Чизиқсиз программалаштириш масалаларини тақрибий ечиш усуллари - Алгебра - Рефераты

Чизиқсиз программалаштириш масалаларини тақрибий ечиш усуллари

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

499.5 KB

Чизиқсиз программалаштириш масалаларини тақрибий ечиш усуллари Режа: 1. Чизиқсиз программалаштириш масаласининг қўйилиши 2. Чизиқсиз тенгламаларни ечиш учун Ньютон усули . 3. Чизиқсиз тенгламалар системасини ечиш учун Ньютон усули 4. Чизиқсиз тенгламалар системасини ечиш учун итерация усули. 5. Чизиқсиз тенгламалар системасини ечиш учун градиент усули. 6. Чизиқсиз тенгламалар системасини ечиш учун жарима функция усули. 7. Чизиқсиз тенгламалар системасини ечиш учун тасодифий излаш усули.

Масаланинг қўйилиши. Чизиқсиз программалаштириш масалаларининг мақсад функциялари ва чекланиш шартларида қатнашадиган функциялар изланаётган номаълумларнинг чизиқсиз функцияларидан иборат бўлади. Агар п ўзгарувчига боғлиқ бўлган бирорта функциянинг чекланиш тенгламалари ёкитенгсизликлари системасини қаноатлантирадиган минимумни топиш талаб қилинган бўлса, бу шартли минималлаш масаласи Лагранжнинг аниқмас кўпайтувчилар усули ёрдамида шартсиз минималлаш масаласига келтирилади. Бу функциянинг минимуми мавжудлигининг 1- тартибли зарурий ( стационарлик) шарти қуйидагича бўлади:    0    X X X f  (1) Берилган  X f функцияга минимум берувчи стационар (критик) нуқталар (1) тенгламанинг ечимларидан иборат бўлади.  X f функция п ўзгарувчига боғлиқ чизиқсиз функция бўлганлигидан (1) тенгламанинг ечимларини топиш анча мураккаб масалалардан бири бўлиб, уни ечиш учун ҳозиргача ягона усул мавжуд эмас. Бу тенгламаларнинг кўринишига қараб, уни ечиш учун ҳар хил тақрибий усуллар қўлланилади. Масалан,  X f функциянинг аниқланиш соҳасидан 0 Х нуқта танлаб олиниб, бу нуқтада  X f функциянинг қиймати ҳисобланади. 0 Х нуқта  X f функцияга минимум берувчи  Х нуқтанинг нолинчи қадами дейилади. 0 Х нуқта  X f функцияга минимум берувчи  Х нуқта учун дастлабки тақрибий нуқта бўлиб,  Х нуқтага яқинроқ бўлган 1 Х тақрибий нуқтага, яъни 1-қадамга ўтиш зарур. Бу ўтиш икки босқичдан иборат бўлади: 1). 0 Х нуқтанинг 1 Х нуқтага ўтишдаги ҳаракатйўналиши таналанади. 2). Шу йўналиш бўйича қандай қадам билан бориш аниқланади. 1 Х нуқтани танлаш умумий ҳолда қуйидаги шартга бўйсуниши керак:    0 1X Xf f  1-таъриф. Функциянинг минимумини ёки максимумини топиш алгортми, агар i i X X X X X X    1 2 1 1 0 ..., , , га ўтиш маълум бир қоида

