Predikatlar algebrasi, mulohazalar hisobi formulasi tushunchasi - Алгебра - Рефераты

Predikatlar algebrasi, mulohazalar hisobi formulasi tushunchasi

Загружено в:

31.08.2023

Скачано:

0

Размер:

280.7939453125 KB

Predikatlar algebrasi, mulohazalar hisobi formulasi tushunchasi Reja: 1. Mulohazalar. Mulohazalar ustida mantiqiy amallar. 2. Teng kuchli formulalar va asosiy teng kuchliliklar 3. Formulaning normal shakllari. 1

1. Mulohazalar. Mulohazalar ustida mantiqiy amallar. Har qanday matematik nazariya u yoki bu matematik jumlaning rost yoki yolg’onligini o’rganadi. Ta’rif: Rost yoki yolg’onligi bir qiymatli aniqlangan darak gapga jumla (mulohaza) deyiladi. Ta’rifga ko’ra “0<1”, “2*5=10”, “7 – juft son”, “1 – tub son” gaplar mulohaza bo’lib, ulardan birinchisi va ikkinchisi rost, uchinchisi va to’rtinchisi yolg’on mulohazalardir. Mulohazalar nazariyasining boshlang’ich ob’yektlari sodda (oddiy) mulohazalardan iborat. Sodda mulohazalar lotin alifbosining katta harflari A, B, C, …. yoki kichik harflari a, b, c,.... orqali belgilanadi. Mulohazalarning rost yoki yolg’onligi ularning mazmuniga qarab aniqlanadi. Rost mulohazalarning qiymati 1, yolg’onligi mulohazalarning qiymati 0 orqali belgilanadi. Mulohaza bir vaqtning o’zida ham rost, ham yolg’on bo’la olmaydi. Matematikada har bir teorema mulohaza hisoblanadi. Sodda mulohazalardan bog’lovchi yoki bog’lovchi so’zlar orqali murakkab mulohazalar hosil qilinadi. “emas”, “va”, “yoki”, “... kelib chiqadi”, “zarur va yetarli” kabi bog’lovchi so’zlarga bittadan mantiqiy amal mos keladi. Mulohazalar ustida bajariladigan inkor, kon’yuksiya, dizyunksiya, implikatsiya, ekvivalensiya amallari mavjud. 1. Inkor amali. Ta’rif: p mulohazaning inkori deb p rost bo’lganda yolg’on, p yolg’on bo’lganda rost bo’ladigan mulohazaga aytiladi. Inkor amaliga “emas” bog’lovchisi mos keladi. p mulohazaning inkorini p yoki ┐p ko’rinishlarda belgilanadi. Masalan, p: “5-juft son” bo’lsa, u holda ┐p: “5-juft son emas” bo’ladi. Bu yerda p mulohaza yolg’on bo’lib, ┐p mulohaza rost bo’ladi. p mulohazaning inkorining inkori yana p mulohazaning o’zi, ya’ni ┐(┐p)= ┐┐p= p bo’ladi. Buni ikki karrali inkor deb yuritiladi. Inkor amaliga quyidagi rostlik jadvali mos keladi: p ┐p 1 0 0 1 2

2. Konyuksiya amali. Ta’rif: p va q mulohazalarning konyuksiyasi deb p va q mulohazalar rost bo’lganda rost, boshqa hollarda yolg’on bo’lgan yangi mulohazaga aytiladi va unip q  yoki p q ko’rinishlarda belgilanadi. Konyuksiya amaliga “va” bog’lovchisi mos keladi. Masalan, p: “5-tub son”, q: “5-toq son”, p q  : “5 -tub va toq son”. Konyuksiya amaliga quyidagi rostlik jadvali mos keladi : p q p q  1 1 1 1 0 0 0 1 0 0 0 0 Mulohazalarning konyuksiyasi ikkitadan ortiq mulohazalar uchun ham o’rinli bo’ladi. p 1 , p 2 , p 3 ,…,p n mulohazalarning barchasi rost bo’lsa, u holda 1n i i p   yolg’on bo’ladi. 3. Dizyunksiya amali . Ta’rif: p va q mulohazalarning dizyunksiyasi deb p va q mulohazalarning kamida bittasi rost bo’lganda rost, boshqa hollarda yolg’on bo’lgan yangi mulohazaga aytiladi va u p q  orqali belgilanadi. Dizyunksiya amaliga “yoki” bog’lovchisi mos keladi. Masalan, p: “3<4” - rost, q: “3=4” - yolg’on, p q  : “ 3 4  ” - rost. Dizyunktsiya amaliga quyidagi rostlik jadvali mos keladi: p q p  q 1 1 1 3

