Бетоннинг хоссалари. Бетоннинг физик хоссалари - Архтектура - Рефераты

Бетоннинг хоссалари. Бетоннинг физик хоссалари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

429.5 KB

Бетоннинг хоссалари. Бетоннинг физик хоссалари Режа : 1. Бетон мустаҳкамлиги. Бетон класси. 2. Бетон мустаҳкамлигига сув-цемент (С/Ц) нисбатининг таъсири 3. Бетоннинг физик хоссалари

Мустаҳкамлиги. Бетоннинг мустаҳкамлиги, асосан, ишлатиладиган ашёлар сифатига, таркибининг самарали усулда ҳисобланганлигига ва ғоваклигига боғлиқ. Цементнинг мустаҳкамлиги унинг маркаси (R ц ) орқали, тўддиргичлар сифати коэффициент, ғоваклилиги эса қоришманинг сув- цемент (С/Ц) нисбати орқали ифодаланади. Бетон таркибидаги эркин сув ҳисобига унинг ғоваклари кўпаяди, натижада мустаҳкамлиги камаяди. Демак, бетоннинг мустаҳкамлиги кўп жиҳатдан С/Ц нисбатига боғлиқ экан. Зич бетоннинг ғоваклиги (F) қуйидаги формула билан аниқланади:1000 Ц/С C C F кб    100% бунда, С ва Ц – 1 м 3 бетонга кетадиган сув ва цемент миқдори; С кб – бетондаги кимёвий бириккан сув. Бетон 28 кунда қотганда, ундаги жами сувнинг фақат 15 % гина кимёвий бирикади (С кб = 0,15). Бетонни зичлаш усули ўзгармаган ҳолда 1 м 3 ҳажмдаги бетонга сарфланган цемент, сув микдорини ўзгаришининг бетон мустаҳкамлигига таъсири 2-расмда ифодаланган. Бетон хоссаларининг асосий кўр саткичларидан бири унинг сиқилишдаги мустаҳкамлик чегарасидир (R сиқ ). Сиқи лишдаги мустаҳкамлик чегарасига кўра бетон бир неча маркага бўлинади. Бетоннинг маркаси тайёрланаётган конструкциянинг лойиҳасида кўрсатилади. Бетон мустаҳкамлигига сув-цемент (С/Ц) нисбатининг таъсири кўпгина олимлар томонидан батафсил ўрганилган (3-расм). Бетон қоришмасида С/Ц миқдори ортса, унинг мустаҳкамлиги камаяди. Буни биринчи бўлиб профессорлар И.Г.Малюга ва Н.М.Беляевлар амалда 1-расм. Қум ва шағал миқдорига кўра цемент бўтқасининг сарфи: 1– тўлдиргич доналариаро бўшлиқни тўлғизиш; 2– до налар юзасини қоплаш; 3– майда ва

аниқлашди. Цементни сув билан қориштиргандан кейин, аввало, минерал елим ҳосил бўлади ва у аста-секин қуюқлаша бошлайди. Қуюқланиш ва қотиш жараёнида сувнинг маълум миқдоригина (цемент оғирлигининг 19–23 %) цемент билан кимёвий бирикади. Қолган қисми эркин ҳолатда бирикмай сув ёки буғ сифатида ғовакларда қолади. Вақт ўтиши билан эркин сувлар буғланиб, бетовда бўш ғоваклар ҳосил қилади. Натижада, бетоннинг мустаҳкамлиги камаяди. Бетон мустаҳкамлиги билан С/Ц кўрсаткич орасидаги боғланиш (Ц/С<2,5 бўлганда) қуйидаги формула билан ифодаланади: R б = АR Ц (Ц/С – 0,5), бунда, R 6 – 28 кунлик бетоннинг мустаҳкамлиги, МПа; R ц – портландцемент маркаси ёки 1:3 цемент:қум таркибидаги пластик қоришманинг 28 кундан кейинги мустаҳкамлиги МПа; А – тўлдиргичлар сифатини ифодаловчи коэффициент (юқори сифатли тўлдиргичлар учун A=0,65, ўртача сифатли чақиқ тош ва қум учун A=0,6, карбонат жинсли йирик тўлдиргичлар ва майда қум учун А=0,5– 0,55, оғир бетонлар учун А = 0,4). 2-расм. Бетоннинг сиқи - лишдаги мустаҳкамлигининг сув миқдорига боғлиқлиги: а– ўта қуюқ бетон қоришмаси (110 дан 140 л.гача); 6– шунинг ўзи, энг юқори мустаҳкам ва зичланган (140– 150 л.гача); в– шунинг ўзи, шгастик бетон қоришма (150 дан 180 гача); г– шунинг ўзи, қуйма суюқ бетон.

