Termoelektr termometrlarda ikkilamchi asboblar magnitoelektrik millivoltmetr va avtomatik potensiometrlar - Физика - Рефераты

Termoelektr termometrlarda ikkilamchi asboblar magnitoelektrik millivoltmetr va avtomatik potensiometrlar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

586 KB

Termoelektr termometrlarda ikkilamchi asboblar magnitoelektrik millivoltmetr va avtomatik potensiometrlar Reja: 1.Termoelektr termometr erkin uchlari haroratining o’zgarishini kompensatsiyalash usullari. 2.Magnitoelektrik millivoltmetrlar. 3.Avtomatik potensiometrlar. 4.Avtomatik potensiometrlarning o’lchash sxemasini hisoblash.

Tayanch iboralar: Magnitoelektrik millivoltmetrlar, erkin uchlar, kompensatsiyalash, avtomatik potensiometrlar, potientsiometrik o’lchash usuli 1.Termoelektr termometr erkin uchlari haroratining o’zgarishini kompensatsiyalash usullari. Termojuft sovuq ulanmalari harorati o’zgarmas bo’lgandagina to’g’ri o’lchaydi. Ammo bu ulanmalar harorati o’zgarmas bo’lib qola olmaydi. Shuning uchun termometrning sovuq ulanmasini o’lchash ob‘ektidan o’zoqroqqa haroratning o’zgarmas zonasiga olish lozim. Shu maqsadda maxsus kompensatsion (uzaytiruvchi) simlardan foydalaniladi. Haroratning o’zgarishiga qarab tuzatish kiritiladi. Sanoatda avtomatik ravishda tuzatish kiritish uchun ko’prik sxemalar qo’llaniladi. (1-rasm). 1-rasm. Termojuft erkin uchlarining haroratini avtomatik kompensatsiyalash sxemasi: 1-kompensatsiya ko’prigi; 2-termojuft; 3-millvoltmetr; 4-tok manbai.

Ko’prik termojuftga ketma-ket ulanadi. Uning R 1 , R 2 , R 3 tomonlari manganindan, R 4 tomoni esa misdan ishlanadi. Rg qushimcha qarshilik ko’prikka berilgan kuchlanishni etarli darajada etkazib berish uchun xizmat qiladi. Energiya o’zgarmas tok manbaidan olinganda gR ning o’zgarishiga qarab ko’prikni turlicha darajalangan termojuftlar bilan ishlashga rostlash mumkin. Termojuftdan kompensatsion ko’prikkacha termoelektrod simlar o’tkaziladi, ko’prikdan o’lchash asbobigacha esa mis simlar ulanadi. Termojuft erkin uchlarining darajalanish haroratida ko’prik muvozanat holatda bo’lib, ko’prikning ab uchlaridagi potensiallar ayirmasi nolga teng bo’ladi. Erkin uchlarining harorati o’zgarishi bilan birga 4R qarshilikning qiymati ham o’zgaradi. Natijada ko’prik muvozanati bo’ziladi va uning ab uchlaridagi potensiallar ayirmasi o’zgaradi. Bu ayirmaning qiymati erkin uchlaridagi haroratning o’zgarishi sababli paydo bo’lgan TEYKning teskari ishorali qiymatiga teng bo’ladi. 2.Magnitoelektrik millivoltmetrlar Termoelektrik termometrlar komplektidagi TEYKni o’lchash uchun millivoltmetr va potensiometrlar qo’llanadi. Millivoltmetr – bu magnitoelektrik ulchash asbobi bo’lib, ularning ishlash prinsipi o’tkazgichlar va magnit maydonining o’zaro ta‘siriga asoslangan. Millivoltmetrning to’zilishi 2-rasmda ko’rsatilgan. Doimiy magnit 1 ning qutb uchlari 2 va tayanch tovonostilar 8 da aylanadigan o’qlarda joylashgan o’zak 3 orasidagi havo oralig’ida ramka 5 mavjud. Ramka emal yakkaligidagi ingichka mis simning lak bilan biriktirilgan