1 0 1 0 1 1 0 0 0 Mulohazalarning diz’yunktsiyasi ikkitadan ham ortiq mulohazalar uchun ham o’rinli bo’ladi. p 1 ,p 2 ,…,p n mulohazalarning diz’yunktsiyasi 1 n i i p orqali belgilaylik. p 1 ,p 2 ,…,p n larning kamida bittasi rost bo’lsa, 1 n i i p rost, p 1 ,p 2 ,…,p n larning barchasi yolg’on bo’lsa 1 n i i p yolg’on bo’ladi. 4. Implikatsiya amali. Ta’rif: p va q mulohazalarning implikatsiyasi deb p rost, q yolg’on bo’lganda yolg’on, boshqa hollarda rost bo’lgan yangi mulohazaga aytiladi va uni p=>q ko’rinishda belgilanadi. Implikatsiya amaliga “agar …, bo’lsa, u holda, … bo’ladi” kabi bog’lovchi so’zlar mos keladi. Masalan, p: ”5*5=25” – rost, q: ”6*6=36” - rost, p=>q: ”Agar 5*5=25 bo’lsa, u holda 6*6=36” bo’ladi – rost. p=>q implikatsiya quyidagicha o’qiladi: “p dan q kelib chiqadi”, “p bo’lishi uchun q ning bo’lishi zarur”, “p mulohaza q mulohaza uchun etarli”. Implikatsiya amaliga quyidagi rostlik jadvali mos keladi: p q p=>q 1 1 1 1 0 0 0 1 1 0 0 1 5. Ekvivalensiya amali. 4

Ta’rif: p va q mulohazalarning ekvivalensiyasi deb p va q larning bir xil qiymatlarida rost, turli qiymatlarida yolg’on bo’lgan yangi mulohazaga aytiladi va uni  ko’rinishda belgilanadi. Ekvivalensiya amaliga “Agar … bo’lsa, shu holda va faqat shu holda ... bo’ladi”, “...bajarilishi uchun ... bajarilishi zarur va etarli” kabi bog’lovchi so’zlar mos keladi. Masalan, p: “berilgan natural son 3 ga bo’linadi”, q: “berilgan sonning raqamlar yig’indisi 3 ga bo’linadi”. p  q: “Berilgan sonning 3 ga bo’linishi uchun uning raqamlari yig’indisi 3 ga bo’linishi zarur va yetarli”. Ekvivalensiya amaliga quyidagi rostlik jadvali mos keladi: p q p  q 1 1 1 1 0 0 0 1 0 0 0 1 Har bir qaralayotgan mulohazaga rostlik ustunidan bitta ustun mos keladi. Bu ustunni qiymatlar ustuni deb yuritamiz. Ta’rif: Qiymatlari ustuni teng bo’lgan mulohazalar o’zaro teng kuchli mulohazalar deyiladi. Masalan: p=>q va ┐q=>┐ p mulohazalarning teng kuchliligini quyidagi rostlik jadvali orqali ko’rsataylik: p q ┐p ┐q p=>q ┐q=>┐p 1 1 0 0 1 1 1 0 0 1 0 0 0 1 1 0 1 1 0 0 1 1 1 1 p => q va ┐ q =>┐ p mulohazalarning ustuni bir xil bo ’ lgani uchun p => q =┐ q =>┐ p bo ’ ladi . Ta’rif: , , , , , ,p q      universial algebra mulohazalar algebrasi deb yuritiladi. Tarif: 1. p, q, r,... lar mulohazalar algebrasining formulalaridir. 5

