12-13 §. Frontal dimetriyada qirqimni tasvirlash 9-sinf - Черчение - Учебники (по школьные предметы)

12-13 §. Frontal dimetriyada qirqimni tasvirlash 9-sinf

Загружено в:

02.08.2022

Скачано:

0

Размер:

935 KB

9-sinf tasviriy san’at darsligi asosida 12-13-mavzu:12-§. FRONTAL DIMETRIYADA QIRQIMNI TASVIRLASH

11-§ da detalning izometriyasida qirqimni bajarish bosqichma-bosqich ko‘rsatilgan edi. Bu paragrafda 11.1-chizma, a da berilgan detalning z o‘qini y o‘qiga almashtirib chizilganda aylana V ga o‘zining haqiqiy ko‘rinishida tasvirlanishi ko‘rsatilgan.

Shunday qilinganda detalni frontal dimetriyada chizish ancha qulaylik tug‘diradi (12.1-chizma). Bu yerda y o‘qiga tushgan detalning balandligi ikki marta qisqartirib chiziladi.

Aksonometriyada ham detalning o‘lchamlari qo‘yiladi. 12.2-chizmada o‘lchamlar, aylana, radius, kvadrat belgilari ham ko‘rsatiladi. O‘lcham chiziqlari aksonometrik o‘qlarga parallel chiziladi.

12.3-chizma, a da berilgan detalning ko‘rinishlari asosida uning frontal dimetriyasini chizish va unda qirqimini bajarish 12.3-chizma, b, c larda ko‘rsatildi.

13-§. KESIM VA QIRQIM TALAB QILADIGAN DETALLARNING ESKIZINI CHIZISH Ma’lumki, eskizlar to‘g‘ri burchakli proyeksiyalashga amal qilingan holda, ko‘zda chamalab, detalning qismlari orasidagi nisbatlarni saqlab, chizmachilik asboblari qo‘llanilmay, qo‘lda chiziladi.

Eskizlar millimetrlangan, kataklangan yoki oq qog‘ozlarda bajariladi. Eskizlar, asosan, detalning asliga qarab chiziladi. Kerakli kesim va qirqimlar qo‘llanilib, eng kam ko‘rinishda chizishga harakat qilinadi. O‘lchamlari detalning aslidan o‘lchab qo‘yiladi.

Ishchi daftarga (kataklangan) eskiz chizishni yaxshi bilasizlar. Endi oq qog‘ozga eskiz chizishni o‘rganamiz. Buning uchun avval o‘zaro parallel, gorizontal, vertikal, turli holatlardagi qiya hamda o‘zaro perpendikulyar chiziqlarni qo‘lda chizish mashq qilinadi.

Bundan tashqari, turli to‘g‘ri burchakli to‘rtburchak, kvadrat, aylana va uning yoylarini chizish orqali qo‘lni chizma chizishga o‘rgatib borish tavsiya etiladi.

Masalan, 13.1-chizmada podshipnik deb nomlanuvchi detalning asliga (bu yerda uning yaqqol tasviri berilgan) qarab tahlil qilinsa, ikkita ko‘rinishda (bosh va chapdan) chizilishi mumkin.

Shunda silindrning ostki asosini plita bilan mustahkam bog‘lovchi qovurg‘alarni kesim orqali, silindrni esa proﬁ l qirqim orqali ko‘rsatish qulay hisoblanadi. 1. Eskiz chizish shartiga muvoﬁ q ko‘rinish o‘rnilari to‘g‘ri to‘rtburchaklarda belgilab olinadi hamda detal asosi va silindrik qismi, qovurg‘alarchizib chiqiladi (13.2-chizma, a).

2. Detal konturi aniqlab olinadi va proﬁl qirqim hamda kesim bajariladi (13.2-chizma, b). 3. Chizmalar o‘lchamlari aslidan o‘lchab olinadi. Bu yerda detalning asli bo‘lmaganligi uchun o‘lcham chiziqlariga uning son qiymatlari qo‘yilmadi (13.2-chizma, c).

Yoki ushbu detal eskizini uchta ko‘rinishda chizib, qovurg‘alarning o‘zaro joylashishini ustdan ko‘rinishida A–A qirqim orqali tasvirlash mumkin. Shunda detalning asosi – plitaning shakli ham to‘liq ko‘rin gan bo‘ladi (13.3-chizma).

Похожие

10-11-§. Ko‘rinishning qismini qirqimning qismi bilan birlashtirib tasvirlash 9-sinf

7-§. Oddiy va mahalliy qirqimlar. ularning chizmalarda belgilanishi. 8-§. Nazorat ishi. 9-§. Ko'rinishning yarmi bilan qirqimning yarmini birlashtirish 9-sinf

29-30-mavzu Detalning frontal dimetrik proyeksiyasi 8-sinf

5-§ Qirqimlar. 6-§. Qirqim turlari 9-sinf

28-mavzu Tekis shakllarning aksonometriyalarini frontal dimetriya va izometriyada yasash 8-sinf