(бирор тасодифий механизм) асосида амалга оширилса, детерминаллашган (тасодифий) алгоритм дейилади. Агар ҳар бир кетма-кет яқинлашишда фақат функциянинг ўзи қатнашадиган бўлса, бундай детерминаллашган алгоритм – нолинчи, 1- тартибли ҳосила қатнашадиган бўлса – биринчи ва … дейилади. Агар бирорта чизиқсиз программалаштириш масаласи ва унинг бирор тақрибий ечиш усули берилган бўлса, «бу тақрибий ечиш усулининг аниқ ечимга яқинлашиш тезлиги қандай?» - деган савол туғилади. Бунга қуйидагича жавоб бериш мумкин: Агар 1 0 , 1   q X X q X Х i i       тенгсизликда 1  бўлса, бу тақрибий ечиш усулининг яқинлашиш тезлиги чизиқли, 2  бўлса, квадратик, 1  бўлса, геометрик дейилади. Ньютон усули. х нуқта  x f функцияга минимум берувчи нуқта бўлиши учун шу нуқтада берилган функциянинг градиенти нолга тенг бўлиши керак, яъни     0      x xf x gradf . Шундай қилиб,  x f функцияга минимум берувчи нуқта мавжуд бўлса, у нуқта     0    x x x f  тенглмалар ичидан топилар экан.Фараз қилайлик, 1x нуқта   0 x  тенгламанинг тақрибий ечими бўлсин.  x  функцияни  1x x нуқта атрофида Тейлор қаторига ёямиз:            ... 2 1 21 2 1 1 1 1          x x x x x x x x x x     (1) Бу ёйилмада 1-иккита қушилувчи билан чегараланиб, қуйидаги тенгламани ҳосил қиламиз        0 1 1 1      x x x x x x    Бундан қуйидаги муносабатни ҳосил қиламиз:    1 1 1 1 x x x x x            (2)

Ньютон усули (2) дан фойдаланиб, қуйидаги рекуррент формула орқали,... ,...,2 kx x    1 1 1 1               k k k k x x x x x   (3) кетма-кетликларни аниқлашдан иборатдир:    x x x f    бўлгани учун      x A x x f x x       2 2  бўлиб, (3) формула қуйидаги кўринишда ёзилади:      1 1 1      k k k x x A x x  (4) Агар дастлабки танланган 1x нуқта  x f функцияга минимум берувчи нуқта х га етарлича яқин бўлса, (4) формула билан аниқланадиган ,... ,...,2 kx x кетма-кетлик х га яқинлашувчи бўлади ва қўйилган хато         x x x x k k k k 1 1 ,  га нисбатан 2-тартибли чексиз кичик миқдор бўлади. Ҳақиқатан ҳам (1) дан қуйидагига эга бўламиз:           0 2 1 1 2 1 2 1 1 1 1                k k k k k k x x x x x x x x x x x    Бу ерда x xk     1 ва   x x деб қуйидагини ҳосил қиламиз:           0 2 1 1 2 2 1 1 1 1                   k k k k k x x x x x x x x x x     (5) (5) дан (3) ни айириб, қуйидагига эга бўламиз:         0 2 1 1 2 2 1 1                k k k k x x x x x x x x x    (6) Энди (6) дан         1 2 2 1 1 1 2 1                    k k k k x x x x x x x x x    ни ҳосил қиламиз. Бу ерда   , 1 N x xk        M x    2 2   деб белгиласак, қуйидаги тенгсиликлар келиб чиқади: 21      k k x x q x x ёки 21  k k q   , N M q 2 1 