2. Agar p va q lar mulohazalar algebrasining formulalari bo’lsa, u holda ┐p, p q, p  q, p=>q, p  q ham formula bo’ladi. 3. Mulohazalar algebrasidagi formulalar faqat 1-va 2-formulalar yordamida tuziladi. Ko’p hollarda 2. yordamida aniqlangan formulalar murakkab formulalar deb yuritiladi. Murakkab formulaga argumentlari rost yoki yolg’on qiymatni qabul qiluvchi funktsiya deb qarash mumkin. Ta’rif : x i , ( 1, )i n argumentlarning har bir qabul qilishi mumkin bo’lgan barcha 1 va 0 qiymatlar tizimida A(x 1 , x 2 ,…,x n ) formulani ifodalovchi mantiqiy funktsiya rost (yolg’on) qiymatga erishsa, u holda bu formula aynan rost (yolg’on) formula deyiladi. Misol:   A B A   A B B A    A B A   1 1 1 1 1 0 1 1 0 0 1 0 0 1 1 Agar A(x 1 , x 2 , …, x n ) formulada n ta elementar mulohaza bo’lsa, u h olda bu formulaning rostlik jadvali 2 n ta satr (yo’l) dan iborat bo’ladi. 2. Teng kuchli formulalar va asosiy teng kuchliliklar Ta’rif: Tarkibidagi x i (i= 1, n ) o’zgaruvchilarning mumkin bo’lgan barcha qiymatlar tizimida A(x 1 , x 2 , …, x n ) va B(x 1 , x 2 , …, x n ) formulalarning qiymatlari ustuni bir xil bo’lsa, u holda bu formulalar o’zaro teng kuchli formulalar deyiladi va uni A(x 1 , x 2 , …, x n )≡B(x 1 , x 2 , …, x n ) ko’rinishda belgilanadi. Misol:     A B C A B C      A B C A  A B  A B     A B C     A B C   1 1 1 0 1 1 1 1 6

1 1 0 0 1 1 0 0 1 0 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 0 0 0 1 1 1 0 0 Agar A va B formulalar teng kuchli bo’lsalar, u holda A B  va B A  lar aynan rost formulalar bo’lishi ravshandir. Aksincha, qandaydir A va B (bir xil propozitsional o’zgaruvchilarga ega bo’lgan) formulalar uchun A B  va B A  lar aynan rost furmulalar bo’lsa, u holda A B  bo’ladi. A B  va     A B B A    formulalar teng kuhli formulalar ekanini ko’rsataylik: A B A B  B A  A B      A B B A    1 1 1 1 1 1 1 0 0 1 0 0 0 1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 1 Shunday qilib, bu tengkuchliliklarnda ko’rinadiki, A B  bo’lishi uchun A B  formula aynan rost formula bo’lishi zarur va yetarlidir. Teng kuchli bo’lish munosabati ekvivalent binary munosabat ekanligi ravshandir, ya’ni bu munosabat 1. A A  –refleksivlik. 2. Agar A B  bo’lsa, u holda B A  bo’ladi – simmetriklik va 3. Agar A B  va B C  bo’lsa, u holda A C  bo’ladi – tanzitivlik xossalariga egadir. Teorema:   A B – jumlalar algebrasining ixtiyoriy formulasi, B uning qism formulasi bo’lsin. agar B C  bo’lsa, u holda     A B A C  bo’ladi. 7

Isboti: B C  bo’lgani uchun B va C formulalar ularda qatnashgan propozitsional o’zgaruvchilar qiymatlarining barcha naborlarida bir xil qiymatlarga erishadilar. B va C formulalarning qiymatlari 1 yoki 0 bo’lgani uchun yo     1 1 A A  , yoki     0 0 A A  hosil bo’ladi. Bu esa     A B A C  ekanini ko’rsatadi. Teorema:     1 1 , , , , n nA A A B A A   , 1 2, , , n A A A  lar A va B formulalarning har birida qatnashgan barcha propozitsional o’zgaruvchilar, 1 2, , , n C C C  lar esa ixtiyoriy formulalar bo’lsin. U holda     1 1, , , , n n A C C B C C    bo’ladi; bunda har bir   1, iA i n  propozitsional o’zgaruvchi berilgan tengkuchlilikda necha joyda qatnashgan bo’lsa, shuncha joyda mos iC formula bilan almashtiriladi. Isbot.     1 1 , , , , n nA A A B A A   tengkuchlilikda qatnashgan har bir propozitisional o’zgaruvchi 1 yoki 0 qiymat qabul qiladi.   1, iC i n  formula ham o’zida qatnashgan propozitsional o’zgaruvchilar qiymatlarining barcha naborlarida 1 yoki 0 qiymat qabul qiladi.   1, iC i n  formula tarkibida qatnashgan propozitsional o’zgaruvchilar 1 2, , , k B B B  bo’lsin.   1 2 , , , k    bu propozitsional o’zgaruvchilar qiymatlari naborlaridan biri va   1 2 , , , n    1 2, , , n C C C  formulalarning   1 2 , , , k    nabordagi qiymatlari nabori bo’lsin. uzunligi n bo’lgan   1 2 , , , n    nabor 1 2, , , n A A A  propozitsional o’zgaruvchilar qabul qiladigan qiymatlar naborlari srasida mavjuddir. A va B formulalar 2n ta naborning har birida bir xil qiymatga ega bo’lgani uchun ular   1 2 , , , n    naborda ham bir xil qiymat qabul qiladilar. Yuqorida isbotlangan teoremalardan bevosita quyidagi natijlaar kelib chiqadi. Agar 1 1A B  va 2 2A B  bo’lsa, u holda 1) 1 2 1 2A A B B    2) 1 2 1 2A A B B    3) 1 2 1 2A A B B    4) 1 2 1 2A A B B    5)   1 1 2 2 A B A B     8

