Электр тармоқларнинг энергия исрофини аниқлаш - Энергетика - Рефераты

Электр тармоқларнинг энергия исрофини аниқлаш

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

53 KB

Электр тармоқларнинг энергия исрофини аниқлаш Режа: 1. Электр энергия исрофини аниқлаш 2. Электр энергия срофининг ҳисоблашнинг соддалаштирилган усуллари. 3. Энг катта юкланмалар вақти ва энг катта исрофлар вақти тушунчаси

Умумий тушунчалар Электр энергиясининг энг универсал кўриниши бўлиб, осон ва қулай энергиянинг бошқа кўринишларига (механик, иссиқлик, ёруғлик ва ҳоказо) ўтади. Лекин шуни ҳам ҳисобга олиш керакки, 1квт.соат электр энергия олиш учун шу энергияга эквивалент 3 маротаба кўп кўмир сарф қилиш керак. Бу хулоса кенг маълум бўлган омил-иссиқлик электр станцияларнинг фойдали иш коэффициенти (30-40)% бараварлигидан келиб чиқади. Электр тармоқнинг актив қувват исрофи ўрта ҳисобда 10-12% ташкил этади. ҳозирги бозор иқтисоди вақтида бу исрофни камайтириш жуда ҳам муҳим. Электр тармоқларни лойиҳалаштиришда икки-уч вариант кўрилиб чиқилади ва техник-иқтисодий ҳисоблар асосида биттаси танланади. Шуни ҳам таъкидлаб ўтиш керакки, исрофлар фақат актив қувват фойдали иш бажаради ва айнан актив қувватни ишлаб чиқариш учун ёкилги сарфланади. Реактив қувват фойдали иш бажармайди. Демак, электр энергиясини тежаш чора-тадбирлари катта аҳамиятга эга эканлигидан далолат беради. Шунинг электр энергияси исрофини ҳисоблаш усулларини ўрганиш ва такомиллаштириш зарур. Шундай қилиб, электр тармоқларининг иқтисодий режимларини аниқлаш исрофни камайтириш бу ҳисобларнинг мақсадидир. Энди энергия исрофининг ҳисоб усулларини кўриб чиқамиз. Биринчи усул, бу истеъмол графиги асосида энергия исрофини қуйидагича ёзишимиз мумкин:   Т о f d Р А Бу ерда Т - бир сутка, бир ой, ёки бир йилдаги соатлар сони, Йиллик соатлар сони 1 йил =36524=8760 соат. R U S Р 2 2   ; f d S U R f dR U S A T o T o      2 2 2 2 Интеграл остидаги функциянинг одий қийматини аниқлаш қийин, чунки ҳар бир саноат корхонаси, шаҳар ёки бошқа истеъмолчининг суткали,

йиллик графигини аввалдан билиб бўлмайди, графиклар эса ҳеч вақт қайтарилмайди. Шунинг учун суткали графикни статистик ёки суткали графикнинг аналитик ифодаси йўқлиги туфайли эҳтимоллар назарияси асосида аниқланади ва графиги чизилади. Ундан кейин, у ёки бу, масалан, ракамли усуллар асосида (Рунге-кутт, Коши) ҳисобланиши мумкин. 12-расмда кўрсатилган графикни аник поғоналар билан алмаштирсак, интеграллаш жараёнини, n -поғонанинг йиғиндиси билан алмаштириш имкониятига эга бўламиз.            T o i i n n t P P t t P t Р А ... 2 2 1 1 ёки        T o i n л t U R i S A 2 Бу ерда умумий ҳолда кучланиш ва қаршиликни ўзгармас катталик деб ҳисоблаймиз. 17-расмда кўрсатилган поғоналар қанча кичик бўлса ҳисобларнинг аниқлиги ошади. ЭҳМ ларни қўллаганда аниқлик анча юқори бўлади. Трансформторларни энергия исрофи бу усули кўра қуйидагича ёзилади:             1 2 1 T o cm нтист nTP P n S S P n A Бу формулани таҳлили шуни кўрсатадики, трансформаторларнинг исрофи биринчи ташкил қилувчиси истеъмолдан боғлиқ, яъни трансформаторларнинг юклантириш коэффициентидан боғлиқ, иккинчи ташкил қилувчиси эса юкланишдан мутлақо боғлиқ эмас. Шунинг учун трансформаторларнинг иложи борича тўлиқ юклантириш керак. Трансформаторларнинг салт юриш режимида ёки паст юклантириш билан ишлаши оқлаб бўлмайдиган, бекоранки исрофга олиб келади. Кафедра олиб борган илмий изланишлар Бухоро электр тармоқларда, айниқса туман электр тармоқларда худди шундай ҳоллар кўп эканини кўрсатади.