Бу эса к- қадамдаги хато (к-1) - қадамдаги хатога нисбатан 2-тартибли кичик миқдор эканлигини билдиради. Демак, Ньютон усулининг аниқ ечимга яқинлашиш тезлиги 2-тартибли экан. Ньюьон усули бўйича ҳисоблаш олдиндан берилган 0  сон учун   1k k x x тенгсизлик бажарилгунчга қадар давом эттирилади. Чизиқсиз тенгламалар системасини ечиш учун Ньютон усули Фараз қилайлик, чизиқсиз тенгламалар системаси   n i x x x f n i ,1 ,0 ,..., , 2 1   нинг к – қадамдаги тақрибий ечими   kn k k x x x ,..., , 2 1 бўлиб,  1k - қадамдаги тақрибий ечими      1 1 2 1 1 ,..., ,    kn k k x x x ни Ньютон усулида топиш талаб қилинган бўлсин. Бу масалани ечиш учун  ki i ki x x x    ёки   n i x x x ki ki i ,1 ,    белгилашларни киритамиз ва  n i x x x f ,..., , 2 1 функцияларни kix даражалари бўйича Тейлор қаторига ёйиб, 1-ҳосила қатнашган ҳадлари билан чегаралансак,                                              , ,..., ... ,..., ,..., ,..., ,..., . .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... , ,..., ... ,..., ,..., ,..., ,..., 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 kn n kn k n k n kn k kn k n kn kn k k n n n kn n kn k n k kn k kn k kn kn k k n x x x x f x x x x f x x f x x x x f x x f x x x x f x x x x f x x f x x x x f x x f                                 тенгламалар системасини ҳосил қиламиз. Бу тенгламалар системасини қуйидаги ёзиш мумкин:                k n kn n k n k k n k kn n k k k X f x x X f x x X f X f x x X f x x X f                     ... .... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... , ... 1 1 1 1 1 1 1 ва уни матрица кўринишда ёзсак,

                                                                                  k n k k kn k k n k n k n k n n k k k X f X f X f x x x x X f x X f x X f x X f x X f x X f . . . . ... ... ... ... ... ... 2 1 2 1 2 1 1 2 1 1 1 (7)                      kn k k x x x . . 2 1 =-             1 2 1 1 2 1 1 1 ... ... ... ... ... ...                            n k n k n k n n k k k x X f x X f x X f x X f x X f x X f                      k n k k X f X f X f . . 2 1 (8) Энди    1   ki ki ki x x x деб белгиласак, (7) дан  1k - қадамдаги тақрибий ечимни топиш учун қуйидаги формулага эга бўламиз:                                                                                                           k n k k n k n k n k n n k k k kn k k kn k k X f X f X f x X f x X f x X f x X f x X f x X f x x x x x x . . ... ... ... ... ... ... . . . . 2 1 1 2 1 1 2 1 1 1 2 1 1 1 2 1 1 (8 1 ) (8 1 ) ифода чизиқсиз тенгламалар системасининг тақрибий ечимини топиш учун Ньютон формуласи дейилади. Ньютон усулининг кейинги модификацияси қуйидагичадир: (8 1 ) даги функцияларнинг ҳосилаларидан тузилган матрицанинг элементлари фақат дастлабки тақрибий ечим бўлган нуқта ҳисобланади. Бу эса (8 1 ) билан тақрибий ечимларни ҳисоблашда сарфланадиган арифметик ҳисоблашлар сонини анча камайтиришга имкон беради. Итерация усули Бизга қуйидаги   , ,1 ,0 ,...,1 n i x x f n i   ёки   0 X F (9)

чизиқсиз тенгламалар системасининг ҳақиқий ечимини топиш талаб қилинган бўлсин. Фараз қилайлик, бу системанинг ҳақиқий ечими бирорта қавариқ G соҳада мавжуд бўлиб,   0 det  X W бўлсин. (9) системани қуйидагича ёзиш мумкин:   , ,1 , ,..., n i x x x n i i i   ёки  X X  (10) Агар 0 X дастлабки тақрибий ечим бўлса, 1-, 2-, ва . . . қадамдаги тақрибий ечимлар қуйидагича аниқланади:           k k X X X X X X   1 1 2 0 1 . . . . (11) Агар бу итерация яқинлашувчи, яъни    X Xk klim (12) бўлса,  X (10) системанинг ечими бўлади. Ҳақиқатан ҳам, (11) дан ) (lim lim 1 k k k X X    бўлиб, (12) га асосан қуйидагича бўлади:    X X  (13) Бу эса  X (10) системанинг ечими билдиради. Энди (9) системани (10) кўринишда ёзиш мумкин эканлигини кўрсатамиз. Агар (10) да     0 ,       X F X X (14) бўлса,  X F X X   келиб чиқади ва бу тенгламанинг (9) тенглама Билан тенг кучли эканлигини кўриш қийин эмас. (14) даги ҳозирча номаълум  ни       0 0 0 0          X W E x X F E x X    шартдан топамиз. У ҳолда қуйидагича бўлади:  0 1X W    (15) (14) ва (15) ни (11) га қўйиб,    k k k X F X W X X 0 1 1     ни ҳосил қиламиз. Бу формула модификациялашган Ньютон усули бир хил экан,деган хулосага келамиз. Энди итерация усулининг аниқ ечимга яқинлашиш тезлигини исботлаймиз. Бунинг учун п ўлчовли фазода қуйидаги нормаларни киритамиз:

