Частота тавсифлари. - Энергетика - Рефераты

Частота тавсифлари.

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

51.5 KB

Частота тавсифлари. Режа: 1. Умумий тушунчалар. 2. Резонанс эгри чизиқлар 3. Частота тавсирлигида резонанис содир бўлиш мезони.

1. Умумий тушунчалар. Таьминот тармоғининг частотаси асосий кўрсаткичлардан ҳисобланди ҳамда кўпинча резонанис ҳодисалари билан боғлиқ бўлган асосий тавсифларни белгилайди маьлумки ва бундай бизни саноат учун 50 Гц АҚШ ва Японияда ушбу кўрсаткич 60 Гц техналогик жараёларда юқори ва ўта юқори частоталар ишлатилиши мумкин. Резонанис ҳодисасининг тавсифий жихатларига ва уни частоталарли тавсифларга боғлиқ бўлган баъзи бир ҳусусий ҳолатларига тўхталамиз: Таьриф: Частотали тавсифлар деганда частотанинг занжир парамет р лари ( y , x , t , g , в, у ) га ҳамда параметрлари билан аниқланадиган φ =а rctgx / r , cosφ = r / z катталикларга боғлиқлиги тушунилади. Резонанс ҳодисалар механикада ҳам содир бўлади. Шунга ўхшаш электротехникада тебраниш контури сифатида конденсатор ва ғалтакдан иборат занжирдаги тебраниш жараёнлари ўрганилади. Масалан, математик маятникда тебранишлар частатаси маятникнинг узунлиги е га боғлиқ бўлади ва қуйидагича аниқланади: ___ ω 0 = √ g / e (1) Электротехникада эса частота, сиғим ва индиктувликка боғлиқ бўлади. ___ ω 0 =1/√ LC (2) Механикада ҳам, электротехникада ҳам тебранишлар даврийлиги ўхшашдир. Вақт ўтиши билан математик маятникда ҳавога ишқаланиш ва электромагнитли тебраниш контурида электр қаршилигида қизиш натижасида тебранишнинг сўниши содир бўлади. Расм-1 да кўрсатилган

тебраниш тизимларининг тасвири берилган. Бунда а) тасвирда механи кли ва б) тасвирда электромагнитли тизим тасвирланган.m Ek= m   p= m g h W M= L I 2 2 W g= C U 2 2 a ) á ) 1-расм. 2. Резонанс эгри чизиқлар Uc, U L ва I катталикларни частота ω га боғлиқлигини ифодаловчи эгри чизиқлар резонансли эгри чизиқлар деб аталади.. Бу эгри чизиқлар частотали тавсифларнинг график ифодасини беради. Резонансли эгри чизиқларга Uc, U L ва I ларнинг ўзгарадиган индуктивлик ва ўзгаридиган сиғимига боғлиқлиги ҳам киради. Xусусий, масалан, U=const, γ=const, L=const ва C=const ҳолатда I( ω ) частотали тавсиф қуйидаги ифода билан аниқланади. ____________ I( ω ) =u: √r 2 ( ω L –1/ ω C) 2 (3) ва расм –2 даги кўринишга эга бўлади.

I , I r, U C, U L, 0  U C I U L Ir  2-расм. Бунда яна U с ( ω )=I( ω )·1/ ω c ва U L ( ω )=I( ω )· ω l частотали тавсифлар ҳам тасвирланади. Ҳусусан, ω =0 да I=0 бўлади, чунки конденсатор ўзгармас токни ўтказмайди ва мос равишда уланган тўлиқ кучланиш конденсаторнинг уланиш нуқталарига тўғри келади (Uc=U). Яна ω =∞ ҳолатда эса I=0 ни оламиз, чунки ғалтакнинг қаршилиги чексиз ва мос равишда барча кучланиши ғалтакнинг уланиши нуқталарга тўғри келади (U L =U). 3. Частота тавсирлигида резонанис содир бўлиш мезони. Часчтотали тавсифларда резонанс пайдо бўлиш мезонларига U L ва U c ларнинг тенг бўлиши шартини келтириш мумкин, U L = U c да ω = ω 0 ни белгилаймиз (2-расмга қаранг). Мазкур ҳолатда ғалтакдаги ва конденсатордаги кучланишлар бир-бирини компенсациялашгани учун барча кучланиш r қаршиликли қисмга тўғри келади. Бу ифода қуйидагича аниқланади:

U r = I*r =U (4) Расм –2 да диаграмма сўниш бирдан кичик (d   ) ҳол учун келтирилган. Шунинг учун ω = ω 0 да Uc=U L (5) U c нинг максимум частотанинг ω 0 дан кичик қийматида келади (яъни I максимум қийматига эришгунча). Чунки U c нинг қийматини топиш учун I токни кичраядаган  c қийматга кўпайтириш зарур бўлади. U L нинг максимуми эса частотанинг ω 0 дан катта қийматида келади, яъни I максимал қийматидан сўнг. Чунки U L нинг қийматини топиш учун I токни ўсадиган ω L қийматига кўпайтириш зарур бўлади.

Адабиётлар 1. Идельчик В.И. Электрические системы и сети. - М. Энергоатомиздат, 1989, 592 с. 2. Электрические системы. Электрические сети: Учебное пособие для вузов/Под ред. А.В.Веникова и В.А.Строева. – М.: Высшая школа. 1998. – 512 с. 3. Блок В.М. Электрические сети и системы. - М.: Высшая школа, 1986, 430 с. 4. Ғойибов Т.Ш. Электр тармоқлари ва тизимлари. Мисол ва масалалар тўплами. Ғ Тошкент.: ТошДТУ, 2006.

Похожие

Юқори частота фильтрлари

Частота ажратувчи электрик фильтрлар

Токлар резонанси. Частотали тавсифлари.

Физикавий катталиклар ва уларнинг сифат ва миқдорий тавсифлари

Elektron asboblar. O’zgarmas va o’zgaruvchan tok zanjirlarida ishlatiladigan elektron voltmetrlar