Organizmda energiya almashinuvi

Organizmda energiya almashinuvi

Yuklangan vaqt:

23.09.2019

Ko'chirishlar soni:

0

Hajmi:

338.5 KB

Ko'chirib olish

Organizmda energiya almashinuvi

ORGANIZMDA ENERGIYA ALMASHINUVI • Reja : • 1. Energiya almashinuvi. • 2. Energiya sarfini tekshirish usullari. • 3.Asosiy almashinuv.

Energiya almashinuvi. • Organizmda barcha fiziologik funktsiyalarining bajarilishida, jismoniy ish qilishda energiya sarflanib turadi. Yurak, buyrak va muskullar ichiga bir sutkada sarflangan energiya 100 l suvni qaynatishga yetishi mumkin. Shuning uchun organizm hayotini saqlab qolishi uchun sarf bo`lgan energiya o`rnini to`ldirib turish kerak, bu oziq moddalar hisobiga bo`ladi.

Energiya almashinuvi. • Organizmda bioximiyaviy parchalanish yo`li bilan ovqat tarkibidagi potentsial energiya ximiyaviy, issiqlik, mexanik va boshqa energiyalarga aylanishi mumkin. Qabul qilingan energiya bilan sarf bo`lgan energiya orasidagi bog`liqlik energetik balans deyiladi. Ovqat moddalarning parchalanishidan ajralgan energiyaning 67% i bevosita biologik ish bajarish uchun sarflansa, qolgan 33% i tana temperaturasini bir me`yorda ushlab turish uchun sarflanadi.

Energiya sarfini tekshirish usullari. • Bu sohada bir necha usullar mavjud bo`lib, eng ko`p tarqalgani vositasiz va vositali kolometriyadir. Vositasiz kolometriya sarflangan energiyaning issiqlik ifodasidir. Birinchi kolorimetr 1893 yilda V.V.Pashutin laboratoriyasida ixtiro qilingan.

Energiya sarfini tekshirish usullari. • Vositali kolorimetriya printsipini I.M.Sechenov, D.G.Duglaslar ishlab chiqqan bo`lib, ajralgan energiya miqdori sarflangan O2 va ajralib chiqqan SO2 ga nisbatan hisoblanadi. • Qancha ko`p energiya sarflansa, shuncha ko`p kislorod o`zlashtirilib, karbonat angidrid chiqariladi va shunga yarasha qaytarilish- oksidlanish reaktsiyalari kuchliroq boradi.

Asosiy almashinuv • Kishi och bo`lib nisbiy tinch turganida va muhit temperaturasi 20-22oS bo`lganidagi almashinuv asosiy almashinuv deyilib, katta odamlarda bu miqdor 1kg vazniga nisbatan 1soat davomida 1kkal. ga teng.

Asosiy almashinuv • 70 kg vaznli odamda asosiy almashinuv 1 sutkada 1680 kkal ga teng. Bu to`qimalardagi oksidlanish protsesslarining intensivligiga bog`liq. • Asosiy almashinuv energiyasi asosan ichki organlar ishini taminlash uchun sarflanadi.

• Vitaminlar organik birikma bo`lib, o`simlik va hayvon organizmida uchraydi. Ular moddalar almashinuvining normal kechishida muhim rol o`ynaydi. Vitaminlarning gormon va fermentlardan farqi ularni ko`pchiligi organizmda sintez qilinmaydi.

Vitaminlar va ularni bola organizmi uchun ahamiyati. • Shuning uchun ularni doimiy ravishda ovqat bilan qabul qilib turish kerak. Organizmda vitamin yetishmasligidan avitaminoz kasalligi paydo bo`ladi, bazi bir fermentlarning sintezlanishi to`xtaydi, natijada og`ir kasalliklar (tsinga, raxit, shapko`rlik va hokazo) paydo bo`ladi. Vitaminlar bolalar organizmining normal o`sishi va rivojlanishida juda muhim ahamiyatga ega.

O'xshashlar

O'pkada gazlar almashinuvi

Organizmda mikroelementlar tanqisligidan kelib chiqadigan kasalliklar

Yuqori haroratlarda odam organizmining issiqlik almashinuvini o`rganish

Organizmda suyaklarning tuzilishi va ularning yosh xususiyatlari va xillari

Ratsional ovqatlanish valeologik yo`nalishlari