cho’lg’amlaridan iborat. Uning uchlari o’qlar 7 ga ulangan. Ramkaga strelka 10, kronshteyn 9 ulangan. Strelkaning uchi shkala 11 bo’ylab siljishi mumkin. Ramka termojuft zanjiriga ulangan spiral-prujina 6 orqali keladigan tok ramkadan o’tadi. Ramkaning cho’lg’ami orqali tok o’tganda hosil bo’lgan magnit maydoni bilan doimiy magnit maydon o’rtasidagi o’zaro ta‘sir natijasida aylantiruvchi moment hosil bo’ladi, shu sababli ramka strelka 10 bilan birga aylanadi. Spiral 6 bu aylanishga teskari ta‘sir qiladi. Ramkada o’rnatilgan har bir tokning qiymatiga, ya‘ni termojuft TEYK ga strelkaning muayyan bir holati to’g’ri keladi. Tok o’tmagan paytda qayishqoq, prujina 6 lar ramkani boshlang’ich holatga qaytaradi. Strelkaning shkala 11 bo’yicha ko’rsatishi esa nolga teng bo’ladi. Kronshteyn 9 strelkani muvozanat holatida saqlash uchun posangi 4 bilan ta‘minlangan. Asbob shkalasi 0 C da darajalangan. Ramkadan o’tgan tok bilan doimiy magnit maydon orasidagi o’zaro ta‘sir tufayli paydo bo’lgan aylantiruvchi moment quyidagi ifoda orqali aniqlanadi: BJ C M ayl 1  (1) bu erda M ayl – aylantiruvchi moment; S 1 – ramkaning geometrik hajmi va cho’lg’amlari soni bilan aniqlanadigan doimiy koeffitsient; В - oraliqdagi magnit induktsiyasi; J – ramkadagi tok kuchi. Aylanishga teskari ta‘sir etuvchi moment E C M tes 2  (2)

bu erda S 2 -qayishqoq element hajmidan aniqlanadigan doimiy koeffitsient; Е–spiral prujinalarning elastiklik moduli yoki cho’zilgan tolalarning siljish moduli; φ –qayishqoq elementning burilish burchagi. Agar tes ayl M M  , ya‘ni muvozanat holatda bo’lsa, BJ C E C 1 2  (3) U holda J E B C J Е В С С       2 1  (4) Asbob konstruktsiyalari ko’rsatkichlariga bog’liq, bo’lgan C, B, Е kattaliklar o’lchash jaryonida o’zgarmaydi, shuning uchun ,J К    bu еrda E B C K   (5)

(4) ifodadan magnitoelektrik millivoltmetr shkalasi chiziqli ekanligini ko’rish mumkin. Asbob harakatchan tizimining burilish burchagi ramkadan o’tayotgan tok kuchidan tashqari yana termojuft, ulaydigan simlar va millivoltmetrlarning ichki qarshiliklariga ham bog’liq: m c T T R R R E K J К       (6) bu erda Е Т – TEYK; R T – termojuft qarshiligi; R c – ulaydigan simlar qarshiligi; R м – millivoltmetrning ichki qarshiligi. (6) ifodadan asbob strelkasining chetlashishi, TEYKning o’zgarmas qiymatida zanjirning turli qarshiliklariga bog’liq ekanligi ko’rinib turibdi. Shuning uchun asbobning darajalanishi zanjir tashqi qismining muayyan qarshiligida (R таш =R T +R c ) bajariladi va qo’shimcha hatolarga yo’l qo’ymaslik uchun magnitoelektrik millivoltmetrni montaj qilish jarayonida shu qarshilik aniq saqlanishi shart. Odatda tashqi qarshilikning darajali miqdori 0,6; 1,6; 5; 15; 25 Om ga teng bo’lib, asbobning shkalasi va xujjatida ko’rsatiladi. Sanoatda o’lchash chegarasi, tashqi ko’rinishi va gabaritlari turlicha bo’lgan, haroratni o’lchashga mo’ljallangan magnitoelektrik millivoltmetrlar ishlab chiqariladi. Sanoat asboblari 0,5; 1,0; 1,5; 2,0 va 2,5 aniqlik sinfiga ega. O’lchash asbobi sifatida ishlatiladigan millivoltmetrli termoelektrlar komplektining kamchiligi o’lchash asbobida tok mavjudligidir. Tok

