Uzluksizlik moduli asosida aniqlanadigan funksional sinflar va ular o’rtasidagi munosbatlar - Алгебра - Рефераты

Uzluksizlik moduli asosida aniqlanadigan funksional sinflar va ular o’rtasidagi munosbatlar

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

1192.5 KB

Uzlksizlik moduli asosida aniqlanadigan funksional sinflar va ular o’rtasidagi munosbatlar Reja: 1. Uzluksizlik moduli asosida aniqlanadigan funksional sinflar; 2. Uzluksizlik moduli asosida aniqlangan funksional sinflarning  12 10  xossalari; 3. Uzluksizlik moduli asosida aniqlangan funksional sinflarning  14, 13 xossalari.

Dars maqsadlari: a). Ta’limiy maqsad: funksiyaning uzluksizlik modulini, qavariq funksiyani, qavariq uzluksizlik modulini, uzluksizlik moduli asosida aniqlanadigan funksional sinflarni kiritish va ular o’rtasidagi munosabatlarni ifodalaydigan xossalarni o’rgatish hamda ularning asosiy qismini isbotlash. b) . Tarbiyaviy maqsad: talabalarni mustaqil fikrlash va faol mustaqil ish faoliyatiga jalb qilish, ularda o’zaro hurmat, hamkorlik fazilatlarini shakllantirish, atrofdagi jarayonlarni idrok etish va ularni talqin qilishga o’rgatish hamda fanga bo’lgan qiziqishni o’stirish. c) . Rivojlantiruvchi maqsad: talabalardagi izl anuvchanlik faoliyatini rag’batlantirish, muammoli topshiriqlarga mulohazali javoblar berish ko’nikmalarini hosil qilish hamda ularda natijalarni umumlashtirish, mantiqiy va ijodiy qobiliyatni, muloqot madaniyatini rivojlantirish. Mavzu bo’yicha tayanch iboralar : funksiyaning uzluksizlik moduli, qavariq uzluksizlik moduli, uzluksizlik moduli asosida aniqlanadigan funksional sinflar, funksional sinflar o’rtasidagi munosabatlarni ifodalaydigan xossalar, Lipshits- Gyo’lder sinfi, Dini-Lipshits sinfi, Bernshteyn sinfi. Darsning jihozlari: sinf doskasi va bo’r, darsliklar, o’quv va uslubiy qo’llanmalar, ma’ruzalar matni, ko’rgazmali stendlar, tarixiy ma’lumotlar, izohli lug’atlar, atamalar, o’tilgan dars mavzusi bo’yicha savollar va muammoli topshiriqlar majmuasi, testlar, tarqatma materiallar va kartochkalar, shax siy kompyuter, lazerli proyektor. Dars o’tish usuli: avval o’tilgan dars mavzusi qay darajada o’zlashtirilganligini aniqlash maqsadida sodda munozarali topshiriqlar, o’z-o’zini tekshirish savollariga javoblar olish uchun munozarali, jonli muloqotni amalga oshirish, talabalarni yangi mavzu bo’yicha asosiy tushuncha va natijalar haqida fikr-mulohazalarni bayon qilishga o’rgatish, jonli muloqot, kichik guruhlarga bo’lish va aqliy hujum usullaridan foydalanib, o’zlashtirishga erishish, asosiy iboralarga alohida izoh berish, o’tilgan mavzudan tug’ilgan savollarga javob berish orqali uni mustahkamlash.

Mashg’ulotning xronologik xaritasi va darsning borishi Tashkiliy qism (5 minut): dars xonasining sanitariya holatini kuzatish, davomat va talabalarning darsga tayyorligini tekshirish. O’tilgan mavzuni mustahkamlash (10 minut): funksiyaning uzluksizlik modulini, qavariq funksiyani, qavariq uzluksizlik modulini geometrik nuqtai nazardan, misollar orqali tushuntirish, qavariq funksiyaning uzluksizlik moduli bo’lishi, oddiy va qavariq uzluksizlik modullari o’rtasidagi munosabat haqidagi xossalarni bayon qilish va ularning isbotlarini o’rganish yuzasidan olgan bilimlarini o’z-o’zini tekshirish savollariga javoblar orqali aniqlash. Yetishmagan bilimlarni to’ldirish. Yangi mavzu bayoni (50 minut) 12.1. Uzluksizlik moduli asosida aniqlanadigan funksional sinflar. Ta’rif 12.1. Agar biror o’zgarmaslar va ixtiyoriy uchun tengsizlik bajarilsa, u holda funksiya ko’rsatkichli o’zgarmasli Lipshits-Gyolder shartini qanoatlantiradi deb aytamiz va yozamiz. Funksiya uzluksizlik moduli ta’rifiga muvofiq uning sinfga qarashliligi tengsizlik bajarilishini bildiradi. Ta’kidlash lozimki, agar chekli yoki cheksiz interval bo’lib, bo’lsa, u holda mos sinf faqat o’zgarmaslardan iborat bo’ladi. Haqiqattan ham, tengsizlikda da limitga o’tib, barcha uchun yoki ga ega bo’lamiz.

