O’tmish adabiy tanqidi va adabiyotshunosligining ifodalanish “janr”lari va xususiyatlari - Литература - Рефераты

O’tmish adabiy tanqidi va adabiyotshunosligining ifodalanish “janr”lari va xususiyatlari

Загружено в:

20.09.2019

Скачано:

0

Размер:

70 KB

O’tmish adabiy tanqidi va adabiyotshunosligining ifodalanish “janr”lari va xususiyatlari Reja: 1. Adabiyotshunoslikning qo’shimcha sohasi – manbashunoslik 2. Manbashunoslik tarixiga bir nazar 3. Milliy istiqlol mafkurasi va adabiyotshunoslik

Tayanch tushunchalar: Manbashunoslik. Sharq mumtoz adabiyotida adabiy- tanqidiy fikrlarni bayon etish shakllari. G’arb mumtoz adabiyotshunosligi tarixi. “Adabiyotshunoslikka kirish” -faniga oid darslik va qo’llanmalar Milliy istiqlol mafkurasi va adabiyotshunoslik. Manbashunoslik (Istoriografiya – tarix va yozuv ma’nosini beradi) adabiyotshunoslik fanlarining barcha davrlardagi tarixiga oid materiallarni to’playdi, umumlashtiradi va ularning rivojlanish yo’llarini sarhisob qiladi. Adabiyotshunoslikning vujudga kelishi va tarixiy taraqqiyotini manbashunoslik ikki qismga bo’lib, o’rganib kelmoqda: I. Sharq klassik adabiyotida adabiy-tanqidiy fikrlar taraqqiyoti Qadimgi Sharq mumtoz adabiyotshunosligida adabiy-tanqidiy fikrlar sinkretik tarzda (narsaning dastlabki, bir-biridan ajralmagan, qorishiq holati)da mavjud bo’lgan. “Shu tufayli o’tmishda” adabiy - tanqidiy qarashlar, she’r va shoirlik haqidagi mulohazalar tarixiy yodnomalarda, esdalik tipidagi asarlarda, devonlarga yozilgan debochalarda, manoqib holatlarda, kichik lirik janrlardagi asarlarda, dostonlarning maxsus boblarida, tazkiralarda, aruz, qofiya, badeye’ va sonoye’ga doir risolalarda, ba’zan esa umuman ilmi adab deb atalmish ilmlar turkumiga bag’ishlangan kitob va lug’atlarda bayon etilgan. 1 Ularni quyidagicha shakllarga bo’lish mumkin: 1. Adabiy-tanqidiy fikrlar, eng avvalo, adabiy anjuman va yig’lishlarda, o’zaro suhbatlarda og’zaki shaklda, ko’pincha fikr olushuvlar va munozaralar tarzida kechgan. Bu holatning tasviri tarixchi Xondamirning “Makorim ul-axloq” asarida ham akslangan: “Mavlono Lutfiy so’z lutfida yagonai davron edi. Undan ilgari hyech kim turkiy tilda she’rni undan yaxshiroq ayta olmagan. Oliy hazrat yoshlari endigina to’lib, yigitlik davri boshlangan paytda, bir kuni Lutfiy xizmatiga bordi. Lutfiy o’z nozik 1 Ботир Валихўжаев. Ўзбек адабиётшунослиги тарихи. X - XIX асрлар, Т., “Ўзбекистон”, 1993, 9-бет.

fikrlaringizni natijalaridan yuzaga chiqqan bir g’azalni o’qish bilan bizni bahramand qilsangiz, deb iltimos qildi. Ul xazrat bir g’azal o’qidi. Uning matlai mana shu: Orazin yopqach, ko’zimdin sochilur har lahza yosh, Bo’ylakim, paydo bo’lur yulduz, nihon bo’lg’ach quyosh. Mavlaviy janoblari bu alangali g’azalni eshitish bilan hayrat dengiziga cho’mib, shunday dedi: “Volloh, agar muyassar bo’lsa edi, o’zimning o’n-o’n ikki ming forsiy va turkiy baytimni shu g’azalga almashardim va buning yuzaga chiqishini zo’r muvafffaqiyat hisoblardim”. 2 Bu og’zaki bo’lib o’tgan mulohazadan ko’rinadiki, alloma Alisher Navoiy yigitlik davridayoq “o’z zamonining malik ul-kalomi” nazariga tushgan va poetik mahoratining yuksakligi sababli ularni qoyil qoldirgan. 2. Sharq mumtoz adabiyotida shoir va shoirlik haqidagi mulohazalar dostonlar, she’rlar tarkibida ifoda qilingan. Jumladan, Alisher Navoiyning “Hayrat ul-abror” dostonida nasr va nazm, ma’no va shakl haqida shunday so’z yuritiladi: Nazm anga gulshanda ochilmog’lig’i, Nasr qaro yerga sochilmog’lig’i. Bo’lmasa e’joz maqomida nazm, Bo’lmas edi tengri kalomida nazm. Nazmda ham asl anga ma’ni durur, Bo’lsun aning surati harne durur. Nazmki ma’ni anga marg’ub emas, Ahli maoniy qoshida xo’b emas. 2 Хондамир. Макорим ул-ахлоқ, Т., Ғ.Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти, 1967, 45-46-бетлар.

