G’isht devorli binolarni barpo etish - Архтектура - Рефераты

G’isht devorli binolarni barpo etish

Загружено в:

21.05.2023

Скачано:

0

Размер:

315 KB

G’isht devorli binolarni barpo etish Reja: 1. Umumiy qoidalar 2. G’ishtli devorlarni barpo etishni tashkil etish 3. Montaj va g’isht – tosh ishlarini oqim usulida bajarish 4. Qish mavsumida g’isht-toshli konstruksiyalarni barpo etish

Umumiy qoidalar To’suvchi devor sifatida sun’iy va tabiiy toshlar keng qo’llaniladi. Bu xom ashyolar zaxirasini ko’pligi va tosh konstruksiyalarni bir qator quyidagi ijobiy ekspluatatsion xususiyatlari bilan bog’liqdir: chidamlilik, mustaxkamlik tavsifi, ob-xavo ta’siriga va olovga chidamliligi, amalda turli ko’rinishdagi bino va inshootlarni barpo eta olish mumkinligi. G’ishtli devorlar xonalarning yuqori darajada germetizatsiyasini issiqdan asrash va tovushdan izolyatsiya qilishni ta’minlaydi. G’isht me’moriy nuqtai nazardan shahar massivlarini umumiy ko’rinishini yanada ko’rkamlashtiradi. Bundan tashqari, g’ishtli uylar issiq, yozda esa eng shinamdir. G’ishtlar, ichki va tashqi yuk ko’taruvchi devorlarni va pardevorlarni, lift shaxtalari, ustunlarni, zina xona devorlari va hokazolarni barpo etishda keng foydalaniladi. Ko’p qavatli karkasli binolarda g’ishtli tashqi devorlar yuk ko’taruvchi – ora yopmalardan gorizontal kuchlanishlarni qabul qiladigan; o’zini-o’zi ko’taradigan(to’suvchi) – temir yoki temirbeton karkasga maxkamlangan va faqat o’zini massasini ko’taradigan va osma – o’rama to’singa yoki lentali oynalarni ustiga tayanadigan bo’lishi mumkin. Osma devorlarda g’isht terimi faqat me’moriy maqsadga ega bo’lib, original va ko’rimlili fasad yaratishga qaratilgan. G’ishtli devorlarning konstruktiv o’ziga xosligi . G’isht terimining mustaxkamligi g’isht – tosh ishlarini sifatiga, g’isht – tosh konstruksiyalarni o’ziga xosligi, ishlash sharoitiga, g’isht va qorishma xususiyatlariga bog’liq. G’isht va keramik toshlar, plastik va yarim quruq presslangan holatda to’liq (butun) va ichi kavak qilib chiqariladi. O’lchami bo’yicha millimetrda g’isht maxsulotlari quyidagilarga bo’linadi: oddiy g’isht (250 × 120 × 65), qalinlashtirilgan g’isht (250 × 120 × 88), modul o’lchamli g’isht (288×138×138), tosh (250 × 120 × 138), modul o’lchamdagi tosh (288 × 138 × 138), yirik tosh (250 × 250 × 138), bo’shliqlari gorizontal bo’yicha joylashgan tosh (250 × 250 × 120) va (250 × 200 × 80). G’isht to’liq va ichi kavak holda, toshlar esa faqat ichi kavak holda chiqariladi.

Pardozli g’isht va keramik toshlar terishga va bir vaqtni o’zida bino devorlarini pardoz qoplamasi uchun mo’ljallangan bo’lib, ularning yuz tarafi tekis, bo’rtma va fakturali bo’lishi mumkin. G’isht va keramik toshlar mustaxkamligi bo’yicha yetti markaga bo’linadi, kg/sm 2 da: 300, 250, 200, 150, 125, 100 va 75. G’ishtli konstruksiyalarda quydagi markadagi qorishmalarni qo’llash nazarda tutilgan, kg/sm 2 : 4, 10, 25, 50, 75, 100, 150 va 200. Qorishma tayyorlash uchun qo’llaniladigan bog’lovchilar, to’ldirgichlar, qo’shimchalar va suv me’yoriy xujjat talablariga javob berishi kerak. Qorishmalar asosan avtomatlashtirilgan qorishma tayyorlaydigan uzellarda qorishmani xamma tashkil etuvchilari aniq o’lchamlarda tortilishi ta’minlangan holda tayyorlanishi kerak. Ishlash sharoitiga qarab aloxida elementlarni (ustunlar, devorlar va ora devorlarni) turg’unligini va yuk ko’tarish qobiliyatini oshirish uchun armaturalar bilan kuchaytiriladi. Terimda armatura gorizontal choklarda o’rnatiladi. Aloxida sterjenlar yoki to’rlar o’rnatilganda pastdagi va yuqoridagi ximoya qatlami 4 mm kam bo’lmasligi kerak. Tashqi devorlar uch asosiy konstruktiv sxema bo’yicha bajariladi: yirik yoki yaxlit devorni butun qalinligi bo’yicha g’isht terish (1 a- rasm); devor orasiga issiqlikni saqlaydigan materiallar joylab terish (1, b-rasm); devor yuzasida issiqni saqlaydigan material bilan terish. 1 –rasm. Tashqi g’isht devorlarning konstruktiv sxemalari: 1− g’isht terimi; 2 – issiqlik asragich(saqlagich); 3 – so’voq; 4 – gipsokarton.