Ta’rif: Agar A formulaning tarkibida faqat konyuksiya, dizyunksiya va inkor operatsiyalari qatnashgan bo’lib, inkor speratsiyasi propozitsional o’zgaruvchilargagina tegishli bo’lsa, u holda bunday formula keltirilgan formula deyiladi. Misol: A B A C A B        keltirilgan formuladir, ammo   A B B C      keltirilgan formula emas, chunki bu formulada implikatsiya operatsiyasi qatnashishi bilan birgalikda inkor operatsiyasi murakkab formula A B  ga tegishlidir. 3.3-Teorema: Mulohazalar algebrasining har bir A formulasining yo o’zi keltirilgandir yoki uni teng kuchli keltirilgan formula bilan almashtirish mumkin. Bu teoremani isbotlash uchun mulohazalar algebrasining asosiy tengkuchliliklari bilan tanishib chiqamiz. Mulohazalar algebrasining tengkuchliliklari quyidagilar: I.  A A    (qo’sh inkor tengkuchliligi) II. A B B A    (dizyunksiya kommuntativligi) III. A B B A    (konyuksiyaning kommuntativligi) IV.     A B C A B C      (dizyunksiya assotsiativligi) V.     A B C A B C      (konyunksiyaning assotsiativligi) VI.   A B C A B A C       (dizyunksiyaning konyuksiyaga nisbatan distributivligi) VII.   A B C A B A C       (konyuksiyaning dizyunksiyaga nisbatan distributivligi) VIII. A A A   (dizyunksiya idempotentligi) IX. A A A   (konyuksiyaning idempotentligi) X.   A A B A    (yutilish tengkuchliligi) XI.   A A B A    (yutilish tengkuchliligi) XII.       A B A B       (de Morgan tengkuchliligi) XIII.       A B A B       (de Morgan tengkuchliligi) XIV. 1 A A    (uchinchini inkor etish tengkuchliligi) XV. 0A A    (qarama-qarshilik tengkuchliligi) XVI. a) 1 1 A   , b) 1 A A   c) 0 A A   d) 0 0A   XVII. A B B A     (kontrapozitsiya tengkuchliligi) Bu teng kuchliliklar o’rinli ekanligini rostlik jadvali yordamida bevosita tekshirib ko’rish mumkin. Masalan, XIII tengkuchlilik uchun rostlik jadvalini ko’raylik: 9

