To‘ldiruvchilar haqida umumiy ma’lumotlar - Архтектура - Рефераты

To‘ldiruvchilar haqida umumiy ma’lumotlar

Загружено в:

28.10.2022

Скачано:

0

Размер:

24.451171875 KB

To‘ldiruvchilar haqida umumiy ma’lumotlar Reja: 1. To’ldiruvchilar vazifasi: 2. To’ldiruvchilarning sinflanishi.

To’ldiruvchilar – bu ma’lum zarrachalar tarkibiga ega tabiiy yoki sun’iy materiallar bo’lib, bog’lovchilar va suvning ratsional aralashmasi bilan beton xosil qiluvchi materialdir. Narxi beton va temir-beton konstruksiyalarning 30….50 % ni tashkil qiladi, shuning uchun ularni o’rganish, to’ldiruvchilarni to’g’ri tanlash, ularni me’ërida ishlab chiqarish va qo’llash xalk xo’jaligida katta ahamiyatga ega. Betonning asosiy bog’lovchi faol qismi bu - sement. Bog’lovchi suv bilan aralashib xamir xosil qilishi, tishlashish va qotib qattiq xolatga o’tishi va betonga aylanish xususiyati ega. 1. To’ldiruvchilar vazifasi: • To’ldiruvchilar betonning 80% gacha hajmini tashkil qiladi, beton tarkibidagi defetsit va qimmat bo’lgan sement va boshqa bog’lovchilar sarfini kamaytiradi. • Sement toshi qotishida xajmiy deformatsiyalarga yo’liqadi. Uning cho’kishi-2 mm/m ga etadi. Cho’kish deformatsiyalarining notekis bo’lishi ichki zo’riqishlar va yorilishlarni keltirib chiqaradi. Kichik ëriqlar ko’zga ko’rinmaydi, lekin ular sement toshini mustaxkamligini va chidamliligini keskin pasaytiradi. To’ldiruvchi betonda qattiq karkas xosil qiladi, u esa cho’kish deformatsiyalarini qabul qilib, cho’kishini kamaytiradi, (bu esa taxminan sement toshiga nisbatan 10 baravar kam). • Yuqori mustaxkamlikdagi to’ldiruvchilardan iborat qattiq karkas beton mustaxkamlik va qayishqoqlik modulini oshiradi (yani konstruksiyaning yuk ta’siridagi deformatsiyasini kamaytiradi), betonning cho’ziluvchanligini kamaytiradi (ya’ni yuklarning uzoq vaqt ta’sirida betonning qaytmas plastik dnformatsiyalarini kamaytiradi). • Engil g’ovak to’ldiruvchilar betonning zichligini va issiqlik o’tkazuvchanligini kamaytiradi, bunday betonlar to’siq konstruksiyalarda issiqlik izolyasiyalari uchun ishlatiladi. • Alohida og’ir va gidrat to’ldiruvchilar betonning radiatsiyadan yaxshi saqlaydi (atom elektrostansiyalarida va sh.k.).

