logo
  1. Bosh sahifa
  2. Slaydlar
  3. Tibbiyot
  4. Surunkali xoletsistit. Klinikasi, diagnostikasi, davolash usullari

Surunkali xoletsistit. Klinikasi, diagnostikasi, davolash usullari

Yuklangan vaqt:

04.12.2024

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

1726.810546875 KB
Ko'chirib olish
Surunkali xoletsistit. Klinikasi, diagnostikasi, davolash usullari. Talaba o‘t tosh kasalligi (UTK) haqida tushunchani, xoletsistolitiazni va uni asoratlarining tasnifi • Xalqaro 6 - xirurglar kongressida berilgan malumotga ko‘ra, dunyoda 10% ga yaqin aholida o‘t tosh kasalligi bilan zararlanishga moyillik bor ekan. Bu kasallikga chalinuvchilarning ko‘pchiligini rivojlangan davlatlar aholisi va katta yoshli ayollar tashkil qiladi. • Faqatgina AQShning o‘zida har yili 1 mln., Rossiyada 200 ming, O‘zbekistonda esa 5 minga yaqin xoletsistektomiya bajariladi. • O‘t tosh kasalligini davolashga qilinadigan sarf harajatlar Fransiyada yiliga 800 mln. yevroni tashkil qiladi. Tarixiy ma'lumotlar • O‘t toshlarini birinchi marta qadimgi mashxur olim Galen (Cl. Galenus) autopsiya qilish vaqtida aniqlagan. 1341 y. Gentile da Foligno esa Padueda ayol murda tanasini balzamlash paytida o‘t qopi bo‘yinchasida yashil tosh borligini aniqlagan. XV asrning ikkinchi yarmida mashxur Florensiyalik shifokor uzoq vaqtlardan beri jigar sanchig‘i xuruji bilan og‘rigan ayol murdasini autopsiya qilish vaqtida, o‘t qopida yong‘oq o‘lchamidek qora tosh borligini aniqlagan. • Abu Ali Ibn Sino – o‘t tosh kasalligini boylar kasalligi deb nomlagan • 1882 C. Langenbuch dunyoda birinchi xoletsistektomiyani bajargan. • Rossiya birinchi xoletsistektomiya 1889 y. Yu.F.Kosinskiy tomonidan bajarilgan. • O‘zbekistonda birinchi laparoskopik xoletsistektomiya 1994 yil fakultet va gospital xirurgiya kafedrasi klinik bazasida bajarilgan. O‘t pufagi va o‘t yo‘llari 1 – o‘t pufagining tubi, 2 - tanasi, 3 – bo‘yinchasi, 2- jigarga birikkan qismi, 5 - o‘ng va 6 - chap o‘t yo‘llari, 7- o‘t pufagi yo‘li 8 – umumiy o‘t yuli 9 - sfinkter Oddi, 10 - Fater so‘rg‘ichi, 11 – me'da osti bezi yo‘li (Virsung). O‘t ishlab chiqarish fiziologiyasi • Bir kecha - kunduz mobay- nida jigar ±1 litr safro ishlab chiqaradi. • O‘t suyuqligi o‘t yuliga doimiy ajralib turadi. • Sfinkter Oddi qisqa-rganida - 12 barmoqli ichakka safro ajralishi to‘xtaydi. • O‘t pufagi yuli orqali o‘t pufagiga quyiladi. • O‘t qopi devori o‘t suyuqligidan suvni aktiv so‘rib oladi. • Me'dadan ovqat 12 bar- moqli ichakka tushganda xoletsistokinin garmoni ishlab chiqariladi. • Xoletsistokinin gormo-ni o‘t pufagining qisqa-rishini kuchli stimulyatori bo‘lib, sfinkter Oddini bo‘shashtiradi. • So‘ng o‘t pufagi qisqa-rib konsentratsiyalangan o‘t suyuqligi 12 barmoqli ichakka tushadi.O‘t pufagi fiziologiyasi Tosh (konkrement) hosil bo‘lishining sabablari • O‘t yo‘llarining infeksion yallig‘lanishi, • Safro tarkibida xolesterin miqdorining ortishi. • Modda almashinuvi jarayonining buzilishi • O‘t yo‘llarida safroning dimlanishi. Xolesterin O‘t kislotalari • Tauroxol kislotasi Xolesterinli o‘t toshi Qora pigmentli o‘t toshi   Jigarrang pigmentli o‘t toshi O‘t tosh kasalligining kechish bosqichlari • 1. Fizik va ximik jarayon (litogen o‘t suyuqligi) bosqichi - klinik manzara yo‘q. • 2. Latent (belgisiz) kechim - o‘t pufagidagi tosh bezovta qilmaydi, ular boshqa sabablarga ko‘ra tekshiruvlarda topiladi. • 3. Yaqqol namoyon bo‘lgan klinik manzara. O‘tkir xoletsistit, xoledoxolitiaz, Fater so‘rg‘ichi stenozi, mexanik sariqlik, o‘tkir xolangit, o‘tkir pankreatit va boshqalar rivojlanishi. O‘TKning sub'ektiv belgilari: • O‘ng qovurg‘a ravog‘i ostidagi og‘riq, • Ko‘ngil