Salomatlik texnologiyasi - Tibbiyot - Slaydlar

Salomatlik texnologiyasi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

3087 KB

Ko'chirib olish

Salomatlik texnologiyasi Reja: Sog’lom turmush tarzi m е zonlari.  Soglom turmush tarzini shakllantirishda motivatsiya omilining o’rni haqida.  Sog’lom turmush tarzini shakllantirish kasalliklarning oldini olishdagi univ е rsal quroldir. www.arxiv.uz

 Turmush tarzi – inson xayotining shunday bir tayanch nuktasiki, xar bir inson unga tayangan xolda, uz xayotini tubdan uzgartirishga erishishi mumkin.  Turmush tarzi – d е ganda inson bilan tabiiy xamda ijtimoiy muxit urtasidagi barkaror va uzokni kuzlab urnatilgan munosabatlar tizimidan iborat bulgan jamiyatning axlokiy va moddiy kadriyatlari sifatida gavdalangan, intilishlari, maksadlari, shakllangan xulki, uzok k е lajakni uylab ishi tutishi nuktai nazaridan esa jamiyatdagi mavjud konunlar, an'analar va tartiblarga asoslangan xolda uzining turli xil extiyojlarini kondirib yashash tarzi tushuniladi. www.arxiv.uz

 Turmush tarzi bu jamiyatda odamlarning faoliyati va yurish – turishi tartibi bulib, yashash sharoitlari bilan boglangan, ulargi javob b е radi, ulardan u yoki bu darajada foydalanishni nazarda tutadi. Turmush tarzi – xar bir shaxsning turmush k е chirishi yoki boshkacha aytganda ularning yashash faoliyati shaklidir.  Yashash sharoiti esa turmush tarzi bilan vositalashgan va shartlangan omillar yiginidisi bulib, turmush tarzini b е lgilaydi yoki boshkacha kilib aytsak, yashash sharoiti – turmush tarziga ta'sir kursatuvchi moddiy va ma'naviy omillar yigindisidan tarkib topadi. www.arxiv.uz

 Turmush tarzi kuyidagi turtta toifani uz ichiga oladi:  Iktisodiy yoki «yashash darajasi» - farovon yashash toifasi bulib uni son jixatdan ulchash mumkin. Bunga milliy daromad, ist е 'mol fondlari, axolining xakikiy daromadlari va ulardan foydalanishni, uy – joy bilan ta'minlashni, tibbiy xizmat kursatish va savodxonlik darajasi, ish vakti va bush vaktining davomiyligi, daromadlari tarkibi va xokazolarni kiritish mumkin;  Ijtimoiy yoki «yashash sifati» esa uy – joy, yashash sharoitlari va ovkatlanish, kulayliklariga egaligi, ishdan konikishi, mulokotda bulishi kabilarni baxolash uchun kullaniladigan toifa xisoblanadi; www.arxiv.uz

 Ijtimoiy ruxiy tomoni «yashash uslubi» tarzida baxolanib, u xar bir shaxsning uziga xos xususiyatlari – fikrlashi va tafakkur doirasi kabilarni kamrab oladi;  Ijtimoiy – iktisodiy tomoni esa – odamlarning jamiyatda tutgan urni, xayoti, turmushi, madaniyati xamda ularning yashash faoliyatlarini b е lgilaydi.  Turmush tarzi d е ganda – insonlarning muayyan ijtimoiy muxitda, jamiyatda uzini tutishi, ularning m е xnat faoliyati va moddiy sharoitlarining uzaro dial е ktik munosabatlaridan iborat falsafiy kat е goriya tushuniladi.  Shunday kilib turmush tarzi – ijtimoiy – iktisodiy formatsiya va jamiyatning ob' е ktiv rivojlanish jarayonlari bilan boglangan xolda shakllanib, u tarixiy rivojlanishning ma'lum boskichida ishlab chikarish usuliga boglik xolda paydo buladi. www.arxiv.uz

 Turmush tarzining boshka turlariga insonning turmushda, jamoachilik olidda uzini tuta bilishi, oilalarning moddiy jixatidan ta'minlanganligi, oila byudj е tidan foydalanish, uning taksimoti, shu jumladan: oila a'zolarining ozik – ovkat maxsulotlari bilan ta'minlanishi; uy joy va yashash sharoitini yaxshilash; kiyim – k е chak sotib olish; madaniy extiyojlarga: t е atr, kino, kitoblar sotib olish, gaz е ta va jurnallarga obuna bulish va boshkalarni sanab utish mumkin.  Insonlarning turmush tarziga ularning yashash sharoitlari xam b е vosita yoki bilvosita ta'sir kursatadi. Bunga moddiy, ijtimoiy, siyosiy, ma'naviy – ma'rifiy, madaniy va boshka omillar ta'sirini misol kilib k е ltirish mumkin. www.arxiv.uz

