Ўсимликларни гормон системаси - Ботаника - Рефераты

Ўсимликларни гормон системаси

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

47 KB

www.arxiv.uz Р eжа: 1. Ўсимликларни ўстириш ва ривожлантириш регуляторлари. 2. Фитогормонлар таъсириниш молекуляр механизми. 3.Фитогормонлар ва фиторегуляторларни олиш биотехнологияси. 4. Қишлоқ хўжалиги амалиётида фнторегуляторларни қўллаш. 5. Хулоса лар.

www.arxiv.uzЎсимликдарни ўстириш ва ривожлантириш регуляторлари бирикмалар бўлиб, жуда кам миқцори ўсимликларнинг мо ддалар алмашинувига таъсир этиб, уларннг ўсиш ва ривожланиш жараёнларини ўзгартиради. Улар олдин кўп йиллик ўсимликларнинг қаламчала рида илдиз ҳосил қилиш учун сўнг, донли ўсим ликларнинг эгилиб қолишининг олдини олишда фойдаланилган эди, ҳозирги вақтда эса қишлоқ хўжалиги ўсимликларини интенсив ўстириш технологиясида қўлланилади. Фиторегуляторлар ёрдамида ўсимликларнинг ноқулай ташқи шароитга чидамлилигини, қишлоқ хўжалиги ўсимликларининг ҳосилдорлигини ошириш, махсулдор на в ларн и нг баъзи камчиликларини йўқотишга муваффақ бўлинмоқда. Агрономлар, физиологлар, химиклар ҳосилдорликни ошириш учун янги зарарсиз препаратлар ва технологиялар ишлаб чиқишмоқда. 2.Фитогармонлар асосан ўсимликларнинг генетик аппаратига таьсир қилади. Ҳозирги вақтда бу таъсир, биринчидан бир қатор гормонал генларнинг экспрессияси стимуляцияси ҳисобига, иккинчидан ДНКнинг метилланишинииг умумий камайиши ҳисобига намоён бўлишш аниқланган. Фигогормонларнииг ўсимлик генетик аппаратига таъсири :қуйидагилар да намоён бўлади: фитогормонлар оқсил рецептори билан бирлашади ва бевосита рецептор-гармон бирикмаси кўринишида ёки қатор оралиқ реакциялар орқали ДНК билан бирлашган оқсил билан ва насл информацияларининг ўқилишига қаршилик қилувчи репрессор- оқсиллар билан бирлашади. Бунинг натижагида репрессорлар билан ДНК молекуласи орасидаги ўзаро боғлиқлик бузилади ва

www.arxiv.uz озод бўлган генлар маълумот ўқилишини ва ударга таалуқли оқсил ферментларп биосинтезини амалга оширади. Фитогармонларнинг бундай ҳаракати танлов асосида юзага келади, яьни маълум фитогармонлар ДНКнинг бутун молекуласидан эмас балки алоҳида геплардан репрессор тўсиқларни олади. Геномга фитогорманлар таьсирининг иккинчи усули шундан ибораткн, унинг таъсирида ДНКнинг метилланиш даражаси камаяди ва бунииг ҳисобига генетик маълумотларнинг ўқилишини умумий қобилияти ўсади. Бу таъсир механизими ҳали охиригача ўрганилмаган бўлиб, фақат цитокининларни ДНКга ўрнашиб олиб, метил гу руҳларпинг (СН 3 ) бирлашишига қаршилик қилиши маълум. 3.Тадқпқотчилар олдида доимо у ёки бу фиторегулягорларни олиш муаммоси туради. Уларнинг in vitro синтезини амалга ошириш учун кўп маблағ талаб қилинади. Бундай ҳолларда микроорганизмлар ёрдамида зарур молекулалар ситез қилинади. Худди шу услуб билан ҳамма гибберинлар, абсциз кислотаси ишлаб чиқариш, амалга оширилади. Кейинги вақтларда микроорганизмлардан ажратиб олинган, уму мий стимулловчи таъсирга эга юқори эффектив фторегуляторларпапдо бўлди. Мисол учун, симбионт-2 препаратини олсак, бу бирикма ауксинлар ва цитокининлар типи бўйича эффектив таъсирни намоён қилади. Кўп тарқалган микробиологик синтез препаратлар витаминлар, типи бўйпча, биохимик реакцияларни активлаштириб, натижада ҳосилдорликни ошпради ёки бирор фойда ли хоссаларни намоён бўли шига таъсир этади. 4.Қишлоқ хўжалиги амалиётида фиторегуляторларни