Oxirgi yillarda issiqni saqlovchi sifatida, yangi materiallar paydo bo’lishi munosabati bilan, ikkinchi va uchinchi konstruktiv sxemalar qo’llanilishi keng rivoj topdi. Ikkinchi sxemada (1b - rasm) isitgich devor orasiga joylashtiriladi. Birinchi bosqichda devorni asosiy qismi teriladi (1,5 – 2 g’ishtli devorlarda). Qorishma chokiga xar ikki qatordan keyin qadami 50 sm da, diametri (5 – 8 mm) va uzunligi issiqlik saqlagich qalinligidan 50 mm uzunroq chiqib turgan zanglamaydigan temirdan yasalgan sterjenlar o’rnatiladi. SHu sterjenlarga listli issiqni saqlovchi (penopolistirol kabilar) bir standart list balandligida o’rnatiladi (kirgiziladi). SHundan so’ng o’rnatilgan zanglamaydigan sterjenlarga biriktirilib devorni ikkinchi qismi (0.5 – 1 g’isht) teriladi. Uchinchi sxema, issiqni saqlovchi materialni o’rnatishni ikki imkonini nazarda to’tadi: g’ishtli devorni ichkarisidan va tashqarisidan. Tashqaridan issiq saqlagich fasadni pardozlash elementi sifatida qo’llaniladi, unga pardozlash to’ri montaj qilinadi, faktura qatlami suvaladi va bo’yaladi. Fasadlarni tosh, vitraj, dekorativ panellar bilan pardoz qilganda issiq saqlagich osma tashqi konstruksiyalar sistemasining ichki tarafida bo’ladi. Issiq saqlagich ichkaridan o’rnatilganda metall karkasga o’rnatilgan gipsokarton listlari bilan pardozlanadi yoki kamroq hollarda metall setka bo’ylab suvoqlanadi va bo’yaladi. G’isht terish va yig’ma konstruksiyalarni montaj qilishdagi o’zaro bog’liqlik. Tashqi devorlari g’ishtli ko’p qavatli binolarni barpo etishdagi yetakchi jarayon bu karkasining yig’ma konstruksiyalarini loyiha holatiga o’rnatishdir. Bu jarayonni bajarish ritm- maromiga barcha birga bajariladigan jarayonlar va shuningdek g’isht terimi ham bo’yinsunishi kerak. Barcha bu jarayonlar bir-biri bilan fazo va vaqt miqyosida bog’langan bo’lishi kerak. Tashqi va ichki devorlari va pardadevorlari g’ishtli binolarda montaj ishlari xajmi ko’p bo’lmaganda (peremichka-tepadon, aloxida yig’ma elementlar, yopma panellar) yetakchi jarayon g’isht terishdir. Ayrim jarayonlarni bajarish ketma-ketligiga qarab, binolar differensial (alohida), majmuali yoki aralash usulda barpo etiladi.

