Бетон ва темирбетон ишларини мажмуали бажариш - Архтектура - Рефераты

Бетон ва темирбетон ишларини мажмуали бажариш

Загружено в:

21.05.2023

Скачано:

0

Размер:

409.5 KB

Бетон ва темирбетон ишларини мажмуали бажариш Режа: 1. Мажмуали жараён таркиби 2. Бетон ишларини механизациялаш

Мажмуали жараён таркиби Монолит темирбетон конструкцияларни барпо этиш мажмуали жараёни технологик боғланган ва кема-кет бажариладиган оддий жараёнлардан ташкил топган: • қолип ва ҳавозаларни ўрнатиш; • арматура монтажи; • қўйма деталларни монтажи; • бетон қоришмасини жойлаш ва зичлаш; • ёзда бетонни парваришлаш ва қишда қотишини тезлаштириш; • қолипни кўчириш; • кўп ҳолларда йиғма конструкцияларни монтаж қилиш мавжуд. Бетонни қолипдан кўчириш мустаҳкамлигига эришганига қадар кетган вақт, умумий технологик циклга киради. Оддий жараёнлар таркиби, уларнинг мехнат сарфи ва бажарилиш кетма- кетлиги барпо этилаётган монолит конструкцияларни тури ва ўзига хослиги, қўлланиладиган механизмлар, қолип турлари ва ишларни бажаришни маҳаллий ўзига хослигига боғлиқ. Хар қайси оддий жараённи мажмуали (комплекс) бригадага бирлашган ихтисослашган звенолар бажаради. Ишларни оқим усулида бажариш учун иншоот баландлиги бўйича ярусларга, режа бўйича қамровларга бўлинади. Ярусларга бўлиш – бетонлаш чоғида танаффуслар бўлиши мумкинлиги ва ҳарорат ва ишчи чоклар хосил қилиниши мумкинлигини назарда тутилган холда баландлик бўйича қирқим. Одатда бир қаватли бинолар икки ярусга бўлинади, биринчисига – пойдеворлар, иккинчисига –каркаснинг қолган хамма конструкциялари киради. Кўп қаватли биноларда тўлиқ қават ёпмалар билан ярус сифатида қабул қилинади. Ярус баландлиги 4 м ошиши маъқул эмас, чунки катта баландликда ва жадал бетонлаш чоғида жойланаётган бетон қоришмасидан қолипларга таъсир этувчи ён босим ошиб кетади.

• Қамровларга бўлиш –горизонтал қирқим бўлиб, у қўйидагиларни тақоза қилади: • хар қайси оддий жараёндаги мехнат сарфини тенглиги ва рухсат этилган оғиш 25% дан кўп бўлмаслигини; • қамровнинг (ишчи участкани) энг кичик ўлчами – звенони бир смена давомидаги ишига тенглигини; • қамров ўлчами, танаффуссиз бетонланаётган ёки ишчи чоклари хосил қилинаётган блок катталиги билан боғланишини; • объектдаги қамровлар сонини оқимлар сонига тенг ёки каррали бўлишини. Звено ишчиларни смена ўртасида бир қамровдан бошқа қамровга ўтишлари маъқул эмас. Қамровларнинг ўлчамлари одатда бино секциясининг узунлигига ёки конструктив элементлар – пойдеворлар, устунлар, бошқа конструкцияларнинг тўлиқ сонига, ёки участкаларни ишчи ва ҳарорат чоклари учун мулжалланган чегараларига мос келиши керак. Оқим усули билан бетонлаш ишларини мажмуали жараёнини бажаришни аниқ ташкил этиш учун керак: • ҳар қайси жараённи мехнат сарфини аниқлаш; • объектни хар бир жараён учун мехнат сарфи яқинроқ бўлган, звено учун смена давомида бажарадиган ишлари етарли бўлиши керак бўлган ярус ва қамровларга бўлиш; • ритм оқимини ва умумий оптимал иш муддатини аниқлаш; • қолип, арматура ва бетон қоришмани иш жойига узатиб берадиган жихозларни аниқлаш ва маъулини танлаш; • алохида жараёнларни мехнат сарфини, қабул қилинган оқим ритмини назарда тутиб зарур ишчилар сонини аниқлаш ва звено ва бригадаларни тузиш; • мажмуали жараёнга тақвимий(сменали) график тузиш. Оқимларни бирлаштириш вариантлари ҳам бўлиши мумкин. Кўп ҳолларда битта оқимда қолиплар ўрнатилади ва бирданига арматура монтаж