www.arxiv.uzқўллаш ўсимликларнинг ўсиш жараёнларини фаол бошқариш имкониятини беради. Ҳозирги вақтда ретардант -моддалар кенг тарқалган бўлиб, бу моддалар сабзавотлар, мевалар ва токларнинг бўйига ортиқча ўсишини тўхтатиб генератив аъзоларнинг ривожланишини тезлаш тиришга, бошоқли ўсимликларнинг эгилиб қолмаслигинини олдини олишга эришиш мумкин. Ретардантлар таъсири ўсимликлар гор монал системасига таъсири билаи боғлиқ. Ниҳолларнинг вегетатив ривожланиши фитогормонлар комплекси билан бошқарилади, аммо гибберелин асосий стимулловчи таъсир кўрсатади. Ретардант модда лар вақтиича биосинтезни сусайтириб, гибберелиннинг фитогармо нал таъсирини тўхтатиш хусусиятига эга. Ҳозирги вақтда ўсимликларнинг ўсиш жараёнларини бошқариш билан бир қаторда уларнинг физиологик тинч ҳолатини бошқариш имкониятлари ҳам мавжуд. Бу ҳолат одатда, картошка ва пиёзнинг сақланишини яхшилаш учун уларнинг физиологик тинч ҳолатани кучайтиради ёки тескари ҳолатини юзага келтиради, яьни Жанубий районлардан кар тошкадан икки марта ҳосил олиш учун туганакларнинг тинч ҳолати бузилади. Ўсимликларнинг физиологик тинч ҳолатини, шунингдек ўсиш жараёнини фитогармонал системалар орқали назорат қилинади. Бунда абсцизов кислотаси тинч ҳолатни стимуллайди, гибберелин ва цнтокинилар бу ҳолатдан чиқишни таъминлайди. Ни ҳоллар, уруғлар, заҳира органларида вегетацион давр охирида фи тогор мон-ингибиторлар (абсцизов кислота)нинг максимал миқдори тўпланади. Яровизация,

www.arxiv.uzстратификация ёки сақлаш даврида абсцизов киолота парчаланади ва ўсимликлардаги бор бўлган ва янгидан синтезланувчн гибберелинлар ва цитокининлар, ўсиш жараёнини бошланишпи таъминлайди. 4.Хулоса қилиб айтганда, ўсимликларнинг ўстириш ва ривож лантириш фиторегуля торлари, ўсимликларнинг онтогенезини бошқаришда асосий қурол бўлиб хизмат қилади . Фиторегуляторлар - ҳужайраларнинг дифференцировкасида, ҳужайраларнинг бўлинишида, янги тўқима ва органларнинг пайдо бўлишида, ўсимликларнинг ўсиши ва ривожланишида, уларнинг ҳосилдорлигини оширишда, махсулот сифатани яхшилашни бошқарувчи асосий моддалар ҳисобланади.

www.arxiv.uz Adabiyotlar: 1. L.I.Kursanov, N.A.Komarinsskiy, Meyyer K.I, V.F. Razdorskiy, A.A. Uranov, Botanika tom 1 O`rta va Oliy maktab. Toshkent 1962. 2. V.A.Burigin, D.X.Jongurazov, Botanika. «O`qituv-chi»T. 1977. 3. V. G. Xrjanovskiy «Kurs obshey botaniki» chast 1 M. 1982 g. 4. Yakovlev G.P.,Chelombitko V.A. «Botanika». M, «Visshaya shkola», 1990 y. 5. Maxkamova X.F. Botanika. «O`qituvchi». T. 1995 y. 6. www.ziyonet.uz

Похожие

Ўсимликларни тупроқдан озиқланиши

Ўсимликларни соғломлаштириш ва клонал микрокўпайтириш

Илдиз ва илдизлар системаси

Стресс омиллар ва уларга ўсимликларни жавоб реакциялари

Доривор ўсимликларни муҳофаза қилиш ва улардан самарали фойдаланиш