To’ldiruvchilarni sanab o’tilgan vazifasi, betonlarda samarali ishlatilishini belgilaydi, shuningdek ular betonning muhim tarkibiy qismi bo’lib, uning xususiyatlari hamda texnik iqtisodiy samaradorligiga ta’sir etadi. 2. To’ldiruvchilarning sinflanishi. O’zRST 669-96 “Noruda qurilish ashyolari. Sanoat chiqindilaridan olinadigan zich chaqiq tosh va qum. Betonbop g’ovak to’ldiruvchilar” bo’yicha to’ldiruvchilarning standartlashtirilgan sinflanishi quyidagilar bo’yicha belgilanadi: kelib chiqishi, zarrachalar yirikligi, zarrachalar shakli, zichligi (jadval- 1). To’ldiruvchilar kelib chiqishi, yirikligi va boshqa xususiyatlari bo’yicha quyidagicha tavsiflanadi: 1) Kelib chiqishi bo’yicha 3 ta guruxga bo’linadi: a) tabiiy, shu jumladan yo’l-yo’lakay qazib olinadigan jinslar va boyitishdagi chiqindilar; b) sanoat chiqindilari asosidagi to’ldiruvchilar; v) sun’iy (maxsus tayyorlangan). Kimyoviy tarkibi va fazoviy xolatini o’zgartirmay, tog’ jinslarini kelib chiqishi va petrografik nomlanishi yoki chiqindilar turini xususiyatlaydigan tabiiy materiallar va sanoat chiqindilari. Masalan, magmatik chuqurlikdagi (intruziv) jinslar – granit, sienit, diorit; domna shlaklari. Sun’iy to’ldiruvchilar xomashyo turi (tabiiy, chiqindilardan yoki ular aralashmasidan) va ishlab chiqarish texnologiyasi (ishlov berish usuli) bilan xususiyatlanadi. Masalan, tabiiy xomashyoni kuydirib ko’pchitish –keramzit; domna shlaklari eritmalarini g’ovaklashtirib olinadigan – shlakli pemza. 2) Zarrachalar yirikligi bo’yicha to’ldiruvchilar bo’linadi: a) yirik, zarrachalari o’lchami 5 mm dan katta (chaqiq tosh, shag’al); b) mayda, zarrachalari o’lchami 5 mm dan kichik (qum). 3) Zarrachalar shakli bo’yicha to’ldiruvchilar bo’linadi: a) burchaksimon (noto’g’ri) shakldagi, maydalab olinadigan (chaqiq tosh,

maydalashdagi qum va b.); b) yumaloq shakldagi zarrachalar (shag’al, tabiy qum va b.); 4) To’ldiruvchilar zarrachalar zichligi buyicha zich va g’ovak turlarga bo’linadi (2 g/sm 3 dan katta yoki kichik). 5) Uyilgan zichligi bo’yicha xam to’ldiruvchilar tavsiflanadi: Uyilma zichlik yirik g’ovak to’ldiruvchilar uchun 1200 kg/m³ dan oshmasligi va g’ovak qumlar uchun -1400 kg/m³ dan oshmasligi kerak. 6) To’ldiruvchining ko’rinishi tuzilmasi bo’yicha xam betonlar zich, g’ovak va maxsus to’ldiruvchi turlariga bo’linadi. 7) To’ldiruvchilar asosiy kursatkichlari va vazifalari buyicha og’ir betonlar, engil betonlar, mayda zarrachali betonlar, maxsus betonlar uchun to’ldiruvchilar turkumini tashkil kiladi. 8) To’ldiruvchilar asosiy vazifasiga ko’ra: og’ir, engil, maydazarrachali betonlar uchun, maxsus betonlar uchun (olovgabardosh, kimyoviy chidamli, manzarali, radiatsion-himoya, issiqizolyasion va b.). To’ldiruvchilarning sinflanishi Jadval-1 Kelib chiqishi Ko’rinishi, yirikligi, donalari shakli Ishlab chiqarish usuli (qayta ishlash) I. Zich (donalari zichligi > 2 g/sm 3 ) Tabiiy Chaqiq tosh Tog’ jinslarini maydalash va saralash Shag’al Shag’al-qumli aralashmani saralash Shag’al asosidagi chaqiq tosh Shag’al-qumli aralashmani saralash va maydalash Qum: boyitilgan va fraksiyalangan. Gidromexanizatsiyalash- gan va ekskovatorda

Maydalash chiqindilari asosidagi qum qazib olish: gidroklas- sifikatsiya, klassifikatsiya, yuvish, boyitish Manzarali chaqiq tosh va qum Maydalash, saralash, yuvish va suvsizlantirish Yo’l-yo’lakay qazib olinadigan jinslardan va boyitish chiqindilaridan (tabiiy) Chaqiq tosh va qum Maydalash va saralash Sanoat chiqin- dilari asosida Domna shlaklari asosidagi chaqiq tosh Maydalash va saralash II. G’ovak ( donalar zichligi < 2 g/sm³) A. Noorganik Tabiiy G’ovak tog’ jinslari (vulqon va cho’kindi jinslar) asosidagi chaqiq tosh va qum Maydalash va saralash Sanoat chiqindilari asosida G’ovak shlaklar va g’isht siniqlari asosidagi chaqiq tosh va qum Maydalash va saralash Kul shlakli aralashma dag’al – dispersli kul Qayta ishlanmagan Keramzit –shag’al, qum va uning turlari: gil-kulli Tabiiy xomashë, sanoat chiqindilari yoki