қилинади. Баъзида ажратиш ҳам мумкин, бунда деворларни ва ёпмаларни бетонлаш ва улар билан боғлиқ жараёнлар алохида оқимларга ажратилади. Монолит конструкцияларни барпо этиш мажмуали жараёнида етакчи жараён бу бетонлаш. Бу жараён ўзаро боғлиқ ташиш, иш жойига узатиш, қабул қилиш ва бетон қоришмасини зичлаш операцияларидан иборат. Бетонлашни узаро технологик боғлиқликда бўлган қолип ва арматура ишларини бажариш муддатларига таъсири бор. Шунинг учун ритмик оқимни таъминлаш учун меҳнат сарфи бир хил бўлмаган ҳар турли жараёнларни, звенолар таркиби хам турли сонга эга бўлиб бажарилганда ишларни бир хил давомийлиги (бетонлаш давомийлиги) қабул қилинади. Имкон борича ишларни бажариш технологиясини, бир неча вариантларини ишлаб чиқиш керак ва оптимал техник – иқтисодий кўрсатгичли вариантни қабул қилиш керак. Ишларни бажаришни лойиҳаланаётганда бетонлаш ва конструкцияларни монтаж қилиш жараёнларини имкон борича биринчи сменада бажаришни назарда тутиш керак. Ишларни лойиҳалашни асосий принципи: нечта жараён бўлса шунча қамров (ишчи участка, бетонланадиган блоклар) бўлиши керак. 1−жадвал- да деворлари монолит ёпмалари йиғма бир секцияли кўп қаватли тўрар-жой биносини барпо этишнинг ишларни бажариш графиги келтирилган. Ишларни лойиҳалашда хамма қурилиш жараёнларини тўртта мажмуали жараёнга бирлаштириш, қават – қамров тахминан бир хил иш хажмли (меҳнат сарфини 25% чегарасида) 4 та ишчи участкаларига бўлиниш назарда тутилган. Бунда қолипга бўлган эхтиёж ҳам 4 мартага қисқаради. Ишларни бажариш графиги лойиҳаланаётганда қуйидагилар назарда тутилади, ишларини мажмуали бригада икки сменада бажаради, бетонлаш ишлари эга фақат биринчи сменада олиб борилади. Монтаж фақат “бўш вақт” бўлганда, яъни технология бўйича қушни участкада бетонни қотиши назорат қилинаётганда бажарилиши мумкин. Ёз пайтида девордаги монолит бетон қоришмасини қотиши учун, қолипни кўчиришгача, бир сутка етарли,

лекин йиғма конструкцияларни монтаж қилиш учун камида икки сутка керак. Бир участкадаги ишларни давомийлиги – участкада деворларга қолип ўрнатиш бошлангандан то, қўшни участкадаги деворга қолип ўрнатиш бошлангунга қадар кетган вақт олинади, ва қолип комплекти битта бўлганда 4 ва 3 кун, агарда иккита комплект бўлганда− 2; 1,5 ва 1 кун давом этади. Бу ритмда қамровдаги ишларни бир комплектлида 16 ва 12 кун, икки комплектлида 8; 6 ва 4 кун давом этиши мулжалланади. Ҳисоб бўйича иккита ишчи участкада қолип комплектни қўллаш ва унга мос келувчи график лойиҳаланганда назарда тутилган (2-жадвал). Иккита қолип комплекти билан ишчилар сони ўзгармаган холда – 10 одам сменада, бетон қотиши учун яхши шароит таъминланади (қолипни кўчириш икки суткадан сўнг), қамровдаги иш цикли 12 кундан 8 кунга камаяди, бетонлаш ва монтаж ишларини фақат биринчи сменада олиб бориш мумкин.