Differensial (aloxida) usulda binodagi xamma ishlar ketma-ket olib boriladi: oldin butun balandlik bo’yicha bino karkasning ichki konstruksiyalari barpo etiladi, so’ng barcha tashqi va ichki devorlar g’ishtdan teriladi va shundan so’ng pardozlash ishlari bajariladi. Bu usul keng front bilan ayrim ishlarni olib borish imkonini beradi, ularni davomiyligini qisqarishiga imkon beradi, ammo ishlarni bir vaqtda birgalikda bajarilmasdan ketma-ket bajarilishi binoni barpo etilishini umumiy davomiyligini uzayishiga olib keladi. Majmuali (birgalikdagi) usulda montaj va g’isht terish ishlarini qo’shni qamrovlarda parallel olib borilishini ta’minlaydi, ba’zi paytlarda binoni pastki qavatlarida pardozlash ishlarini boshlash mumkin. Montaj va g’isht terish ishlarini birgalikda olib borish usuli qurilish muddatini keskin qisqartirish imkonini beradi. Aralash (kombinatsiyalashgan) usulda – karkasni ma’lum balandlikkacha montaj qilish mumkin, so’ng g’isht terish ishlari shu balandlikgacha bajariladi, ish shu ketma-ketlikda davom ettiriladi. Bu usulni ustunlari 2...3 qavatga muljallangan karkasli binolarda qo’llash mumkin. G’ishtli devorlarni barpo etishni tashkil etish Ko’p qavatli karkasli binolarda g’isht terishning asosiy usuli – oqim usulidir, uni asosiga quyidagi prinsiplar qo’yiladi: • hamma ishlar majmuasini qamrov-yarus sistemasi bo’yicha bajarish; • g’isht terishdagi majmuali jarayonni o’zining ixtisoslashgan zvenolariga ega tashkil etuvchi jarayonlarga bo’lish; • doimiy tarkibli ixtisoslashgan zvenolarning jarayonlarni qamrov va yarus bo’yicha ketma-ket bajarishi; • zvenolarni qamrovdan qamrovga oqim qadami deb atalmish bir xil oraliqdagi vaqtda o’tishlari; • qamrovdagi montaj va g ’ isht ishlarni davomiyligini majburiy bog ’ lash . Ko ’ p qavatli binolarni barpo etish jarayonini odatda majmuali ( kompleks ) brigada amalga oshiradi . Brigadadagi ishchilar soni va malakaviy tarkibi − ish

fronti , qurilish muddati , qabul qilingan ishlarni bajarish usuliga , ishchi va mashinalarni mexnat unumdorligiga qarab aniqlanadi . Majmuali brigada montajchilar, g’isht teruvchilar, duradgorlar, takelajchilar, transport ishchilaridan tashkil topadi. Montajchi yoki g’isht teruvchi zvenolar brigadada yetakchi bo’lib, boshqa ixtisoslik zvenolari tarkibi yetakchi zvenoni normal ishini ta’minlash nuqtai nazaridan komplektlashtiriladi. Majmuali brigada soni binoning konstruktiv xususiyati va ayniqsa terimga qarab 20 dan 40 odam gacha o’zgaradi. G’isht terishni oqim usulida bajarganda ishlar texnologiyasining asosiy tushunchalari o’ziga xos ta’riflarga ega. Qamrov – namunaviy, binoning rejada (planda) takrorlanuvchi bir qismi bo’lib, mazkur yoki keyingi uchastkalarda (yarim seksiya, seksiya, ikki seksiya) g’isht teruvchilar brigadasi ishni oqim usulida va butun smenalarda bajaradi va g’isht terimi hajmi taxminan teng bo’ladi. Bo’linma - qamrovni karrali qismi, g’isht teruvchi zvenoga bir necha smena davomida ish joyini o’zgartirmasdan ishlashi uchun ajratilgan ish joyi. Yarus – binoni balandligi bo’yicha shartli chegaralangan bir qismi bo’lib, u yerda bir smena davomida orayopmaga nisbatan o’zgarmas balandlikda ishchilar g’isht terish jarayonini bajaradilar. Bo’linma qavat balandligiga va devor qalinligiga qarab, balandligi bo’yicha 2…3 yarusga bo’linadi. Bo’linmalar soni va ularning o’lchamlari zvenolarning mexnat unumdorligi va g’isht terishdagi mexnat sarfiga qarab belgilanadi. Qalinligi ikki g’ishtli oddiy devor terishda “ikkilik” zveno bilan bo’linma uzunligi 12-17 m, “uchlik” zveno uchun 19-25 m va “beshlik” zveno uchun – 24-40 m ni tashkil etadi. G’isht terishda eng yuqori mexnat unumdorligi 60-80 sm balandlikda g’isht terilganda bo’ladi, nol sathida yoki balandlik 1.1...1.2 m bo’lganda mehnat unumdorligi 50% largacha tushadi, shuning uchun shu chegaralarda yarus balandligi belgilanadi. Qavat balandligi 2,8 m devor qalinligi 2 g’isht bo’lsa, yarus balandligi 1,5 m deb qabul qilinadi, ya’ni qavatda 2 ta yarus qabul qilinadi. Agarda devor qalinligi 2 g’ishtdan ko’p bo’lsa va qavat balandligi 3 m ortiq bo’lsa qavat

