Tilshunoslik va uning bo’limlari. Fonetika 5-sinf - Лингвистика - Учебники (по школьные предметы)

Tilshunoslik va uning bo’limlari. Fonetika 5-sinf

Загружено в:

01.03.2023

Скачано:

0

Размер:

2729.2216796875 KB

55-sinf DARSLIGI ASOSIDA TAYYORLANGAN

7- dars. TILSHUNOSLIK VA UNING BO‘LIMLARI. FONETIKA Ta’limiy maqsad: Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarga axloqiy tarbiya berish,ustozlarga hurmat ruhini oshirish Rivojlantiruvc hi maqsad: O’quvchilarning og’zaki va yozma nutqini o’stirish,dunyoqarashini kengaytirishO’qu vchi larg a Fo neti ka ijtim oiy a ham iyat i haq ida bilim ber ish,k o’ni kma va mala kala rini shak llan tirish .

Ona tili dasturi bo’liml arinutq o’stiri sh imlo foneti kagram matik asavod o’rgat ish

Boshlang’ich sinflarda ona tili o’quv dasturi:Boshlang’ich sinflarda ona tili o’quv dasturi: Tushuntirish Asosiy xati qism Savod o’rgatish va nutq o’stirish Sinfda, sinrdan tashqari o’qish va nutq o’stirish Fonetika, grammatika, imlo va nutq o’stirish

Tilning tovush tuzilishi FONETIKA bo‘limida o’rganiladi. Harflar tizimi Grafika bo‘limida o‘rganilad i So‘zlarni to‘g‘ri yozish qoidalari bilan Orfografiya (imlo)da o’rganiladi

So‘zlarni to‘g‘ri yozish qoidalari bilan orfografiya (imlo)da , to‘g‘ri talaffuz qoidalari bilan esa orfoepiya bo‘limida tanishiladi. So‘z va uning ma’nolarini leksikologiya bo‘limi, so‘z turkumlarini morfologiya bo‘limi o‘rganadi. Gap va gapda so‘zlarning bog‘lanishi bilan sintaksis bo‘limida tanishasiz. Sintaksis bo‘limi bilan uzviy bog‘liq bo‘lim p unktuatsiyadi r. Unda tinish belgilarining vazifalari o‘rganiladi. Shunday qilib, tilshunoslik fonetika, grafi ka, orfografi ya, orfoepiya, leksikologiya, morfologiya, sintaksis va punktu at siya bo‘limlarining uzviy bog‘liqligidan iboratdir.

Savod o’rgatish jarayoni Alifbogacha tayyorgarlik davri (2 hafta) Harf o’rganilmaydigan bosqich ( 1 hafta) Unli tovush va harf o’rganiladigan bosqich (1 hafta) Alifbo davri (31-dekabrgacha davom etadi)O na tili o’qitish m etodikasi

Og’zaki nutqni yozmadan oldin o’zlashtirish Nutq ifodaligiga baho berish Tilga sezgirlikni o’stirish Til ma’nolarini tushunish Til materialiga e’tibor berishOna tili o’qitish metodikasining tamoyillari

“ Alifbe” darsligi tuzilishining Xususiy mezonlari G’oyaviylik; Bayonning Ilmiyligi, tushunarlili gi Bolalar Yoshi va dunyoqaras hi ning hisobga olinishi O’quv materialinin g hayot bilan bevosita aloqadorligi “ Alifbe” ni ishlab chiqishdagi umumiy mezonlari:

Topshiriq. Matnni tinglang. Berilgan hikoyatdagi asosiy fi krni to‘g‘ri talaffuz me’yorlariga amal qilgan holda so‘zlab bering.  Bir donishmanddan shogirdlari:  – Nima qilsak, tinch va rohatda umr ke-chiramiz? – deb so‘radilar.  Donishmand:  – Hech qayerda hech kimga biror so‘z so‘zlamang, sukut eting, – deb javob berdi. Shunda shogirdlari:  – Axir,doim sukut etib yuraveramizmi, bu mumkinmi? Boshqacha yo‘l ko‘rsating! – dedilar.  Donishmand maslahat berdi:– Sukut eta olmasangiz, so‘zlang, lekin qisqa va ma’no-li so‘zlang, og‘zingizdan sira nojo‘ya so‘z chiqmasin. Yomon so‘z tinglovchining dilini xira qiladi, bundan saqlaning.  Bayt:  Yaxshi so‘zdan ko‘rasan mehr-u vafo, Nomunosib so‘zlasang, yetkay jafo.  Ha, til bo‘lsa ham, bo‘lmasa ham, boshga balo. Shuning uchun donishmandlar so‘zni doriga o‘xshatib: “Ortiqchasi zarar keltiradi”, deydilar. (“Qisqa hikoyalar”dan)

Badiiy o’qish Tanlab o’qish Izla nish metodiO’qish darslarida qo’llaniladigan metodlar: Ijodiy o’qish Ifodali o’qish Izohli o’qish Zamonaviy pedagogik texnologiya usullari

Og‘zaki nutqning tovush tizimini o‘rganadigan tilshunoslik bo‘limi fonetika dir. Nutq tovushlari, tabiatdagi boshqa tovushlardan farqli ravishda, muloqot uchun xizmat qiladi.

 31-mashq. Gaplardagi nuqtalar o‘rniga qavs ichidagi so‘zlardan mosini qo‘yib ko‘chiring. Nega aynan shu so‘zni tanlaganingizni izohlang .  Chumchuqdek keladigan kichkina, kulrang…(sayroqi, o‘ynoqi, vaysaqi) qush bulbul deb ataladi. …(Ko‘hna, Eski, Qadimgi) turkiy tilimizda sandulach ham … (gapiriladi, aytiladi, deyiladi). Bulbulning… (nolasi, sadosi, xirgoyisi)ni sevib tinglashadi. Kuy lari qalbda allaqanday… (dahshatli, yoqimli, tantanavor) hislarni uyg‘otadi.

U y g a v a z i f a U y g a v a z ifa . “ I s h b ilg a n g a b ir ta n g a , g a p b ilg a n g a m in g ta n g a ” d e g a n fik r g a q o ‘s h ila s iz m i? M u n o s a b a tin g iz n i 1 0 – 1 2 ta g a p o r q a li y o z m a b a y o n q ilin g .

E ’ t i b o r i n g i z u c h u n r a h m a t ! ! ! ! !

Похожие

Bo'g'in va uning turlari (5-sinf)

Bo‘g‘in va uning ahamiyati 5-sinf

Urg‘u va uning ahamiyati 5-sinf

Lug’at va uning turlari 5-sinf

Ng, ng harflar birikmasi va uning vazifasi 5-sinf