Мустакил кўзғатишли ўзгармас ток двигателли электр юритма - Энергетика - Рефераты

Мустакил кўзғатишли ўзгармас ток двигателли электр юритма

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

126.197265625 KB

Мустакил кўзғатишли ўзгармас ток двигателли электр юритма Режа: 1. Мустақил қўзгатишли ўзгармас ток двигателини (МК ЎТД) уланиш схемаси 2. МК ЎТДни статик характеристиклари 3. МК ЎТДни иш режимлари

Мустақил қўзгатишли ўзгармас ток двигателини (МК ЎТД) уланиш схемаси Мустақил қўзгатишли ўзгармас ток двигателини (МК ЎТД) асосий уланиш схемаси 4.1, а-расмда келтирилган.Бу расмда қуйидаги белгилашлар қабул қилинган: I ва I к - якорp ва қўзгатиш чўлғамининг (КЧ) токлари, А; Е – якор э.ю.к., В;  ва М - двигателнинг бурчак тезлиги, рад/с ва моменти, Нм; R я = R яч +R к +R ко +R чк - якор занжирининг қаршилиги, у якор R яч , қўшимча қутблар R к , қопловчи R кч чўлғамлар ва чўткали контактнинг R чк қаршиликларидан иборат, Ом ; R кч - қўзгатиш чўлғамининг қаршилиги, Ом; L я ва L кч - якор ва қўзгатиш чўлғамларининг индуктив қаршиликлари, Гн . 4.1-расм. Мустақил қўзгатишли ЎТД нинг улаш схемаси (а) ва характеристикалари (б) Схемада якор ва қўзгатиш чўлғамлари занжирларидаги қўшимча қаршиликлар ( R як ва R кк ) , шунингдек кучланишлари мос равишда U ва U к бўлган якор ва қўзғатиш чўлғамларининг алохида қувват манбалари ҳам кўрсатилган МК ЎТДни статик характеристиклари Двигателнинг статик характеристикалари учун тенгламаларни чиқариш қуйидаги фаразлар орқали амалга оширилади: якор реакцияси хисобга олинмайди; двигател валидаги момент электромагнит моментга тенгдир.

Кучланишлар тенгламаси, якор э.ю.к. ва двигател моменти учун ифодалар қуйидаги кўринишда ёзилади: U= Е +I R , (4.1) Е = k  , (4.2) М = k Ф J , (4.3) бунда R=R я +R як - якор p занжирининг тўла қаршилиги , Ом ; Ф - ЎТД нинг магнит оқими , Вб ; k = р N/(2  а ) - двигателнинг конструктив коэффициенти ; р - жуфт қутблар сони ; N - якор чўлғамидаги актив ўтказгичлар сони ; а - якор чўлғамидаги параллел шохобчалар сони . Агар (4.1) тенгламага Е нинг (4.2) даги қийматини қуйиб , уни айланиш тезлигига нисбатан ечилса , ЎТД нинг электромеханик характеристикасини  (I) аниқлайдиган формула хосил бўлади , я ъ ни  =( U - IR )/( k Ф) (4.4) МЫ ЎТДни механик характеристикасининг  (M) формуласи (4.3) ифодадан фойдаланилган холда (4.4)дан олинади  =U/ k Ф - М R / ( k Ф ) 2 (4.5) ЎТД нинг электромеханик ва механик характеристикаларига биноан, тезлик ток ва моментга нисбатан чизиқли боғланишда бўлади. (4.4) ва (4.5) тенгламаларни қуйидаги соддалаштирилган ёзув формасида хам кўрсатиш мумкин  =  о -  , (4.6) бунда,  ъ - идеал салт юриш тезлиги:  о =U/ ( k Ф ) (4.7)  - тезликни идеал салт юриш тезлигига нисбатан пасайиши;  = IR /( k Ф )=М R / ( k Ф) 2 (4.8) 4.1, б-расмда ЎТД нинг электромеханик характеристикалари манба кучланишининг U қарама - қарши қутбланганлиги учун кўрсатилган.