uch yarusga bo’linadi. G’isht terish bir qatorli yoki ko’p qatorli bog’lanish bilan teriladi, oraliq devorlar va ustunlar to’rt qatorli bog’lanish bilan teriladi. Birinchi yarusni g’isht teruvchilar yerdan yoki qavatlar ora yopmasida turib teradilar, ikkinchi va uchinchi yaruslarni ochiladigan yoki ikki yarusga o’rnatiladigan so’rilardan turib teradilar. 4 m va undan baland devorlarni g’isht teruvchilar quvursimon xavozalardan turib teradilar. G’isht teruvchi zvenolarni (komplektlash) jamlash terimning konstruksiyasi, qalinligi va murakkabligiga, ishlarning umumiy hajmi va mexnat sarfiga, ishlatilayotgan montaj mexanizmlarini soniga bog’liqdir. Montaj va g’isht – tosh ishlarini oqim usulida bajarish G’isht devorli ko’p qavatli binolarni barpo etishni o’ziga xosligi shundan iboratki, montaj va g’isht terish ishlarini qo’shib olib borili-shidadir. Bu ikkala jarayon bir-biri bilan o’zaro bog’langan va bu ishlar parallel yoki ozgina vaqt oralig’ida farq bilan bajariladi. Bu ishlarni bajarishni o’ziga xosligi shundaki, ularni bajarish kerakli texnologik tanaffuslarga amal qilish bilan bog’liq. Navbatdagi qavat karkaslarini montaj qilishga tutashuv joylardagi, tugunlardagi va qavatlar ora yopmalar choklaridagi beton qorishmasi eng kamida 70%, g’isht terimida 50% loyihadagi mustaxkamlikka erishgandan so’ng ruxsat etiladi. G’ishtli binolarni barpo etishni faqat oqim usulida, ya’ni binoni mexnat unumdorligi bo’yicha bir xil bo’lgan qamrovlarga bo’linishini nazarda tutadigan bir-, ikki- va uchqamrovli sistemalarda olib borish kerak. Ishlarni tashkil etishning bir qamrovli sistemasi bilan asosan rejada kichikroq bir seksiyali va bir qavatli binolar qurilishlarda, butun qavat uch yarusga bo’linib g’isht terilganida qo’llaniladi. Bu sistemada g’isht terishni va montajni, montajchi kasbini o’zlashtirgan g’isht teruvchilar bajaradilar. G’isht terish ishlari binoni perimetri bo’yicha yarus balandligida smena oxirigacha tugatilishi kerak. Shu kuni ikkinchi smenada yordamchi ishlar bajariladi: so’rilarni o’rnatish, so’rilarga g’isht