Юқори мустаҳкамликдаги бетон учун Ц/С>2,5 бўлганда: R б = АR Ц (Ц/С + 0,5), Бу формула оғир ва енгил цементли бетонлар (қурилиш қоришмаси, гипс-бетон ва ҳ.к.) учун мустаҳкамликни ифода лайди. Оғир бетоннинг сиқилишдаги мустаҳкамлигини ифодаловчи маркалар қуйидагича ифодаланади: М50, М75, М100, М150, М200, М250, М300, М350, М400, М450, М500, М600, М700, М800. Қурилишда цементни тежаб ишлатиладиган ҳамда самарадорлиги юқори бўлган М250, М350 ва М450 маркали бетонлар кўп қўлланилади. Арматуралари олдиндан тарангланган темирбетон конструкциялар учун асосан юқори маркали (М500-800) бетонлар ишлатилади. Бетоннинг бир жинслилигини ошириш учун ишлатиладиган цемент ва тўлдиргичларнинг сифати кафолатланган ҳамда бетон конструкцияларини тайёрлаш технологияси тўла автоматлаштирилган бўлиши шарт. Бундай тасниф бетоннинг қандай классга тааллукли эканлигини ифодалайди. Бетоннинг класси деганда унинг хоссасини 0,95 гача кафолатловчи сонли таснифни тушунмоқ керак. Бошқача қилиб айтганда, класс бўйича ифодаланган бетон конструкциянинг таснифи 100 ҳоддан 95 тасида тўла кафолатланади, 5 ҳолда эса кафолатланмаган бўлади. Бетонлар қуйидаги классларга бўлинади: В1; В1,5; В2,5; В3,5; В5; В7,5; В10; В15; В20; В25; ВЗО; В40; В45; В50; В55 ва В60. Масалан, В40 классга тегишли бетон 3-расм. Бетон мус таҳ - камлиги билан С/Ц нисбати ўртаси даги боғланиш: 1 -М600; 2-М500; 3 -М400; 4-М 300 .

конструкциянинг хохлаган кесимдаги мустахкамлиги 0,95 ҳолда В40 дан кам бўлмайди, 5 % ҳолда эса В40 дан кам бўлиши мумкин. Бетоннинг физик хоссалари Бетон тўсиқ конструкциялар сифатида ишлатилганда, унинг иссиқлик ўтказувчанлик кўрсаткичи катта аҳамиятга эга бўлади. Оғир бетонларнинг ҳавойи қуруқ ҳолатида иссиқлик ўтказувчанлиги 1,2 Вт/(м  °С) га тенг бўлиб, енгил тўлдиргичли ва серғовак енгил бетонларга нисбатан 2–4 баробар каттадир. Турар жой биноларини қуришда ишлатиладиган деворбоп панелларнинг ички қатламига иссикликни сақловчи ашёлар жойланади. Бундай бетонлардан иссиқликнинг кўп ўтиши уларнинг камчилигидир. Иссиқлик ўтказувчанлик бетоннинг ҳажмий оғирлигига, ғовакларининг тузилишига ва катта-кичиклигига, намлигига, муҳит ҳароратига боғлиқ. Ҳажмий оғирлиги 1800–2600 кг/м 3 бўлган оғир бетонларнинг иссиқлик ўтказувчанлик коэффициенти 0,8–1,35 Вт/(м  °С) га, енгил бетонларники эса 0,11–0,8 Вт/(м  °С) га тенг. Назорат саволлари 1. Бетон мустаҳкамлиги. Бетон классига таъриф беринг. 2. Бетон мустаҳкамлигига сув-цемент (С/Ц) нисбатининг таъсирини тушунтиринг 3. Бетоннинг асосий физик хоссалари Бетон таркибини ҳисоблаш Кам цемент сарфлаб, ҚМҚ талабини қониқтирадиган бетон қоришмасини тайёрлаш учун, аввало унинг таркибини тўғри ҳисоблаш зарур. Бунинг учун бетон таркибини ташкил қилувчи материалларнинг сифатига қараб, уни танлаш ва миқдорини аниқлаш керак. Бетон таркибини ҳисоблаш учун аниқланадиган ифода ва жадвалларда тўлдирувчиларнинг таркибида мустаҳ - камлиги ҳар хил бўлган моддалар борлиги этиборга олинмаган. Шу сабабли, бетон таркиби ҳисоблан гандан кейин, лаборатория шароитида қоришма