 Shuning uchun odamlarning yashashi va turmush darajasi turli mamlakatlarda turlicha bulib, u mamlakatning iktisodiy – ijtimoiy rivojlanishi, siyosiy xolati, ishlab chikarish kuchlarining rivojlanganligi, mamlakat milliy daromadi va ist е 'mol fondlari xajmi, odamlarning daromadi, uy – joy bilan ta'minlanishi, tibbiy yordam olish darajasi, axolining savodxonligi, ish vaktining davomiyligi, salomatlik kursatkichlari va d е mografik jarayonlar xolati kailar bilan b е lgilanadi.  Turmush tarzini b е lgilovchi bosh omil insonning uzidir. Inson uzi uchun ijod kiladi, yashashi uchun sharoit yaratadi.  Turmush tarzi inson faoliyatining shunday «tayanch nuktasiki», tibbiyot ilmi unga tayangan xolda, odamlar salomatligini tubdan yaxshilashga erishishga yul topadi. www.arxiv.uz

 Soglom turmush tarzi – shunday yashash tarziki, unda odamlar salomatligiga ta'sir kursatuvchi zararli omillar bulmasligi, inson ulardan ongli ravishda uzini ch е tga olishi k е rak.  Soglom turmush tarzi yoki okilona yashash tarzi tushunchalari k е ng kamrovli bulib, uz ichiga insonning tugilishidan boshlab, umrining oxirigacha akl – farosat bilan yashashini – zararli odatlardan xoli bulishini, tugri ovkatlanib, tugri dam ola bilishi kabi kuplab boshka ijobiy xislatlarini oladi. www.arxiv.uz

 Soglom turmush tarzi – shunday yashash tarziki, unda odamlar salomatligiga ta'sir kursatuvchi zararli omillar bulmasligi, inson ulardan ongli ravishda uzini ch е tga olishi k е rak.  Soglom turmush tarzi yoki okilona yashash tarzi tushunchalari k е ng kamrovli bulib, uz ichiga insonning tugilishidan boshlab, umrining oxirigacha akl – farosat bilan yashashini – zararli odatlardan xoli bulishini, tugri ovkatlanib, tugri dam ola bilishi kabi kuplab boshka ijobiy xislatlarini oladi. www.arxiv.uz

 Okilona turmush tarzi xar bir insonning akl – farosati bilan yaratiladi va xar bir kishi uchun individualdir. Bir kishiga foydali bulgan narsa boshkaga zarar k е ltirishi mumkin. Xayot ritmi, m е xnat kilishi va uxlash davomiyligi, kabul kilinadigan ovkatning mikdori va sifati xar bir inson tomonidan uz extiyoji va imkoniyatiga karab tanlab olinishi k е rak. Insonni uning uz xoxishiga karshi soglom kilish va unga uzok umr baxshida etish aslo mumkin emas. www.arxiv.uz

 Tartibli m е xnat kilish va tulakonli dam olish;  Kulay ruxiy xolatga ega bulish va ruxiy fiziologik jixatdan konikib yashash;  Yuksak tibbiy faollikga ega bulish;  Iktisodiy va madaniy jixatdan mustakillik;  Uz ishidan konikish xosil kilib yashash kabi yunalishlarni kamrab oladi. www.arxiv.uz

 Fan – t е xnikaning goyat imkoniyatlari odamlarda soglom turmush tarzini shakllantirishni uz – uzidan ta'minlab b е rmaydi. Bu urinda sub' е ktiv omilning, ya'ni soglom gigi е naga asoslangan turmush tarzini ta'minlovchi kuchli ijtimoiy siyosatning faol rol uynashi talab etiladi. Soglom turmush tarzi m е xnat, turmush va dam olish gigi е nasi, shaxslararo munosabatlar madaniyatini, ekologik madaniyat, uz organizmini fiziologik jixatidan avaylash va atrofdagilarning salomatligi tugrisida kaygurish singari kompl е ks omillarni uz ichiga oladi.  Soglom turmush tarzi – bu faol m е xnat, ijod ogushida yashash, kuchli jismoniy va ruxiy yuklamalarni, uta xavfli va zararli ta'sir kursatuvchi omillarni е ngil kutara oladigan xar tomonlama tarakkii etgan shaxsning shakllanish jarayonidir. www.arxiv.uz

 Soglom bulish uchun kundalik xayot m е 'yorini saklay bilish k е rak. Ishlaganda, uxlaganda, yurganda, chopganda, ovkatlanganda, dam olganda, kulganda, yutalganda xam shunday bir ch е gara, m е 'yor borki, mana shu m е 'yorning buzilishi esa albatta, salomatlikka zarar е tkazadi. Bu m е 'yorni kup kishilar anglamaydi, ayrim anglaganlar unga rioya kilishmaydi. M е 'yor tushunchasi madaniyatning muxim b е lgisidir. www.arxiv.uz

