Синф рахбарининг тарбиявий фаолияти самарадорлигини оширишнинг шарт-шароитлари - Алгебра - Рефераты

Синф рахбарининг тарбиявий фаолияти самарадорлигини оширишнинг шарт-шароитлари

Загружено в:

11.09.2022

Скачано:

0

Размер:

60 KB

Синф рахбарининг тарбиявий фаолияти самарадорлигини оширишнинг шарт-шароитлари Режа: 1. Синф раҳбари обрўси, одоби, юксак онглилиги. 2. Синф раҳбарининг вазифалари. 3. Тарбияда рағбатлантириш ва жазолаш.

Таянч иборалар: Фаолият, самарадорлик, синф, раҳбар, таълим-тарбия, бошқарув, жазо, рағбатлантириш. Синф раҳбари ўқув-тарбиявий жараённинг ташкилотчиси педагогик маҳоратнинг юксак намуналарини ўрнак қилиб кўрсатувчи устоз демакдир. Шундай экан, синф раҳбарининг муҳим фазилатларидан бири унинг яхши ўқитувчи бўлишидадир. Ўз ишида асосий нарсани кўра билиши маҳорати ҳар қандай раҳбар учун муҳимдир. Бироқ синф раҳбарига бундай қобилият ва фазилат ғоят юксак даражада хос бўлиши зарур. Чунки унинг масъулиятли лавозими ўзида бир эмас, балки кўплаб ихтисосни бирлаштиради. Синф раҳбари, дарс олиб бориши, ўқув-тарбия ва хўжалик ишларини юритувчи, талабчан бўлиши ҳамда ўқувчиларнинг дилкаш мураббийси бўлиши керак. Бундай кўп қиррали фазилатни тарбиялашга ҳеч қандай олий ўқув юрти қодир эмас. Раҳбарлик истеъдод ва фазилати ҳаётнинг ўзида, мактабдаги иш амалиётида шаклланиб кишидан кенг кўламдаги билим ва тажрибани, муаллимликка хос фидокорликни, танланган ишга чексиз содиқликни талаб қилади. Ҳозирги шароитда ўқув юртлари раҳбарларининг роли янада ортади. Ҳозирги шароитда синф раҳбарининг фазилати қандай бўлиши керак? Бизнингча, ҳозирги синф раҳбари дадил, ташаббускор, билимдон, маданиятли, ҳалол ва вадасига вафодор бўлиши керак. Бундай оқил раҳбар ҳар қандай вазият ва шароитга тўғри ёндоша олади, воқеаларга ва турмуш ҳодисаларига дадил, одил баҳо бера олади, ҳақиқий талаб ва адолатли иш услубини вижудга келтира олади, меҳрибон инсон сифатида катта мавқега эга бўла олади. Обрў-эътибор ходим характерининг ички белгиларига боғлиқ бўлади. Ташқи вазиятлар унинг ривожланишига кўмаклашиши ва уни рағбатлантириши мумкин. Агар раҳбарнинг амалий ва сиёсий хусусиятлари ўзи эгаллаб турган лавозимга мос келмаса, у оқибат натижада ўзига топҳирилган иш соҳасини узоқ вақт, малакали ва самарали идора қила олмайди. Ҳар бир киши ўз обрў-эътиборини ўз меҳнати билан яратади. Синф раҳбари эса ўз обрў-эътиборининг биринчи ва асосий ижодкоридир. Синф раҳбари мавқеини унинг эгаллаб турган лавозими ва бошлиқларнинг қўллаб- қувватлаши эмас, балки унинг ўз ишига муносабати, бўйсинувчилар ва

меҳнаткашларнинг унга муносабати белгилайди. Обрў-эътиборли раҳбар синфнинг ғоят ҳурматли раҳбари, жон-тани ва ақл идроки, устози ва мураббийсидир. Жамиятдаги бошқарув тизимни маълум бошқариш вазифалари асосида ташкил қилиш муҳим аҳамият касб этади. Шунга кўра уни алоҳида кўрсатиб ўтиш мақсадга мувофиқ деб ҳисоблаймиз.  Ўқув жараёнини оптимал ташкил қилиш вазифасини бажаради;  Мустақил давлатимизга муносиб ўқувчилар тайёрлашда асосий жавобгарлардан бири ва ундаги ўз ўрнини аниқлаб олиш;  Ўз фаолияти режаларини аниқ, ўз вақтида ва изчиллик билан бажаришга эришиш;  Вазифани ўта масъулиятли бўлишини сезиш билан бирга унга мос илмли маданиятли, оқил, адолатли, тадбиркор, ташаббускор бўлишга доимо ҳаракатда бўлиш;  Ўз ишини билиш, масъулиятни ва жавобгарликни ҳис қилиш лозим;  Ёшларни миллий-маънавий қадриятлар асосида тарбиялашга мунтазам равишда эътибор бериш;  Ўзи ишлаётган синф ва мактаб нуфузини оширишга доимо эътиборда бўлиш;  «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури»нинг иккинчи босқичини амалга оширишда фаол иштирокчи бўлиш;  Синф раҳбари ўқувчилар билан ишлашда ўта синчков, уддабурон бўлмоғи ва тадбиркорлик билан иш юритмоғи лозим ва у ҳар бир вазифани бажаришда ўқитувчилар билан мулоқотда бўлиши ҳамда улардан келиб чиқадиган муносабат натижаларга фарқ бўлмаслиги керак;  Синф раҳбари ота-оналар билан мунтазам равишда алоқада бўлиб туриши лозим ва бу орқали ҳар бир ўқувчининг ҳулқ-атворини ўрганиш, унинг уйидаги ва мактабдаги фаолиятини билиши, ҳамда ўқувчининг ўқиш ва ҳулқ-атвориданота- онани хабардор қилиш, яъни икки томонлама тарбиянинг бир мақсадга-етук мутаҳассис ва баркамол шахс бўлиб етишишга доимо эътибор бериш керак ва шу кабилар;  Ўқув жараёнига масъул.  Ўқув жараёнининг самарали бўлишини ўз зиммасида эканлигини доимо ҳис этиш;