тайёрлаб, унинг маркаси текшириб кўрилади. Агар намунаниг 28 кундан кейин мустаҳкамлиги лойиҳа талабини қониқтирса, у ҳолда бетон қоришмасининг ҳисобланган таркиби тавсия этилади. Бетон таркибини ҳисоблаш усуллари кўп. Булар ичида энг самарали бўлган усул танланади. Б.Г. Скрамтаевнинг “абсолют ҳажмлар усули” бетон таркибини ҳисоблашда энг қулай усул ҳисобланади. Бетон таркибини ҳисоблаш – 1 м 3 бетон учун сарфланадиган цемент (Ц), сув (С), қум (Қ) ва йирик тўлдиргич (Ш) ларнинг массаларини аниқлашдан иборат. 1. Сув:цемент нисбатини ҳисоблашни қуйидагича бажарилади: Оддий бетон учун, С/Ц > 0,4 бўлса, R b = А R Ц (Ц/С – 0,5) Юқори маркали бетон учун, С/Ц ≤ 0,4 бўлса, R b = А 1 R Ц (Ц/С + 0,5) Бундан С/Ц > 0,4 бўлган ҳол учун Цb Ц R5.0R R Ц С    . Бу ифода 21 R R Ц b  бўлганда самарали ҳисобланади. Бунда bR - бетоннинг 28 кундан кейинги мустаҳкамлиги ёки маркаси (МПа); R Ц - портландцементнинг маркаси (активлиги), МПа; A ва А 1 - тўлдиргичлар ва цементнинг сифатига боғлиқ бўлган коэффициентлар. (1-жадвал) С - сув миқдори, литр; Ц - цемент миқдори, кг. 1-жадвал Бетон тўлдиргичлари ва цементнинг сифатига қараб киритиладиган коэффициентлар А ва А 1 миқдорлари Тўлдиргичлар ва цементнинг хусусиятлари А А 1 Юқори сифатли Оддий 0,65 0,60 0,43 0,40

Паст сифатли 0,55 0,37 2. Бинобарин С/Ц нисбати аниқлангач, сув миқдори қуйидаги 2-жадвалдан аниқланади. 2-жадвал 1м 3 бетон учун сув сарфи Бетон қоришмасининг қуюқлиги (қулай жойланувчанлиги) Тўлдиргич йириклигига нисбатан сув сарфи, кг/м 3 Чўкиш Қуюқлик Шағал Чақиқ тош Конуснинг чўкиши, см Қуюқлиги, сек 10 20 40 10 20 40 0 0 0 0 1-2 3-4 5-6 7-8 9-10 31 30-20 20-11 10-5 - - - - - 150 160 165 175 185 195 200 205 215 135 145 150 160 170 180 185 190 200 125 130 135 145 155 165 170 175 185 160 170 175 185 195 200 210 215 225 145 155 160 170 180 190 195 200 210 135 145 150 155 165 175 180 185 195 Эслатма: Жадвалдаги қийматлар портландцемент ва ўртача йирикликдаги қумдан ташкил топган бетон қоришмаси учун мўлжалланган. Агар пуацолан цемент ишлатилса, сувнинг сарфи 20 кг/м 3 га ортади, шағал ўрнига чақилган тош ишлатилса ва ўртача йирикликдаги қум ўрнига майда қум ишлатилса, сувнинг сарфи 10 кг га ортади, йирик қум ишлатилса 10 кг га камаяди. 3. Цементнинг сарфи қуйидагича аниқланади: Ц С СЦ  ; Қулай жойланувчан бетон қоришмасини тайёрлаш учун йирик тўлдиргич доналарининг орасидаги Ц:Қ қоришмаси етарли бўлиши керак. Йирик