       n i i q n i i l i m x X x X X X 1 2 1 ; ; max   X  векторнинг компонентлари бўлган  Xi функциялар бирорта қавариқ G соҳада аниқланган ва узлуксиз бўлиб, шу соҳадаги ихтиёрий 2 1,X X векторлар учун қуйидаги тенгсизлик бажарилса,     1 0,2 1 2 1      q X X q X X   (16) қуйидаги теорема ўринлидир. Теорема. Агар  x  функция (16) шартни қаноатлантирса, ихтиёрий танлаб олинган дастлабки тақрибий ечим 0 X учун   kk XX    1 итерацион процесс яқинлашувчи бўлиб, (12) каби ифодаланади. Лимит вектор (10) тенгламанинг ягона ечими бўлиб, 0 1 1 X X q q X X k k     тенгсизлик ўринлидир. Градиент усуллар Таъриф. п ўлчовли nR фазода берилган   X F функциянинг 0 X нуқтадаги градиенти     x X F X gradF    0 0 деб,    0 0 X F X X F   чекли орттирманинг чизиқли қисмига айтилади, яъни        X X X gradF X F X X F       0 0 0 0 . Градиентнинг физик маъноси қуйдагича: 0 X нуқтадан ҳаракат йўналиши l танланади. 0 X нуқта тўғри чизиқ бўйлаб ҳаракат қилганлиги учун вақтнинг чизиқли функциясидан иборат бўлади, яъни  tl X t X   0   X F функция вақт бўйича қуйидаги    t X F t   қонун бўйича ўзгаради, 0 t вақтдаги тезлик        l X t X F t X X t X F t t t t              0 0  . Бу тенгликдан   X F функциянинг l йўналиши бўйича ўзгариш тезлиги   X X F   га тенг эканлиги келибчиқади.

Демак, функциянинг бирор нуқтадаги градиенти шу функциянинг 0 X нуқтадан тез ўсиш йўналишини билдиради. Антиградиент функциянинг 0 X нуқтадан тез камайиш йўналишини кўрсатади. Кескин пасайиш усули. Бизга (9) чизиқсиз тенгламалар системаси берилган бўлсин. Қуйидаги функцияни киритамиз:                n i i X F X F X f X 1 2 ,  (17) (9) ни қаноатлантирадиган Х вектор   X  функцияга минимум берувчи нуқта ва, аксинча, функцияга минимум берувчи ҳар қандай нуқта (9) нинг ечими эканлиги маълум. Шунинг учун (9) нинг ечимини топиш ўрнига (17) функциянинг минимумини топиш кифоядир. Фараз қилайлик 0 X системанинг аниқ ечими Х га нисбатан дастлабки тақрибий ечим бўлсин. Агар 0 X Х га яқин бўлса,    0Х Х    тенглама эллипсоидга ўхшаган бирорта сирт юзасини билдиради. Бу сирт сатҳига О нуқтадан уринма ўтказамиз ва уриниш нуқтасини 0 X билан белгилаймиз. Бу нуқтадан нормал ўтказамиз ва бу нормални 2-чи бир сирт юзаси    1Х Х    билан кесишгунча давом эттирамиз. Кесишиш нуқтасини 1 Х билан белгилаймиз. Худи шу усул билан давом этиб,    , , 2 1 Х Х    ,... ..., к Х  сирт юзаларини ва к Х Х Х ,..., , 2 1 … нуқталарни ҳосил қиламиз. Бу ерда        ... 1 0 Х Х    ,...к Х  бўлганлиги учун процессни давом эттириб,   Х  функцияга минимум қиймат берувчи нуқтани топамиз. Бу нуқта эса берилган (9) тенгламалар системасининг ечими бўлади.          X x X x X X X X grad n                             ... 1 деб белгиласак, изланаётган ечим қуйидаги итерация формула орқали топилади:    k k k k k k k X X X grad X X          1 (18)

