги m  e 176 никидан катта эканлиги,  -аномерларда эса бунинг тескариси бўлиши кузатилган. Бундай фарқнинг бўлишига асосий сабаб  -аномерларда С 3 даги гидроксил билан глюкозидли метоксил гурухи орасида водород боғининг мавжудлигидир. Масс-спектроскопия ёрдамида қандлар занжирида моносахарид бўлакларининг жойлашиш тартиби ҳамда уларни гексоз, пентоз .қаторига кириши ҳамда моносахарид бўлаклари орасидаги кимёвий боғ турини (1  3; 1  4 ва бошқалар) аниқлаши мумкин. Углеводородларнинг  масс-спектроскопияси  айниқса олигосахаридларники, Россия фанлар Академиясининг органик кимё

институтида академик Кочетков Н.Н. раҳбарлигида олимлар томонидан чуқур ўрганилган. Бундай тадқиқотлар 1  2  1  4, ва 1  6 кимёвий боғ тутган бирқанча дисахаридларда олиб борилиб, бўлакларнинг ҳосил бўлиши моносахарид глюкозидларига ўхшашлиги тасдиқланган. H 3 C O O C H 3O +C H 2 O C H 3 O C H 3 m / e 2 7 9 m / e 2 1 9 H 3 C O O C H 3C H 2 O C H 3 O + m / e 2 1 0 m / e 1 8 7 O C H 3 O C H 3O C H 3C H 2 O C H 3 O H 3 C O O C H 3O C H 3C H 2 O C H 3 O + O O C H 3 O C H 3O C H 3C H 2 O C H 3 O + OCH 3 C O O C H 3 O C H 3O C H 3C H 2 O C H 3 O + +айтариш ҳусусиятига эга бўлмаган ва бундай хусусиятга эга бўлган моносахарид бўлаклари бир-бирига боғлиқ бўлмаган ҳолатда парчаланган бўлаклар ҳосил қилади. Масс-спектрдан маълум бир массали ионларни топиш натижасида ўрганилаётган дисахарид молекуласида моносахаридларнинг қандай хили мавжудлигини билиш мумкин. Тўлиқ метиллашган трисахаридлар учун ҳам

махсус массали ионлар олиниб,моносахарид бўлаклар орасидаги боғ тури аниқланган. Ҳозирги вақтда энг замонавий масс-спектрометрларнинг ишлаб чиқарилиши ва турли хил ионланиш услубларини спектр олишга тадбиқ этилиши олигосахаридларнинг тузилишини ўрганиш билан бир қаторда массаси билан полисахаридларга яқинлашадиган биополимерларнинг ҳам тузилишини ўрганишга имконият яратиши мумкин. Кимёвий ионизация услубида молекула ва ионлар тўқнашганда янги зарядланган заррачаларни ҳосил бўлишини кузатиши мумкин. Масалан метаннинг молекуляр иони нейтрал молекуласи билан реакцияга киришиб мустаҳкам барқарор СН 3  ион ҳосил бўлиши мумкин. СН 4   СН 4  СН 3   СН 3  Углеводлар ҳосилаларининг тузилишини ўрганишда масс- спектрометриянинг электронлар зарбаси ёрдамида ионланиш услуби ишлатилиб келинган, аммо бунда кўп ҳолларда спектрда М  ионлар чўққиси намоён бўлмайди, бўлак ҳамда айрим бўлимлар интенсивлигининг камлиги тахлилни қийинлаштиради, кимёвий ионизация услубини ишлатиб бу камчиликларни йўқотиш мумкин. Бунда газ реагентлар сифатида метан ва изобутандан фойдаланилган     - ì å ò è ë - 2 - à ö å ò à ì è ä î - - 2 - ä å ç î ê ñ è - D - ã ë þ ê î ï è ð à - í î ç è ä ý ô è ð ë à ð èR 2 O H N A c O M eO R 1C H 2 O R 3 O 1 2 34 5 R 1 = H R 2 ; R 3 = M e C H 3 O O M eO HC H 2 O C H 3 O N H C O C H 3 [ M + H ; - M e O H ; - H 2 O ] + 2 1 4 ( 1 0 0 % ) [ M + H ; - M e O H ] + ( г а з - р е а - г е н т - м е т а н ) [ M + H ] + 2 6 4 ( 2 5 % ) [ M + H ] + ( 1 4 % )2 3 2 ( 9 1 % )

Похожие

Углеводларнинг инфрақизил спектрлари

Углеводларнинг инфрақизил спектрлари

Углеводларнинг инфрақизил спектрлари

Флаваноидлар тузилишини УБ ва ИҚ спектрлар ёрдамида ўрганиш

Флаваноидлар тузилишини УБ ва И+-спектрлар ёрдамида ўрганиш