keltirish va boshqa ishlar. Uch kundan so’ng, ya’ni uchinchi yarus g’ishtlari terib bo’lingandan so’ng, brigada 4...5 odamdan iborat montaj zvenolarga bo’linadilar, zvenolar soniga qarab yig’ma elementlar ikki yoki uch smena davomida montaj qilinadi. Xavfsizlik texnikasi qoidalariga binoan montaj ishlari olib borilayotgan qamrovlarda (ishchi uchastkalarda) bir vaqtning o’zida g’isht teruvchilar ishlashi yoki teskarisi bo’lishi mumkin emas. Qishloq qurilishidagi yoyilgan kichik ob’yektlarni barpo etishda, g’ishtli kottedjlar qurilishidagi xamma majmua ishlarni zvenolar ichida ixtisoslarga bo’lingan bitta majmuali brigada olib borgani maqsadga muvofiqdir. Bunday brigada tarkibiga g’isht teruvchilar, montajchilar, takelajchilar, duradgorlar zvenolari va transport ishchilari kirish kerak. Brigadada g’isht teruvchi zveno yetakchi bo’lib, boshqa zvenolar g’isht teruvchi va montajchi zvenolarni ish bilan ta’minlanishini e’tiborga olgan holda jamlanadi. Mehnatni tashkil etish va taqsimotini bu shaklida brigada ichidagi bekor turib qolishlarni qisqartirish, yordamchi ishlar xajmini kamaytirish mumkin. Oqim usuli bilan ishlar tashkil qilinganda, o’z ishini aniq va bir maromda bajarib bir ob’yektdan ikkinchi ob’yektga ketma-ket o’tuvchi, nolinchi siklni barpo etadigan, g’isht teradigan, yig’ma konstruksiyalarni montaj qiladigan, tom yopuvchilar va pardozchilardan iborat to’rtta brigada (zveno) bo’lishi maqsadga muvofiqdir. Ikki qamrovli sistema eng keng tarqalgan bo’lib, u ikki, uch va to’rtta seksiyali binolar qurilishida qo’llaniladi. Barpo etilayotgan binoni tarxi bo’yicha, mexnat sarfi teng bo’lgan ikki qismga bo’linadi: birinchi qamrovda g’isht terish ishlari olib boriladi, ikkinchi qamrovda qavat karkaslari montaj qilinadi, pardadevorlar va boshqa konstruksiyalar montaji, so’rilar o’rnatiladi. Zvenodagi ishchilarni tarkibi shunday tanlanishi kerakkim, ikkala zveno qamrovlardagi ishlarni bir vaqtni o’zida tugatishlari kerak, va qamrovlarni almashtirishlari kerak. Bunday ketma-ketlik binoning xamma qavatlarni barpo etishda saqlanib qoladi. Ishlar bir, ikki va uch smenada tashkil etilishi mumkin.

Ikki qamrovli sistema odatda ko’plab ikki yarusli g’isht terimi qabul qilingan, qavat balandligi 3 m gacha bo’lgan binolarda qo’llaniladi. Turar joy binosi namunaviy qavatining g’isht terimi va yig’ma konstruksiyalar montajini ikki qamrovli sistemada va g’isht terimini faqat birinchi smenada bajarilganda tashkil etish 1-jadvalda keltirilgan. Asosiy ishchi jarayonlar 4 majmuaga yig’ilgan – g’isht terish, qorishma va g’ishtni ish o’rniga uzatish, so’rilarni almashtirish, montaj va bir vaqtda bajariladigan jarayonlardan iborat bo’ladi. Qavatdagi ishlarni eng ma’qul davomiyligi kranni va g’isht terish davomiyligini o’zaro bog’lash bilan aniqlanadi. Qamrovlar soni qavatdagi g’isht terish ishlarini xajmi va binodagi seksiyalar soniga qarab birdan uchgacha qabul qilinadi, ishchi uchastkalar soni qamrovda – 2...4 gacha, yaruslar soni – ikki qavat balandligi 2,8 m gacha bo’lsa va uch 2,8 m dan baland bo’lsa. G’isht terish ishlarini qavatdagi davomiyliligi (kunda), g’isht teruvchilar faqat birinchi smenada ishlaganlarida qo’yidagi bog’liqlikka bo’yinsunadi. Tter = Nq Nu Nya bunda, T ter – g’isht terish ishlarini davomiyligi; N q – qamrovlar soni; N u – ishchi uchastkalar soni; N ya – qavat balandligi bo’yicha qabul qilingan yaruslar soni. Qavatdagi g’isht terish ishlarini bajarilishini davomiyligini krandan ikki smenada foydalanilgandagi ishlagan vaqti bilan bog’langan bo’lishi kerak. Ko’rilayotgan jadval 14.1. da rejalashtirilgan vaqt 16 smena yoki 8 ish kuni. Bu holatda: T ter = 2•2•2 = 8 kun. Ikki qamrovli sistema bo’yicha bino barpo etilganda, bino bo’ylama o’qi bo’yicha ikki qamrovga bo’linishi mumkin va ikkala qamrovda ishlar bir vaqtni o’zida olib boriladi. Birinchisida uch yarusli qavat balandligi bo’yicha devor teriladi, ikkinchisida – yig’ma konstruksiyalar, pardadevorlar montaj qilinadi va g’isht terimiga hamroh ishlar bajariladi. Qavatdagi g’isht terishni birinchi qamrovdagi montaj kranidan uzoqda joylashgan bo’ylama o’qidan boshlaydilar.