aynishi, • Og‘izda achchiq ta'm sezgisi, • Jig‘ildon kaynashi, zarda bo‘lish, • Qayt qilish (qusish), • Og‘riqlarni ovqatlanishga bog‘liqligi, • Qorinning dam bo‘lishi. O‘TKda og‘riq lokalizatsiyasi O‘ng qovurg‘a ravog‘i ostida, Epigastral sohada O‘TK diagnostika usullari • Duodenal zondlash • Ultratovushli tekshiruv (UZI) • Kontrast rentgenografiya (xoletsisto-, xolangiografiya) • Kompyuter tomografiya (KT) • Laparoskopiya • Magnit-rezonans tomografiya (MRT). O‘t pufagining normal manzarasi (UZI) 1. O‘t qopi bo‘shlig‘i 2. O‘t qopi devori 3. O‘t qopi yo‘li 4. Jigar to‘qimasi O‘t pufagidagi toshlar (UZI) Xoletsistografiya 1. O‘t qopi soyasi 2. Umumiy o‘t yo‘li soyasi 3. Umurtqa pog‘onasi 4. Kovurg‘alar Xoletsistografiya (o‘t qopida ikkita yirik tosh) 1. O‘t qopi 2. Toshlar 3. Qovurg‘a - Organizm uchun nur zarari, - Bemorni tekshiruvga tayyor- lashning lozimligi, - Kontrast moddani doimo ham o‘t yo‘llarida to‘planmasligi, faoliyati buzilgan o‘t qopiga kontrast modda yig‘ilmaydi. Salbiy tomonlari Kompyuter tomografiya ERPXG- endoskopik retrograd pankretiko- xolangiografiya ATJOXG- Antegrad teri va jigar orqali xolangiografiya Teri va jigar orqali xoletsisto-, xolangiogafiya Diagnostik laparoskopiya O‘TK asoratlari • O‘tkir xoletsistit, • Xoledoxolitiaz, • Mexanik sariqlik, • O‘tkir pankreatit, • Xolangit, • O‘tli tarqalgan peritonit, • Jigar yetishmovchiligi, • Jigar va diafragma osti sohasining abssesslari. Konservativ davolash (muolaja) usullari: Davolash usuli Kamchiligi, salbiy tomoni Medikamentoz litolitik muolajalishi. • davolash muddati (1-4 yil) • samaradorligi 50% • qarshi ko‘rsatmalarning kengligi (atigi 20% bemorlarga ko‘rsatilgan Medikamentoz • Qarshi ko‘rsatmalarning kengligi: • Toshning 2 smdan katta bo‘lmlishi yoki 1 smli 3 dona tosh borligi, • Xoletsistit belgilari borligi, • Kalsinozlangan yoki pigmentli toshlar, • Bir dona tosh o‘rnida ko‘plab tosh fragment- larining paydo bo‘lishi. Davolash usuli Kamchiligi • Teri orqali kontaktli ximik litoliz Usulni qo‘llab bo‘lmaydi : - pigmentli yoki kalsinatli toshlarda - surunkali xoletsistit belgilari bo‘lishi - gemokoagulyasiyada buzilishlar bo‘lishi - o‘t qopi o‘rni kichik bulsa - o‘t qopi anomaliyalari - Preparat 12 b.ichakga tushsa eroziv duodenit rivojlanishi • O‘t qopi yo‘lini kateterlash orqali kontaktli ximik litoliz - Muolaja texnik jixatdan qiyin - Xamma bemorlarga xam qo‘llab bo‘lmaydi - Fater so‘rg‘ichini kateterlash bilan bog‘liq asoratlar (pankreatit va x.) - Bemor va vrach nurlanishi O‘TK operativ davolash usullari • Ochik usulda xoletsistektomiya, • Laparoskopik xoletsistektomiya, • Xoledoxolitotomiya, • Papillosfinkterotomiya, • Xoletsisto- va xolangiostomiya, • Xoledoxoduadenoanastomoz. Ochiq usuldagi xoletsistektomiya Ochiq xoletsistektomiya Bo‘yinchasidan va tubidan xoletsistektomiya Xoledoxoduodenostomiya • Yurash usuli • Flerken • Finsterer Transduodenal papillosfinkterotomiya va papillosfinktroplastika Transduodenal papillosfinkterotomiya va papillosfinktroplastika UASh vazifalari: 1. O‘t yo‘llari va o‘t qopining tekshirish usullari to‘g‘risida tushunchaga ega bo‘lish. 2. Xoletsistitlarning zamonaviy tasnifini bilish. 3. O‘t tosh kasalligi va surunkali toshli xoletsistitlarning diagnostikasi. 4. Differensial diagnostikaning muxim jihatlarini. 5. O‘t tosh kasalligi bilan og‘rigan bemorlarni jarroxlik statsionarlariga yuborish. 6. Jarroxlik amaliyotlaridan keyingi reabilitatsiya.

O'xshashlar

Kriptorxizm. Etiopatogenezi, klinikasi, diagnostikasi, davolash
O'smalar klinikasi, davolash choralari
Xalq tabobatida davolash usullari
Pankreatitlarni xirurgik davolash usullari
Jigar sirrozi