Sun’iy nafas oldirish. 8 - sinf - Человек и его здоровье - Учебники (по школьные предметы)

Sun’iy nafas oldirish. 8 - sinf

Загружено в:

07.10.2019

Скачано:

0

Размер:

1299.017578125 KB

22- §. Sun’iy nafas oldirish22- §. Sun’iy nafas oldirish 8-sinf “Odam va uning salomatligi” darsligi asosida. 20148-sinf “Odam va uning salomatligi” darsligi asosida. 2014

• Odam shikastlanganda, suvga cho‘kkanda va boshqa og‘ir kasalliklarda miyadagi nafas markazining ishi buzilib, nafas to‘xtab qolishi mumkin. Bunday vaqtda bemorga yordam berish maqsadida sun’iy nafas oldiriladi.

Sun’iy nafas oldirish ikki usulda: „og‘izdan og‘izga“ yoki „og‘izdan burunga“ usulida amalga oshiriladi. Birinchi usul quyidagicha bajariladi: Bemor tekis joyga chalqancha yotqiziladi. Uning og‘zidagiko‘pik rezina balloncha yordamida so‘rib olinadi yoki barmoqqa bint o‘rab artib olinadi;

Bemorning yelkasi tagiga yupqa yostiq qo‘yiladi. So‘ngra yordam beruvchi odam bir qo‘li bilan bemorning bo‘ynini orqa tomonidan, ikkinchi qo‘li bilan boshining tepa qismidan ushlab, boshini orqa tomonga egadi. Uning tili orqa tomonga ketib, burunhalqumini yopib qo‘ymasligi uchun u biroz oldinga tortiladi va kuzatib turiladi;

• Bemorning og‘ziga ikki qavat bint yopiladi. Yordam beruvchiyon tomonga o‘tirib, bir qo‘lini uning bo‘ynini orqa tomonidan o‘tkazib, ikkinchi qo‘li bilan burnini qisadi. O‘zi chuqur nafas olib, labini bemor labiga qo‘yib, bint orqali uning og‘ziga bor kuchi bilan puflaydi. Shundan keyin bemorning burnini qisishni to‘xtatadi. Shu vaqtda bemorning ko‘kragi biroz shishsa, puflangan havo uning o‘pkasiga borgan bo‘ladi. So‘ngra yordam beruvchi ikki qo‘lining kaftini bemor ko‘kragining ikki tomoniga qo‘yib bosadi. Shu vaqt uning o‘pkasidagi havo tashqariga chiqadi. So‘ngra bemorning burnini yana qisib, og‘zini og‘ziga qo‘yib puflashni takrorlaydi. Puflash har 4—5 sekundda takrorlanadi, ya’ni bir minutda 12—15 marta puflanadi va ko‘kragini bosib nafas chiqariladi. Agar bemorning yuragi ishlab turgan bo‘lsa, to uning o‘zi nafas ola boshlaguncha sun’iy nafas oldirish davom ettiriladi

• Nafas olish organlarining kasalliklari. Burun ichki shilliq qavatining yallig‘lanishi (rinit), tomoq shilliq qavatining yallig‘lanishi hiqildoq ichki qavatining yallig‘lanishi (laringit), traxeya va bronxlar ichki qavatining yallig‘lanishi (traxeit va bronxit), o‘pka to‘qimasining yallig‘lanishi (zotiljam) kasalliklari odamda tez- tez uchrab turadi.

• Nafas olish organlari gigiyenasi. Nafas olish organlarining normal rivojlanishi, ularni har xil kasalliklardan muhofaza qilishda gigiyena qoidalariga rioya etish muhim ahamiyatga ega. • Odam yoshligidan burun orqali chuqur nafas olish va chiqarishga odatlansa, nafas harakatlarida ishtirok etuvchi qovurg‘alararo muskullar va diafragma yaxshi rivojlanadi, o‘pkaning tiriklik sig‘imi ortadi. Organizmni turli sharoitda chiniqtirish, sovuq suvda yuvinish va ochiq havoda sayr qilish kabilar nafas olish organlari kasallik larining oldini olishga yordam beradi.

• Chekishning nafas olish organlariga zararli ta’siri. Chekish eng zararli odatlardan biri hisoblanadi. Ilmiy tadqiqotlardan ma’lum bo‘lishicha, tamaki tutuni tarkibida 3 mingdan ko‘proq zaharli modda bor ekan. Shulardan nikotin, ammiak, karbonat angidrid, benzol kabilar odam organizmining barcha organlariga, jumladan, nafas olish organlariga zaharli ta’sir ko‘rsatadi. • Jahon Sog‘liqni Saqlash Tashkiloti ma’lumotlariga ko‘ra, chekish oqibatida yuzaga keladigan kasalliklardan har yili dunyoda ikki yarim million kishi halok bo‘ladi. Chekish oilaga katta moddiy zarar ham yetkazadi.

Savol va topshiriqlar • Qanday usullarda sun’iy nafas oldiriladi? • Nafas olish organlarining qanday kasalliklarini bilasiz? • Tamaki tarkibida qanday zaharli moddalar bor va ular nafas organlariga qanday ta’sir ko‘rsatadi?

Похожие

Nafas olish, nafas olish organlarining tuzilishi. 8 - sinf

Vitaminlar. 8 - sinf

Energiya almashinuvi. 8 - sinf

Bosh miya. 8 - sinf

Qon guruhlari. 8 - sinf