тўлдиргич доналарининг орасидаги Ц:Қ қориш маси, бир-биридан силжиш тузатмаси орқали ифодаланади ва у “  ” ҳарфи билан белгиланади. Бетон қоришмаси қанчалик суюқ бўлса, унинг силжиш тузатмаси шунча катта бўлади, “  ” қуйидаги 3-жадвалдан танлаб олинади. 3-жадвал Цементнинг сарфий миқдори “  ”тузатмаси, С/Цнисбати бўйича 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 250 300 350 400 - - 1.32 1.44 - 1.3 1.33 1.46 1.26 1.36 1.44 - 1.32 1.42 - - 1.33 - - - 4. “  ” қийматини жадвалдан аниқлангандан сўнг қуйидаги ифода ёрдамида йирик тўлдиргич – шағал ёки чақиқ тош миқдорини ҳисобланади : ; 1V 1000 Ш x шшш    кг / м 3 бунда , шV - шағал ( чақиқ тош ) нинг бўшлиғи , уни ҳисоблаш ифодаси қуйидагича :       x шш ш 1V ш - шағал ёки чақиқ тошнинг нисбий зичлиги г/см 3 ; x ш - шағал ёки чақиқ тошнинг ҳақиқий зичлиги г/см 3 . 5. Ҳажми 1 м 3 бўлган бетон қоришмаси учун майда тўлдиргич (қумнинг) миқдори қуйидаги ифода орқали аниқланади: x к x шx ц Ш СЦ 1К            , (кг) Бунда, Ц, Ш, С – 1 м 3 бетон қоришмаси учун сарфланадиган цемент, шағал ва сув миқдори, кг; x ц , x ш , x к - цемент, шағал ва қумнинг хақиқий зичлиги, кг/м 3 . Бетон қоришмасининг ҳисобий зичлиги қуйидагича аниқ ланади:  б Қ + Ш + С + Ц, кг/м 3

6. Бетоннинг чиқиш миқдорини қуйидагича аниқланади: шкц ШКЦ 1    ; бунда ц , к , ш - цемент, шағал ва қумнинг ўртача зичлиги, кг/м 3 . Бетоннинг чиқиш миқдори тузатмаси одатда қуйидаги оралиқда бўлади:  = 0,55  0,65 Агар,  шу оралиқда чиқса, бетон қоришмасининг таркиби тўғри ҳисобланган бўлади. Агар тўлдирувчилар нам ҳолатда бўлса, у ҳолда тўлдирувчилар таркибидаги сув миқдори ҳисобга олиниб, бетон қоришма учун сарфланадиган сув, қум ва йирик тўлдирувчилар миқдорига ўзгартириш киритилади. 7. Бетон таркибидаги материалларнинг нисбий ифодасини келтириб, миқдори аниқланади. Агар 1 м 3 бетон қоришмаси учун сарфланадиган цемент миқдорини 1 деб олинса, у ҳолда нисбатлар қуйидагича бўлади: Ц К : ЦШ : ЦЦ ЦШ X  ва ЦQ Y  деб белгиланса, унда нисбатлар ифодаси (1:Х: Y ) ҳолда келиб чиқади. Бу ифодалар орқали бетон қоришмасининг ўртача таркибини ҳисоблаш мукин, чунки бу ифодларда барча материаллар “абсолют”(мутлақ) қуруқ ҳолатда олинган. Амалиётда бетон қоришмасининг таркибини аниқлашга тузатмалар киритилади, одатда бетон тўлдирувчилари нам ҳолатда бўлиши мумкин. Тўлдирувчилардаги табиий сув миқдори аниқланиб, бетон учун лозим сув миқдори ушбу ифода билан топилади;     кш СССС 

