logo

Периферик қон яратувчи ва иммун химоя аъзолар. Талоқ ва лимфа тугуни, тузилиши. Т ва В зоналар

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

342.7880859375 KB
МАВЗУ: Периферик қон яратувчи ва иммун химоя аъзолар. Талоқ ва лимфа тугуни, тузилиши. Т ва В зоналар Дарс максади :Периферик қон яратувчи ва иммун-ҳимоя аъзолар тузилишини ўрганиш. Дарс вазифалари: 1.Лимфа тугунлари тузилишини ўрганиш. 2.Талоқ тузилишини ўрганиш. 3.Гемолимфатик тугунлар тузилишини ўрганиш. www.arxiv.uz Талабалар билиши лозим бўлган саволлар. 1.Лимфа тугуни тараққиёти тузилиши. 2. Лимфа тугунида лимфа айланиши 3.Гемолимфатик тугунлар тузилиши 4. Талоқ тараққиёти вазифалари. 5. Талоқнинг оқ пульпаси зоналари. 6.Талоқнинг қизил пульпаси тузилиши. 7. Талоқда қон айланиши хусусиятлари. www.arxiv.uz Лимфа тугунлари лимфа томирлари бўйлаб жойлашиб, қуйидаги вазифаларни бажаради. Лимфа тугунлари Т ва В-лимфоцитларнинг кўпайиш ва уларнинг антигенга мос равишда ихтисосланиши кузатилади. Тугунлар оқиб ўтаётган тўқима суюқлигини ёки лимфани барча ёт антигенлардан тозалайди. Тугунлар лимфа учун депо бўлиб ҳисобланади. Лимфа тугунлари мезенхима хужайраларидан ривожланади. Лимфа тугуни сиртдан зич бириктирувчи тўқимадан иборат капсула билан қопланган. Тугуннинг кесмасида тўқроқ бўяоган пўстлоқ ва очроқ бўялган мағиз моддаларини ажратиш мумкин. Пўстлоқ модда асосан лимфоид фолликулалардан иборат. www.arxiv.uz Лимфа тугунлари www.arxiv.uz Мағиз модда эса мағиз тасмаларни ва улар орасида жойлашган синуслардан ташкил топган. Пўстлоқ ва мағиз моддалари орасида оралиқ ёки пўстлоқ олди зона тафовут қилинади. Пўстлоқ модда фолликулаларида ташқи ўрта ва марказий қисмлари фарқланади. Фолликулалар таркибга асоан В-лимфоцитлар киради. Оралиқ зонада Т- лимфоцитлар жойлашади. Мағиз моддада мағиз тасмалар бўлиб, улар В-лимфоцитлар плазматик хужайралар ва макрофагларпдан ташкил топган бўлади. www.arxiv.uz Лимфа тугунда бир қанча синуслар мавжуд. Улар девори эндотелий ва ретикуляр хужайралардан ташкил топган. Лимфа дастлаб чекка ёки капсула ости синусига кейин оралиқ мағиз ва маркази синусларга ўтади. Тугундан ўтиш давомида лимфа суюқлиги ёт антигенлардан тозаланади, янги лимфоцитлар ва антителалар билан бойитилади. www.arxiv.uz www.arxiv.uz Гемолимфатик тугунлар. Улар одамда жуда кам учраб, оддий лимфа тугунларидан қуйидаги хусусиятлари билан фарқ қилади:  Улар майда бўлади.  Уларда фолликулалар ва мағиз тасмалари яхши ривожланмаган бўлади.  Синуслари кенг бўлиб, ўзида кўп миқдорда эритроцитларни ва гранулоцитларни тутади. www.arxiv.uz www.arxiv.uz Талоқ бир қанча мухим вазифаларни ўтайди. Қон яратувчи ва ҳимоя вазифасини. Талоқда Т ва В лимфоцитларнинг кўпайиши кузатилади. Талоқ хужайравий ва гуморал иммунитетда актив иштирок этади. Талоқда яшаш муддатини ўтаган эритроцитлар ва қон пластинкалари емирилади. 3. Талоқда бир қанча биологик актив моддалар ишланиб, улар қизил суяк кўмигида кечадиган эритроцитопоэз ва тромбоцитопоэз жараёнларини бошқариб туради. 4. Талоқда маълум миқдорда қон запаси сакланиб туради. www.arxiv.uz www.arxiv.uz Талоқ катта чарви ичидаги мезенхима хужайраларининг зич тўпламидан ҳосил бўлади. Талоқ сероз парда ва зис фиброз капсула билан ўралган. Капсуладан орган ичига тўсиқлар ўсиб киради. Паренхимада оқ ва қизил пульпалар фарқ қилинади. Талоқнинг тахминан 1/5 қисмини ташкил этувчи оқ пульпа литмфатик фолликулалар (Мальпиги таначалари) дан иборат. Унда кўпайиш маркази, периартериал, ёақинч ва қирғоқ зоналар ажратилади. www.arxiv.uz Шулардан периартериал зона Т-зона ҳисобланади. Кўпайиш маркази ва ёпқинч зоналарда В- лимфоцитлардан иборат. Қирғоқ зонадача эса Т ва В лимфоцитлар учрайди. Қизил пульпа ретикуляр тўқима ва унда жойлашган. Қон хужайраларидан иборат. Қизил пульпа синусоид типдаги қон томирларга жуда бойдир. Талоқда очиқ ва ёпиқ қон айланиши фарқланади. Очиқ қон айланиш капиллярлар бевосита пульпанинг ретикуляр тўқимасига очилади. Ёпиқ қон айланишида эса капиллярлар бевосита вена синусларига қуйилади. www.arxiv.uz www.arxiv.uz