17-mavzu Modelni bitta, o'zaro perpendikular ikkita va uchta tekislikka proyeksiyalash 8-sinf - Черчение - Учебники (по школьные предметы)

17-mavzu Modelni bitta, o'zaro perpendikular ikkita va uchta tekislikka proyeksiyalash 8-sinf

Загружено в:

28.09.2022

Скачано:

0

Размер:

943 KB

8-sinf chizmachilik darsligi asosida 17-mavzu:Modelni bitta, o'zaro perpendikular ikkita va uchta tekislikka proyeksiyalash

Konstruksiyasi sodda detallarni bitta tekislikda tasvirlash mumkin. Masalan, «qistirma» deb ataluvchi detalni H tekisligiga proyeksiyalash jarayoni 17.1-chiz-mada ko'rsatilgan. Qistirma H ga parallel bo'lgani uchun uning qalinligi ko'rinmaydi. O'rtasidagi silindrik teshik va qistirma konturining tasviri o'ziga teng tasvirlangan. Chizmada H tekisligi frontal vaziyatga keltirilsa, 17.1- chizma, b dagidek ko'rinishga o'tadi. Bu yerda qistirmaning qalinligi (S5) ko'rsatilsa, u to'g'risida to'liq ma'lumotga ega bo'lish mumkin.

O'zaro perpendikular ikkita proyeksiyalar tekisligida tasvirlar yasash. Ba'zi detallar o'zining konstruksiyasi sodda bo'lishiga qaramay, ikkita proyeksiyada tasvirlanishi talab qilinadi. Masalan, 17.2-chizma, a da, H tekisligiga proyeksiyalanayotgan parallelepiped, uchburchakli prizma va silindrlarga nazar tashlasak, ularning hammasi bir xil to'g'ri to'rtburchak shaklida proyeksiya lanadi. Ularning bir-biridan farqini V dagi proyeksiyalari orqali aniqlasa bo'ladi.

Lekin parallelepipedni bitta proyeksiyada tasvirlab, uning qalinligini ko'rsatish kifoya (17.2-chizma, e). Silindrni ham bitta proyeksiyada tasvirlashda uning diametrini ifodalovchi shartli belgidan foydalanishning o'zi yetarli (17.2-chizma, b). Ammo uchburchakli prizmaning burchaklari o'zaro qanday joylashganligini faqat ikkinchi tekislik kiritish orqali aniqlash mumkin (17.2-chizma, d).

Model gorizontal proyeksiyalar tekis-ligi H ga, konturi to'g'ri to'rtburchak (17.3-chizma, a) V ga o'zining frontal konturi bo'yicha proyeksiyalanmoqda. Modelni olib qo'yib, H tekisligini past-ga x o'q atrofida frontal holatga kelgun-cha aylantirilsa, tekis chizma, ya'ni epyur hosil bo'ladi (17.3-chizma, b). Proyek-siyalarni bog'lovchi yordamchi chiziqlar va tekisliklarni chegaralovchi chiziqlar ham standartga muvofiq tasvirlanmasligi mumkin (17.3-chizma, d).

Bundan keyin narsalarning chizmasi chizilganda, ularning proyeksiyalarini bog'lovchi chiziqlar tushirib qoldiriladi. Proyeksiyalar chizila-yotganda ularni bog'lovchi chiziqlar bor, deb faraz qilinadi. Lekin proyeksiyalarni har xil joyda tasvirlashga yo'l qo'yilmaydi (17.3-chizma, e). 17.3-chizmadagi detaining proyeksiyalariga e'tibor berilsa, gorizontal proyeksiyasida detaining o'rtasidagi silindrik teshik aylana, V tekislikda ko'rin mayotganligi uchun u ko'rinmas konturshtrix chiziqda chizilgan. Bundan keyin chizmada detaining ko'rinmaydigan elementlari shtrix chiziqda tasvirlanadi.

Texnikada shunday detallar mavjudki, ularni uchta va undan ortiq proyeksiyalarda tasvirlashga to'g'ri keladi. Ba'zida detaining ikkita proyeksiyasi orqali uni to'liq tasavvur qilish qiyin. Masalan, 17.4-chizma, a da yaqqol tasvirda berilgan detal olinsa, uning tuzilishi ancha murakkab, ikki yonidagi devorlaridan biri qiya qilib kesilgan. Bu devorning shakli faqat profil proyeksiyalar tekisligida aniq ko'rinadi.

Chunki u o'sha tekislikka parallel bo'lib, unga o'zining haqiqiy kattaligida proyeksiyalanadi. Bundan tashqari, detaining shaklini uning yon va ostki asoslarining o'zaro joylashishi to'g'ri burchakli ekanligi W tekisligida aniq ko'rinadi. Oldingi H va V tekisliklariga uchinchi proyeksiya tekisligi ularga perpendikular qilib kiritiladi (17.4-chizma, b). W tekislik profil proyeksiyalar tekisligi deyiladi. «Profil» so'zi fransuzcha so'z bo'lib, yon tomoni degan ma'noga to'g'ri keladi.

Detalni uchala proyeksiyalar tekisliklari fazosiga qo'yib, H, V, W proyek siyalar tekisliklariga proyeksiyalari tushiriladi (17.5-chizma, a). H tekisligini x o'q atrofida pastga, W tekisligini z o'qi atrofida o'ngga aylantirib, V bilan bitta tekislik hosil qilinadi (17.5-chizma, b).

Detaining profil proyeksiyasi bilan frontal proyeksiyasi gorizontal chiziqda bir-biri bilan bog'langanligiga e'tibor bering. Standart talabiga binoan, detaining chizmasida proyeksiyalarni bog'lovchi chiziqlar tushirib tasvirlanadi (17.5-chizma, d). Bunday tasvirlashga kompleks chizma ham deyiladi.

17.6-chizmada berilgan detallardan birining kerakli proyeksiyalarini chizing.

17.7-chizmada detallarning ko'rinishi 1, 2, 3, 4, 5 raqamlarda, ularning yaqqol tasvirlari a, b, d, e, f harflar bilan belgilangan. Bir-biriga mos keladigan detal larning yaqqol tasvirini proyeksiyalarni solishtirish yo'li bilan aniqlang.

Похожие

12-mavzu Proyeksiyalash usullari. Markaziy va parallel proyeksiyalash 8-sinf

23-24-mavzu Texnik modelni konstruksiyalash va uning ko'rinishlarini chizish 8-sinf

13-14-mavzu Oktant va epyur haqida umumiy tushuncha 8-sinf

19-20-mavzu Ko'pyoqliklarning yoyilmalari 8-sinf

16-mavzu Tekis shakllarning proyeksiyalari 8-sinf