Uch qamrovli sistema – katta uzunlikdagi (asosan besh va olti seksiyali uylar) binolar qurilishida qo’llaniladi. Bino rejada mexnat sarfi bir xil bo’lgan uchta bir- biriga teng qamrovlarga bo’linadi. Bittasida teruvchilar g’isht terishadi, ikkinchisida, duradgorlar so’rilar o’rnatishadi, transport ishchilari esa materiallarni tayyorlaydilar, uchinchi qamrovda montajchilar karkas-karkas konstruksiyalarini montaj qiladilar. Seksiyalar soni oltidan ko’p bo’lgan binolarni barpo etishda, ishni tashkil etish o’rnatilgan minorali kran soni bo’yicha bino ikkita mustaqil zonalarga bo’linib ikki yoki uch qamrovli sistemada tashkil etiladi. Ishni maqbul tashkil etishda quyidagilar nazarda tutilishi kerak: • yetakchi jarayon – g’isht terish 1-chi smenada bajariladi, so’rilarni qayta o’rnatish, materiallarni uzatish, bir vaqtda bajariladigan ishlar – 2-chi smenada, montaj – 3-chi smenada olib boriladi.

• qamrovdagi ishlarni davomiyligi kran 2...3 smena ishlaganda kran bilan bog’liq jarayonlarni mexnat sarfiga bog’liq. • g’isht teruvchilarni soni g’isht terish bo’yicha umumiy mexnat sarfini qabul qilingan ishlarni davomiyligiga bo’lib aniqlanadi. Ikki qamrovli sistema uch qamrovliga nisbatan ishlarni bajarish 1,5 marta tezlashtiradi va iqtisodiy jihatdan foydaliroqdir. Ikki qamrovli sistemada, 22...26 ishchidan iborat brigada ikki smenada ishlaganida bir qavatni 12 kunda bapro etadi. 40...46 ishchidan iborat brigada uch smenada ishlaganda shu ishlarni 6 kunda bajaradi. Oqim usulining boshqa bir ko’rinishi – oqim-xalqali (oqim- konveyer) usuli, devordagi teshiklar (eshik, deraza va sh.k. ning o’rni) soni kam bo’lgan sanoat va jamoat binolarining uzun devorlarini terishda qo’llaniladi. Bu usulda bino qamrovlarga bo’linishi mumkin, ammo bo’linmalar bo’lmaydi, g’isht teruvchilarning zvenolari qamrovning perimetri bo’yicha ketma-ket joylarini o’zgartirib va bitta “oltilik” zveno bilan umumiy qatorni teradilar, bunda birinchi ikkilik tashqi versta (chet qismi) ni, ikkinchi ikkilik ichki verstani, uchinchi ikkilik zabutka (oraliq)ni teradi. Pardozli qalin devorlar terimini yoki murakkab terimni uchta “uchlik” dan iborat “to’qqizlik” zvenosi bajaradi. Oqim-xalqali usul mehnatni aniq bo’linishi va ishchilarning ish fronti bo’ylab ketma-ket harakatiga asoslangan bo’lib, ularning har biri o’zining ishini ma’lum tezlikda bajarib, hammaga barobar ish tartibini yaratadi. Zveno bir qamrovni butun devori uzunligi bo’ylab bir qatorni tugatib, ikkinchi qatorni terishga o’tadi. Ichki devorlar mavjud bo’lganda, tashqi devorlarni 1.8...2 m gacha tergandan so’ng, butun g’isht terimini bikirligini ta’minlash uchun ichki devorlarni terishga o’tgan ma’qul. G’isht teruvchilar brigadasidagi zvenolar “ikkilik” va “uchlik” larga bo’linib ishlaydi. Inshootda ish fronti katta bo’lganda uni o’zining g’isht teruvchi zvenolariga yoki mustaqil kompleks brigadasiga ega ikki va undan ortiq qamrovlarga bo’lish mumkin.