Бетон ишларини механизациялаш Бетон қоришмаси бетон заводларида тайёрланади. Агарда объектга, бир ойда 3000 м3 ортиқ бетон зарур бўлса унда қурилиш майдонини ўзида бетон заводини қуриш иқтисодий мақсадга мувофиқдир. Бетон қоришмасини ташиш . Бетон қоришмасини истеъмолчига, яъни бетон ишлари зонасига, автобетонташигичларда ёки автобетонқоргичларда етказиб берилади. Автобетонташигич – усти очиқ, кузовининг ҳажми 3...5 м3 ли самосвал бўлиб, одатда бетон заводидан қурилиш майдонигача бўлган йўл 10 дақиқагача бўлганда фойдаланилади. Автобетонқоргичлар – улар МАЗ, КамАЗ (кичик ҳажмлар учун) ва «Рено», «Мерседес» (катта ҳажмлар учун) автомобилларига ўрнатилган 5...8 м3 ҳажмли бетон қоргичдан иборат. Бу автобетонқоргичлар икки режимда ишлайди: биринчисида хайдовчини командаси билан бетон қоришмаси мажбурлаб аралаштирилади, иккинчисида бетон қоришмаси автомобилни харакати чоғида аралаштирилади. Бетон қоришмасини жойлаштириш. Бетон қоришмаси конструкцияга турли усуллар билан узатилади: лоток бўйлаб, юк кўтарувчи механизмлар ва бетононасослар билан. Биринчи икки усул сменада 50 м3 гача бетон жойлаштириш керак бўлганда қўлланилади, учинчиси эса хамма хажмларда, лекин иқтисодий жиҳатдан сменада камида 45 м3 бетон қоришмаси жойлаштирилганда мақсадга мувофиқ. Бетон қоришмасини лоток билан узатиш, автобетонқоргич бетонланаётган конструкция сатҳидан юқорида жойлашиш имкони бор ҳолда қўлланилади, мисол учун пойдевор плитасини бетони қўйилганда ва автомобилни котлован ичига кириш имкони бўлганда. Лотоклар узунлиги 6 м гача бўлган намга чидамли фанерлардан ёки металл листлардан тайёрланади. Бетон қоришмаси бадъя ва бункерлар билан иш жойига узатилганда юк кўтарувчи механизмлардан фойдаланилади. Бадялар

0.3...1 м3 сиғимга эга бўлиб ва бетонни узатиш қулай бўлиши учун “рюмка” шаклида ишланган, ва уни тўлиқ бўшатиш учун унга вибратор ўрнатилган. Бетон қоришмасини жойлаштиришда бетононасослар энг кенг тарқалгандир. Сменадаги бетон қоришмасини жойлаш ҳажми 80 м3 гача бўлганда КамАЗ, МАЗ, «Мерседес» автомобиллар базаси асосидаги автобетонанасослар қўлланилади. Автобетоннасослар юкланувчи бункер, насос ва тарқатувчи стрела билан жиҳозланган. Бетон қоришмаси, вертикал (80 м гача) ва горизонтал (360 м гача) йўналиш бўйича узатилади. Қурилиш объектида бетон сарфи сменада 60 м3 юқори бўлса ва ҳамда баланд қаватли (20 қаватдан кўп) биноларни барпо этишда комплектида тарқатувчи бетонжойлаштиргичга эга стационар бетононасослар қўлланилади. 1-расм. Турли хил технологик комплектлар билан бетон қоришмаси жойлаштирилганда нисбий таннархнинг ўзгариш графиги: 1− “Штеттер” бетонанасоси СБ – 69 бетоноқоргич билан; 2 − Шунинг ўзи, АБН ва СБ – 69 билан; 3 − “кран - бадя” схемаси; 4 − лентали бетонжойлагич ЛБУ -20 ва СБ – 69. 1-расмда турли технологик машина комплектлари билан бетон қоришмасини конструкцияга узатишдаги нисбий таннархларни солиштириш келтирилган.

Адабиётлар: 1. Бозорбойев Н. Бино ва иншоотларни барпо этиш технологияси. И-қисм. ўқув қўлланма Тошкент, 2000. 2. Бозорбойев Н., Собиров М. Бино ва иншоотларни барпо этиш технологияси. ИИ-қисм. ўқув қўлланма Тошкент, 2000. 3. Технология возведения зданий и сооружений: Учеб. для строит, вузов/В.И. Теличенко, О.М. Терентьев, А.А. Лапидус— 2-е изд., перераб. и доп.— М.: Высш. шк., 2004. — 446 с; ил. 4. Технология строительного производства. Учебник, (С.С. Атаев, Н.Н. Данилов, Б.В.Прыкин и др.) М., Стройиздат, 1994. 5. Технология строительного производства (О.О.Литвинов и др.) Киев, Высшая школа. 1995. 6. Хамзин С. К., Карасев А. К. Технология строительного производства. Курсовое и дипломное проектирование. Учеб. пособие для строит, спец. вузов. — М.: ООО ≪ БАСТЕТ ≫ , 2006. - 216 с.: ил 7. Бозорбоев Н., Бозорбоев Ф. Бино ва иншоотларнинг ер остки қисмини барпо этиш технологияси. Ўқув қўлланма. Тошкент, 2003. 8. Швиденко В.И. Монтаж строительных конструкций. Уч. пос. М., Выс. школа, 1987. 9. Матвеев Е.П. Реконструкция жилых и гражданских зданий.— М.: ГУЛ ЦПП, 1999.

Похожие

Бетон ва темирбетон ишлари

Қолип ишларини бажариш технологияси

Бетон ишларини бажаришда тайёргарлик ишлари

Ўта баланд биноларни барпо этиш

Бетон ва темир бетон архитектурада