A BA  B  A B    A B  A B   1 1 0 0 1 0 0 1 0 0 1 0 1 1 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 0 1 1 II–XI, XIV–XVI tengkuchliliklarni tashkil etuvchi formulalar keltirilgan formulalar ekanligi ravshandir. Bundan tashqari, A B A B    (1) tengkuchlilik o’rinli ekanligini rostlik jadvali tuzib ko’rsatish qiyin emas. Yuqorida     A B A B B A      ekanligi ko’rsatilgan edi. Implikatsiyaning inkor va dizyunksiya bilan almashtirish mumkin ekanligidan quyidagi tengkuchlilikni hosil qilamiz:     A B A B A B        (2) Demak, A B  va A B  formulalar keltirilgan formulalar bilan almashtirilishi mumkin ekan. I, XII, XIII tengkuchliliklar qo’sh inkor hamda dizyunksiya va konyuksiyalar inkorlarini qanday keltirilgan formulalar bilan almashtirish mumkin ekanini ko’rsatadi. Endi 3.3-teoremaning isbotini keltiramiz. Agar A formulaning o’zi keltirilgan formula bo’lsa, u holda teorema isbotlangan bo’ladi. Agar A formula tarkibida implikatsiya va ekvivalentsiya operatsiyalari qatnashgan bo’lsa, ularni (1) va (2) tengkuchliliklar yordamida almashtirish mumkin; formula tarkibida  B   ko’rinishdagi qism formula qatnashgan bo’lsa, uni B bilan,   B C   yoki   B C   ko’rinishidagi qism formula qatnashgan bo’lsa, ularni mos ravishda B C    va B C    formulalar bilan almashtirish mumkin. Bu protsessni yetarli marta tarkrorlab, nihoyat A formulaga teng kuchli bo’lgan keltirilgan formulaga kelamiz. Shunday qilib, 3.3-teoremaga asosan mulohazalar algebrasining har bir formulasini asosiy va boshqa tengkuchliliklar yordamida almashtirib unga teng kuchli formulalar hosil qilish mumkin. Bu shakl alashtirishlar ba’zi bir masalalarni yechishda keng ko’lamda ishlatiladi. Bu yerda formulalarni shakl almashtirsihga oid ba’zi namunalarni keltiramiz. 10

3.3-misol.     A B C A B C          formulaning shaklini almashtiring va soddalashtiring.     A B C A B C                A B C A B C            (1) ga asosan       A B C A B C              XIII va XII ga asosan   A B C A B C                XII va XII ga asosan   A B C A B C          1 ga asosan     A B C A B C C             VII ga asosan   1 A B A B C           XIV va II ga asosan A B A B C         XVI ga asosan     A A B A B C            VII ga asosan   1 B A B C          XIV ga asosan A B B C        XVI va II ga asosan 1 1 A C      XIV va XVI ga asosan Demak, berilgan formula aynan teng formula ekan. “Sheffer shtrixi” va “Pirs strelkasi” operatsiyalariga qaytamiz. Logik operatsiyalarning jadval formularini taqqoslasak:   |A B A B   ,   A B A B    ekanligini ko’ramiz. Demak, “Sheffer shtrixi” va “Pirs strelkasi” inkor va mos ravishda konyuksiya va dizyunksiya orqali ifoda qilinar ekan. 4. Formulaning normal shakllari. Formulaning normal shakllari quyidagi ta’rif asosida aniqlanadi. T a ’ r i f . Berilgan formulaning kon’yunktiv normal shakli deb unga teng kuchli va elementar diz’yunksiyalarning kon’yunksiyalaridan tashkil topgan formulaga , diz’yunktiv normal shakli deb esa unga teng kuchli va elementar kon’yunksiyalarning diz’yunksiyalari dan tashkil topgan formulaga aytiladi. 11