Бу формула k ҳозирча номаълум кўпайтувчидир. Бу номаълумни топиш учун ушбу      k k X X Ф        (19) скаляр функцияни қараймиз.   Ф функция k X нуқтадан  kX  функциянинг сирт юзасига ўтказилган нормал бўйича  kX  функция юзасининг ўзгаришини билдиради. Сирт юзаси қанча кичик бўлса, биз топишимиз керак бўлган ечимга шунча яқин келган бўламиз. Шунинг учун   Ф функция минимуми мавжудлигининг 1-тартибли зарурий шарти қуйидаги ифодадан топилади:      k k X X d d d dФ         (20) (19) ни (20) га асосан қуйидагича ёзамиз:        k k n i i X X f Ф      1 (21) if функцияларни  kX   нинг даражалар бўйича Тейлор қаторига ёйиб, дастлабки иккита қўшилувчи билан чегараланамиз, яъни          k k i k i k k i X X X f X f X X f            Буни (21) га қўямиз:         2 1 k k i k i i X X X f X f Ф         (22) Бу ерда қуйидаги   X X f k i   =                   n k i k i k i x X f x X f x X f ,..., , 2 1 вектор сатрдир. (22) ни (20) қўйсак қуйидаги тенгламани ҳосил қиламиз:            0 2 1          k k i k k i k i i X X X f X X X f X f    Бу тенгламадан к   ни топамиз:                             k k k k k k k n i k k i n i k k i k i k X X W X X W X X W X F X X X f X X X f X f                      , , 1 2 1 (23) (17) дан қуйидаги тенгламани ҳосил қиламиз:

          .,1 , 2 1 1 2 n j x X f X f X f x x X n i j i n i i j j                   Демак,      k k k X F X W X    2  . Буни (23) ва (17) га қўямиз:                         . , , 2 k k k k k k k k k k k X F X W X W X F X W X W X F X W X W X F          ,...2,1 , 2 1      k X F X W X X k k k k k  Бу формулалар чизиқсиз тенгламалар системасининг ечимини топишда қўлланила-диган кескин пасайиш усулининг формулалари дейилади. Бу формулалар орқали чизиқсиз тенгламалар системасининг тақрибий ечимларини ҳисоблашда қўлланиладиган ариф-метик амаллар сони Ньютон ва итерация усулларига нисбатан анча кўпдир. Бироқ, бу усул Ньютон ва итерация усулига қараганда маълум афзалликларга эга. Бу усул дастлабки тақрибий ечим ихтиёрий бўлганда ҳам яқинлашувчи бўлади. Шунинг учун, кескин пасайиш усули чизиқсиз тенгламалар системасини ечишда энг умумий усул ҳисобланади. Жарима функция усули. Берилган шартли экстремум масаласини ечишни кетма-кет шартсиз экстремум масаласини келтирадиган усул жарима функция усули дейилади. Бу усулнинг моҳияти қуйидагидан иборат. Бизга  X f функциянинг   m i X gi ,1 ,0   чекланиш шартларини қаноатлантирувчи максимумини топиш талаб қилинган бўлсин. Бунинг ўрнига номаълум Х га ҳеч қандай қўшимча шарт қўйилмаган ёрдамчи функциянинг максимумини топамиз.      X H Xf X    (24) Агар бу функцияга максимум берувчи ечим чекланиш шартлари   m i X gi ,1 ,0   ни қаноатлантирса,   0 Х Н бўлади, акс ҳолда эса   Х Н қаноатлантирилмаган чекланиш шартларига тўланадиган жаримани билдиради. Шунинг учун, (24) даги   Х Н функция жарима функция дейилади. Бу усулнинг номи ҳам мана шу функциянинг номидан келиб чиққан. Одатда, жарима функция қуйидагича танланади.