Nazmki ham surat erur xush anga, Zimnida ma’ni dog’i dilkash anga. 1 Ya’ni, “gulshanda gullarning saf tortib ochilib turishi, bu-nazm; ularning yerda sochilib-to’kilib yotishi esa nasrdir. Nazm bu qadar yuksak e’zozlanmasa, tangri so’zi (“Qur’on”)da she’r bo’lmas edi. Nazmda ham asosiy narsa ma’nodir, uning shakli esa har xil bo’lishi mumkin. Yaxshi mazmunga ega bo’lmagan she’r tushungan odamlar tomonidan yaxshi baholanmaydi. Ham yaxshi shaklga ega bo’lgan, ham go’zal ma’no asosiga qurilgan she’r-haqiqiy she’r”dir. Haqiqiy badiiy asardagi mazmun va shaklning omuxtaligini bunday tushunish- bugun ham amalda ekanligi Alisher Navoiy tushunchalarining haqqoniyligi, asilligi, asosligi, umrboqiyligiga dalolatdir. 3. Adabiy jarayon va so’z san’atkorlarining xususiyatlari haqidagi fikrlar tarix, tarixiy-esdalik va nasihatnomalarda ham uchraydi. Zahiriddin Muhammad Boburning “Boburnoma”, Zayniddin Muhammad Vosifiyning “Badoye’ ul- vaqoye’”, Kaykovusning “Qobusnoma”, Nizomiy Aruziy Samarqandiyning “Majma’ un-navodir” asarlarini misol keltirish mumkin. “Boburnoma”da “Alisherbek naziri yo’q kishi erdi. Turkiy til bila to she’r aytubdirlar, hyech kim ancha ko’p va xo’b aytqan emas”,- degan odilona va rostgo’y xulosaga duch kelsak, “Qobusnoma” (Kaykovus)da “Har xil narsa yozmoqchi bo’lsang, o’z fikring bilan yozgil, boshqalarning so’zini takrorlama, agar boshqalarning so’zini takrorlasang, ko’ngling ochilmaydi, she’r maydoni senga keng bo’lmas va dastlabki she’r yozgan darajangda qolaverasan” (“Qobusnoma”, T., “O’qituvchi”, 1968, 99-bet), - degan to’g’ri o’gitni ham uchratamiz. 4. “Sharqda o’n ikki qismdan, jumladan lug’at, sarf, nahv, maoni, bayon, aruz, qofiya, sanoye’ kabi ilmlar turkumini ilmi adab deb ataganlar. O’rta asr adiblari asarlarida bu ilmlar ko’pincha qorishiq tarzda ko’ringan, ya’ni muallif o’zining 1 Алишер Навоий. Ҳайрат ул-аброр, Т., Ғафур Ғулом номидаги адабиёт ва санъат нашриёти, 1989, 21-бет.