T e o r e m a . Mantiq algebrasining ixtiyoriy formulasini KNShga keltirish mumkin. T e o r e m a . Mantiq algebrasining formulasi tavtologiya bo‘lishi uchun uning KNShidagi barcha elementar diz’yunktiv hadlarida kamida bittadan elementar mulohaza o‘zining inkori bilan birga qatnashishi zarur va yetarli. T e o r e m a . Mantiq algebrasining ixtiyoriy formulasini DNShga keltirish mumkin. T e o r e m a . Mantiq algebrasining formulasi aynan yolg‘on bo‘lishi uchun uning DNShdagi barcha elementar kon’yunktiv hadlarida kamida bittadan elementar mulohaza o‘zining inkori bilan birga qatnashishi zarur va yetarli. To‘g‘ri va to‘liq elementar kon’yunksiya va diz’yunksiyalar. Yuqorida teng kuchli almashtirishlar bajarib, mantiq algebrasining berilgan formulasi uchun turli KNShlar va DNShlar topish mumkinligi haqida ma’lumot berilgan edi. Formulalar uchun turli KNShlar va DNShlar orasida muayyan shartlarni qanoatlantiradiganlari muhim hisoblanadi. Quyida shunday shakllar o‘rganiladi. T a ’ r i f . Agar elementar kon’yunksiya (diz’yunksiya) ifodasida ishtirok etuvchi har bir elementar mulohaza shu ifodada faqat bir marta uchrasa, u holda bu ifoda to‘g‘ri elementar kon’yunksiya ( diz’yunksiya ) deb ataladi. T a r i f Agar berilgan elementar mulohazalarning har biri elementar kon’yunksiya (diz’yunksiya) ifodasida faqat bir matra qatnashsa, bu ifoda shu elementar mulohazalarga nisbatan to‘liq elementar kon’yunksiya ( diz’yunksiya ) deb ataladi. T a ’ r i f . Agar formulaning KNShi (DNShi) ifodasida bir xil elementar diz’yunksiyalar (kon’yunksiyalar) bo‘lmasa va barcha elementar diz’yunksiyalar (kon’yunksiyalar) to‘g‘ri hamda ifodada qatnashuvchi barcha elementar mulohazalarga nisbatan to‘liq bo‘lsa, u holda bu ifoda mukammal kon’yunktiv normal shakl ( mukammal diz’yunktiv normal shakl) deb ataladi. 1 T e o r e m a . Elementar mulohazalarning aynan yolg‘on bo‘lmagan ixtiyoriy formulasini MDNShga keltirish mumkin. T a ’ r i f . Agar formulaning MKNShi (MDNShi) ifodasida qatnashuvchi barcha elementar mulohazalardan tuzish mumkin bo‘lgan barcha elementar diz’yunksiyalar (kon’yunksiyalar) shu ifodada ishtirok etsa, u holda bunday MKNSh (MDNSh) to‘liq MKNSh (MDNSh) deb ataladi. Quyida berilgan variantlardagi formulalarning DNSh, KNSh, mukammal DNSh va KNSh larini hosil qiling.  ( ) ; F x y x y z      Foydalanilgan teng kuchli formulalar: 1 12

1. x xy x   (a) 2. x y x y   (b) 3. x y x y   (c)   ( ) ; F x y x y z      1-ish. Berilgan formulani (a), (b) va (c) teng kuchli formulaga asosan soddalashtiramiz. ( ) ( ) ( ) ( ) ; F x y x y z x y x y z x x y x z x y y z x y z                  Natija ya’ni DNSh x y z ga teng. 2-ish. Formulaga asosan berilgan F funksiyaning KNSHsini quydagicha topamiz. ( )( ); x y z x y x z    Formulaning KNSH si quyidagicha: ( )( );x y x z  3-ish Endi   ( ) ; F x y x y z      funksiyaning chinlik jadvalini tuzamiz va funksiyaning rost qiymatlariga mos bo’lgan MDNSHlarni hosil qilamiz.(1-jadval) 1-jadval. x Y z x y y z   x y z    x y z   ( ) ( | )x y x yz  0 0 0 1 0 0 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 0 1 0 1 0 0 1 1 0 1 1 1 1 0 1 1 1 0 0 0 0 0 1 0 1 0 1 0 0 0 1 0 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 0 Jadvaldan funksiyaning chin qiymatlarni olib quyidagi amallarni bajaramiz. 13

{0,0,0,}, {0,0,1}, {0,1,0}, {0,1,1} va {1,1,0}, endi 3- ta’rifga ko’ra ularning kanyuksiyalar dizyunksiyasi chin qiymat qabul qilishi uchun ularning inkorlarini olamiz va quyidagicha yozamiz.; x y z x yz x y z x yz xy z     Bundan ko’rinib turibdiki bu formulaning MDNSHsi quyidagicha: ; x y z x yz x y z x yz xy z     4-ish. Berilgan formulani MKNSHsini toppish uchun MDNSHda bajarilgan ishlarning teskarisini bajaramiz. {1,0,0,},{1,0,1} va {1,1,1} ta’rifga ko’ra quyidagi ketma-ketlikni amalga oshiramiz. ( )( )( );x y z x y z x y z      Bundan ko’rinib turibdiki bu formulaning MKNSHi quyidagicha: ( )( )( );x y z x y z x y z      14

Похожие

Predikatlar. Kvantorlar.To’plam. To’plamosti

Boshlang’ich funksiya tushunchasi koshining integral formulasi

Vektorlar algebrasi elementlari

Mulohazalar algеbrasi

Chebishev kvadratur formulasi