        m i i i X g X X H 1 , бу ерда          0 , ;0 ,0  X g агар X g агар X ii   (25) Демак, жарима функция ёрдамида шартли экстремум масаласи шартсиз экстремум масаласига келтирилади,  параметр етарлича катта сон бўлиб, чекланиш шартлари қаноатлантирилмайдиган ҳамма нуқталарда қуйидаги тенгсизликни қаноатлантирадиган қилиб танлаб олинади:     n j x X f x X H j j ,1 ,        (26) Бу шартдан кўринадики, агар Х мумкин бўлган ечимлар тўпламида бўлса,   Х  нинг градиенти  X f нинг градиентига тенг бўлади, акс ҳолда эса (26) шарт мумкин бўлган ечимлар тўпламига қараб функциянинг йўналишини кўрсатади. Чекланиш шартлари   m i X gi ,1 ,0   , 0 Х тенгсизликлар системасидан иборат бўлганда жарима функция ёрдамида чизиқсиз программалаш масалаларини ечиш учун градиент усулини қўлласак, тақрибий ечимни топиш учун қуйидаги формулага келамиз.          .,1 , ;0 max 1 1 n j X X g X X X f x x m i j k i k i j k kj kj                           Агар k X мумкин бўлган ечимлар тўпламига қарашли бўлмаса,   0 k iX  бўлиб, 1k X ни мумкин бўлган ечимлар тўпламига қараб йўналтиради.  - 1k X нинг мумкин бўлган ечимлар тўпламидан чиқиб кетмаслик шартидан топиладиган ихтиёрий параметрдир.

Тасодифий излаш усули. Кўпинча ўзгарувчи функцияларнинг максимумини ёки минимумини топишда тасодифий излаш усуллари қўлланилади. Юқорида кўриб ўтилган чизиқсиз программалаштириш масалаларини ечиш усуллари детерминаллашган усуллар бўлиб, бир қадамдан иккинчи қадамга ўтиш маълум бир алгоритм ёрдамида бажарилар эди. Тасодифий излш усулларида эса бир қадамдан иккинчи қадамга ўтиш тасодифий тарзда содир бўлади. Шу усулнинг икки турини кўрамиз: 1).    nx x X X f ,..., , 1  функциянинг минимумини топиш талаб қилинсин. Дастлабки тақрибий ечим     0 01 0 ,..., пх х Х  дан тасодифий йўналиш бўйича  nh h h ,...,1  қадам олинади ва   h X X   0 1 да мақсад функция  Xf нинг сон қиймати ҳисобланади. Агар      0 1 Xf Xf  бўлса,  0 X нуқтадан бошқа бир йўналиш бўйича h қадам олинади ва    1 X f нинг қиймати ҳисобланади ва   0 Xf билан таққослаб кўрилади. Бу      0 1 Xf Xf  бўлгунга қадар давом эттирилади. Бу шарт бажарилгандан кейин 1 X нуқтадан ихтиёрий йўналишлар бўйича h қадам олиниб,   h X X   1 2 да мақсад функция  Xf нинг сон қиймати ҳисобланади ва    1 X f билан таққослаб кўрилади. Бу ишни кетма-кет такрорлаб,          ... 2 1 0    Xf Xf Xf ҳосил қилинади. Агар олдиндан берилган етарлича кичик 0  сон учун бирорта к – қадамда ҳамма йўналишлар бўйича       k k Xf Xf  )1( тенгсизлик бажарилса, k X X  нуқта берилган функцияга минимум берувчи ечим сифатида қабул қилинади. Бу усулнинг бошқа усулларга нисбатан афзаллиги унинг соддалигидадир, камчилиги эса жуда секин яқинлашишидир. 2). Энди    nx x X X f ,..., , 1  функциянинг минимумини топиш тасодифий излаш усулининг тажрибада кўп қўлланадиган қуйидаги алгоритмини келтирамиз:

Ихтиёрий танлаб олинган     0 01 0 ,..., пх х Х  нуқтадан, шу нуқтанинг 01x координатаси бўйича 1h синов қадам билан      0 0 2 1 0 1 1 0 ..., , пх x h х Х   ва      0 0 2 1 0 1 1 0 ..., , пх x h х Х   нуқтага ўтамиз ва бу нуқталардаги  Xf функциянинг қийматларини таққослаб кўрамиз. Агар          0 02 01 0 02 1 01 ,..., , ,..., , n n x x xf x x h xf   бўлса, 10Х учун      0 0 2 1 0 1 1 0 ..., , пх x h х Х   ни, акс ҳолда қуйидагини тўғрилигини текширамиз.          0 02 01 0 02 1 01 ,..., , ,..., , n n x x xf x x h xf   . Агар бу тенгсизлик ўринли бўлса, 10Х учун      0 0 2 1 0 1 1 0 ..., , пх x h х Х   ни қабул қиламиз. Агар          0 02 01 0 02 1 01 ,..., , ,..., , n n x x xf x x h xf   бўлса, 10Х учун      0 0 2 0 1 1 0 ..., , пх x х Х  ни қабул қиламиз. Юқорида бажарилган ишни берилган нуқтанинг ҳамма координаталари бўйича такрорлаб п Х0 ни ҳосил қиламиз ва      00 0 00 1 00 01 2 ) (2 X X X X X X n n      формула орқали 01X нуқтага ўтилади ва 00X , 01X нуқталарда      01 00 , Xf Xf Лар ҳисоблаб, таққослаб кўрилади. 00X , 01X нуқталарнинг қайси бири берилган функцияга минимум берса, ўша нуқтадан яна синов қадами олинади ва синов қадам натижа бермай қолгунча бу иш такрорланади. Кейин синов қадамнинг қиймати камайтирилиб, майда қадамлар билан берилган функциянинг қийматини, бошқа камайтиришга имкон бўлмай қолгунга қадар юқоридаги ҳол давом эттирилади. Берилган функцияга энг кичик қиймат берувчи 1Х нуқта ва       1 min Xf Xf эслаб қолинади. Кейин 1Х нуқтадан унинг ҳамма координаталарига   ix орттирмалар берилган катта қадам олинади. Ҳосил бўлган нуқтадан юқорида баён қилинган алгоритмни такрорлаб, 2 Х нуқтага ўтамиз. Топилган 1Х , 2 Х нуқталар ёрдамимда жарли қадам деб аталувчи қадам билан  Х нуқтага ўтилади: Агар         2 2 Xf Xf бўлса,             1 2 1 X X X X  деб, агар         2 2 Xf Xf бўлса,             2 1 1 X X X X  деб олинади.

Бу ерда 1  коэффициент оптимал нуқта атрофида алгоритмнинг қайта-қайта такрорланиб қолмаслиги учун жарли қадамни танлашга ёрдам берувчи коэффициентдир. Топилган  Х нуқтадан янги синов қадам билан       kX 1kX тенгсизлик бажарилгунча юқорида баён қилинган ҳисоблаш ишлари такрорланади.

Похожие

Алгебра ва анализ масалаларини тақрибий ечиш

Чизиқли дастурлаш масалаларини график усулида ечиш

Иктисодий масалаларни параметрик программалаштириш усули билан ечиш

Функцияларни минималлаш

Қавариқ программалаштириш