бунда С' - бетон қоришмаси учун сувнинг сарфи, л; С - аниқланган таркибдаги сув миқдорини жадвалдан топилади, л; С ш - йирик тўлдиргич намлиги бўйича сув миқдори, л; С қ - қумнинг таркибидаги намлиги бўйича сув миқдори, л; Масалан йирик тўлдирувчи намлиги 1% ва майда тўлдирувчи намлиги 3% бўладиган бўлса, тўлдирувчилардаги сув миқдори қуйидагича аниқланади. 100 (%)1*Ш С Ш  100 (%)3*Q С к  Бунда, агар материал нам ҳолатда бўлса, намлик ҳисобига сувнинг миқдори камаяди, шунинг учун у материал миқдори кўпроқ олинади, яъни; кСQQ  ва шСШШ  Шундай қилиб, ишлаб чиқариш учун бетон қоришмасининг таркиби аниқланади ва цементга нисбатан бетон таркибининг ифодаси келтириб чиқарилади, яъни; ЦШ : ЦQ : ЦЦ  ; X ЦQ   ; Y ЦШ   У ҳолда бетон таркибининг цементга нисбатан ифодаси Y: X:1   деб белгиланади. Бетон қоришмасининг қулай жойлашувчанлиги бетон қориш масининг қуюқлигига боғлиқ ҳолда аниқланади: а) суюқ бетон қоришмалари учун ҳаракатчанлиги (подвижность); б) қуюқ бетон қоришмалари учун эса қаттиқлиги (жесткость). ГОСТ 7473-94 бўйича бетон қоришмаси қулай жойлашувчанлиги бўйича қуйидаги маркаларга бўлинади. Таблица 1 Қулай жойлашувчанлиги бўйича маркаси Қулай жойлашувчанлик кўрсаткичлар: Қаттиқлиги, с Ҳаракатчанлиги, см Конус чўкиши Конус ёйилиши Жуда қаттиқ қоришмалар СЖ3 > 100 — 

Қулай жойлашувчанлиги бўйича маркаси Қулай жойлашувчанлик кўрсаткичлар: Қаттиқлиги, с Ҳаракатчанлиги, см Конус чўкиши Конус ёйилиши СЖ2 51  100   СЖ1  50   Қаттиқ қоришмалар Ж4 31  60   Ж3 21  30   Ж2 11  20 —  Ж1 5  10   Ҳаракатчан қоришмалар П1  4 1—4 — П2 — 5  9 — П3 — 10  15 — П4 — 16  20 26  30 П5 — ≥21 ≥31 Бетон қоришмасининг ҳаракатчанлиги стандарт кесик конус ёрдамида аниқланади (1-расм). Ҳисобланган таркиб бўйича тайёрланган бетон қоришмаси стандарт конусга бир хил баландликда 3 бўлимдан иборат қилиб солинади. Ҳар бир бўлим узунлиги 60 см, диаметри 16 мм бўлган пўлат стержен билан 25 марта уриб зичлаштирилади. Зичлаш пайтида конусни пастги темир тагликга каттиқ босиб туриш керак. Конус устида ортиб қолган қоришма кесиб ташланади ва юзаси силлиқланади. 2-расм. Бетон қоришмасининг

1-расм. Бетон қоришмасининг ҳар акатчанлиги аниқлаш: а) конуснинг умумий кўриниши; б) қаттиқ; в) кам ҳаракатчан; г) ҳаракатчан; д) кўп ҳаракатчан ва оқувчан қоришма ҳаракатчанлиги стандарт кесик конус ёрдамида аниқлаш: 1-таянч; 2-даста; 3- кесик конус; 4,5-чизғичлар. (қавс ичида йирик тўлдиргич ўлчами 40 мм дан катта бўлган бетон учун) Конус бандидан ушлаб аста-секин (3-7 секунд давомида) қатиян тик ҳолатда кўтарилади ва бетон қоришма ёнига қўйилади. Бетон қоришмасининг ҳаракатчанлигини аниқлаш учун кесик конус устига чизғич горизонтал қўйилади ва иккинчи чизғич билан бетон чўкиши ўлчаб олинади (2-расм). Агар конус чўкиши 0 га тенг бўлса, яъни бетон чўкмаса бетон қуюқ деб ҳисобланади ва бундай бетон учун қаттиқлик (жесткость) кўрсаткичи аниқланади. Бетон қоришмасининг қаттиқлиги ГОСТ 10181-2000 кўрсатилган усуллардан бири орқали аниқланади. 1-стандарт усули. Қоришма қаттиқлигини аниқлаш ускунаси терилади ва титраткич столига маҳкамланади. Конусни қоришма билан тўлдириш, зичлаш ва конусни кўтариб олиш худди қоришма ҳаракатчанлигин аниқлагандаги каби бажарилади. Штативдаги диск айлантириб конус шаклида қолипланган бетон қоришмаси устки сиртига текгунча секинлик билан тушириб қуйилади (3-расм).

