logo
  1. Главная страница
  2. Учебники (по школьные предметы)
  3. Физика
  4. Tok kuchi va uni o’lchash 8 - sinf

Tok kuchi va uni o’lchash 8 - sinf

Загружено в:

06.09.2022

Скачано:

0

Размер:

7507 KB
Скачать
8-sinf fizika darsligi asosida 12-mavzu: Tok kuchi haqida tushuncha Elektr zanjirdan o &#39; tayotgan tokni tavsiflash uchun maxsus fizik kattalik tok kuchi tushunchasi kiritilgan . O &#39; tkazgichning ko &#39; ndalang kesimidan vaqt birligida o &#39; tayotgan elektr zaryad miqdoriga qiymat jihatidan teng bo &#39; lgan kattalik tok kuchi deb ataladi va I harfi bilan belgilanadi . Agar o &#39; tkazgich ko &#39; ndalang kesimidan / vaqt ichida q zaryad o &#39; tgan bo &#39; lsa , tok kuchi quyidagi formula bilan aniqlanadi : ANDRE MARI AMPER (1775-1836) Taniqli fizik va matematik. M.Amper «Elektr toki, elektro-statika, elektrodinamika, elektr yurituvchi kuch, galvanometr» kabi tushunchalarni fanga kiritgan. Xalqaro birliklar sistemasida tok kuchining asosiy birligi qilib fransuz fizigi Andre Mari Amper sharafiga amper (A) qabul qilingan. Tok kuchi ta&#39;rifiga 1C ko&#39;ra tok kuchi birligi: Demak, o&#39;tkazgichning ko&#39;ndalang kesim yuzidan 1 s da 1 C zaryad o&#39;tsa, tok kuchi 1 A ga teng bo&#39;ladi. Amalda tok kuchini o&#39;lchashda amperdan tashqari milliamper (mA) va mikroamper (uA) ham qo&#39;llaniladi. 1 mA = 0,001 A = 10 3 A: 1 pA = 0,000 001 A = 10 6 A. Tok kuchi miqdoriy, ya&#39;ni skalar kattalikdir. Tok kuchi atamasidagi <kuch» so&#39;zining mexanikadagi kuch atamasiga hech qanday aloqasi yo&#39;q. Tok kuchini o&#39;lchash Tok kuchi maxsus asbob - ampermetr yordamida o&#39;lchanadi. Ampermetr birlik vaqt davomida o&#39;tkazgichning ko&#39;ndalang kesimidan o&#39;tgan zaryad miqdorini o&#39;lchashi kerak, shu sababli u zanjirga ketma-ket ulanadi. Zanjirdagi tok kuchi ampermetr yordamida o&#39;lchanadi. Maktab fizika xonasida foydalaniladigan ampermetrlar 44-rasmda tasvirlangan. Hozirgi kunda elektr tokini o&#39;lchashda zamonaviy raqamli, elektron ampennetrlar ham qo&#39;llanilmoqda. Ampermetr shkalasiga «A» harfi yozib qo&#39;yiladi. Elektr zanjir sxemasida ampermetrning shartli belgisi A kabi belgilanadi. Ampermetr elektr zanjirdagi tok knchi o&#39;lchanadigan iste`molchi bilan ketma-ket ulanadi. Ampermetmi zanjirga ulashda uning «+» bel gisi qo &#39; yilgan qisqichi tok manbaining musbat qutbidan kelayotgan o &#39; tkazgichga ulanadi . Ampermetrning «-» belgisi qo&#39;yilgan qisqichi iste&#39;molchi orqali tok manbaining manfiy qutbiga ulanadi (45-rasm). Ampermetr iste&#39;molchiga ketma-ket oldin ulansa ham, keyin ulansa ham, bir xil qiymatni ko&#39;rsatadi. Chunki, bunday zanjirning hamma qismida tok kuchi bir xil bo&#39;ladi. Masala yechish namunasi Elektr zanjirdagi lampochkadan 0,4 A tok o&#39;tmoqda. Lampochka spirali orqali 5 minutda qancha zaryad miqdori va nechta elektron o&#39;tishini hisoblang. Ampermetr yordamida zanjirdagi tok kuchini o’lchash

Похожие

Tok manbalari 8 - sinf
Laboratoriya ishi. Elektr zanjirni yig'ish, uning turli qismlaridagi tok kuchi va kuchlanishni o'lchash 8 - sinf
O'zgarmas tok elektr dvigateli 8 - sinf
Elektr kuchlanish va uni o'lchash 8 - sinf
Tok manbayining elektr yurituvchi kuchi va ichki qarshiligini aniqlash. 10-sinf, 49-mavzu