miqdoriga, ya‘ni millivoltmerning ko’rsatishiga TEYK dan tashqari zanjirning qarshiligi ham ta‘sir qiladi:     m C t R R R R (7) Har bir qarshilikning o’zgarishi o’lchashda sodir bo’ladigan hatoga olib keladi. Noqulay sharoitda bu hato asosiy hato miqdoridan (aniqlik sinfidan) oshib ketishi mumkin. Yuqorida aytilganlarning hammasi aniqlik sinfi unchalik yuqori bo’lmagan (0,5; 1,0; 1,5; 2,0 va 2,5) jamlovchi hatosining bir necha o’n gradusgacha еtishiga olib keladi. O’lchash aniqligi nuqtai nazaridan ishlatilish talablarning oshganligi sababli hozirgi paytda haroartni termojuft bilan o’lchashda millivoltmetrdan foydalanilgandagi kamchiliklardan holi bo’lgan kompensatsion yoki potensiometrik usul tobora keng qo’llanilmoqda. 3.Avtomatik potensiometrlar Potensiometrik o’lchash usuli millivoltmetr yordamida olib boriladigan o’lchovdan ancha afzaldir: potensiometrning ko’rsatishi tashqi zanjir qarshiliklarining o’zgarishiga, asbob haroratiga bog’liq emas. Potensiometrda termojuft erkin uchlarining haroratiga avtomatik ravishda tuzatish kiritiladi, shuning uchun o’lchash aniqligi yuqori bo’ladi. Potensiometrlar millivoltmetrdan o’zlarining o’tkir sezgirligi bilan ham ajralib turadi. Potensiometrik o’lchash usuli o’lchanayotgan termojuft TEYKni potensiallar ayirmasi bilan muvozanatlashtirishga (kompensatsiyalashga) asoslangan. Bu potensiallar ayirmasi kalibrlangan

qarshilikdagi yordamchi tok manbaidan hosil bo’ladi. Potensiallar ayirmasi termojuft TEYK ning teskari ishorali qiymatga teng. Buni juda ko’p uchraydigan misolda tushuntirish mumkin. Ma‘lumki, analitik tarozida og’irlikni o’lchash jism og’irligini tarozi toshlari yig’indisining og’irligi bilan muvozanatlashdan iborat. Shu bilan birga bu tarozining strelkasi og’irlik miqdorini ko’rsatmay, balki tarozi toshlarining og’irligi jism og’irligiga aniq mos kelganligini ko’rsatadi. Shundan so’ng toshlarning og’irligi hisoblanadi va olingan natija jismning og’irligini beradi. Potensiometr zanjiridagi tok manba va termojuftda bir-biriga tomon oqadi hamda EYK muvozanatlashganda zanjirdagi tok kuchi nolga tenglashadi, ana shu nol asbob strelkasining nol holatini ko’rsatadi. O’lchov paytida nolaviy asbobning strelkasi nolni ko’rsatganda tok manbai zanjiridagi kuchlanishning kamayishini aniqlash kerak. U termojuft TEYKga teng bo’ladi. TEYKni potensiometr orqali o’lchashning prinsipial chizmasi 3-rasmda ko’rsatilgan. Tok yordamida E manbadan zanjirga o’tadi. Bu zanjirning «b» va «c» nuqtalari o’rtasida o’zgaruvchan qarshilik reoxordrR ulangan. Reoxord L uzunlikdagi kalibrlangan simdan iborat. «b» nuqta va oraliqdagi reoxordning sirpanuvchi kontaktli sirpangichi joylashgan har qanday D nuqta o’rtasidagi potensiallar ayirmasi vdR qarshilikka to’g’ri proporsional bo’ladi. Ketma-ket ulangan termojuft bilan qayta ulagich P orqali sezgir asbobga nol galvonometr NG ulanadi, termojuft zanjirida tok borligi shu galvonametr orqali aniqlanadi. Termojuft uning toki Rvd tarmoqda yordamchi manba toki bilan bir yo’nalishda yuradigan qilib ulanadi. TEYK ni o’lchash uchun reoxord sirpang’ichi galvonometr strelkasi nolni ko’rsatguncha suriladi.