Qish mavsumida g’isht-toshli konstruksiyalarni barpo etish Qish mavsumida g’isht terish ishlarini bir qator o’ziga xosligi bor, ya’ni ular terish jarayonlariga va qorishmani qotishiga manfiy haroratni salbiy ta’siri bilan bog’liq. Haroratni pasayishi natijasida qorishmalar qotishi sekinlashadi: 5 0 S haroratda 3-4 martaga, 0 0 S haroratda amalda umuman qotmaydi. Bundan past haroratlarda qorishma tarkibidagi suv muzga aylanib qoladi va bog’lovchilar bilan birikmaydi. Agar qorishmani qotishi muzlashdan oldin boshlangan bo’lsa, erkin suv muzga aylanganda qotish jarayoni xam to’xtab qoladi. Bundan tashqari muzlagan suvni hajmi 9% ga ko’payadi, buni natijasida qorishma strukturasi buziladi va u muzlagunga qadar erishgan mustaxkamligini yo’qotadi. Yangi terilgan g’isht terimi muzlaganda, choklardagi qorishma yoyiluvchanligini tez yo’qotadi, gorizontal choklar yetarli darajada zichlanmaydi, erigan chog’da esa yuqoridagi g’ishtlar og’irligi natijasida siqiladi va notekis cho’kadi, buning natijasida g’isht terimi va butun binoni mustaxkamligiga va turg’unligiga xavf tug’iladi. Qish sharoitda harorati + 20 0 S dan past bo’lmagan qorishma qo’llanilib g’isht terilganda quyidagi asosiy usullar qo’llaniladi: • muzlatish usuli, ya’ni qorishma muzlagunga qadar kritik mustaxkamlikni egallaydi; • muzlashga qarshi qo’shimchalar qo’shish; • glinozyom sement asosidagi tez qotadigan qorishmani qo’llash; • terilgan g’ishtni elektr yordamida isitish; • terimni armaturalash; • issiq xonalarda terish. Qish mavsumida g ’ isht terishni farq qiluvchi o ’ ziga xosligi : • bo ’ linmalarni o ’ lchami kamayadi , g ’ isht teruvchilarni soni ko ’ paytiriladi , qamrovda butun balandlik bo ’ yicha g ’ isht terish tez bajariladi ; • ko’p qatorli bog’lash sistemasida vertikal bo’ylama choklar kamida har uch qatorda bog’lanadi;

• ish joylarda qorishma zaxirasi faqat 20...30 min ish olib borishga yetarli bo’lishga ruxsat etiladi va qorishma solinadigan ya щ ik isitiladigan bo’lishi kerak; • suvga to’yingan va muzlagan g’ishtlarni konstruksiyani terishda qo’llash mumkin emas, uni eritish va quritish zarur; • ishdagi tanaffuslarda, terilayotgan devor qatorini ustida qorishmani qoldirish mumkin emas.

Adabiyotlar : 1. Bozorboy е v N. Bino va inshootlarni barpo etish t е xnologiyasi. I-qism. o’quv qo’llanma Toshk е nt, 2000. 2. Bozorboy е v N., Sobirov M. Bino va inshootlarni barpo etish t е xnologiyasi. II-qism. o’quv qo’llanma Toshkеnt, 2000. 3. Технология возведения зданий и сооружений: Учеб. для строит, вузов/ В.И. Теличенко, О.М. Терентьев, А.А. Лапидус— 2-е изд., перераб. и доп.— М.: Высш. шк., 2004. — 446 с; ил. 4. Технология строительного производства. Учебник, (С.С. Атаев, Н.Н. Данилов, Б.В.Прыкин и др.) М., Стройиздат, 1994. 5. Технология строительного производства (О.О.Литвинов и др.) Киев, Высшая школа. 1995. 6. Хамзин С. К., Карасев А. К. Технология строительного производства. Курсовое и дипломное проектирование. Учеб. пособие для строит, спец. вузов. — М.: ООО ≪ БАСТЕТ ≫ , 2006. - 216 с.: ил 7. Бозорбоев Н., Бозорбоев Ф. Бино ва иншоотларнинг ер остки қисмини барпо этиш технологияси. Ўқув қўлланма. Тошкент, 2003. 8. Швиденко В.И. Монтаж строительных конструкций. Уч. пос. М., Выс. школа, 1987. 9. Матвеев Е.П. Реконструкция жилых и гражданских зданий.— М.: ГУЛ ЦПП, 1999. Справочник строителя. Бетонные и железобетонные работы.— М.: Стройиздат, 1987.

Похожие

O’ta baland binolarni barpo etish

Yirik panelli binolarni barpo etish

Binolarni gorizontal ko’chiriladigan qoliplarda barpo etish

Binolarni vertikal ko’chiriladigan qoliplarda barpo etish

Ajratib− qayta o’rnatiladigan qoliplarda binolarni barpo etish