asarlarida ilmi adabning turli sohalari bo’yicha mulohaza yuritgan, ularni bir-biri bilan bog’li tarzda tavsif qilgan va sharhlagan. Shuning natijasida she’r va shoirlik haqidagi fikrlar turli ilmlar haqida bahs yuritilganda ham bayon qilingan”. 1 Abu Nasr Muhammad ibn Tarxon al-Farobiy(873-950)ning “Shoirlar san’ati qonunlari haqida risola” (Arabchadan A.Irisov tarjimasi), Abu Rayhon Beruniyning “Al-osor ul-boqiya an al-qurun ul-holiya” (“O’tmish davridan qolgan yodgorliklar”), Abu Ali ibn Sinoning “Shifo” kabi kitoblarini misol keltirish mumkin. Jumladan, Abu Nasr Forobiy eslatilgan asarida yozadi: “Biz yana shunday deymiz: bu san’at ahli bilan (uyga) naqsh beruvchi rassom san’ati o’rtasida qandaydir munosabat bor. Bular ikkalasining san’atdagi moddasi turli-tuman bo’lsa ham, ammo shaklda, yaratilish va maqsadlarda bir-biriga mos keladi. Yoki aytaylik, o’sha ikkala yaratilgan narsada, ular shakllarida va maqsadlarida bir- biriga muvozanat, o’xshashlik bor. Bu shundayki, she’r san’atini bezaydigan narsalar so’z-mulohazalar bo’lsa, rassomlar san’atini bezaydigan narsa-buyoqlar sanaladi. Bularning ikkovi o’rtasida farq bor, ammo ikkalasi ham odamlar tasavvuri va sezgilarida bir maqsadga-taqlid qilishga yo’nalgan bo’ladi.” 1 X asrdayoq she’r san’ati-so’z, rassom san’ati-buyoq ekanligi, ikkalasi ham odamlar qalbini obrazli ifoda qilishi haqidagi bu mulohaza-adabiyot ilmining ancha chuqur o’rganilganligini isbotlaydi. 5. Sharq mumtoz adabiyotida she’riyat (adabiyot) qonun-qoidalari haqida maxsus nazariy risolalar ham yaratilgan. Ularda “ilmi qofiya”, “ilmi aruz”, “ilmi muammo” va so’z san’atlari ilmi kabi maxsus sohalar tekshirilgan va poetika masalalari o’rganilgan. Jumladan, Abulhasan Saraxsiyning “Kanz ul-qofiya”, Vahid Tabriziyning “Jam’i muxtasar”, Rashidi Votvotning “Hadoyiq us-sehr fi da qoyiq ush-she’r” asarlarini ko’rsatish mumkin. Alisher Navoiyning “Mezon ul- avzon”, Muhammad Boburning “Muxtasar” asarlarida aruz qonun-qoidalari mufassal tekshirilgan. Alisher Navoiyda 19 bahr o’rganilgan bo’lsa, Bobur tavil 1 Б.Валихўжаев. Ўзбек адабиётшунослиги тарихи, Т., “Ўзбекистон”, 1993, 17-бет. 1 Абу Наср Форобий. Шеър санъати, Т., Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нащриёти, 1979, 39-бет.

bahri (mutalifa) doirasida hosil bo’luvchi ariz va amiq bahrlarini ham qo’shadi va aruzning 21 bahrini, 537 vaznini tavsif qiladi. 6. Adabiy-tanqidiy qarashlarni ifoda etuvchi, shoirlar hayoti va ijodi haqida ma’lumot beruvchi maxsus tazkira (ar. “zikr” so’zidan, “esdalik daftari” ma’nosini beradi)lar ham ko’plab yaratilgan. Aruziy Samarqandiyning “Chahor maqola” (XII), Muhammad Avfiy Buxoriyning “Lubob al-albob” (XIII), Davlatshoh Samarqandiyning “Tazkirat ush-shuaro” (XV), Alisher Navoiyning “Majolis un- nafois” (XV), Mutribiy Samarqandiyning “Tazkirat ush-shuaro” (XVII), Masiho Samarqandiyning “Muzokir ul-as’hob”i (XVII) kabilar tazkiraning go’zal namunalaridir. “Majolis un-nafois” 8 majlis-bobdan iborat. Unda XV asrning 39-90 yillari orasida (51 yil davomida) faoliyat ko’rsatgan 459 shoir haqida ma’lumot beradi, ularning poetik mukammal asarlaridan namunalar keltiradi. Iste’dodli shoir Mirzobek (u yoshligida vafot etgan) haqida A. Navoiy yozadi: “Bu matla aningdurkim: Ko’zing ne balo qaro bo’lubdur, Kim jong’a qaro balo bo’lubdur. Zulqofiyatayndur va qofiyalari tardiakskim, javob aytmoq bu faqir qoshida maholatdindur (qiyindir, mushkuldir-H.U). Agarchi aning tiliga bu nav’ abyot ko’p o’tar erdi, ammo hargiz parvo qilib bir yerda bitimas erdi. Bu matlain faqir tugatib, aning yodgori devonda bitibman”. 7. XIX asrda O’rta Osiyoni Rossiya bosib olgach, gazeta va jurnallar nashr etila boshlandi. Vaqtli matbuotda – “Turkiston viloyatining gazeti”, “Sadoyi Farg’ona”, “Al Isloh”, “Oyna” kabi gazeta va oynomalarda adabiyotga doir maqolalar bosildi, bahs va munozaralar uyushtirildi. Xullas, adabiyotshunoslik va adabiy-tanqidiy qarashlarni ifodalovchi bu shakllar (ularning hammasini qayd qildik, degan xulosadan yiroqmiz) davr taqozasiga ko’ra rivojlanib, o’zgarib bordi, ayni paytda, badiiy adabiyotning kamolot sayin rivojiga hamkor bo’ldi.