Ayni paytda R vd qarshilikdagi kuchlanishning kamayishi o’lchanayotgan TEYK ga teng bo’ladi, quyidagi tenglama bu holatni tavsiflaydi: 0 ) ,( 0   ВД JR tt E (8) ёки ВД JR tt E ) ,( 0 (9) bu erda J R вд – Е manba kuchlanishining R вд tarmoqda kamayishi. Zanjir tarmog’idagi tok kuchi butun zanjirdagi tok kuchiga teng, demak: ВС ВД ВД R F R U  (10) bundan ВС ВД ВД R R Е U  (11) Kompensatsiya paytida U вд = Е (t,t 0 ) nazarda tutilsa, ВС ВД ВД R R Е U tt E  ) ,( 0 (12)

Reoxord kalibrlangan qarshilikka, ya‘ni uning har bir uzunligining teng tarmog’i har xil qarshilikka ega bo’lgani uchun L Е tt E 1 ) ,( 0   (13) 3-rasm. Qul bilan muvozanatlashtiriladigan potensiometrning prinsipial chizmasi. Shunday qilib, Е (t,t 0 )termojuftning TEYK R вс – reoxord qarshiligi tarmog’idagi kuchlanishning kamayish miqdori bilan aniqlanib, qolgan qarshiliklarga bog’liq emas. R вс reoxord shkala bilan ta‘minlanishi va shkala bo’linmalari millivolt yoki harorat graduslariga teng bo’lishi mumkin. TEYK ni o’lchash aniqligi reoxord zanjiridagi J tok kuchining o’zgarmasligiga bog’liq. Tok kompensatsion usul orqali o’rnatiladi va nazorat qilinadi.

Buning uchun potensiometr chizmasiga normal elementli qo’shimcha kontur kiritiladi. Odatda normal element (NE) vazifasini simob-kadmiyli galvani k Veston element bajaradi. Bu elementning elektr yurituvchi kuchi 20 0 С da 1, 0183 voltga teng. НЭ qayta ulagich Q У orqali qarshilik R НЭ uchlariga ulanadi va uning e.y.k. yordamchi Е tok manba tok manba E.Y.K. tomon yo’nalgan bo’ladi. Qarshilik R orqali kompensatsion zanjirdagi tok kuchini rostlash bilan НГ ning strelkasi nolni ko’rsatishiga erishiladi. Bunday holda kompensatsion zanjirdagi tok kuchi НЭ НЭ R E J /  (14) Termojuftning TEYK ni o’lchashda QU qayta ulagich Т holatdan O’ holatga o’tkaziladi. Reoxord R р ning Д sirpangichini siljitib «b» va « с » nuqtalar orasidagi potensiallar ayirmasini termojuft TEYK ga tenglashtiriladi. Shu paytda termojuft zanjiridagi tok kuchi 0 ga teng, shuning uchun ВД НЭ НЭ ВД R R E Е R J tt E    ) ,( 0 (15) Е НЭ va R НЭ lar o’zgarmas miqdorga ega bo’lganliklari uchun, TEYK ni aniqlash qarshilik tarmog’ining uzunligini aniqlash bilan teng. Shunday qilib, TEYK ni kompensatsion usul bo’yicha o’lchash termojuft zanjirida tok yo’q paytida bajariladi. 4-rasmda elektron avtomatik potensiometrning to’zilish chizmasi ko’rsatilgan.