Сўнгра титраткич ва секундамер бир вақтда юргизилади ва бетон қоришмасининг зичланиши кузатиб турилади. Дискдаги ихтиёрий икки тешигидан қоришма хамири чиққунча қоришма титратилади ва шу зоҳоти секундамер ва титраткич тўхтатилади. Секундамер кўрсатган вақт бетон қоришма сининг қаттиқлиги ҳисобланади. 2-оддий (Б.Г.Скрамтаев) усули. Қоришма қаттиқлиги 200х200х200 мм ли қолипларада аниқланади. Қолип титраткич столига маҳкамланади ва унга стандарт конус ўрнатилади. 4-расм. Қоришма қаттиқлигини аниқлашнинг оддий усули. а) ускунанинг умумий кўриниши; б) – титратгунга қадар қоришма; в) титратгандан кейинги қоришма; 1-конус; 2-қолип; 3-бетон қоришмаси; 4- титратгич. 3-расм. Қоришма қаттиқлигини аниқлаш стандарт ускунаси. 1-қолип; 2-конусни маҳкамлаш таянчи; 3-конус; 4-воронка; 5- штанга; 6-йўналтирувчи втулка; 7-дискни маҳкамлаш втулкаси; 8-диск; 9-штатив; 10-штатив қисқичи.

Стандарт қонуснинг остки туткичлари олинган ва пастки диаметри куб ичига сиғадиган қилиб кичрайтирилган бўлиши керак. Конусни қоришма билан тўлдириш, зичлаш юқорида келтирилган усулдаги каби бажарилади. Конус астагина эҳтиёткорлик билан кўтариб олинади ва бир вақтда титраткич билан секундамер юргизилади. Бетон куб ичида ёйилиб куб бурчакларини тўлдириб горизонтал ҳолатга келгунча титратиш давом эттирилади. Бетон куб ичида ёйилиб горизонтал ҳолатга келгунча кетган вақтни 0,7 коэффициентга кўпайтириб бетон қоришмасининг қаттиқлиги аниқланади.

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати 1. Йўлдошев Н.Қ., Умаржонов А.М. Иқтисодиёт ва менежмент. - Т.: ТДИУ, 2005 2. Ш.Н.Зайнутдинов, Н.Р.Қодирходжаева. “Менежмент” фани бўйича ўқув- услубий мажмуа. “Иқтисодий таълимдаги ўқитиш технологияси” сериясидан. Т.: ТДИУ, 2006, 156 б 3. Ш.Н.Зайнутдинов, Н.Р.Қодирходжаева. “ Менежмент” фани бўйича ўқув услубий таълим технологияси. Услубий қўлланма. “Иқтисодий таълимдаги ўқитиш технологияси” сериясидан. Т.: ТДИУ, 2006, 185 б 4. Йўлдошев Н.Қ., Қозоқов О.С. Менежмент. Дарслик . - Т.: Фан, 2004. 5. Герчикова В.И. Менеджмент. Учебник. – М.; 2003 6. Галкович Р.С., Набоков А. М. Менеджмент. Учебник. – Перм ь , 2000 7. Виханский О. С. , Наумов А. И. Менежмент. Учебник . – М.: Экономика , 2003 (61-125) . 8. Дятлов А. Н. Общий менеджмент: Концепции и комментарии: Учебник. - М.: Альпина Бизнес Букс, 2007. - 400 б . 9. Загородников С.В. Краткий курс по менеджменту: учеб. пособ. –М.: “ Окей – книга ” , 2007.-160 б . 10. Иваньков А.Е., Иванькова М.А. Менеджмент: учебный минимум. –М.: “ Юриспруденция ” , 2008. -32 б . 11. Ивашковский С. II . Экономика для менеджеров: Микро и макроуровень: Учеб. пособ. - М.: Дело, 2007. - 440 б. 12. Ильин Е.П. Мотивация и мотивы. – СПб. Питер, 2008.-512 б . 13. www. morozov. ru – Россия Менежмент ва бозор академиясининг расмий сайти. 14. www.edu.ru 15. www.som.pu.ru 16. www . cfin . ru – Корпоративный менеджмент . 17. www . salesmanagment . ru – Управление продажами .

Похожие

Бетоннинг махсус турлари. Енгил бетонлар

Органик боғловчи моддалар

Қоришманинг асосий хоссалари

Темир бетон тугрисида маълумотлар

Бетон ва темир бетон архитектурада