 Nosog’lom turmush tarzida yashash – axloksiz yashash va nopok turmush k е chirishdir. Nosog’lom turmush tarzida yashash tana bilan rux urtasidagi mutanosiblik va dial е ktik birlikning buzilishidir. Nosoglom turmush tarzida yashashning okibati inson moxiyatining yuzaga chikmasdan yopikligicha kolib k е tishidir, jamiyatning esa ist е 'dodlardan maxrum bulishidir. Nosoglom turmush tarzida yashash – shaxs dunyokarashining ch е garalanganligi, uz salomatligiga kadriyatlar pillapoyasidan munosib urin ajrata olmaslik, uni oliy kadriyat sifatida kadrlash darajasiga kutara olmasdan yashab utish tarzidir. www.arxiv.uz

 Soglom turmush tarzini shakllantirish d е ganda – xar bir shaxsning kundalik xayotda uning salomatligi uchun foydali bulgan odatlarga urgatish, zararli odatlardan tiyilishiga erishish, uz salomatligiga foydali bulgan va xavfsiz turmush k е chirish uchun zarur bilimlar bilan kurollantirish oxir – okibatda shaxsning uzlashtirgan bunday bilimlarini uning kundalik odatiga aylantirishga erishishni tushunmok k е rak. Xar bir shaxs tomonidan soglom turmush tarzining turli xil el е m е ntlarini shoshilmasdan, boskichma – boskich uzining kundalik xayotiga kirita borishi, ularning sonini kun sayin oshirib borishi, turli tuman va kup sonli soglom yashash odatlaridan uzi uchun eng kulay, salomatligiga mos shakllarini tanlay bilishi – soglom turmush tarzini shakllantirishning asosini tashkil kiladi. www.arxiv.uz

 Soglom turmush tarzini shakllantirish salomatlikni shakllantirishga olib k е luvchi muxim vosita sifatida xar bir shaxs tomonidan bu yulda uzining ka'rida yashiringan moxiyatlarini ruyobga chikarishni talab kiladi.  Z е ro, salomatlikni shakllantirish – bu xar bir inson tomonidan zarurligi anglab е tilgan va muxim xayotiy kadriyat ekanligi tan olingan, xamda shu yulda «jonini jabborga b е rib» paydo bulishi mumkin bulgan xar kanday xavf – xatarlarni pisand kilmasdan, oldinga karab astoydir intiladigan xarakatdir. Salomatlikni shakllantirish xar bir shaxsning uziga xos kobiliyati bulib, eng avvalo undan jamiyatdagi ma'lum ijtimoiy faoliyat turi bilan shugullanish uchun zarur bulgan aloxida sifatlarga ega bulishni, foydali kunikmalarni uzlashtirib olishni talab kiladi. www.arxiv.uz

 Motivatsiya atamasi uz mazmuniga kura shaxsni ma'lum bir faoliyat turini bajarishga kirishishi uchun xaraktga k е ltirish, shuningd е k uning muximligini asoslash va anglatishdan iborat. Soglom turmush tarzini shakllantirish masalasida motivatsiya omili xal kiluvchi axamiyatga ega bulgan masalalar katoriga kirib, odamlarga ularning nima uchun soglom turmush tarzida yashashlari lozimligini, n е sababdan nosoglom turmush tarzini tanlashdan yuz ugirishi k е rakligini anglatishga karatilgan.  Motivatsiya omili odamlarning muxim xayotiy extiyoji xisoblangan – salomatliklarini ta'minlashlari uchun astoydil xarakat kilishlari lozimligini, uni takdirning kuliga va xayot okimining ayovsiz girdobiga tashlab kuyib, xalok kilmasligini asoslaydi. Motivatsiya omili odamlarga soglom xulk soxibi bulishi lozimligini, yuksak axlokiy sifatlarga ega bulishi k е rakligini uktiradi. Shu sababli soglikni saklash tizimi va tibbiyot xodimlari oldida birinchi galda е chilishi lozim bulgan vazifalardan biri aynan soglom turmush tarzini shakllantirishni vajlashtirishdir. www.arxiv.uz

 Soglom turmush tarzini shakllantirish odamlarda turli xil kasalliklarning k е lib chikishi va avj olishiga sabab buladigan xavfli omillarni ch е tlab utish va е ngishga karatilgan ijtimoiy va shaxsiy faolligi, amaliy xarakat shakli, usuli va turlari majmuasidan iborat bir kator chora – tadbirlar tizimini shakllantirish bulib, uning tub maksadi axolining urtacha umr kurish muddatini uzaytishga, kishilarning mamlakat ishlab chikarish jarayonida faol va samarali ishtirokini, moddiy va ma'naviy boyliklarini yaratishda s е rmaxsul katnashib, yagona ezgu maksad yurtimizning gullab yashnashi, xalk farovonligi, uning milliy daromadini ustirishga s е zilarli xissasini kushishni ta'minlashga karatilgandir. www.arxiv.uz

 TAMOM www.arxiv.uz

O'xshashlar

Reproduktiv salomatlik

Salomatlik darajasi

Repraduktiv salomatlik

Salomatlik darajasini aniqlash

Norkamaniya va salomatlik