TP termojuftda TEYK Е х ni o’lchash uchun uni kalibrlangan R P reoxord kuchlanishining kamayishi bilan solishtirish orqali bajariladi. 4-rasm. Elektron avtomatik potensiometrning to’zilish sxemasi. Potensiometrning kompensatsion chizmasi sirpang’ich К ni reoxord R р , o’zgarmas kuchlanish Е х o’zgaruvchan kuchlanishga aylantirib beruvchi o’zgartgichli elektron kuchaytirgich Т , r i versiv elektr dvigatel 2 va tok manbai Е 0 dan iborat. Elektr dvigatel 2 reduktor 3 orqali sirpang’ich K va strelka bilan bog’langan. Strelka 4 asbob qismlarni ko’rsatadi. Kompensatsion chizmaning ishi sirpang’ich (K) reoxord bo’ylab kuchlanishning pasayishi tomon avtomatik siljiydi. Bu siljish reversiv elektr dvigatel РД yordamida bajariladi va nomuvozanat kuchlanish nolga teng bo’lguncha davom etadi. Shunday qilib, sirpang’ich K va unga biriktirilgan strelkaning vaziyati TEYKning qiymatini, demak, o’lchanayotgan haroratning miqdorini ko’rsatadi. Qarshilik R kosmpensatsion zanjirdagi ish tokini rostlash uchun xizmat qiladi. 5-rasmda zamonaviy elektron avtomatik potensiometr ( КСП -4)ni o’lchash qismining prinsipial chizmasi keltirilgan. Potensiometr o’lchash

ko’prigining diagonallaridan biriga elektron kuchaytirgich ЭК li termojuft ТП ketma-ket ulangan. Termojuft ulash elektromagnit maydoni ta‘sirini kamaytirish uchun mo’ljallangan filtr (rasmda filtrning R ф - С ф sodda chizmasi ko’rsatilgan) orqali bajariladi. O’lchash ko’prigining ikkinchi diagonaliga stabillashgan tok manbai CTM ulanadi. Bu manba o’lchash zanjiridagi ish tokining doimiyligini ta‘minlaydi. 5-rasm. Elektron avtomatik potensiometr (KC П -4)ni o’lchash qismining prinsipial chizmasi. Bo’lardan tashqari potensiometr o’lchash chizmasiga qurilmaning umuman normal ishini ta‘minlovchi bir qator elementlar kiradi. Shunt R ш , qarshiliklar R n, г n reoxord qarshiligi R р ni rostlash uchun xizmat qiladi; bunda asbobning darajalanish va o’lchash diapazoni, ya‘ni o’lchash chegaralari nazarda tutilishi lozim. Qarshilik R n va г n лар . R рт , R рт 1 ва R с –

rezistorlar СТМ ning ish tokini cheklash va rostlash uchun qo’llaniladi. R м rezitor termojuft erkin uchlardagi harorat o’zgarishining ta‘sirini kompensatsiya qilish uchun mo’ljallangan va termojuft uchlari ulangan joy, ya‘ni asbobning kirish panelida joylashgan. R м dan tashqari hamma rezistorlar manganindan, R м rezistor esa mis yoki nikeldan tayyorlanadi. Avtomatik elektron potensiometrlarning konstruktsiyasi tez su‘ratlarda rivojlanmoqda. Zamonaviy avtomatik elektron potensiometrlar konstruktsiyasining to’zilishi blok-modul prinsipiga asoslangan. Asbob o’zaro shtepsellar orqali simlar bilan ulangan unifikatsiyalashtirilgan blok va qismlardan iborat. Har xil shakldagi korpuslarga joylashgan potensiometrlarning turli rusm va modifikatsiyalari chiqariladi. Jumladan ko’rsatuvchi, o’ziyozar, bir va ko’p nuqtali (12 ta nuqtagacha) potensiometrlar mavjud. Ko’pchilik potensiometrlarning to’zilishi bir-biriga o’xshash bo’lib, faqat qismlari va tashqi ko’rinishlari bilan ajralib turadi. Avtomatik elektron potensiometrlar 0,25; 0,5 va 1,0 aniqlik sinfi bilan ishlab chiqariladi. 4.Avtomatik potensiometrlarning o’lchash sxemasini hisoblash Ko’p xollarda nostandart termojuftlardan foydalanganda yoki potensiometrning darajalanishni o’zgartirish zarurati tug ’ ilganda avtomatik elektron potensiometrning o’lchash sxemasini hisoblab chiqishga tug’ri keladi. Potensiometrning o’lchash sxemasini haroratning berilgan boshlangich va sunggi qiymatlari нt va кt buyich а hisoblashda termojuftning darajalanish tavsifidan TEYKlar НЕ ва КЕ ning qiymatlari topiladi.

