Sport inshootlari - Архтектура - Рефераты

Sport inshootlari

Загружено в:

05.05.2023

Скачано:

0

Размер:

1011.5 KB

Sport inshootlari Reja: 1. Sport inshootlarining klassifikatsiyasi 2. Yopiq sport inshootlarining hajmiy-rejali yechimi 3. Inshootlarda va tomoshabinlar uchun qurilmalardagi yong‘in xavfsizligi bo‘yicha talablar

Sport inshootlarining klassifikatsiyasi Sport inshootlari quyidagi turlarga bo‘linadi: - ochiq va yopiq; - yozgi va qishki; - hajmli va yassi; - universal va ixtisoslashtirilgan. Asosiy vazifasiga ko‘ra: - o‘quv mashg‘ulotlari va mashqlar uchun; - namoyishlar uchun; - jismoniy tarbiya-sog‘lomlashtirish uchun; - bolalar sporti uchun ixtisoslashtirilgan inshootlariga ajratiladi. - Shaharsozlik alomati bo‘yicha aholi yashaydigan hududda aholiga xizmat ko‘rsatishning bosqichma-bosqich prinsipiga muvofiq sport inshootlari umumshahar, tumanlararo, mikrotuman inshootlariga ajratiladi. Undan tashqari, sanoat, shahar atrofi va ko‘kalamzorlashtirilgan zonalardagi sport inshootlari ham bo‘lishi mumkin. - Tekis ochiq sport inshootlari qatoriga quyidagilar kiradi: - sport inshootining markaziy yadrosi (asosi); - stadion; - sport o‘yinlari uchun maydonchalar: - badminton uchun 15x8 m; - basketbol uchun 28x16 m; - voleybol uchun 24x15 m; - gorodki uchun 30x15 m; - tennis uchun 40x20 m; - yengil atlektika va konkida yugurish uchun yo‘lakchalar. Sport inshootining markaziy yadrosi – atrofi yengil atletika yo‘lakchasi bilan o‘ralgan sport o‘yinlari uchun maydon. Yugurish yo‘lakchasi sektorlarida yoki

uning to‘g‘ri uchastkalarining tashqi perimetridan tashqarida sakrash va sport snaryadlarini uloqtirish sektorlari joylashtiriladi. Stadion – o‘quv mashg‘ulotlari, mashqlar va sport musobaqalarini o‘tkazish kabi murakkab funksiyalarga ega sport kompleksi; uning tarkibiga quyidagilar kiradi: tomoshabinlar uchun o‘rinlari bo‘lgan sport yadrosi, sport o‘yinlari uchun maydonchalar, har xil sport turlari uchun yordamchi hududlar va xonalarga ega ochiq va yopiq sport inshootlari. Ochiq sport inshootlarini loyihalashda sport yadrosi va stadioni maydoni, shuningdek sport o‘yinlari uchun mo‘ljallangan maydonchalarning bo‘ylama o‘qi janubdan shimolga yo‘naltirilishiga qat’iy rioya qilish zarur. Yopiq sport inshootlari: - sport zallari (tomoshabinlar uchun o‘rinlarsiz) va sport korpuslari; - yopiq tennis kortlari; - yopiq basseynlar; - yaxmalaklar; - sport saroylari; - yopiq stadionlar; - tirlar.

Nijniy Novgorod shahridagi (Rossiya)“Dinamo” stadi A.Gelfond,они Ўқув-методик маркази, архитекторлар А.Харитонов, Е.Пестов, констр. Н.Лепорская, 1990.

2- қават режаси.

Sport yadrosi: 1 – futbol maydoni; 2 – uzunligi 400 metrga teng yengil atletika yugurish yo‘lkasi; 3 – uzunligi 100 metrga teng yengil atletika yugurish yo‘lkasi; 4 – yadro, bosqon, disk va nayza uloqtirish uchun yengil atletika sektori; 5 – balandlikka sakrash sektori; 6 – uzunlikka va langar bilan balandlikka sakrash sektori; 7 – konkida yugurish uchun uzunligi 400 metrga teng muzli yo‘lak. Yopiq sport inshootlarining hajmiy-rejali yechimi Sport inshootlari tarkibiga xonalarning uchta guruhi kiradi: - sportchilar uchun xonalar; - tomoshabinlar uchun xonalar; - yordamchi xonalar. Sport zallarini ikkinchi qavatdan balandroqda joylashtirmaslik maqsadga muvofiqdir. Birinchi qavatda, odatda, og‘ir atletika, yengil atletika, futbol, sport gimnastikasi zallari joylashadi. Pol yuzasi silliq, gorizontal va sirg‘anchiqmas bo‘lishi lozim. To‘p bilan o‘ynaladigan sport o‘yinlari uchun mo‘ljallangan zallarda derazalar va chiroqlarni to‘p zarbasidan shikastlanishini oldini oluvchi mustahkam konstruksiyalar ko‘zda tutilishi zarur. Ushbu konstruksiyalarning poldan 1,8 metr balandlikkacha bo‘lgan qismida turtib chiqqan joylar va botiqliklar, deraza o‘rinlari va o‘yiqlari bo‘lmasligi kerak. Sport zalining sport uskunalari olib kiriladigan eshiklari, shuningdek uskunalar saqlanadigan inventar xonalariga o‘tish yo‘llarining eni 1,8 metrdan kam bo‘lmasligi lozim. Inventar xonalariga o‘tish yo‘llarini to‘ldirmaslikka yo‘l qo‘yiladi. Yengil atletika yoki futbol bo‘yicha o‘quv-mashq mashg‘ulotlarini o‘tkazish uchun mo‘ljallangan zallar qoshida, shuningdek bitta binoda uchta va undan ortiq boshqa vazifalar uchun mo‘ljallangan sport zallari mavjud bo‘lganida yakka tartibda jismoniy mashg‘ulotlar bilan shug‘ullanish uchun 12x6x4 m o‘lchamli umumiy xona ko‘zda tutilishi zarur.