Худди шу расмда, кучланиш U=0 бўлгандаги, двигател характеристикалари хам кўрсатилган. Бу характеристикалар тенгламаси (4.4) ва (4.5) тенгламалардан U=0 да хосил қилинади =- I R / ( k Ф); (4.9)  = - M R / ( k Ф) 2 (4.10) Шундай характеристикага эга бўлган ЎТД нинг схемаси 4.2-расмда кўрсатилган, бу схема динамик тўхтатиш ёки тармоққа боғлиқмас уланишдаги генератор схемаси дейилади. Олинган (4.4) ва (4.5) ифодалар, МЫ ЎТД нинг сунъий характеристикаларини хосил қилишнинг асосий усулларни аниқлаш имконини беради: якор занжиридаги қўшимча резистор R як қаршилигини, магнит оқимини Ф ва якор занжирига берилаётган кучланишни U ўзгартириш. МК ЎТДни иш режимлари Электр двигателларининг энергетик режимларини икки ўзгарувчан катталикларининг йўналишларига қараб аниқлаш мумкин: электрик - э.ю.к Е ва ток I ёки механик - момент М ва тезлик  . Тезлик ва момент бир хил йўналганда, ток ва э.ю.к эса бир бирига тескари бўлганда двигател режими, шунингдек тезлик ва моментни йўналишлари қарама-қарши, ток ва э.ю.к. нинг йўналишлари эса бир хил бўлганда - генератор режимлари фарқланади. Генератор ва двигател режимлари орасида эса салт юриш ва қ ис қ а туташув режимлари чегаравий режимлар хисобланади, бунда салт юришда ток ва момент, қисқа туташувда эса - э.ю.к.ва тезлик нолга тенг бўлади. Двигател характеристикаларининг турли қисмларидаги иш режимларини кўриб чиқамиз: 4.2-расм. МК ЎТДнинг динамик тўхтатиш схемаси

Салт юриш режими ( характеристиканинг А нуқтаси). Двигател на электр тармоғидан ( қўзғатишидаги электр энергиядан ташқари, I=0; E=U= k Ф 0 ) ва на валдан ( М=0,  =  0 ) энергия олади (4.3, а-расм). Двигател режими - характеристиканинг 0<  <  0 диапазондаги I бўлаги, яъни биринчи квадрантдаги қисми, бунда  ва М йўналиши бўйича мос тушади. Бу режимда ¦Е¦<¦U¦, ток I=(U-E)/R кучланиш U билан йўналиш бўйича мос ва аксинча э.ю.к билан мос тушмайди, электр энергия ЭЭ (4.3, б- расм) тармоқдан берилган бўлиб, механик энергия МЭ эса двигател валидан ижро органига узатилади. Тармоқ билан параллел ишловчи генератор режими ёки тармоққа энергияни рекуперация қилиш орқали тўхтатиш ( рекуператив тўхтатиш )- характеристиканинг 2 бўлаги (4.1, б-расм).Бу булакда  >  о , шунинг учун э.ю.к.манба кучланишидан катта бўлиб, ток ва момент эса ўзларининг йўналишларини тескарисига ўзгартиради. Двигател, ишчи машинадан механик энергияни олиб, уни электр энергия кўринишида тармоққа беради (рекуперация қилади, 4.3, в-расм). 4.3-расм. МК ЎТД нинг энергетик режимлари Кисқа туташув режими  =0 ва E=0 бўлганда вужудга келади. Бу режимда, (4.1) ифодага кўра I=I кт =U/R, электр энергия ЭЭ (4.3, г-расм)

тармоқдан олиниб, иссиқлик кўринишида якор занжиридаги резисторларда тарқалади. ЎТД валидан механик энергия узатилмайди, чунки бунда  =0 . Тармоқ билан кетма-кет уланган генератор режими ёки тескари улаб тўхтатиш –  <0 бўлганда бошланади. Тезлик йўналишининг ўзгариши хисобига э.ю.к.хам ўзининг қутбларини ўзгартиради. Якордаги ток, кучланиш ва э.ю.к. билан йўналиш бўйича мос тушади ва уларнинг биргаликдаги таъсири орқали аниқланади, яъни I=(U +E)/R . Шунинг хисобига, электр энергия хам тармоқдан (4.3, д-расм) ва хам двигателнинг ўзи орқали ишчи машинанинг механик энергияси хисобига ишлаб чиқарилади; у иссиқлик кўринишида якордаги резисторларда тарқалади. Автоном (тармоққа боғлиқмас) генератор режими ёки динамик тўхтатиш, ЎТД нинг якори тармоқдан узилиб ва уни қўшимча резисторга уланганда хосил бўлади. Якордаги ток э.ю.к.таъсири остида ёпиқ занжирдан ўтади ва у билан йўналиш бўйича мос тушади (4.3, е-расм). Электр энергия, бунда ишчи машина валидан келувчи механик энергия хисобига ишлаб чиқарилади ва якор занжиридаги резисторларда иссиқлик кўринишида тарқалади. Шундай қилиб, бу ерда электр юритмани тўхтатиш, МК ЎТД ни уч кўринишидаги генератор режимлари орқали амалга оширилади.

А дабиётлар: 1. Хомудханов М.З., Мажидов С.М. Электрик юритма ва уни бошкариш асослари. Т. Укитувчи. 1970. 2. Москаленко В.В. Автоматизированный электропривод. М. Энергоатомиздат. 1986. 416 с. 3. Чиликин М.Г., Сандлер А.С. Обший курс электропривода. М. Энергоиздат. 1988. 576 с.

Похожие

Кетма кет ва аралаш кўзғатишли ўзгармас ток двигателли электр юритма

Вентилли ўзгармас ток электр юритмасини электр таъминоти тармоғига таъсири

Электр юритма асослари

Электр юритма механикаси

Электр юритма таснифи