Yuqorigi va pastki o’lchash shoxobchalaridagi toklar reoxord va rezistorlardagi kuchlanish tushuvining miqdori etarli bo’lish shartidan, shu bilan bir vaqtda rezistorlar sxemasining sezilarli qizimasligi sharti bilan tanlanadi. Odatda мА J 3 1 ва мА J 2 2 deb qabul qilinadi. TEYK diapazoni Н К Е Е Е   (16) Sungra tayanch rezistorning CR qarshiligini undagi kuchlanish tushuvi normal elementning EYK iga teng bo’lish shartidan topamiz: НЭ C E R J  2 ya‘ni 2 /J E R НЭ C , (17) bunda НЕ =1,019 в -normal element EYK i . Ballast va boshqarish rezistorining ta‘minlash manbai zanjiridagi qarshiligi qiymatini mos ravishda ом RРТ 750 va ом RРТ 56  qabul qilamiz. Shuntlovchi rezistor шR orqali orqali ulangan reoxord ning ekvivalent qarshiligi ЭR quyidagi formula bilan ifodalanadi: ) /( Ш P Ш P Э R R R R R    (18) Ekvivalent qarshilik berilgan bo’lsa (90, 100, 300 Ом ), шR osongina hisoblanadi:

) /( Э Р Э Р Ш R R R R R   (19) Reoxord zanjirining keltirilgan qarshiligi R П parallel ulangan qarshiliklar РR , шR va kR lardan tuzilgan bo’ladi. Shuning uchun 1I tok oqayotgan ПR qarshilikdagi kuchlanish tushuvi o’lchash diapazoniga mos kelishi, ya‘ni Е R I П 1 bo’lishi lozim, bundan . 1I Е RП  (20) Ikkinchi tomondan, reoxord zanjiri qarshiligining keltirilgan qiymatini reoxordning ekvivalent qarshiligi ЭR va shkala uchi qarshiligi kR lar orqali ifodalash mumkin: ) /( Е R R Е R Э Э П    (21) Rezistor МR va НR larning qarshiligi boshlangich harorat o’ lchaganda ulchash sxemasining muvozanat shartidan topiladi (6-rasm). Ulchash sxemasining chap shoxobchasida a va b nuqtalar orasida МR va НR rezistorlardagi kuchlanish tushuvi TEYK bilan kompensatsiyalanadi, ya‘ni

. 2 1 M H Н R I R I E     (22) Termojuft erkin uchlari harorati o’zgarishining chegara qiymati 0t 50 0 С dan ortmaydi. Atrof-muhit harorati o’zgarishining shu diapazonda (22) tenglama quyidagi kurinishni oladi: , ) ( ) , ( 2 0 2 1 0 0 м м н ab н R I t R I R I t t Е Е        (23) bunda Е ab ( 0 0,t t ) erkin uchlar harorati t 0 dan 0t ga kutarilganda termojuft TEYuKi ning tushuvi: мR -erkin uchlar harorati t 0 dan 0t ga kutarilganda rezistor qarshiligi МR ning orttirmasi. Mis rezistor qarshiligining orttirmasi: , ) ( ) ( 0 0 0 t R t R t R R м м м м         (24) bunda  -mis uchun elektr qarshilikning 4,26*10 -3 К -1 ga teng bo’lgan harorat koeffitsenti.