Sportning har xil turlari uchun sport zallarining parametrlari quyidagi jadval bo‘yicha qabul qilish tavsiya etiladi. Sport turi Uzunligi, m Eni, m Balandligi, m Akrobatika 36 18 6 Badminton 15 8 7 Basketbol 28 16 7 Boks (ring o‘lchamlari 6x6) 18 12 4 Og‘ir atletika 18 9 4 Tennis 36 18 8 Kurash 24 14 4 Qilichbozlik 22 14 4 Voleybol 24 15 8 Badiiy gimnastika 22 15 7 Ta’kidlash zarurki, sport zalining balandligi turtib chiqqan konstruksiyalarning eng pastki qismigacha me’yorlanadi. Sportchilar uchun yechinish-kiyinish xonalari sport zallari bilan bevosita yoki yo‘lak orqali bog‘langan bo‘lishi zarur. Sport zali qoshidagi yechinish-kiyinish bloki tarkibiga quyidagilar kiradi: - kiyim almashtirish xonasi – bir sportchi uchun 2 m2; - kiyimlarni saqlash uchun garderob – bir sportchi uchun 0,7-0,78 m2; - dushxonalar – 7 ta sportchi uchun bitta dush; - sanitariya bloklari – bir smenada shug‘ullanuvchi 30 ta ayol uchun bitta unitaz; bir smenada shug‘ullanuvchi 50 ta erkak uchun 1 ta unitaz va 1 ta pissuar; - tambur-shlyuz, oyoq vannasi bilan – bir smenada shug‘ullanuvchi 20 sportchi uchun 1 ta vanna, bitta vanna o‘lchamlari 1 х 0,85 м 2 . Dushxonalar bevosita yechinish-kiyinish xonalari bilan, murabbiylar dushxonalari esa – murabbiylar xonasi bilan bog‘lanishi lozim.

Instruktorlar va murabbiylar xonalari bir o‘rin uchun 2,5 m2 hisobidanloyihashtiriladi, lekin bu xonalarning maydoni 9 m2 dan kam bo‘lmasligi kerak. Sport korpus tarkibida bitta yoki bir nechta zal, yordamchi xonalar, ba’zida esa basseyn bo‘lishi mumkin. Yopiq basseynlar tarkibiga quyidagilar kiradi: - suzish uchun hovuzlar, o‘lchamlari: 50х24х1,8-2,3 м; 25х24х1,2-1,8 м; - yechinish-kiyinish xonasi, dushxonalari va sanitariya bloklari bilan; - murabbiylar xonalari, dushxona va sanitariya bloklari bilan; - texnik xonalar. Yopiq va ochiq basseynlar hovuzlarining perimetrlari bo‘yicha kengligi 1,5-2,0 metrdan kam bo‘lmagan yo‘lakcha ko‘zda tutilishi lozim. Bu yo‘lakchaning tramplinlar va sakrash minoralari joylashgan yerdagi kengligi, ushbu qurilmalar o‘lchamlarini hisobga olgan holda, 4 metrdan kam bo‘lmagan qilib belgilanadi. Basseynda shug‘ullanuvchilar uchun dushxonalar o‘tish yo‘llarida joylashtirilishi zarur, sanitariya uzellari yechinish-kiyinish xonalari bilan bevosita bog‘lanishi va shunday joylashtirilishi kerakki, dushxonalardan o‘tmasdan turib, hovuzlarga o‘tish mumkin bo‘lmasligi lozim.Sun’iy muz bilan qoplangan yaxmalaklar va konkida yugurish yo‘laklari tarkibiga muzli yuza hosil qilish uchun zarur bo‘lgan barcha muhandislik va texnik xonalar majmuasi (freonli qurilmalari uchun kompressor xonalari, suvni yomg‘ir kanalizatsiyasiga chiqarib tashlash kanallari va hk.) kirishi lozim. Issiqlik o‘tkazadigan materiallardan tayyorlangan quvurlar bilan yaxlit tarzda bajarilgan sovituvchi plita konstruksiyasini hisoblashda muz holatini parvarish qiluvchi mashinalardan tushadigan vaqtincha yuklamalar hisobga olinishi zarur. Yopiq yaxmalaklar zallari sport zallariga qo‘yilgan talablarga to‘liq javob berishi lozim. Ochiq yaxmalaklarda quyidagilar ko‘zda tutilishi kerak: isinish uchun vestibyul, kiyim almashtirish kabinalari – isinish va dam olish joylari, prokat xonalari, quritish xonalari, o‘quv sinflari, ma’muriyat xonalari.