Sun’iy (maxsus tayyorlangan) keramzit; shungizit - shag’al va qum; kul asosidagi shag’al ; ko’pchitilgan argillit va trepel ularning aralashmalari asosida tayrlangan granulalar (donalar)ni kuydirib ko’pchitish Azerit Shixtani eritib tayorlash, tezda sovitish va maydalash Termolit - chaqiq tosh, shag’al Ko’pchitmay kuydirish Agloporit- chaqiq tosh, shag’al va qum Qum-gilli jinslar, IES kuli, ko’mir boyitish chikindilari asosida tayyorlangan granulalarni kuydirib biriktirish Kuydirilmagan kulli shag’al Kul va bog’lovchi asosidagi qorishmadan tayyorlangan granulalarni gidrotatsion qotirish Shlakli pemza – chaqiq tosh (shag’al), qum Shlakli eritmani g’ovaklashtirish va sovitish B. Organik Yog’ochni qayta ishlash chikindilari Yog’och bo’laklari, shox- shabbalari, qirindilari, qipiqlari, payraxa, yog’och tola Maydalash va saralash Qishloq xo’jalik maxsulotlari va o’simliklarni qayta G’o’za, qamish, kanop va zig’ir poyas iva b Maydalash va saralash

ishlash chiqindilari Sanoat chiqindilari Rezina va plastiklar bo’laklari va b. Maydalash va saralash

Adabiyotlar ro’yxati 1. O’zbekiston Respublikasi Prezidentining PK-4335 sonli “Qurilish materiallari sanoatini jadal rivojlantirishga oid qo’shimcha chora-tadbirlar to’g’risida”gi Qarori. 2019 yil 23 may. 2. Akramov X.A., Raximov Sh.T., Nuritdinov X.N., Turopov M.T. “Beton to’ldiruvchilari texnologiyasi”, o’quv qo’llanma, Toshkent. Ekstremum press, 2010-167 bet. 3. Keoki Sears,Glenn A. Sears, Richard H. Clough.Construction Project Management: A Practical Guide to Field Construction Management// USA, 2010. 4. Alan Griffith.Integrated Management Systems for Construction: Quality, Environment and Safety// London, 2013. 5. Alan Griffith Management System For Construction// London, 2015. 6. Francis D. K. Ching., Building Construction Illustrated 5 th Edition// USA, 2014. 7. Fernando Pacheko Torgal, Said Jalali. Eko-efficient. Construction and Building Materials. Portugaliya. 2013. ISBN 978-0-85729-891-1 8. Аскаров Б., Ботвина Л.М. Пористые заполнители из местного сырья и лёгие бетоны на их основе. Монография. Фан. T.: 1990 – 144 с. 9. Qosimov E. Qurilish ashyolari. Darslik. T., “Mexnat”, 2004-512 bet. 10. Maxmudova M.A., Nuriddinov X.N. Beton ishlari texnologiyasi. O’quv qo’llanma. T. «TALQIN» 2004-64 bet. 11. Ицкович С.М., Чумаков Л.Д., Баженов Ю.М. Технология заполнителей бетона. Учебник М., “Высшая школа», 1991-272 c.

Похожие

Sun’iy g‘ovakli to‘ldiruvchilar

Binolar energiya samarador injiniringi haqida umumiy ma’lumotlar va bakalavrlarni tayyorlashda uning ahamiyati va ro`li

Mayda va yirik tabiiy zich to‘ldiruvchilar

Umumiy ovqatlanish korxonalarining binolari

Arxitektura to’g’risida umumiy ma’lumot