Alisher Navoiy 8 -sinf - Литература - Учебники (по школьные предметы)

Alisher Navoiy 8 -sinf

Загружено в:

25.09.2021

Скачано:

0

Размер:

12016 KB

ALISHER NAVOIY (1441 -1501) 8-sinf adabiyot darsligi asosida 4-mavzu:

Muhtaram o ' quvchi ! Oldingi sinflarda siz buyuk o ' z - bek shoiri va mutafakkiri , o ' zbek adabiy tilining asoschisi Alisher Na - voiy tarjimayi holi , u yozgan o ' lmas asarlar , ulardan ba ' zilarining mazmun - mohiyati , badiiy jozibasi bilan bir qadar tanishgan edingiz .

Yaxshi bilasizki, Alisher Navoiy 1441-yil 9- fevralda temuriylar hukmronligida bo'lgan Xuroson davlatining poytaxti Hirot shahrida saroy amirlaridan bo'lmish G'iyosiddin Kichkina xonadonida tavallud topdi.

Kichik yoshidan ta'lim olib, maktabda o'qib yurgan kezlari forsiy tildagi tasavvufiy adabiyotning asoschilaridan biri hisoblanmish Farididdin Attorning mashhur « Mantiq ut-tayr » (« Qush nutqi ») dostonini sevib, berilib o'qidi (asarni yoddan bilishidan xabardorsiz).

Siyosiy vaziyatlar taqozosi bilan Navoiylar oilasi bir muddat Iroqqa ko'chib yashaganidan xabaringiz bor. Hozirgi Eronning Mashhad shahriga ko'chirilganda yosh shoir saroy xizmatchisi sifatida u yoqqa borganini, shu yerdagi madrasalarda ta'lim olganini ham bilishingiz lozim.

1466-1469-yillari yosh shoir Samarqanddagi madrasa larda ta'lim oldi. Bu shaharda yosh qalam sohibi davlat ishlarida xizmatda ham bo'ldi, faol ijod ham qildi. 1469- yilning bahorida yaqin do'sti - temuriyzoda Husayn Boyqaro Hirot taxtini egallaganidan so'ng shoirni yoniga chaqirdi.

Navoiy bir necha yil Husayn Boyqaro saroyida oliy martabali lavozimlarda xizmatda bo'ldi. U buyuk amal-lardan iste'foga chiqib, erkin ijodiy ishlar bilan mashg'ul bo'lgan kezlarida ham ijtimoiy-siyosiy faoliyatdan aslo chetlashgan emas.

Unga Husayn Boyqaro « Muqarrabi shohiy », ya'ni « Shohning eng yaqin kishisi » degan oliy martaba bergan edi. Bu sharafli mavqening hukmdor oldidagi imtiyozi shundan iborat ediki, u podshohga bir masala yuzasidan ketma-ket yetti martagacha murojaat qilish huquqiga ega edi.

1483—1485- yillari shoirning eng buyuk asari - besh dostondan iborat « Xamsa » yaratildi. 1491/92 - 1498/99- yillar mobaynida esa barcha lirik she'rlarini to'rt devonga taqsimlab, « Xazoyin ul-maoniy » nomli yirik to'plamini tuzdi.

Umrining so'nggi o'n yili mobaynida ham Navoiy juda ko'p badiiy, ilmiy, tarixiy asarlar bunyod etdi. Alisher Navoiy 1501- yilning 3-yanvar kuni Hirotda vafot etdi. O'sha kuni butun mamlakat motam tutdi. Qabri — Hirotda.

Bobur nomidagi xalqaro jamoat fondi tashabbusi bilan bobokalon shoirimiz maqbarasida yangi qabr toshi o'rnatildi va tevarak atrofi daraxtzor ko'kalam- zorlashtirildi, obodonlashtirildi.

1991- yili Toshkent shahridagi O'zbekiston Milliy bog'ida, 2017- yili esa Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat O'zbek tili va adabiyoti universiteti binosi oldiga shoirning yangi haykali o'rnatildi.

Bu uning Toshkent shahridagi uchinchi haykali hisoblanadi. Poytaxtimizning Navoiy ko'chasida ham uning haykali qad rostlab turibdi. Keyingi yillarda Tokio, Moskva, Boku shaharlarida ulug' o'zbek shoiri haykali bunyod etildi. Shoir butun turkiy adabiyotda eng katta lirik va epik merosga ega qalamkash hisoblanadi.

Похожие

Alisher Navoiy 7-sinf

Alisher Navoiy 11 - sinf

Alisher Navoiy 10 - sinf

Alisher Navoiy g'azallar 10 - sinf

Alisher Navoiy SADDI ISKANDARIY 11 - sinf