Рақамли электр ўлчов асбоблари - Физика - Рефераты

Рақамли электр ўлчов асбоблари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

46.5 KB

Рақамли электр ўлчов асбоблари Режа: 1. Рақамли электр ўлчов асбоблари ҳақида умумий маълумотлар. 2. Рақамли вольтметрнинг структура схемаси ва ундаги блокларнинг вазифалари. 3. Рақамли электр ўлчов асбобларининг афзалликлари ва камчиликлари.

Таянч сўз ва иборалар: код, код-импульси, вақт-импульси, кучланиш частота ўзгартиргичи, кириш қурилмаси, таққослаш-рақамли ўзгартиргич, рақамли ҳисобот қурилма, компаратор, барқарор частотали генератор, рақамли ҳисоблагич. Кейинги йиллар ичида рақамли электр асбоблар юзага келди ва такомиллашди.Бундай асбобларда ўлчанадиган узлуксиз катталиклар қабул қилинган кодга мувофиқ шартли белгилар (рақамли комбинацияси) га асбобнинг ҳисоблаш қурилмаси ўзгатирилади.Ишлаш принципига қараб рақамли вольтметрларда код-импульси, вақт-импульсли ўзгартиришлар ва кучланиш-частота ўзгартиришлардан фойдаланилади. Код- бу неча сигналлар (кўпинча электр токининг импульслари ) дан иборат бўлиб, электр катталикларни шартли равишда акс эттиради.Рақамли асбобларда ўлчанаётган катталикни код билан ёзиш, унинг Х қийматини ўлчов бирлигида акс эттирувчи қиймат ўлчови М билан дискрет ҳолда таққослаб амалга оширилади. Умумий ҳолда, рақамли вольтметр кириш қурилмаси (КК), таққослаш- рақамли ўзгарткич (ТРЎ) ва рақамли ҳисобот қурилма (РҲҚ) дан иборат (7.1- расм). Мисол тариқасида, кенг қўлланилиб келаётган вақт-импульсли ўзгартиришли рақамли вольтметрлар (ВТ-8, ВКТ-10, Ф-200, Ф-220) нинг ишлаш принципини кўриб чиқамиз.Уларнинг ишлашини изоҳловчи структура схемаси ва вақтли диаграмма (7.2-расмда) келтирилган. Ўлчанаётган кучланиш Кu кириш қурилмаси КҚ га берилади.Мазкур қурилма катта қаршиликли кучланишни бўлгич ҳисобланиб, унинг чиқиш жойида маълум оралиқда (масалан. 0-1 В) ўзгарадиган нормаллаштирилган кучланишни ҳосил қилиш мумкин.Бундай нормаллаштирилган кучланиш компаратор (КОМП) киришининг бирортасига берилади. Компаратор ўлчанаётган кучланишни эталон билан солиштирадиган қурилмадир.Компараторнинг иккинчи кириш жойи чизиқли равишда

ўзгарадиган кучланиш генератори (ЧЎКГ)-релаксацион генератор чиқиш жойига уланган бўлади.Кириш ва компенсацияловчи кучланишлар ўзаро тенг бўлган вақтда компаратор калит К ни беркитувчи импульс ҳосил қилади. Барқарор частотали генератор БЧГ ишлаб чиқарган импульслар калит К орқали рақамли рақамли ҳисоблагич РС га келади.Ҳисоблагичнинг чиқишига рақамли ҳиоблаш қурилмаси РҲҚ ва рақам ёзувчи қурилма РЁҚ уланади.Вольтметрнинг ишлашини бошқариш блоки ББ бошқаради.Ўлчаш циклининг бошланишида бошқариш блокининг сигнали бўйича ЧЎКГ ишлай бошлаш, 1u кучланишни ҳосил қилади ва БЧГ ( 4u ) импульсларини ҳисоблагич ўтказиб юборади.Импульс 2u билан калит К очилади.Нормаллаштирилган кириш кучланиши Кu ва ЧЎКГ кучланиши 1u тенглашган пайтда компараторнинг 3u сигнали бўйича калит К ёпилади.Шундай қилиб, РҲ га кирган импульслар миқдори 5u ўлчаш циклининг бошланиш моменти 1tt дан мувозанат ҳолати 2t гача бўлган вақтга пропорционал бўлади.Бу вақт ўлчанаётган кучланиш кu га пропарционалдир. Рақамли электрон вольтметрларнинг нисбий хатолиги 0,001% ни ташкил этади.Ўзгарувчан кучланишли рақамли вольтметрларда кириш қурилмасидан кейин уланадиган қўшимча детоктор бўлади. Рақамли электрон асбобларидан вольтметрлар, омметрлар, частотомерлар, электр энергияси ҳисоблагрич ва бошқа асбоблар сифатида кенг фойдаланилади. Рақамли ўзгармас ток вольтметрлари 1мВ дан 1кВ гача бўлган кучланишларни секундига 2000 мартагача ўлчаш имконини беради.

Ўлчаш хатолигининг нисбатан кичиклиги, тез ишлаши, ўлчаш натижаларини рақам кўринишида бериш ва уларни рақам ёзиш қурилмалари ёрдамида хужжатларга қайд қилиш, электрон-ҳисоблаш машиналарига ўлчаш ахборотларини киритиш мумкинлиги рақамли электр ўлчов асбобларининг афзалликларидир.Шу билан бирга, рақамли электр асбобларинингкамчиликлари ҳам бор: схема ва конструкцияси мураккаблиги, нисбатан қиммат туриши, ишончлилик даражасининг пастроқлиги.Микроэлектрониканинг тез суръатлар билан ривожланиши бу каби камчиликларни бартараф этиш имконини беради, дейиш мумкин.

Адабиётлар. 1. А.С.Каримов. “Электротехника ва электроника асослари” Т-1995. 2. А.Т.Морозов. “Электротехника, электроника и импульсная техника” М-1987.

Похожие

Электр ўлчов асбоблари ва уларнинг хатоликлари

Электр ўлчов асбобларининг синфларга ажратиш ва уларга қўйиладиган техникавий талаблар.

Электр ўлчов воситалари ва ўлчашлар ҳақида умумий маълумотлар.Метрология фани ҳақида тушунчa

Электр ўлчашлар

Физик катталикларнинг ўлчов бирликлари