Тармоkлараро моделлар

Загружено в:

11.09.2022

Скачано:

0

Размер:

207 KB

Скачать

Тармо k лараро моделлар Режа: 1. Текис пропорционал ўсиш траекторияси. Нейман траекторияси 2. Нейман баҳолари 3. Магистрал моделлар 4. А сосий мавзулар 5. Таянч иборалар, формулалар 6. Саволлар 7. Машклар

$Текис пропорционал ўсиш траекторияси Нейман траекторияси Ишлаб чи = аришнинг ўсиш моделини кўриб чи = амиз . Бу моделда ишла б чи = ариш ҳажми текис пропорционал ўзгаради деб фараз = илинади . Бу бўлимда барча маҳсулотлар учун ишлаб чи = аришнинг ўсиш суръати ўзгармас бўлгандаги тармо = лараро динамик моделни кўриб чи = амиз . Бу модел текис пропорционал ўсиш модели бўлади . 7- боб даги тармо = лараро моделни ва = тга бо \ лаб , = уйидагича ифодалаш мумкин : , (1) бу ерда t - ва = т моменти . Иккита компонентадан : яъни С - талаб вектори ва I - инвестиция векторидан ташкил топган сўнггги талаб вектори учун (2) мунасабат ўринли . Агар t- ва = т моментидаги даромадни у (t) деб белгиласак , у ҳолда алоҳида турлар бўйича товарларнинг истеъмол функцияси = уйидагича бўлиши мумкин : (3) у (t) даромадни = уйидагича тасвирлаш мумкин : (4)$ $бу ерда  i -i- нчи маҳсулот учун = ўшилган = ийматнинг улуши . + уйидаги векторларни киритамиз : , (3) ва (4) формулалардан = уйидаги муносабатни келтириб чи = ариш мумкин : (5) j- нчи маҳсулотни ишлаб чи = ариш учун зарур бўлган i- нчи турдаги капитал ми = дорини b ij деб белгиласак , В капитал матрицанинг коэффициентлари = уйидагича ёзилади : . Фараз = илайлик , маҳсулот ишлаб чи = ариш ва хом ашё харажати , ҳамда капитал орасидаги бо \ ланиш пропорционал бўлсин . Агар маҳсулот ишлаб чи = ариш ўсишини = уйидагича белгиланса : , у ҳолда i- нчи маҳсулотга t- ва = т давомидаги инвестицион талаб (6) кўринишда бўлади , бу ерда$

Агар  x i (t) элементлардан тузилган n- ўлчовли векторни  X(t) деб белгиласак , у ҳолда (6) формулани матрица кўринишда ёзиш мумкин : (7) (1),(2),(5),(7) тенгламалардан тармо = лараро динамик модел нинг асосий тенгламаси келиб чи = ади : (8) Агар деб белгиласак , у ҳолда (8) тенглама = уйидаги кўринишда ёзилади : (9) Ю = орида таъкидланганидек , ишлаб чи = аришнинг ўсиш суръати ўзгармас деб фараз = илинади . Агар ўсиш суръатини g деб белгиласак , = уйидаги тенламани тузиш мумкин : . Агар маҳсулотнинг бирор йилдаги ишлаб чи = ариш векторини X деб = абул = илсак , у ҳолда текис пропорционал ўсишнинг динамик модели тенгламаси = уйидаги кўринишда бўлади : . (10) Бундан (11) келиб чи = ади .

