Ma’naviy va moddiy hayot uyg‘unligi 9 - sinf - Идея национальной независимости - Учебники (по школьные предметы)

Ma’naviy va moddiy hayot uyg‘unligi 9 - sinf

Загружено в:

26.12.2019

Скачано:

0

Размер:

4082.5 KB

Ma’naviy va moddiy hayot uyg‘unligi 9-sinf Milliy istiqlol g’oyasi va ma’naviyat asoslari fani darsligi asosida 14-mavzu

Darhaqiqat, hayotda shunday odamlar borki, ularning butun fikri-zikri moddiy boylik orttirish, uning ortidan quvish, mana shu boylik bilan maqtanish, bir so‘z bilan aytganda, nafs talablarini qondirishga qaratilgan bo‘ladi.

Hayvonot bog‘ida ming bir rang-u jiloga ega patlarini yoygan tovusga qarab, uning maftunkor go‘zalligiga e’tibor bermaydi-da: Taniqli adibimiz O‘tkir Hoshimov ta’kidlaganidek, bunday kishilar, masalan, «Shu jonivorning ham go‘shtini yesa bo‘larmikan?» – degan savolni beradi...

Ya’ni, moddiy dunyo bunday kishilar hayotining ajralmas bir qismi hisoblansa-da, ular o‘z hayotining asosiy maqsad muddaosi etib aslo moddiy boylikni belgilamaydi.

Insoniyat hayotining asosida nima birlamchi mavqega ega: modda (materiya) – moddiy dunyomi yoki ong va ruhiy dunyomi degan muammo, odamzot paydo bo‘libdiki, qizg‘in bahs- munozaralarga sabab bo‘ladi.

Materializm (lotincha «materialis» – moddiy) – tabiat, jamiyat va odamning mavjudligi, yashash va rivojlanishini tushuntirishda modda (materiya) va uning xossalarini ustuvor deb bilishga asoslangan falsafiy qarashlar majmuasi.

Sho‘ro davri fani va siyosatida bu nuqtayi nazar mutlaq haqiqat darajasiga ko‘tarilishi natijasida kishilar ongi, tafakkuri va ma’naviy omillarning jamiyat taraqqiyotidagi o‘rni va ahamiyati kamsitildi.

Idealizm (yunoncha «idea» – tasavvur, tushuncha) – olam va odamning yaralishi, tabiat va jamiyatning mohiyati hamda rivojida ruhiy, moddiy bo‘lmagan omillarni ustuvor dåb biladigan falsafiy qarashlar majmuasi. Idåalizm tarixi buyuk yunon faylasufi Aflotun ta’limotidan boshlanadi. Aflotun

XIX asrda shakllangan marksistik falsafada materiyaning ongga, tabiatning ruhga ta’siri mutlaqlashtirildi va idealizm bilan materializm bir-biriga butunlay qarama-qarshi qo‘yildi.

Albatta, odamlarning turmush sharoiti o‘zgarishi bilan ularning moddiy olam haqidagi tasavvurlari, nuqtayi nazari, tushunchalari, odob va axloq normalari, hatto tafakkur tarzi ham o‘zgarishi mumkin

Ma’naviy sog‘lom jamiyatda bunday o‘zgarish kishilarning umumiy manfaatlari asosida, turmushni yanada go‘zallashtirish va qulaylashtirish maqsadida ro‘y beradi.

Yoshlar o‘rtasida millatchilik, irqchilik, diniy aqidaparastlik, axloqiy buzuqlik, giyohvandlik singari xavfli illatlar tomir otib ketdi.

«Faqatgina chinakam ma’rifatli odam inson qadrini, millat qadriyatlarini, bir so‘z bilan aytganda, o‘zligini anglashi, erkin va ozod jamiyatda yashashi, mustaqil davlatimizning jahon hamjamiyatida munosib obro‘li o‘rin egallashi uchun fidoyilik bilan kurashishi mumkin.

Savol va topshiriqlar: 1. «Materializm» tarafdorlari dunyoning, odamning, jamiyatning paydo bo‘lishini qanday tushuntirishadi? 2. «Idealizm» tarafdorlari-chi? 3. Prezidentimiz nima uchun bu ko‘hna dunyoni, biz yashayotgan hayotni yagona, yaxlit bir voqelik deb ta’riflaydi? 4. Istiqlol yillarida xalqimiz hayotining ham moddiy, ham ma’naviy jabhalarini rivojlantirish borasida qanday ishlar amalga oshirildi? 5. Moddiy va ma’naviy hayot sohalarini teng rivojlantirishga alohida ahamiyat qaratilishining sababi nimada?

Похожие

Moddiy va ma’naviy hayot 6 - sinf. Vatan tuyg'usi

Milliy va umumbashariy qadriyatlar uyg‘unligi 9 - sinf

Ma’naviy jasorat 9 - sinf

Ta’lim va tarbiya uyg‘unligi 6 -sinf

Halol mehnat – ma’naviy yuksalish garovi 9 - sinf