 Жамият тараққиётига мос масъулият негизида жавобгарлик доираси кенгайиб боришини доимо ҳис қилиш.  Синф раҳбари ташаббускор бўлиши керак ва у иш юритишда фидоий бўлмоғи лозим;  Илмга интилувчи ёшларга раҳбар ва уларни мазкур йўналиш бўйича етакловчи эканлигини доимо ҳис қилиш;  Синф раҳбари ўқувчи: ёш йигит ва қизни ўз фарзанди, ўсиб келаётган авлод, ғуборсиз, софдил, янгиликка интилувчан қалб эгаси ва ниҳоят ота-она, мураббийлар кўрсатган йўлидан боришга астойдил бел боғланган фарзанд эканлигини доимо эсда тутиш керак;  Ўқувчиларнинг ўз-ўзини бошғаришга шароит яратиш ва бунда фаол ўқувчилардан фойдаланиш;  Ўқувчиларни касбга тайёрлашда ўша соҳанинг машҳур кишилари билан учрашувлар ўтказиш ҳамда синф раҳбарининг асосий бурчларидан бирига киради. Тарбияда рағбатлантириш ва жазолаш ўқитувчи болаларни рағбатлантиришда бу усулнинг психологик асосларини билиши шарт. Рағбат сифатида кенг тарқалган нарса педагогик талаб экандир. Педагогик таълим энг муҳим усул бўлиб ҳисобланади. Талаб бу тарбияланувчининг турли вазифаларни бажариш; ижтимоий-ҳулқ атвор мезонларини ифодалаши; у ёки бу фаолиятини бажарилиши зарур бўлган аниқ бир вазифа сифатида намоён бўлиш; турли кўрсатма сифатида намоён бўлиши; у ёки бу ҳарактерда рағбатлантирувчи ёки уни тўхталувчи бўлиши; оқилона ҳарактерларга ундовчи бўлиши мумкин. Бошланғич синф болаларнинг фаолиятини тўғри йўлга солиш ва ижтимоий талабларга мослаштириш мақсадида кўргазмали қуроллар тизими қуйидаги усуллардан иборат; Рағбатлантириш ва жазолаш усуллари.

1. Ишонч билдириш 2. Истиқбол кўрсатиш. 3. Совға бериш. 4. Мақтов ёрлиғи бериш. 5. Қуллаб қувватлаш. 6.Масъулият ва жамоанинг миннатдорчилик кўрсатиш. 1. Танбеҳ бериш. 2. Огоҳлантириш. 3. Ҳайфсан бериш. 4. Уялтириш. 5. Мажбурлаш. Бу усуллардан фойдаланиш хусусиятларига алоҳида эътибор бериш лозим. Рағбатлантириш ва жазолаш усулида ўқувчи шахси эмас, балки айни вақтда хатти-ҳаракати, қизиқишлар боланинг индивидуал хусусияти, ходиса юз бераётган вазият, сабаб-оқибатлар назарда тутилади. Рағбатлантириш ва жазолаш қанча тез қўлланилса шунча таъсири камайиб кетади. Рағбатлантириш ва жазолаш ёлғиз ўқувчига ёки синфга ёҳуд мактаб жамоасига қўллаши мумкин. Рағбатлантириш ёзма, оғзаки, имо-ишора шакллари қўлланилади. Имо-ишора билан бошини қимирлатиб, табассум ва юз-қўл ҳаракатлари билан маъқуллаш ёки ёзма равишда маъқуллаш шакллалари мавжуд. Мактаб жазо чоралари ўқитувчилар ва маъмуриятининг оғзаки, танбеҳи, синф ўқувчиларининг ўртасида огоҳлантириш чораларини кўрсатиш мумкин.

Фойдаланган адабиётлар: 1. ДТС 2. Ўқув дастури 2004 йил 23.01. 3. Дарслик. 4. Ўқув қўлланма. 5. Педагогика тарихи. Тошкент 1997 й. 6. Маърузалар матни. Пед. Тарихи. 7. Маърузалар матни. «Тарбиявий ишлар услуби» 8. «Ҳалқ таълими» журнали. 1997 й. 3-сон. 9. Очилов М. «Ўқитувчи одоби» Ўқитувчи нашри 1976 й. Қўшимча адабиётлар. 1. ЎРО Кенгашнинг « Таълим ҳақида » ги қонуни « Маърифат » газетасининг 23 июль 1992 й . 2. ЎРнинг умумий ўрта таълим ҳақидаги йўриқномаси «Ҳалқ таълими» Тошкент 1992 йил 3. И.А.Каримов «Ўзбекистон келажаги буюк давлат» «Ўзбекистон» Тошкент 1992 йил. 4. Аҳлоқ-одобга доир ҳадис намуналари «Фан» Тошкент 1990 йил.

Похожие

Мактабдаги тарбиявий ишлар тизимида синф рахбарининг фаолияти

Укувчиларни педагогик кузатиш методикаси

Синф жамоасини ташкил этиш ва уни тарбиялаш

Инвестиция самарадорлигини молиявий тахлил килишда математик усуллар

Болаларда математик тушунчаларни шакллантириш назарияси ва методикаси