(11) тенгламада ва В матрицанинг ҳар бир = аторида энг камида битта мусбат элемент бўлсин . У ҳолда бўлгани учун , мусбат ани = ланган матрицалар ҳа = идаги теоремага асосан матрица учун характеристик илдизи  * ва X* - ўнг мусбат характеристик вектори бир = ийматли ани = ланади . Демак , и = тисодий тал = инга эга бўлган текис пропорционал ўсиш траекторияси ( уни Нейман траекторияси – магистрали дейилади ) векторни ифодалайди , g* ўсиш суръати эса бу моделда  * га тескари ми = дор сифатида ани = ланади . 8.2. Нейман баҳолари Нейман баҳолари аввалги бўлимдаги Нейманнинг ўсиш моделига мос келади . Р – баҳолар вектори бўлсин . У ҳолда текис ўсишга мос Нейман баҳолари модели ни (1) кўринишда ёзиш мумкин , бу ерда r- фойда нормаси . Асосий масала Р ва r ларнинг = ийматини ҳисоблашдан иборат . (1) тенгламани бош = ачарок кўринишда ёзиш мумкин : ( 2) Фойда нормаси = иймати матрицанинг характеристик = ийматига тескари ми = дор сифатида , баҳо вектори эса бу матрицанинг чап характеристик векторига тенг бўлади . Р * ва r* ларни = уйидаги алгоритм ёрдамида топиш мумкин :

$бу ерда Х - иҳтиёрий мусбат ишлаб чи = ариш вектори (= иймати фиксирланган ). Баҳо векторининг иҳтиёрий бошлан \ ич мусбат = ийматида бу алгоритм ёрдамида мувозанатли Р * ва r* ларни ҳисоблаш мумкин ( алгоритм Р * ва r* ларга я = инлашувчи бўлади ). 8.3. Магистрал моделлар Жам \ ариш магистрал модели Магистрал назарияси нинг асосий \ ояси энг яхши эффектив и = тисодий ўсишга ўтиш учун и = тисодиётни магистрал йўлга олиб чи = иш ( Нейман траекторияси ), ва шу асосида ма = садга эришишдан иборат . Магистрал моделлар асосан икки турга бўлинади : жам \ ариш магистрал модели ; истеъмол магистрал модели . Жам \ ариш магистрал моделини кўриб чи = амиз . Жам \ ариш магистрал модели нинг ма = сади , жам \ арилган капитал суммасини режалаштирилган даврда максималлаштиришдан иборат . Уни кўп ўлчовли чизи = ли дастурлаш масаласи сифатида = араш мумкин : (*) бу ерда ва = т давомида ишлаб чи = арилган (nx1) ўлчовли маҳсулот вектори , ва В лар мос равишда манфий бўлмаган харажатларни орттириш коэффициентлар матрицаси ва капитал коэффициентлар$

матрицаси . Ҳар иккала матрицанинг ўлчови (nxn) дан иборат . Р - охирги даврдаги заҳиралар баҳоси бўйича ўлчови (1 х n) бўлган вектор . Шунга мувофи =, Х (0) вектор берилган ҳисобланади ва шартлар бажарилади . ва В матрицалар = уйидагича ани = ланади : . Бу ерда А , А (1) ва А (2) - (n х n) ўлчовли манфий бўлмаган матрицалар бўлиб , А - барча турдаги ресурслар , А (1) – жорий харажатлар , А (2) - асосий капитал амортизацияси матрицаларини ифодалайди . В , В (1) , В (2) матрицалар (n х n) ўлчовли манфий бўлмаган матрицалар бўлиб , В - ҳамма актив турлари бўйича коэффициентлар матрицаси , В (1) - асосий фондлар кўринишидаги активлар бўйича , В (2) - товар захиралари кўринишидаги активлар бўйича коэффициентлардан тузилган матрицалар . h- истеъмол бўйича (nx1) ўлчовли устун - вектор ,  - = ўшимча = иймат нормаси мусбат вектори . (*) масалага тегишли мумкин траекториялар сифатида = араладиган ишлаб чи = ариш магистрали тенгламаси кўринишда ифодаланиши мумкин , бу ерда e- бирлик вектор , яъни . Х – текис пропорционал ишлаб чи = ариш ҳажми вектори , g– текис пропорционал ишлаб чи = аришдаги ўсиш суръатининг мусбат = иймати . Ю = орида келтирилган тенгламани = уйидаги кўринишда ёзиш мумкин : .