II. G’arb mumtoz adabiyotida adabiy-tanqidiy qarashlar taraqqiyoti G’arbda adabiyot haqidagi ilmiy ma’lumotlar falsafa fani doirasida maydonga keldi. Eramizdan oldingi IV asrda yashagan Aristotel (384-322) “Poetika” va “Ritorika” nomli asarlarida Gomer, Sofokl, Evripid, Aristofan kabi san’atkorlarning asarlarini tahlil etdi. Uning “Poetika” asari birinchi adabiyot nazariyasi kitobi sanaladi. Unda poeziya san’ati xususiyatlari-tasvirlash predmetining xilma-xilligi, aks ettirishning turli usullari, tragediya, komediya, dramaning mohiyati, ularning eposdan farqi, badiiy xarakter, til va fikr, turlar kabi nazariy muammolar izchil tekshiriladi. Ko’pgina masalalar haqqoniy tarzda tahlil qilinadi. Birgina isbotni ko’raylik, u yozadi: “Tarixchi va shoir shu bilan tafovutlanadiki, ularning biri haqiqatan bo’lgan, ikkinchisi esa bo’lishi mumkin bo’lgan voqea haqida so’zlaydi. Shuning uchun poeziya tarixga qaraganda falsafiyroq va jiddiyroqdir: poeziya ko’proq umumiy, tarix esa alohida voqealarni tasvirlaydi”. 1 Uning adabiyot haqida ishlab chiqilgan dastlabki qoidalari yetuk ta’limot sifatida XVIII asrning oxirigacha estetik tushunchalarga nazariy asos bo’lib xizmat qildi. G’arbda Uyg’onish adabiyotshunosligiga Italiya gumanistlari Franchesko Petrarka, Jovani Bokkacho (XV) asos soldilar. Ular qatorida Aligyeri Dante, Erazm Rotterdamskiy kabi ijodkorlar badiiy adabiyotni real hayotni o’rganish bilan bog’liqlikda olib borishga intildilar. XVII asrga kelib klassisizm qodialari ishlana boshlandi. Fransuz adibi Nikola Bualo “Poeziya san’ati” (1674) nomli asarida klassisizmning makon, zamon va harakat birligi nazariyasiga asos soldi; tabiat go’zalligidan ilhomlanib, aqlu idrok va yuksak ahloqqa mos keluvchi asarlar yaratish tamoyillarini ilgari surdi. 1 Аристотель. Поэтика (поэзия санъати ҳақида), Т., Ғафур Ғулом номидаги Адабиёт ва санъат нашриёти, 1980, 22-бет.

