17-mavzu Kitob illustratsiyasi 7-sinf - Изобразительное искусство - Учебники (по школьные предметы)

17-mavzu Kitob illustratsiyasi 7-sinf

Загружено в:

19.09.2022

Скачано:

0

Размер:

943 KB

7-sinf tasviriy san’at darsligi asosida 17-mavzu:

Kitob illustratsiyasi san'ati tarixini o'rganish Vatanimiz, uning madaniyati tarixini o'rganish demakdir. Kitob grafikasi bo'yicha amaliy mashg'ulotlar bu san'at turining tasviriy san'atning boshqa turlari bilan mushtarakligi va tafovutlari, uning tasviriy usullari va vositalarini o'zlashtirish imkonini beradi. Quyi sinflarda siz o'zbek xalq ertaklari, yozuvchi va shoirlarning asarlariga illustratsiyalar ishlagansiz.

«Zumrad va Qimmat», «Farrux va Zumrad» kabi o'zbek xalq ertaklariga, «Alpomish» eposiga, «Semurg'» dostoniga, «Afandi latifalari»ga illustratsiyalar ishlangan, shu jumladan, jahonga mashhur O.Disney kompaniyasining bir qator multfilmlarining kadrlari ham ajoyib illustratsiya namunalari vazifasini o'tashi mumkin. Ular orasida «Qirol sher», «Sohibjamol va maxluq», "Maymoqvoy va Masha" multfilmlari katta-yu kichik tomonidan sevib tomosha qilinadi.

Ushbu multfilmlar o'zining mazmuni, personajlarining juda chiroyli qilib ishlanganligi bilan sizlarning ham mehringizni qozongan bo'lishi tabiiy. Shuning uchun ularning sujetlari asosida mustaqil kompozitsiya bajarish mashqlari ham zavqli kechadi. Bu ham o'z mohiyatiga ko'ra kitob grafikasiga o'xshab ketadi, ya'ni, sujet asosida illustratsiya ishlanadi. O'zbekistonlik rassomlardan Telman Muhamedov, Abduboqi G'ulomov, Anatoliy Bobrov, Abduqahhor Mahkamov, Uyg'un Solihov kabi ijodkorlar ko'plab xalq ertaklariga illustratsiyalar ishlaganlar.

Avval ertakning mazmunini xotirangizda tiklab oling. Shunda siz barcha ertaklarda bo'lganidek, unda yovuzlik bilan yaxshilik o'rtasidagi to'qnashuvlar borligini, bu to'qnashuvda yaxshilik g'olib chiqishini eslaysiz. Endi asarning personajlarini eslab ko'ring.

64-rasm. Anatoliy Bobrov. O'zbek xalq ertaklariga ishlangan illustratsiya. 65-rasm. Abduboqi G'ulomov. O'zbek xalq ertaklariga ishlangan illustratsiya.

Sohibjamol va uning yoshi ancha o'tib qolgan ixtirochi otasi Moris. O'ziga haddan ziyod bino qo'ygan yigit Gaston. .Uning atrofidagi yugurdaklari, poraxo'r sudya. Boshqa bir qasrda o'zining nojo'ya harakati bilan yordamga muhtoj bo'lgan kimsaga yordam berishni istamaganligi uchun sehrlangan personajlar. Bu yerda hamma narsa jonli va ularning barchasi - choynak, chashka, likopchalar, samovar, oyna va boshqa buyumlar gapiradi, o'zining qiyofasiga ega.

Ularning hukmdori bahaybat maxluq hamma narsadan umidini uzgan. Chunki uni saroydagilarni o'z holiga keltirish uchun kimdir sevib qolishi lozim. Shunday dahshatli maxluqni kim ham sevar edi. Biroq dunyoda mehr va sadoqat degan kuch bor va u hamma narsaga qodir.

Asarning eng qiziq joyi Gaston bilan maxluqning olishuvi bo'lsa kerak. Asar mazmunini xotirangizda tikiab, bunga amin bo'lasiz. Yana bir narsaga ishonch hosil qilasiz, ya'ni birovning mehrini qozonish uchun o'sha odamga mehr-muruwat ko'rsatish lozim. Agar sohibjamolga shunday mehr-muruvvat ko'rsatmaganda u maxluqqa mehr qo'ymagan bo'lar edi.

66-rasm. Kamoliddin Behzod. Nizomiyning «Xamsa»siga ishlangan miniatura. Siz multfilm mazmunini xotirangizda tiklab oldingiz. Endi undagi ko'rinishlar, personajlaming qiyofalarini eslang. Gaston baland bo'yli, ko'krak va bilak mushaklari baquwat yigit.

Lekin u bu kuchlarni yaxshilik yo'liga ishlatmaydi. Shuning uchun ham u mag'lub bo'ladi. Sohibjamolning otasi ixtirochi. Bu uning tashqi ko'rinishida ham ifodalangan. Qoshlari o'siq, tepakal, mo'ylov va sochlari oqargan. Asarning bosh qahramonlari, shubhasiz, maxluq va sohibjamol qiz Belldir. Sohibjamol bilim olishga chanqoq, u bo'sh paytida kitob o'qiydi. Kiyimlari bejirim va o'ziga yarashgan. Maxluqning tashqi ko'rinishi uning aksi. U ham juda baquvvat.

Lekin yuz tuzilishi, oyoq-qo'llari hayvonsifat va qo'rqinchli. Shohona kiyimi, dang'illama qasrda yashashi uning sehrlanguncha kim bo' lganligi haqida o 'ylashga majbur etadi. Uning xatti-harakatlarida muruwatli, madaniyatli, yaxshi odamning xislatlari sezilib turadi. Uning sohibjamolga juda katta kutubxona sovg'a qilganligi ham shundan dalolat beradi. Boshqa buyumlarning ko'rinishlari ham, faoliyatlari ham yoqimli. Ular sohibjamol va maxluqni bir-birlariga mehr qo'yishlari uchun harakat qiladilar.

Demak, yaxshi niyat yo'lida qilingan xayrli ish, albatta, ijobiy natija bilan tugaydi. Yana bir xulosa: birovga sovg'a berishda uning didiga, ichki dunyosiga mos buyum sovg'a qilish kerak. Shuningdek, sabrli, irodali bo'lish ham insonni yaxshilikka yetaklaydi. Multfilmdagi asosiy personajlar va voqealar bilan tanishib olgach, o'zingizga ma'qul bo'lgan kompozitsiya ishlang. Uning uchun avval qalamda bir necha eskiz bajarib olasiz. Ular asosida yaxlit kompozitsiya tuzib, uni akvarel bo'yog'ida ishlaysiz.

Ayrimlar rangli qalam va flomasterda ham ishlashi mumkin. Qahramonlarning kiyimlarini bo'yaganda maxluqning kiyimlarini to'q ranglarga, sohibjamolnikini nafis, och ranglarga bo'yagan ma'qul. Bu yondashuv obrazlar xarakteriga mos keladi. Yaxshi chiqqan ishlar yaqin kishilaringiz, ukangiz yoki singlingizga sovg'a bo'lishi mumkin.

Похожие

18-mavzu Kitob maketi 7-sinf

15-mavzu O'zbekiston kitob grafikasi san'ati 7-sinf

16-mavzu Kitob grafikasi san'atining badiiy-grafik elementlari 7-sinf

9-mavzu Dizayn san'ati 7-sinf

14-mavzu Kitobat san'ati 7-sinf