Inshootlarda va tomoshabinlar uchun qurilmalardagi yong‘in xavfsizligi bo‘yicha talablar Musobaqalarni tomoshabinlar ishtirokida o‘tkazishga mo‘ljallangan inshootlarda tribunalar – tomoshabinlar o‘tiradigan joylar bo‘lishi ko‘zda tutiladi. Tribunalar qiyaligi – 1:1,5 dan ortiq bo‘lmasligi kerak. Agar binoda tomoshabinlar evakuatsiyasi uchun qo‘shimcha xavfsizlik sharoitlari ko‘zda tutilgan bo‘lsa, tribunalarni 1:1,25 qiyalikda loyihalashtirishga yo‘l qo‘yiladi. Tomoshabinlar o‘tiradigan o‘rinlar ko‘ndalang o‘tish yo‘llari bilan ajratilishi lozim. Tribunaning bir qatoridagi o‘rinlar soni: - ikki tomondan to‘ldirilganida – 50 tadan ko‘p emas; - bir tomondan to‘ldirilganida – 25 tadan ko‘p emas. Tomoshabinlarning tribunalardan evakuatsiya qilinishi bir xil qadamda joylashtirilgan lyuklar orqali amalga oshirilishi zarur. Evakuatsiya chiqish yo‘llarning kengligi sport zallaridagi chiqish yo‘llari kengligining yig‘indisidan kam bo‘lmasligi lozim. Evakuatsiya yo‘lining kengligi: - gorizontal o‘tish yo‘llari, pandus va zinapoyalar uchun – 1 metrdan; - yopiq sport inshootlaridagi eshiklar va lyuklar uchun – 1,2 metrdan; - ochiq sport inshootlaridagi lyuklar uchun – 1,5 metrdan kam bo‘masligi zarur. Eng uzoqda joylashgan tomoshabin o‘rnidan chiqishgacha bo‘lgan maksimal evakuatsion masofa – 32 metr. Tomoshabinlarni evakuatsiya qilish yo‘llarining yer uchastkasidagi kengligi 500 tomoshabinga 1 metr hisobidan qabul qilinishi kerak.

Adabiyotlar: 1. Ubaydullayev X.M., Inagamova M.M. Turar-joy va jamoat binolarini loyihalashning tipologik asoslari: Darslik. - T.: Voris-nashriyot, 2005. 2. Abdujabbarova M.T. Turar-joy binolarini loyihalash: O‘quv qo‘llanma. – T.: TAQI, 2018. 3. Qodirova S.A. Jamoat binolarini loyihalash: O‘quv qo‘llanma. – T.: TAQI, 2015. 4. Inogomov B.I. Zamonaviy bino va inshootlarni loyihalash: O‘quv qo‘llanma. - T.: TAQI, 2010. 5. Ubaydullayev X.M., Xidoyatov T.A, Abduraxmanov Y.I, Korobovsev G.I., Mansurov Y.M. Arxitekturaviy loyihalash: O‘quv qo‘llanma. - T.: TAQI, 2012. 6. Ubaydullayev X.M., Maxmudov V.M. “Metodika arxitekturnogo proyektirovaniya” Toshkent, TAQI, 2010 y., o‘quv qo‘llanma. 7. Xidoyatov T.A., Kadirova S.A., Magomedova F.X. “Arxitektura obsheobrazovatelnix shkol Uzbekistana”. Tashkent 2005 g. 8. Qodirova T.F. O‘zbekistonning istiqlol yillari me’morchiligi: O‘quv qo‘llanma., O‘AJBNT markazi, 2004 y.

Похожие

Jamoat binolarining guruhlari. Jamoat binolarining tipologik yechimlari va shakllantiruvchi asosiy omillar

Arxitektura to’g’risida umumiy ma’lumot

Binolar energiya samarador injiniringi haqida umumiy ma’lumotlar va bakalavrlarni tayyorlashda uning ahamiyati va ro`li

Binolarni rejaviy echimlari binolarni loyihalash asoslari bino barpo etishda arxitekturaviy loyihalash

Institut talabalarning huquq va majburiyatlari talabalarning odob-axloq normalari talabalarning ichki tartib-qoidalari