Энергия исрофини ҳисоблашнинг содалаштирилган усуллари Кўриб чиққан усул катта аниқликка эга, лекин муҳандислик ҳисобларига қондирилмайди. Лойиҳалаштириш, муҳандислик ҳисобларда ҳали қурилмаган объект, унинг суткали графиги маълум эмаслигига учраймиз. Бу холларда икки янги тушунчага асосланиб ҳисоблар бажарилади. Биринчи тушунча. Максимал юклантириш вақти. Бу шундай вақтки, тармоқ максимал юклантириш билан ишлаб, бир йилги энергияни беради. бу тушунчани изоҳ этади. Максимал юклантириш вақти, қуйидагича аниқланиши мумкин: А=Р Т . Бир йиллик истеъмол энергия саноат корхонасиннг бир йиллик ишлаб чиқарадиган маҳсулот асосида, маълум бўлган солиштирма электр энергия истеъмоли орқали аниқланади. Масалан, фараз қиламизки, қандайдир корхона, муассаси бир йилда м погон метр мато ёки М жуфт пойафзал ва ҳоказо ишлаб чиқаришга мўлжаланган. Маълумотномадан топамиз, у ёки бу маҳсулот ишлаб чиқаришнинг бирлигида фалон «КВТ» соат электр энергия сарфлайди. Масалан, А 0 =5,5 квт.соат/жуфт пойафзал, шунга асосланиб, А йил = М  А 0 . Максимал юклантириш вақти маълумотномаларда корхонанинг ишлаш сменалар сони ва соҳасига боғлиқ берилади. Бу усулда исроф қуйидагича аниқланади. U учун тах тах л Т Р А    . Маълумотномларда Т max = Т нб энг катта юкланма учун раб o nв нт ист л ТР T P n T S S т Р А             2 Т раб = Т-Т g . o Т тл = 8760 соат Т g . o = 4  12  24 + 10  24 = 1392 соат Т g . o бир йилда дам олиш ва байрам кунлари, яъни корхона ишламайдиган кунлар.

Иккинчи тушунча – бир йилнинг энг катта исроф вақти, бу шундай вақтки, тармоқ максимал юкланириш билан ишлаб бир йилги исрофни беради ва  - орқали белгиланади. Бу катталик маълумотномалардан олинади. Т нб ва со s - дан боғлиқ ҳолда. Исрофлар, бу иккинчи тушунча орқали қуйидагича ифодаланади: ЭУЙ учун:  А л = Р max  2 Трансформатор учун: нб нт ист к Т Р n S S n Р А             2

Фойдаланилган адабиетлар: 1. Боровиков В.А.и другие «Электрические сети энергетических систем» учебник для техникумов. Л.Энергия, 1992г 2. Мельшиков Н.А. Электрические сети и системы учебник для вузов М. Энергия, 1983г

Похожие

Электр тармоқларнинг кучланишнинг ростлаш

Электр тармоқларнинг актив ва реактив қувватларнинг кирим-чикими (баланс). реактив қувватнинг қоплаш

Электр тармоқларда электр ёйи

Трансформаторнинг салт ишлаши

Электротехник материалларнинг асосий характеристикалари