Endi (22) dan (23) tenglamaning chap va ung tomonlarini mos ravishda ayirib, 2I va R larga (17) va (24) lardan foydalanib almashtirsak, erkin uchlar harorati t 0 =0 0 C ga teng bo’lganda мR qarshilik quyidagi formuladan topiladi: . ) , ( ) ( 0 0 0 0 t E R t t E t R c c ab м       (25) Agar (23) tenglamani R Н ga nisbatan, ) ( ) ( 0 0 t R R t R м м м     ekanini e‘tiborga olib еchsak, quyidagi munosabatni olamiz: .) , ( ) ( 1 0 0 0 1 1 I t t Е Е t RI R ab н м      (26) Ballast rezistor qarshiligi dR ni ulchash nuqtasi ung shoxobchasi muvozanati shartidan foydalanib topiladi, ya‘ni 1 1 2 0 0 ) , ( I R RI R I t t Е E П d C ab н       (27) Ushbu C C E R I  2 va E I RП  1 tengliklardan foydalanib quyidagi munosabatni topamiz:

. ) , ( 1 0 0 I E t t Е E Е R ab H C d      (28) Ulchash sxemasi ИПС -148 П tipli stabillashgan manba‘dan ta‘minlanadi. U ст =5 В o’zgarmas tokning kuchi I=5mA bo’lganda barqaror kuchlanish bo’lishini ta‘minlaydi. Agar termojuft harorat kompensatsiyasini talab etmasa unda 5 Om li МR qarshilik manganindan tayyorlanadi. Ish tok kuchini cheklash va boshqarish uchun ballast qarshiliklardan foydalaniladi: 750 pmR Om va 56 pmR Om. Sxemaning kirish filtrida 500фR Om qarshilik va 30фс mkF li kondensator bo’ladi. ADABIY O TLAR

1. Islom Karimov. O’zbekiston XXI asr bo’sag’asida. Toshkent, O’zbekiston, 1997. 2. B.E.Muhamedov Metrologiya. Texnologik ko’rsatkichlarini o’lchash usullari va asboblari Toshkent, - O’qituvchi. 1991. 3. Г.М.Иванов, Н.Д.Кузнецов, В.С.Чистяков. Теплотехнические измерения и приборы. М: Энергоатомиздат. 1984. 4. В.С.Чистяков. краткий справочник по теплотехническим измерениям. –М: Энергоатомиздат. 1990. 5. Н.Д.Кузнецов В.С.Чистяков. Сборник задач и вопросов по теплотехническим измерениям и приборам. . –М: Энергоатомиздат. 1986. 6. Гольцман В.А. Приборы контроля и средств автоматизации тепловых процессов. М.: Высшая школа. 1980. 7. SHoyunusov Sh.SH. Issiqlik texnika o’lchovlari fanidan ma‘ruza matnlari. ToshDTU. 2000. 8. SHoyunusov Sh.SH., Raximdjanov R.T. Issiqlik texnika o’lchovlari fanidan tajriba ishlari uchun-uslubiy qo’llanma. ToshDTU. 1999. 9. Рахимджанов Р.Т., Шоюнусов Ш.Ш., Алимов Х.А. Теплотехнические измерения. Учебное пособие для бакалавров обучаюшихся по направлению «Теплоэнергетика» ТашГТУ 2002.

Похожие

Avtomatik rostlagichlar va ularning turlari

Nurlanish piromеtrlari. Signal o’zgartkichlar va masofaga uzatish sistеmalari

Nurlanish piromеtrlari. Signal o’zgartkichlar va masofaga uzatish sistеmalari

Yarim o‘tkazgichli asboblar

Yarim o’tkazgichli asboblar