Belgilashlar: Aytaylik, qandaydir uzluksizlik moduli bo’lsin. shartni qanoatlantiruvchi da uzluksiz funksiyalar sinfini bilan belgilaymiz. Yuqoridagi belgilashlarni nazarda tutsak, u holda bo’lib,   Kt t )( dir. orqali ko’rsatkichli biror o’zgarmasli Lipshits-Gyo’lder shartini qanoatlantiruvchi funksiyalar to’plamini belgilaymiz: . Kelgusida, agar son o’qining qayd qilingan yopiq chekli kesmasi bo’lsa, simvolni yozmaslikka kelishib olamiz. Shu tariqa biz sinflarga ega bo’lamiz. Agar biz 2 -davrli funksiyalar ni butun son o’qida qarasak, u holda simvolni to’lqin belgisi bilan almashtiramiz. Masalan, , yoki (yoki ) bilan oraliqda marta uzluksiz differensiallanuvchi funksiyalar to’plamini, bilan tengsizlikni qanoatlantiruvchi ning qism-to’plamini belgilaymiz. 2 -davrli funksiyalar sinflari va shunga o’xshash ma’noga ega. Nihoyat , agar (yoki ) bo’lsa, u holda (mos ravishda ) bilan shunaqa funksiyalar to’plamini belgilaymizki, Shu tariqa biz va hokazo funksional sinflarga ega bo’lamiz. 12.2. Uzluksizlik moduli asosida aniqlangan funksional sinflarning   12 10  xossalari.

Agar (bu yerda  R barcha haqiqiy sonlar to’plami yoki son o’qi) bo’lib, da uzluksiz differensiallanuvchi va bajarilsa, u holda Isbot. Buning isboti chekli orttirma formulasi dan kelib chiqadi. □ Aytaylik, uzluksizlik moduli, da chegaralangan funksiya va shunaqa son mavjud bo`lib, uchun bajarilsin. U holda shunaqa son topiladiki, KH f . Isbot. Faraz qilaylik, . Agar bo`lsa, u holda shartga ko`ra bo`ladi. Agar , 0t t bo`lsa, u holda )) ( 2 ,1 max( 0t L K   deb olamiz. U holda uchun , ya’ni bajariladi. □ Agar metrik fazo kompakt va bo`lsa, u holda Bu xossa -xossa asosida oson isbotlanadi (uni amalga oshiring). 12.3. Uzluksizlik moduli asosida aniqlangan funksional sinflarning  14, 13 xossalari. Ta’rif 12.2. Agar funksiya ga munosabatni qanoatlantirsa, u holda u Dini– Lipshits shartini qanoatlantiradi deb aytamiz va yozamiz.

13 . Barcha uchun DL ⊃ . Bu xossani isbotlang. Endi  W Bernshteyn sinfini aniqlaymiz. Ta’rif 12.3. Agar biror uchun funksiyaning uzluksizlik moduli tengsizlikni qanoatlantirsa, u holda ) (M W sinfga qarashli deymiz. xossadagiga o`xshash mulohaza yuritish orqali quyidagi xossa isbot qilinadi. Agar fazo kompakt bo`lsa, u holda ixtiyoriy )1,0(   uchun ) ( ) ( ) ( )1( )( M H M W M H    munosabatlar o`rinli bo`ladi. (Isbotlang) . Masala. Ravshanki, fuksiya absolyut uzliksizdir. bo`lganda sinfning absolyut uzluksiz bo`lmagan funksiyalarni saqlashi isbotlansin. Yangi mavzuni mustahkamlash (10 minut): Talabalar bilan mavzu yuzasidan savol-javob o’tkazish, oson yechiladigan misollar so’rash, tushunilmagan tasdiq, teorema va formulalarni qayta izohlash va misollar asosida tushuntirish. Uy vazifasini berish va baholash (5 minut): Mavzuni o’qish va konspekt qilish, tayanch iboralarni yodlash hamda ma’nosini tushunish, muammoli topshiriqlarga mustaqil javob berishni tayinlash. Dars davomida faol qatnashgan talabalarni ta’kidlash va yanada faolroq bo’lishga chorlash. Qo’yilgan ballarni e’lon qilish.

Adabiyotlar 1. Г.Е. Шилов . Математический анализ . Конечномерые линейные пространства . М. Из-во , “ Наука ” , 1969. 432 стр . 2. В.К.Дзядык. Введение в теорию равномерного приближения функций полиномами. М. Из-в о , “Наука “ , 1977 . 512 стр . 3. Н.И.Ахиезер. Лекции по теории аппроксимации. М., 1965. 408 бет. 4. Н.П.Корнейчук. О наилучшем приближении непрер ы вн ы х функций. – “Изв. АН СССР сер.мат”, 1963. т.27, №1, с.29-44. 5. Н.П.Корнейчук. Точная константа в теореме Д. Джексона о наилучшем равномерном приближении непрер ы вных периодических функций. – “Докл. АН СССР”, 1962. т.145, №3, с.514-515.

Похожие

Funksiya uzluksizlik moduli va uning oddiy xossalari

Qavariq funksiya va qavariq uzluksizlik moduli hamda ularga tegishli xossalar

Axiezer-kreyn-favar teoremasi va uning natijalari

Funksional qatorlar

Matematikani o‘qitishda muammoli, blokli va moduli metodlar