Fransuz Deni Didro (“Dramatik poeziya haqida”), nemis Gotxold Lessing (“Loakoon yoki tasviriy san’at bilan poeziya chegaralari haqida”)lar realistik dramaturgiya tamoyillarini yaratadilar; voqealar mohiyatini chuqur yoritgan holda realistik tasvirlash qoidasini ilgari surdilar. XVIII asrda G’arbda ma’rifatchilik g’oyalari keng tarqaldi. Nemis yozuvchilari I.Gyote, F.Shiller, adabiyotshunos I.Gerderlar adabiyotga hayotni o’zgartiruvchi, tushuntiruvchi vositalardan biri deb qaradilar; adabiyotni xalq ruhining in’ikosi tarzida baholadilar. XIX asrning boshlarida nemis faylasufi G.F.Gegel “Estetikadan leksiyalar”ida adabiyot nazariyasining muhim masalarini chuqur yoritdi, “Adabiyot obrazlar orqali fikrlash” san’ati ekanligini ishonchli asosladi. XIX asr rus revolyusion-demokratlari materialistik adabiyotshunoslikning yuzaga kelishiga katta hissa qo’shdilar. V.G.Belinskiy (1811-1848), A.G.Chernishevskiy (1828-1889),N.A.Dobrolyubov (1836-1861) larning adabiyot ning yuksak g’oyaviyligi, xalqchilligi, obrazliligi, estetik xarakteri, yaxlitligi, badiiyligi, badiiy asar pafosi kabi ta’limotlarini asosladilar. Ayniqsa, bu sohada V.Belinskiyning “Aleksandr Pushkin asarlari”, “Poeziyaning xil va turlarga bo’linishi”, “Gogolga xat”, N.Chernishevskiyning “San’atning voqyeylikka estetik munosabatlari”, N.Dobrolyubovning “Zulmat ichra nur”, “Haqiqiy kun qachon keladi” kabi asarlari materialistik estetikani anglashda, realizm va tanqidiy realizm metodlari qonuniyatlarini ilmiy tushunishda bebahodir. V.Belinskiy “G’oyasiz san’at-murdaning o’zidir” desa, N.Chernishevskiy “Eng go’zal narsa hayotdir” deb tasdiqladi. K.Marks, F.Engels, V.Lenin materialistik falsafaga asos soldilar. Shu ta’limotga tayanib, F.Engels “Mening fikrimcha, realizm detallarning haqqoniyligidan tashqari, tipik xarakterlarni tipik sharoitlarda haqqoniy tasvirlanishini ham taqozo etadi”, - degan ta’rifni 1888 yilda M.Garknessga yozgan xatida yaratdi. V.Lenin dunyoni badiiy (falsafiy, ilmiy) idrok etishning in’ikos nazariyasini ishlab chiqdi. Uning ta’limoti XX asr sovet adabiyoti uchun metodologik asos vazifasini o’tadi.

XX asrga kelib Sharqu G’arb adabiyotshunosligi birlashdi: ularning yutuqlari umumlashtirildi. Natijada adabiyotshunoslikning biz yuqorida ta’kidlagan asosiy va qo’shimcha sohalari alohida-alohida fan sifatida shakllandi va rivojlandi. Birgina “Adabiyotshunoslikka kirish” fanini nazarda tutsak, bu fan qonuniyatlarini bevosita o’rganuvchi ko’plab darslik va qo’llanmalar yaratilganiga voqif bo’lamiz. Bular: Abdurauf Fitratning “Adabiyot qoidalari” (1926), N.Shukurov, N.Hotamov, Sh.Xolmatov, I.Mahmudovlarning “Adabiyotshunoslikka kirish” (1979) darsligi, To’xta Boboyevning “Adabiyotshunoslikka kirish” o’quv-metodik qo’llanmasi (1979), E.Xudoyberdiyevning madaniyat va san’at institutlari talabalari uchun “Adabiyotshunoslikka kirish” (1995) darsligi, Abdulla Ulug’ovning “Adabiyotshunoslikka kirish” (2000) o’quv qo’llanmasi, Hotam Umurovning “Adabiyotshunoslikka kirish dasturi, test va ko’rgazmalilik” metodik qo’llanmasidir. Biroq, istiqlol berayotgan tarixiy o’zgarishlar barcha ijtimoiy fanlarni, shu jumladan adabiyotshunoslikning ham mohiyatini qayta idrok etishga chorlamoqda. Milliy Istiqlol mafkurasiga tayangan holda yangicha ilmiy talqin va tahlil qilishni kun tartibiga chiqardi. Agar biz Prezidentimiz I.A.Karimov yozganidek, “Odamlarning ming yillar davomida shakllangan dunyoqarashi va mentalitetiga asoslangan, ayni vaqtda shu xalq, shu millatning kelajagini ko’zlagan va uning dunyodagi o’rnini aniq-ravshan belgilab berishga xizmat qiladigan, kechani va ertangi kuni o’rtasida o’ziga xos ko’prik bo’lishga qodir g’oyani jamiyat mafkurasi deb bil 1 ”sak, Milliy Istiqlol mafkurasi “xalqni-xalq, millatni-millat” qilishga safarbardir. Zero, mustaqillik va ozodlik, erk va adolat, tinchlik va Vatanga muhabbat, obodonchilik va farovonlik, qadr-qimmat va mehru oqibat, go’zallik va nafosat, sabr-bardosh va mehnatsevarlik, hurfikrlilik va diniy bag’rikenglik, ma’rifat va ma’naviyatparvarlik kabi insoniy xususiyatlarni yuzaga chiqarar va insonni yetishtirishga dahldordir. 1 И.Каримов. Жамиятимизнинг мафкураси халқни-халқ, миллатни миллат қилишга хизмат этсин, Т., “Ўзбекистон”, 7-жилд, 89-бет.