$ва В да ҳар бир сатрда камида битта мусбат элемент мавжуд деб фараз киламиз . Бу фаразга кўра ва у ҳолда матрица учун абсолют = иймат бўйича максимал  * характеристик илдизи ва унга тегишли Х * мусбат ўнг характеристик вектор бир = ийматли ани = ланади . И = тисодий нуктаи назаридан , магистрал модел шарт билан ифодаланади . g*- текис ўсиш суръати эса  * ми = дорга тескари ми = дор сифатида ани = ланади . И = тисодий динамик моделлар татби = ларида магистрал ҳа = идаги теоремалар исботланади . Унга кўра , режалаштирилган даврнинг етарлича узо = ва = т давомида , маълум Т 0 даврдан таш = ари ( Т 0 режалаштирилган давр узунлигига бо \ ли = эмас ), динамик моделнинг оптимал траекторияси бошлан \ ич ҳолат ва P баҳолар векторига бо \ ли = бўлмаган ҳолда магистралга я = ин келади ( кучсиз магистрал теоремаси ). Кучли магистрал теоремага кўра ихтиёрий Х 0 бошлан \ ич ҳолати ва Х т сўнгги ҳолати бўйича траектория учта соҳадан иборат бўлади : 1) Х о дан магистрал томонига ҳаракат ; 2) магистрал бўйича ёки бевосита унга я = ин ҳаракат ; 3) магистралдан Х т - ҳолатга томон ҳаракат . Магистрал ҳа = идаги теоремаларга кўра траекторияларнинг бошланиши ва якуни унинг режалаштирилган даврдаги давомийлигига бо \ ли = эмас . Истеъмолнинг магистрал модели$ $Маълумки , жам \ ариш магистрал модели режалаштирилган даврда жам \ арилган капиталнинг максималлаштириш билан ифодаланар эди . Биро =, и = тисодиётни режалаштиришнинг ма = сади истеъмол даражасини оширишдан иборат бўлиши керак . Истеъмол даражасини максималлаштиришни ма = сад = илиб = ўйган режалаштириш моделларидан бири - бу истеъмол магистрал модели дир . L(t)-t- ва = т давомида таклиф = илинган ишчи кучи бўлсин . L(0)- берилган бўлиб , g- ўсиш суръати ( ўзгармас ми = дор ) бўлса , у ҳолда = уйидаги тенглама ўринли бўлади : . g- нинг = иймати g 1 - иш билан банд бўлган аҳолининг ўсиш суръати ва g 2 - меҳнат унумдорлигининг ўртача ўсиш суръати билан ани = ланади : . Ю = оридагиларга асосан истеъмолнинг магистрал моделини = уриш мумкин : . (**) векторлар берилган бўлиб , .$ $Бу ерда q– бир бирлик даврдаги манфий бўлмаган истеъмол структурасининг (n х 1) ўлчовли вектори ,  (t)-t- ва = тдаги истеъмол ҳажми ,  - чегириш проценти . Бу моделда ҳам , жам \ ариш магистрал модели каби , = уйидагича шартлар = ўйилади : ва . У ҳолда = уйидаги тасди = ўринли : (**) ечимни ифодаловчи ишлаб чи = ариш ва истеъмолнинг оптимал траекториялари ва ишлаб чи = ариш ва истеъмолнинг магистрал траекториялари орасида магистрал ҳа = идаги “ кучли ” ва “ кучсиз ” теоремалардан келиб чи = адиган муносабатлар мавжуд бўлади . Ишлаб чи = ариш ва истеъмолнинг магистрал траекториялари тенгламанинг X* ва  * мусбат ечимлари асосида = уйидаги формулалар ёрдамида топилиши мумкин : Бу ерда деб олинади .$

Тармоkлараро моделлар

11.09.2022

0

207 KB

Похожие