Baliqlarning ichki tuzilishi (dars ishlanma) - Зоология - Образовательные программы

Baliqlarning ichki tuzilishi (dars ishlanma)

Загружено в:

11.03.2023

Скачано:

0

Размер:

1044.18359375 KB

“ Baliqlarning ichki tuzilishi” mavzusida tayyorlagan taqdimoti

Darsning maqsadi: Dars turi: Nazariy yangi bilimlarni o’zlashtirish.. Darsning ta’limiy maqsadi: O’quvchilarga baliqlarning ichki tuzilishi haqida tushuncha berish Darsning tarbiyaviy maqsadi: Darsdan olgan bilimlarini kundalik hayotga qo’llay olish, bilish malakasiga erishish,ekologik va gigiyenik ta’lim-tarbiya berish. Darsning uslubi: Guruhlarda ishlash, KVN darsi, BBB texnologiyasi , “Matbuot anjumani” metodi • . Darsning rivojlantiruvchi maqsadi: • O`quvchilarda baliqlar, ularning ichki tuzilishi bilan bog`liq bilimlarni rivojlantirish Darsning jihozi: Darslik, darsga oid rangli rasmlar, mulyajlar, baliqlar ichki tuzilishi tasvirlangan rasmlar

Dars jarayonini tashklil etish: I. Tashkiliy qism ( 2 daqiqa ) II. O’tilgan mavzuni mustahkamlash (5 daqiqa ) III. Yangi mavzuni tushuntirish ( 20 daqiqa ) IV. Yangi mavzuni mustahkamlash ( 13 daqiqa ) V. O’quvchilarni baholash ( 3 daqiqa ) VI. Uyga vazifa berish ( 2 daqiqa )

REJA: 1. Baliqlarning ichki tuzilishi haqida umumiy tushuncha 2. Hazm qilish va nafas olish sistemasi 3. Qon aylanish, ayirish sistemasi.

Baliqlarda hazm qilish, ayirish, qon aylanish sistemalari yaxshi rivojlangan bo`ladi. Baliqlarning hazm qilish organlari og`iz bo`shlig`i, halqum, qizilo`ngach va ichakdan iborat. Ko`pchilik baliqlarning jag`larida bir necha qator tishlari joylashgan. Baliqlar tishlari yordamida o`ljasini tutadi va ushlab turadi. Zog`ora va ayrim baliqlarning tishlari bo`lmaydi, oshqozoni yaxshi rivojlanmagan. Ular yutgan oziq bevosita ichaka tushadi. Zog`ora aliq mayda umurtqasizlar, tuban suvo`tlati va yashil o`simlilarning yosh novdalari va yashil barglari bilan oziqlanadi. Oziq oshqozon devori ishlab chiqargan hazm bezlari ta`sirida hazm bo`ladi.

Baliqlarning nafas olish sistemasi jabralardan iborat. Baliqlar suvda erigan islorod bilan nafas oladi. Ular og`zi orqali yutilgan suvni jabra teshiklari orqali chiqarib yuboradi. Jabralar jabra ravoqlari ya`ni yoylaridan iborat bo`ladi. Har bir ravoqning keyingi tomonida och qizg`ish tusli jabra varaqlari, oldingi tomonida jabra qilchalari joylashgan. Jabra qilchalari suv bilan oqib keladign oziqning tashqariga chiqib ketishiga yo`l qo`ymaydi. Jabra varaqlari juda mayda kapillar qon tomirlari bilan ta`minlangan. Jabralardan o`tayotgan suvdan kislorod jabra varaqlari kapillarlaridagi qonga shimiladi ; karbonat angidrid esa qondan suvga ajralib chiqadi.

Baliqlarning qon aylanish sistemasi yurak, qorin va orqa aortalari, arteriya, vena va kapillarlardan iboat. Yuragi yurak qorinchasi va bo`lmachasidan iborat bo`ladi. Yurakdan chiqadigan qon tomirlari arteriyalar, yurakka keladigan qon tomirlari vena deyiladi. Zog`ora baliqning yuragi jabralardan keyinroqda joylashgan bo`ladi. Baliqlarning yurak bo`lmasi va qorinchasining galma-galdan qisqarishi tufayli qon yurak bo`lmasidan qorinchasiga, undan qorin aortasiga, undan jabra arteriyalarga, undan kapillarlarga o`tadi. Shu tariqa qon butun tana bo`ylab oqadi.

E’tiboringiz uchun rahmat.

Похожие

Baliqlarning tashqi tuzilishi, skeleti, suzgich pufagi

Parazit chuvalchanglarning xilma-xillgi

Sudralib yuruvchilar sinfi - toshbaqalar va timsohlar turkumi