Shuning uchun ham “Milliy istiqlol mafkurasining asosiy tayanch nuqtasi ham ijtimoiy darajadagi milliy o’zlikni anglata olishidadir”. 2 Mana shu mafkura asosida yotgan ulug’vor g’oyalarni ayniqsa, komil inson g’oyasini ham milliy, ham umumbashariy mohiyatini ochish, uni obrazli ifodalash- adabiyotni va adabiyotshunoslik ilmining vazifasidir. Shu asoslar sababidan Milliy Istiqlol mafkurasi adabiyotning partiyaviyligi va sinfiyligi tushunchalarini rad etdi. Adabiyot partiyaga emas, balki komil insonni yaratish uchun xizmat qilishi lozimligini-bosh haqiqatni tasdiqladi. Adabiyot hamma hazrati insonlarga-boyga ham, o’rtaholga ham, kambag’alga ham hayot darsligi vazifasini o’tashi lozimligini tushuntirdi. Adabiyotmizni diniy-mistik adabiyot, saroy-feodal adabiyoti, tasavvuf yoxud so’fizm adabiyoti, o’zbek jadid adabiyoti kabi bo’laklarga bo’lib, uni regressiv xarakteridagi yo’nalish deb atashning beburdligini (So’fi Ollohyor, Naqshband, Ahmad Yassaviy, Feruz, Husayn Boyqaro...) tayin etdi, ularni o’rganishni yo’lga qo’ydi. Xalq uchun ular ham darslik ekanini isbotladi. Badiiy asar tahlil va talqini-har jihatdan yetuk va komil inson tasvirini o’rganishga qaratilishi (sosialistik jamiyat kishisini-yasama obrazning tadqiqiga emas)-adabiyotning bosh vazifasi (insonning ezgu tuyg’ulari tarbiyasi)ni adabiyot ilmining mazmunini tamoman o’zgartirdi. Shunga o’xshash yangi asoslar, dalillar “Adabiyotshunoslikka kirish”ning zamonaviy nusxasini yaratishni talab etadi. Biz yaratilgan darslik va qo’llanmalarning mag’zidan, Izzat Sulton, O.Sharafiddinov, M.Qo’shjonov, U.Normatov, U.Xudoyberganov kabi o’zbek olimlarining so’nggi izlanishlaridan, jahon adabiyotshunoslarning tajribalaridan foydalanamiz. Milliy istiqlol mafkurasiga va adabiyotning mohiyatiga mos keladigan ilmni imkonimiz darajasida yaratishga, Siz aziz talabalar bilan birgalashib, Alloh nomi bilan kirishamiz. 2 Миллий истиқлол ғояси: асосий тушунча ва тамойиллар, Т., “Янги аср авлоди”, 2001, 93-бет.

Adabiyotlar 1. Milliy istilol g’oyasi: asosiy tushuncha va tamoyillar, T., “Yangi asr avlodi”, 2001. 2. I.Karimov. Jamiyatimizning mafkurasi xalqni-xalq, millatni millat qilishga xizmat etsin, “Tafakkur” jurnali, 2-son, 1998. 3. B.Valixo’jayev. O’zbek adabiyotshunosligi tarixi. X-XIX asrlar, T., “O’zbekiston”, 1993. 4. N.Shukurov va boshqalar. Adabiyotshunoslikka kirish, T., “O’qituvchi”, 1979, 22-38 betlar. 4. T.Boboyev. Adabiyotshunoslikka kirish, T., “O’qituvchi”, 1979, 9-18-betlar. 5. Alisher Navoiy. Hayrat ul-abror, T., G’afur G’ulom nomidagi adabiyot va san’at nashriyoti, 1989. 6. Abu Nasr Forobiy. She’r san’ati, T., G’afur G’ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1979. 7. Qobusnoma. T., 1968.

Похожие

Adabiy tanqidchilikdagi janr va shakllar muammosi masalalari

Mustaqillik davri dramaturgiyasi va uning janr xususiyatlari

Xalq ertaklarining janr xususiyatlari va mazmuniga ko’ra turlari

Qadimgi turkiy adabiyotning janr xususiyatlari

Cho`lpon kichik nasriy asarlarining janr xususiyatlari